Θέματα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) - Εγχειρίδιο Συνηθέστερων Ερωτημάτων πολιτών και των αντίστοιχων απαντήσεων - Μάρτιος 2009

1. Ποιές οι ημερομηνίες υποβολής των περιοδικών δηλώσεων, δηλώσεων INTRASTAT και Ανακεφαλαιωτικών Πινάκων Ενδοκοινοτικών Αποκτήσεων και Παραδόσεων;

I. α) Όταν η περιοδική δήλωση υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ., τότε αυτή υποβάλλεται:

• κάθε μήνα: για όσους τηρούν Γ΄ κατηγορίας βιβλία Κ.Β.Σ. και το Δημόσιο
• κάθε τρίμηνο: για όσους τηρούν Β΄ κατηγορίας βιβλία Κ.Β.Σ.
• κάθε τρίμηνο: για όσους τηρούν Α΄ κατηγορίας βιβλία Κ.Β.Σ.
• μέχρι την 20η ημέρα του επόμενου μήνα, που ακολουθεί το μήνα ή το τρίμηνο, εφόσον αυτή είναι εργάσιμη, για υποκειμένους που ο ΑΦΜ λήγει στο ψηφίο 1,2
• μέχρι την επόμενη εργάσιμη ημέρα της προθεσμίας για τα ψηφία 1,2, για υποκειμένους που ο ΑΦΜ λήγει στο ψηφίο 3,4
• μέχρι την επόμενη εργάσιμη ημέρα της προθεσμίας για τα ψηφία 3,4, για υποκειμένους που ο ΑΦΜ λήγει στο ψηφίο 5,6
  
  μέχρι την επόμενη εργάσιμη ημέρα της προθεσμίας για τα ψηφία 5,6, για υποκειμένους που ο ΑΦΜ λήγει στο ψηφίο 7,8
• μέχρι την επόμενη εργάσιμη ημέρα της προθεσμίας για τα ψηφία 7,8, για υποκειμένους που ο ΑΦΜ λήγει στο ψηφίο 9,0.
• μέχρι την 26η ημέρα του επόμενου μήνα που ακολουθεί το μήνα ή το τρίμηνο και ανεξάρτητα από το τελευταίο ψηφίο του ΑΦΜ τους, προκειμένου για εγκεκριμένους αποθηκευτές αλκοολούχων ποτών και άλλων αλκοολούχων προϊόντων.

β) Η υποβολή των αρχικών εμπρόθεσμων περιοδικών δηλώσεων με χρεωστικό υπόλοιπο, με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet, παρατείνεται μέχρι την 26η ημέρα του επόμενου μήνα που ακολουθεί τη λήξη της φορολογικής περιόδου, στην οποία αφορά η δήλωση, ανεξαρτήτως του τελευταίου ψηφίου ΑΦΜ. Η ίδια ημερομηνία, θεωρείται ως καταληκτική για τις πληρωμές των οφειλόμενων ποσών μέσω των τραπεζών.

Η υποβολή των αρχικών εμπρόθεσμων περιοδικών δηλώσεων με πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο, που υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet, παρατείνεται μέχρι και την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα που ακολουθεί τη λήξη της φορολογικής περιόδου στην οποία αφορά η δήλωση, ανεξαρτήτως του τελευταίου ψηφίου ΑΦΜ.

Οι προθεσμίες υποβολής αυτής της παραγράφου ισχύουν και για τις περιπτώσεις που οι δηλώσεις αυτές, υποβάλλονται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., λόγω τεχνικής αδυναμίας υποβολής τους μέσω του συστήματος TAXISnet ή πληρωμής τους μέσω των πιστωτικών ιδρυμάτων και του Διατραπεζικού Συστήματος ΔΙΑΣ.

Σημειώνεται ότι οι υποκείμενοι στο Φ.Π.Α. που τηρούν βιβλία Γ΄ κατηγορίας Κ.Β.Σ. υποχρεούνται να υποβάλλουν τις αρχικές εμπρόθεσμες περιοδικές δηλώσεις Φ.Π.Α. αποκλειστικά και μόνο μέσω του ειδικού συστήματος TAXISnet.

γ) Σε περίπτωση γενικής ή τοπικής αργίας, ή τοπικά μη εργάσιμης ημέρας οι παραπάνω προθεσμίες υποβολής, μετακυλίονται ανάλογα.

δ) Όταν η περιοδική δήλωση Φ.Π.Α., που υποβλήθηκε ηλεκτρονικά μέσω του TAXISnet, απορριφθεί λόγω λανθασμένης καταβολής του χρεωστικού υπολοίπου, η προθεσμία υποβολής παρατείνεται:

- μέχρι την 5η ημέρα του μεθεπόμενου μήνα που ακολουθεί τη λήξη της φορολογικής περιόδου στην οποία αφορά η δήλωση, εφόσον η περιοδική δήλωση είχε αρχικά υποβληθεί εμπρόθεσμα, είχε δοθεί εμπρόθεσμα η εντολή πληρωμής στην Τράπεζα και υπήρχε τουλάχιστον το ακριβές υπόλοιπο στο λογαριασμό του υπόχρεου την ημερομηνία πληρωμής.

Στην περίπτωση αυτή ο υποκείμενος στο φόρο υποβάλλει εκ νέου την απορριφθείσα περιοδική δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. (στην ανωτέρω προθεσμία) συνυποβάλλοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά από τα οποία να προκύπτει ότι πληρούνται οι προαναφερθείσες προϋποθέσεις.

ΙΙ. Οι αρχικοί εμπρόθεσμοι Ανακεφαλαιωτικοί Πίνακες Ενδοκοινοτικών Αποκτήσεων και Παραδόσεων υποβάλλονται, από τους υποκείμενους στο φόρο, ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet έως την 26η του επόμενου μήνα από τη λήξη της τρίμηνης ημερολογιακής περιόδου, μέσα στην οποία πραγματοποιήθηκαν οι συναλλαγές, ανεξαρτήτως της κατηγορίας των τηρούμενων βιβλίων του Κ.Β.Σ.

Από 10 Μαΐου 2005 παρέχεται η δυνατότητα υποβολής, από τους υποκείμενους στο φόρο, των αρχικών εμπρόθεσμων Ανακεφαλαιωτικών Πινάκων Ενδοκοινοτικών Αποκτήσεων και Παραδόσεων, και μέσω των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.).

Οι εκπρόθεσμοι ή διορθωτικοί Ανακεφαλαιωτικοί Πίνακες (Αποκτήσεων και Παραδόσεων) υποβάλλονται ΜΟΝΟ στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.

ΙΙΙ. Η στατιστική δήλωση INTRASTAT υποβάλλεται μηνιαίως είτε εντύπως στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., είτε σε ηλεκτρονική μορφή στον ιστότοπο : www.statistics.gr, ανεξαρτήτως της κατηγορίας τήρησης βιβλίων του Κ.Β.Σ., κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στην Ε.Δ.Υ.Ο. 1100576/7672/3068/Δ0014/ΠΟΛ.1277/16.12.2002.

2. Πότε υποβάλλονται οι εκκαθαριστικές δηλώσεις;

Α. Η εκκαθαριστική δήλωση Φ.Π.Α. υποβάλλεται:

α) για υποκείμενους των οποίων η διαχειριστική περίοδος λήγει την 31/12/2008:

Ι. μέχρι την 9η Μαρτίου 2009, για υποκείμενους, οι οποίοι κατά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου τηρούσαν βιβλία Α΄ ή Β΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.

ΙΙ. μέχρι την 11η Μαΐου 2009, για υποκείμενους, οι οποίοι κατά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου τηρούσαν βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ., καθώς και το Δημόσιο.

Η υποβολή των ανωτέρω εκκαθαριστικών δηλώσεων πραγματοποιείται ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) του υποκειμένου και ολοκληρώνεται μέσα σε 11 εργάσιμες ημέρες ως εξής:

β) Για υποκείμενους των οποίων η διαχειριστική περίοδος λήγει άλλη ημερομηνία από οποιαδήποτε αιτία ή λόγω οριστικής παύσης εργασιών ή διακοπής των υπαγομένων σε Φ.Π.Α. δραστηριοτήτων, μετά την 1/1/2009.

Ι. Μέχρι την 20η ημέρα του τρίτου μήνα από το τέλος του μήνα της λήξης της διαχειριστικής περιόδου ή της οριστικής παύσης εργασιών ή της διακοπής των υπαγομένων σε Φ.Π.Α. δραστηριοτήτων, εάν κατά τη λήξη τηρούσαν βιβλία Α΄ ή Β΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.

ΙΙ. Μέχρι την 20η ημέρα του πέμπτου μήνα από το τέλος του μήνα της λήξης της διαχειριστικής περιόδου ή της οριστικής παύσης εργασιών ή της διακοπής των υπαγομένων σε Φ.Π.Α. δραστηριοτήτων, εάν κατά τη λήξη τηρούσαν βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.

γ) Για οριστική παύση εργασιών λόγω θανάτου του υποκειμένου.

Ι. Μέχρι την 20η ημέρα του τρίτου μήνα από το τέλος του μήνα της εμπρόθεσμης υποβολής της δήλωσης οριστικής παύσης εργασιών σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 36 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000), αν κατά τη λήξη της διαχειριστικής αυτής περιόδου τηρούσε βιβλία Α΄ ή Β΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.

ΙΙ. Μέχρι την 20η ημέρα του πέμπτου μήνα από το τέλος του μήνα της εμπρόθεσμης υποβολής της δήλωσης οριστικής παύσης εργασιών σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 36 του Κώδικα Φ.Π.Α., αν κατά τη λήξη της διαχειριστικής αυτής περιόδου τηρούσε βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.

Σημειώνεται ότι σε περίπτωση γενικής ή τοπικής αργίας ή τοπικά μη εργάσιμης ημέρας, οι εκκαθαριστικές δηλώσεις, η προθεσμία υποβολής των οποίων λήγει κατά την ημερομηνία αυτή, υποβάλλονται την αμέσως επόμενη εργάσιμη ημέρα και μεταφέρεται κατά μία ημέρα η προθεσμία υποβολής των υπολοίπων δηλώσεων.

Β. Οι υποκείμενοι, των οποίων η διαχειριστική περίοδος λήγει την 31/12/2008, έχουν τη δυνατότητα, με την επιφύλαξη των υποκειμένων που κατά τη λήξη αυτή τηρούσαν βιβλία Γ΄ κατηγορίας Κ.Β.Σ. και για τους οποίους η ηλεκτρονική υποβολή είναι υποχρεωτική, να υποβάλλουν τις αρχικές, εμπρόθεσμες, πιστωτικές ή μηδενικές εκκαθαριστικές δηλώσεις Φ.Π.Α. έτους 2008 με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου (ΤΑΧΙSnet), εφόσον για τη διαχειριστική περίοδο αυτή έχουν υποβάλει όλες τις περιοδικές δηλώσεις (εμπρόθεσμες, εκπρόθεσμες και τροποποιητικές) Φ.Π.Α. (μέσω ΤΑΧΙS ή ΤΑΧΙSnet ) μέχρι πέντε (5) εργάσιμες ημέρες πριν από την υποβολή της εκκαθαριστικής δήλωσης.

Προσοχή. Οι υποκείμενοι που έχουν υποχρέωση συνυποβολής με την εκκαθαριστική δήλωση Φ.Π.Α. έτους 2008 των ειδικών καταστάσεων των Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1262/02.08.1993 (ΦΕΚ 675/τ.Β) και ΠΟΛ. 1029/02.02.1995 (ΦΕΚ 105/τ.Β) έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν την ως άνω εκκαθαριστική δήλωση με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου (ΤΑΧΙSnet) και να αποστείλουν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. τις ειδικές καταστάσεις με συστημένη επιστολή μέχρι τις ημερομηνίες που εμφανίζονται στο επόμενο εδάφιο.

Η ηλεκτρονική υποβολή της εκκαθαριστικής δήλωσης Φ.Π.Α. έτους 2008 μπορεί να ξεκινήσει από 9 Φεβρουαρίου 2009, ως εξής:

I. μέχρι την 23η Μαρτίου 2009 για υποκείμενους, οι οποίοι κατά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου (31/12/2008) τηρούσαν βιβλία Α΄ ή Β΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.,

II. μέχρι την 25η Μαΐου 2009 για υποκείμενους, οι οποίοι κατά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου (31/12/2008) τηρούσαν βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.

Οι ίδιες προθεσμίες ισχύουν και για τις περιπτώσεις που οι δηλώσεις αυτές, υποβάλλονται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. λόγω τεχνικής αδυναμίας υποβολής τους μέσω του συστήματος TAXISnet.

Σε περίπτωση γενικής ή τοπικής αργίας ή τοπικά μη εργάσιμης ημέρας, οι παραπάνω προθεσμίες μετακυλίονται κατά μία ημέρα. Στην περίπτωση γενικής αργίας, η υποβολή μπορεί να γίνει με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου (μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet) και στις λοιπές περιπτώσεις αποκλειστικά στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.

Για περισσότερες πληροφορίες θα πρέπει να ανατρέξετε στην Α.Υ.Ο.Ο. 1115002/7626/1484/Α0014/ΠΟΛ. 1154/14.11.2008.

3. Ποιες υποχρεώσεις υπάρχουν σε περίπτωση οριστικής παύσης εργασιών / διακοπής εργασιών;

Στην παύση εργασιών, οι παρακάτω υποχρεώσεις πρέπει να πληρωθούν:

- υποβολή της περιοδικής δήλωσης μέχρι την 20η του επόμενου μήνα που ακολουθεί τη φορολογική περίοδο (μήνα ή τρίμηνο), στην οποία ανήκει το τελευταίο χρονικό διάστημα λειτουργίας του υποκειμένου, όχι όμως αργότερα από την προθεσμία υποβολής της εκκαθαριστικής δήλωσης. Εξαιρετικά, προκειμένου για οριστική παύση εργασιών λόγω είτε λήξης νομικού προσώπου και ενώσεων προσώπων είτε θανάτου του υποκειμένου, η περιοδική δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα μέχρι την 20η του επόμενου μήνα που ακολουθεί τη φορολογική περίοδο (μήνα ή τρίμηνο), στην οποία ανήκει το τελευταίο χρονικό διάστημα λειτουργίας του υποκειμένου ή εντός 20 ημερών, από την εμπρόθεσμη υποβολή της δήλωσης οριστικής παύσης εργασιών σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 36 του Κώδικα Φ.Π.Α.

- υποβολή της εκκαθαριστικής δήλωσης στις προθεσμίες που αναφέρονται στην περίπτωση 2.Α.

- έκδοση του ειδικού στοιχείου αυτοπαράδοσης για τα αποθέματα της επιχείρησης, πάγια (εφόσον έχει παρέλθει η πενταετής περίοδος διακανονισμού του φόρου που τα επιβάρυνε κατά την αγορά τους) και εμπορεύσιμα, που υπάρχουν κατά την στιγμή της παύσης στην κατοχή της επιχείρησης.

4. Πώς υποβάλλονται οι περιοδικές δηλώσεις και οι Ανακεφαλαιωτικοί Πίνακες Ενδοκοινοτικών Αποκτήσεων και Παραδόσεων, μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet.

Οι υποκείμενοι στο φόρο, που υπάγονται σε Δ.Ο.Υ. ενταγμένη στο σύστημα TAXIS, για να υποβάλλουν ηλεκτρονικά τις δηλωτικές τους υποχρεώσεις του Φ.Π.Α. πρέπει να υποβάλλουν αίτηση εγγραφής στο ειδικό δίκτυο TAXISnet και να πιστοποιηθούν από τη Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.) για να λάβουν Όνομα Χρήστη (User Name) και Κωδικό Χρήστη (Password).

Το έντυπο της δήλωσης εγγραφής συμπληρώνεται στην οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή, από τον υποκείμενο στο φόρο ή από τον αρμόδιο υπάλληλο του Κ.Ε.Π. κατά περίπτωση, και αποστέλλεται ηλεκτρονικά στη Γ.Γ.Π.Σ.

Οι όροι και οι προϋποθέσεις υποβολής των υπΆ όψη δηλώσεων καθορίζονται με τις Α.Υ.Ο. 1023240/1107/163/Α0014/ΠΟΛ.1055/02.03.2001 (ΦΕΚ 215/Β΄/05.03.2001), όπως τροποποιήθηκε με την Α.Υ.Ο. 1101260/6084/ 787/0014/ΠΟΛ. 1257/14.11.2001, Α.Υ.Ο.Ο. 1064796/ 4576/ 2064/Δ0014/ ΠΟΛ. 1091/10.07.2003 (ΦΕΚ 1027/Β΄/24.07.2003΄), όπως τροποποιήθηκε με την Α.Υ.Ο.Ο. 1067434/6235/768/Δ0014/ΠΟΛ. 1098/20.07.2006 (ΦΕΚ 1124/Β΄/18.8.2006), και την Κ.Υ.Α. 1045138/2497/604/Δ0014/27.04.2005 (ΦΕΚ 615/Β΄/10.05.2005).

5. Πότε πρέπει να υποβληθούν η τελευταία περιοδική και εκκαθαριστική δήλωση Φ.Π.Α. σε περίπτωση μετασχηματισμού των επιχειρήσεων;

Στον μετασχηματισμό σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2166/1993 (ΦΕΚ 137/Α΄) όπως ισχύει, οι μετατρεπόμενες, συγχωνευόμενες ή απορροφώμενες επιχειρήσεις υποβάλλουν εκκαθαριστική δήλωση, για τις πράξεις που πραγματοποίησαν μέχρι τον χρόνο σύνταξης του ισολογισμού μετασχηματισμού στην αρμόδια για τη φορολογία τους Δ.Ο.Υ.

Για το χρόνο υποβολής της εκκαθαριστικής δήλωσης ισχύει ότι απαντήθηκε στην ερώτηση 2.Α. Ως ημερομηνία αφετηρίας για την προθεσμία εμπρόθεσμης υποβολής της εκκαθαριστικής δήλωσης θεωρείται η ημερομηνία ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού.

Επιπλέον, από το χρόνο σύνταξης του ισολογισμού μετασχηματισμού και μέχρι το χρόνο ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού, κάθε μία από τις μετασχηματιζόμενες επιχειρήσεις για τις πράξεις που διενεργεί στο όνομά της αλλά για λογαριασμό της προερχόμενης από το μετασχηματισμό αυτό εταιρείας, υποχρεούται να υποβάλλει περιοδικές δηλώσεις για κάθε μηνιαία φορολογική περίοδο.

Για περισσότερες πληροφορίες θα πρέπει να ανατρέξετε στην Ε.Δ.Υ.Ο. 1055240/439/0015/ΠΟΛ. 1131/09.05.1995.

Αν υπάρχουν ενδοκοινοτικές συναλλαγές και ο ισολογισμός μετασχηματισμού είναι σε διαφορετική ημερομηνία από το τέλος του τριμήνου, θα υποβληθεί ένας ανακεφαλαιωτικός πίνακας από την αρχή του τριμήνου μέχρι την ημερομηνία ισολογισμού και ένας δεύτερος ανακεφαλαιωτικός πίνακας από την ημερομηνία ισολογισμού μέχρι το τέλος του τριμήνου.

6. Ποιο είναι το πρόστιμο που επιβάλλεται σε περιπτώσεις εκπρόθεσμης υποβολής αρχικών περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ με μηδενικό ή πιστωτικό υπόλοιπο;

Το πρόστιμο είναι από 117 μέχρι 1.170 ΕΥΡΩ που συμβιβάζεται στο 1/3.

7. Ποιο είναι το ύψος των προσαυξήσεων για την εκπρόθεσμη υποβολή χρεωστικών δηλώσεων Φ.Π.Α. ;

Για φορολογικές περιόδους από την 1.1.2005 για κάθε μήνα καθυστέρησης 1,5% μέχρι 100%.

8. Πότε υπάρχει υποχρέωση υπογραφής των δηλώσεων Φ.Π.Α. από λογιστή;

Από 1ης Ιανουαρίου 2006, οι δηλώσεις Φ.Π.Α. δεν υπογράφονται υποχρεωτικά από λογιστή (παράγραφος 2 του άρθρου 5 του ν. 3453/2006, ΦΕΚ 74/Α΄/07.04.2006).

9. Διευκρινίσεις σχετικά με τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές και την εγγραφή των υποκειμένων στο φόρο στο Μητρώο V.I.E.S.

Κάθε υποκείμενος στο φόρο που είναι εγκατεστημένος στο εσωτερικό της χώρας και προτίθεται να πραγματοποιήσει ενδοκοινοτικές συναλλαγές (παραδόσεις ή αποκτήσεις ή παραδόσεις – αποκτήσεις αγαθών) για να μην επιβαρυνθεί με Φ.Π.Α. από τον προμηθευτή του που είναι εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος, αλλά και να μην επιβαρύνει με Φ.Π.Α. τον πελάτη του που είναι εγκατεστημένος σε άλλο κράτος μέλος απαιτείται πριν την έναρξη της συναλλαγής (τιμολόγησης) να υποβάλλει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. «δήλωση έναρξης – μεταβολής εργασιών φυσικού προσώπου» (έντυπο Μ2) ή «δήλωση έναρξης – μεταβολής εργασιών μη φυσικού προσώπου» (έντυπο Μ3), κατά περίπτωση, για την εγγραφή του στο μητρώο V.I.E.S.

Στη συνέχεια προβαίνει, πριν την έναρξη κάθε συναλλαγής στον έλεγχο εγκυρότητας του κοινοτικού Α.Φ.Μ./Φ.Π.Α.σε σχέση με την επωνυμία του.

Ο έλεγχος εγκυρότητας του κοινοτικού Α.Φ.Μ./Φ.Π.Α. πραγματοποιείται στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις www.gsis.gr, και www.europa.eu.int/vies για τους Α.Φ.Μ./Φ.Π.Α. των επιχειρήσεων των Κρατών-Μελών Βελγίου (BE), Κύπρου (CY), Δημοκρατίας της Τσεχίας (CZ), Εσθονίας (EE),Φινλανδίας (FI), Ιρλανδίας ( IE), Λιθουανίας (LT), Λετονίας (LV), Σουηδίας (SE),Σλοβακίας (SK), Ουγγαρίας (HU) και Σλοβενίας (SI), δεδομένου ότι οι Φορολογικές Αρχές των ανωτέρω Κρατών-Μελών παρέχουν τα στοιχεία των εταιριών τους (επωνυμία –ταχ. διεύθυνση, κ.λ.π.) μέσω internet.

Ο έλεγχος εγκυρότητας των κοινοτικών Α.Φ.Μ./Φ.Π.Α.σε σχέση με την επωνυμία τους των επιχειρήσεων των υπολοίπων Κρατών-Μελών πραγματοποιείται είτε τηλεφωνικά στον αριθμό 210-3640076, είτε εγγράφως με την αποστολή σχετικού εγγράφου μέσω fax στον αριθμό 210-3616216 και 210-3637103.

Τέλος, απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να θεωρηθεί μια συναλλαγή ως ενδοκοινοτική είναι , μεταξύ άλλων, και η αποδεδειγμένη φυσική διακίνηση των αγαθών από ή προς άλλο Κράτος – Μέλος, κατά περίπτωση.(σχετική η ΠΟΛ. 1201/1999 ΕΔΥΟ).

10. Πώς γίνεται η κατάταξη σε συντελεστή Φ.Π.Α. ;

Ο συντελεστής του φόρου προστιθέμενης αξίας ορίζεται στο δεκαεννέα τοις εκατό (19%) στη φορολογητέα αξία όπως η τελευταία προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 19 και 20 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν.2859/2000).

ΚατΆ εξαίρεση, συγκεκριμένες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙΙ του Κώδικα Φ.Π.Α. υπάγονται στο μειωμένο συντελεστή (9%). Κάθε κατηγορία αγαθών οριοθετείται από τις δασμολογικές κλάσεις (Δ.Κ.) όπως αυτές αναφέρονται στη Συνδυασμένη Ονοματολογία του έτους 1996.

Σημειώνεται ότι σε αυτό το Παράρτημα περιλαμβάνονται και αγαθά και υπηρεσίες που υπάγονται στον υπερμειωμένο συντελεστή (4,5%).

11. Σε ποιες περιπτώσεις (κυρίως χωρικά) ισχύουν οι μειωμένοι κατά 30% συντελεστές Φ.Π.Α.;

Για τα νησιά των νομών Δωδεκανήσου, Σάμου, Χίου, Λέσβου, Κυκλάδων και για τα νησιά του Αιγαίου Βορ. Σποράδες, Σκύρο, Θάσο, Σαμοθράκη οι συντελεστές που εφαρμόζονται είναι μειωμένοι κατά 30%, δηλαδή είναι 3%, 6% και 13%.

Οι μειωμένοι συντελεστές Φ.Π.Α. εφαρμόζονται σε αγαθά, με εξαίρεση τα καπνοβιομηχανικά προϊόντα και τα μεταφορικά μέσα, εφόσον αυτά:

α) βρίσκονται στα νησιά αυτά και παραδίδονται από υποκείμενο στο φόρο που είναι εγκαταστημένος στα νησιά αυτά, ή

β) πωλούνται με προορισμό τα νησιά αυτά από υποκείμενο στο φόρο, εγκαταστημένο σε οποιοδήποτε μέρος του εσωτερικού της χώρας, προς αγοραστή υποκείμενο ή προς μη υποκείμενο στο φόρο νομικό πρόσωπο, εγκαταστημένο στα νησιά αυτά, ή

γ) αποστέλλονται ή μεταφέρονται προς υποκείμενο στο φόρο ή προς μη υποκείμενο στο φόρο νομικό πρόσωπο που είναι εγκαταστημένο στα νησιά αυτά, στα πλαίσια της ενδοκοινοτικής απόκτησης αγαθών, ή

δ) εισάγονται στα νησιά αυτά.

Όσον αφορά στην παροχή υπηρεσιών, οι μειωμένοι συντελεστές Φ.Π.Α. ισχύουν, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι εξής δύο προϋποθέσεις:

α) Οι υπηρεσίες παρέχονται από υποκειμένους στο φόρο που έχουν την εγκατάστασή τους στις εν λόγω νησιωτικές περιοχές. Στην έννοια της εγκατάστασης περιλαμβάνεται η ύπαρξη της έδρας ή του κεντρικού ή υποκαταστήματος που λειτουργεί μόνιμα και όχι ευκαιριακά, από τα οποία πραγματοποιείται η παροχή των υπηρεσιών.

β) Η εκτέλεση των υπηρεσιών ολοκληρώνεται υλικά εντός των περιοχών αυτών.

12. Πότε και πώς γίνεται ο διακανονισμός παγίων;

Όταν επιχείρηση αγοράσει αγαθό επένδυσης υποχρεούται να το παρακολουθεί για μια πενταετία, με αφετηρία το έτος χρησιμοποίησής του.

Αν μέσα στα πέντε χρόνια, από την πρώτη χρησιμοποίηση, επέλθει μεταβολή στο δικαίωμα έκπτωσης ή γίνει πώληση του αγαθού επένδυσης, τότε πρέπει να γίνει διακανονισμός για το ένα πέμπτο (1/5) του φόρου για κάθε χρόνο που υπάρχει μεταβολή ή για το φόρο των εναπομεινάντων πέμπτων, αντίστοιχα.

Συνεπώς, κατά τη διάρκεια της πενταετούς περιόδου, αν: (1) μεταβάλλεται το δικαίωμα έκπτωσης, ο διακανονισμός θα ενεργείται, κατά την υποβολή της προβλεπόμενης από τις διατάξεις του άρθρου 38 του Κώδικα Φ.Π.Α. εκκαθαριστικής δήλωσης, για το 1/5 του φόρου για κάθε έτος όπου συντελείται η προαναφερθείσα μεταβολή, ενώ (2) παραδίδεται αγαθό επένδυσης ή παύει οριστικά αυτό να χρησιμοποιείται σε φορολογητέες πράξεις, θα ενεργείται εφάπαξ διακανονισμός για τα εναπομείναντα πέμπτα του φόρου μέσα στο ίδιο έτος της παράδοσης ή παύσης κατά την υποβολή της εκκαθαριστικής δήλωσης.

13. Πώς γίνεται ο επιμερισμός του φόρου των κοινών δαπανών (Pro - rata), ποιές εκροές συμπεριλαμβάνονται στον αριθμητή και ποιές στον παρονομαστή του κλάσματος;

Σε περίπτωση που ο υποκείμενος στο φόρο χρησιμοποιεί αγαθά και υπηρεσίες για την πραγματοποίηση πράξεων, για μερικές από τις οποίες δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης (μη υποκείμενες ή απαλλασσόμενες χωρίς δικαίωμα έκπτωσης), ο εκπιπτόμενος φόρος ορίζεται σε ποσοστό στα εκατό του συνολικού ποσού του φόρου των κοινών αυτών εισροών. Το εκπιπτόμενο αυτό ποσοστό βρίσκεται με βάση ένα κλάσμα (Pro - rata), το οποίο:

(α) στον αριθμητή περιλαμβάνονται οι: φορολογητέες εκροές + οι φορολογητέες εκροές εκτός Ελλάδας + απαλλασσόμενες εκροές που δημιουργούν δικαίωμα προς έκπτωση, και

(β) στον παρονομαστή περιλαμβάνονται: ό,τι έχει περιληφθεί στον αριθμητή + οι απαλλασσόμενες εκροές που δεν δημιουργούν δικαίωμα προς έκπτωση. Επίσης, στο παρονομαστή συμπεριλαμβάνονται και οι μη συνδεόμενες με την τιμή των πράξεων επιδοτήσεις, μόνο στη περίπτωση που το κλάσμα έχει ήδη δημιουργηθεί από άλλη αιτία.

Δεν λαμβάνονται υπόψη ούτε στον αριθμητή ούτε στον παρονομαστή τα ποσά που προέρχονται από:

- παραδόσεις παγίων της επιχείρησης,

- αυτοπαραδόσεις, ιδιοχρησιμοποιήσεις

- ενδοκοινοτικές αποκτήσεις,

- πράξεις λήπτη,

- επιστροφές φόρων,

- παρεπόμενες πράξεις σε ακίνητα, ή από χρηματοδοτικές ή πράξεις των περιπτώσεων κ, κα, κβ, κγ, κδ, κε της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του Κώδικα Φ.Π.Α., εφόσον πρόκειται για παρεπόμενες της κύριας δραστηριότητας πράξεις.

14. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις ως προς το Φ.Π.Α. όσων έχουν υπογράψει συμβάσεις εργασίας και όσων μετέχουν σε επιδοτούμενα ερευνητικά προγράμματα;

Δεν υπόκεινται στο Φ.Π.Α., οι μισθωτοί και τα άλλα φυσικά πρόσωπα τα οποία συνδέονται με τον εργοδότη τους με σύμβαση εργασίας ή με οποιαδήποτε άλλη νομική σχέση, που δημιουργεί δεσμούς εξάρτησης, όσον αφορά τους όρους εργασίας ή την αμοιβή και συνεπάγεται την ευθύνη του εργοδότη. Επομένως σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάζεται με βάση τα πραγματικά περιστατικά η ύπαρξη δεσμών εξάρτησης του παρέχοντος την υπηρεσία με τον εργοδότη του, προκειμένου να κριθεί η υπαγωγή του ή μη σε Φ.Π.Α. Για την ύπαρξη δεσμών εξάρτησης θα πρέπει να συντρέχουν τουλάχιστον οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

- η υπηρεσία να παρέχεται για ορισμένο ή αόριστο χρόνο,

- να εκτελείται σύμφωνα με τις οδηγίες, τις εντολές και την εποπτεία του εργοδότη,

- την ευθύνη για το αποτέλεσμα της υπηρεσίας να την έχει ο εργοδότης,

- να υπάρχει διαρκής απασχόληση και φυσική παρουσία του παρέχοντος στους χώρους εργασίας του εργοδότη,

- η αμοιβή να καταβάλλεται περιοδικά (π.χ. μηνιαία).

Σχετικές είναι οι Α.Υ.Ο. Σ. 800/129/ΠΟΛ. 68/1987 και Σ. 866/139/ΠΟΛ. 74/1987 και οι Ε.Δ.Υ.Ο. Σ. 1166/182/ΠΟΛ. 116/1987, ΠΟΛ.1176/1991, ΠΟΛ.1279/2000 και ΠΟΛ.1244/2002.

Οπωσδήποτε δημιουργούνται δεσμοί εξάρτησης στην περίπτωση της παροχής υπηρεσιών προς Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και Ιδρύματα Έρευνας και Τεχνολογίας που ακολουθούν την ειδική διαδικασία της Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1128/1997 από πρόσωπα που συμβάλλονται με τα Ιδρύματα αυτά ως ερευνητές για την πραγματοποίηση επιδοτούμενων από την Κοινότητα ερευνητικών προγραμμάτων (άρθρο 4, παράγρ. 5 της Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1128/1997)

15. Πότε πληρώνεται Φ.Π.Α. και πότε χαρτόσημο στις περιπτώσεις μεταβίβασης επιχείρησης από επαχθή αιτία ή κληρονομική διαδοχή;

Στην μεταβίβαση επιχείρησης σαν σύνολο, κλάδο ή μέρος της, από επαχθή ή χαριστική αιτία ή σαν εισφορά σε υφιστάμενο ή συνιστώμενο νομικό πρόσωπο δεν οφείλεται Φ.Π.Α., εφόσον αυτός που τα αποκτά συνεχίζει τις εργασίες του προκατόχου του αλλά καταβάλλεται χαρτόσημο, όπου προβλέπεται από τις υφιστάμενες διατάξεις της περί τελών χαρτοσήμου νομοθεσίας.

16. Ποιες πράξεις απαλλάσσονται από το Φ.Π.Α.;

Απαλλάσσονται από τον Φ.Π.Α. οι πράξεις που απαριθμούνται στο άρθρο 22 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν.2859/2000), οι οποίες πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας υπό τις οριζόμενες στο άρθρο αυτό προϋποθέσεις και αφορούν στην νοσοκομειακή και ιατρική περίθαλψη, στην κοινωνική πρόνοια και ασφάλιση, στην εκπαίδευση, στον αθλητισμό, υπηρεσίες πολιτιστικής και μορφωτικής φύσης, υπηρεσίες δικηγόρων, καλλιτεχνών, συγγραφέων, στην παροχή νερού και αποχέτευσης απευθείας από τους Ο.Τ.Α., ασφαλιστικές εργασίες, πιστώσεις, μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια, καταθέσεις, μισθώσεις ακινήτων κ.α.

Απαλλάσσονται από τον Φ.Π.Α., σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 39 του Κώδικα Φ.Π.Α., οι μικρές επιχειρήσεις που, με βάση τα ακαθάριστα έσοδα που πραγματοποίησαν κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο, δεν έχουν υποχρέωση να τηρούν και δεν τηρούν βιβλία του Κ.Β.Σ.

Για τις ανωτέρω πράξεις ο υποκείμενος στο φόρο δεν έχει δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών του.

Επίσης απαλλάσσονται οι πράξεις που πραγματοποιούνται σύμφωνα μΆ όσα καθορίζονται στα άρθρα 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29 του Κώδικα Φ.Π.Α..

17. Οι υπηρεσίες εκμάθησης Η/Υ υπάγονται ή όχι σε Φ.Π.Α.;

Η παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης σε θέματα πληροφορικής, απαλλάσσεται από το Φ.Π.Α., ανεξάρτητα από το πρόσωπο στο οποίο απευθύνεται, εφόσον στοχεύει στη μετάδοση γνώσεων γενικά σε θέματα Η/Υ. Αντίθετα, η παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης σχετικά με το χειρισμό και τη λειτουργία Η/Υ, που συνδέεται με την πώλησή τους, χωρίς να παρέχεται γενικότερη εκπαίδευση, δεν απαλλάσσεται από το Φ.Π.Α..

Διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή διατάξεων Φ.Π.Α. στις υπηρεσίες εκμάθησης Η/Υ έχουν δοθεί με την Ε.Δ.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1165/30.07.1999 και την ΠΟΛ. 1041/06.05.2004.

18. Συμμετοχή ιατρού σε κλινική μελέτη

Η αμοιβή που εισπράττει ιατρός για τη συμμετοχή του σε κλινική μελέτη που διεξάγεται για λογαριασμό φαρμακευτικής εταιρίας σχετικά με την επίδραση φαρμάκου δεν απαλλάσσεται του Φ.Π.Α., αλλά υπάγεται στο φόρο, όπως και κάθε άλλη δραστηριότητα ιατρού που δε συνιστά ιατρική εξέταση, διάγνωση και περίθαλψη ασθενούς.

19. Απαλλαγή οδικής βοήθειας

Οι υπηρεσίες οδικής βοήθειας έναντι συνδρομής που παρέχονται από ασφαλιστικές επιχειρήσεις, καθώς και από φυσικά ή νομικά πρόσωπα παροχής οδικής βοήθειας απαλλάσσονται από το Φ.Π.Α. (άρθρο 22.1.ιθ΄ Κώδικα Φ.Π.Α.).

20. Ποιες επιχειρήσεις υπάγονται στις διατάξεις της Κ.Υ.Α. Π. 2869/1987, σύμφωνα με την οποία μπορούν να εισάγουν ή να αγοράσουν καινούργιο μηχανολογικό εξοπλισμό χωρίς να καταβάλλουν Φ.Π.Α.;

Η Π. 2869/1987 ισχύει περιοριστικά μόνο για έξι (6) συγκεκριμένες κατηγορίες επιχειρήσεων, ήτοι για βιομηχανικές, βιοτεχνικές, μεταλλευτικές, λατομικές, ξενοδοχειακές και αγροτικές επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί (υποχρεωτικά ή προαιρετικά) στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. Στην απόφαση αυτή μπορούν να υπαχθούν ακόμη και αν οι επιχειρήσεις αυτές, εκτός από τις αγροτικές, είναι ενταγμένες στο ειδικό καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων (τεκμαρτού καθεστώτος).

Προσοχή. Στην απόφαση αυτή δεν υπάγονται οι εμπορικές επιχειρήσεις ούτε και οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών.

21. Ποιά δικαιολογητικά απαιτούνται για τη χορήγηση βεβαίωσης αγοράς ή εισαγωγής επενδυτικών αγαθών, σύμφωνα με την Π. 2869/1987 Κ.Υ.Α. ;

Αίτηση, αναλυτικός πίνακας εις διπλούν στον οποίο αναγράφονται τα αγαθά (ποσότητα και αξία), υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/86, βεβαίωση της αρμόδιας αρχής για τυχόν υπαγωγή σε αναπτυξιακό νόμο. Προκειμένου, για θερμοκήπια ή υλικά που ενσωματώνονται σε αυτά, βεβαίωση από το Υπουργείο Γεωργίας.

Διευκρινίσεις για την Κ.Υ.Α. Π. 2869/2389/ΠΟΛ. 137/04.05.1987 έχουν δοθεί με τις Ε.Δ.Υ.Ο. ΠΟΛ. 246/1987, ΠΟΛ. 47/1988, ΠΟΛ. 250/1988, ΠΟΛ.1005/1992, ΠΟΛ.1333/1993, ΠΟΛ. 1051/1999 και ΠΟΛ. 1080/2005.

22. Διευκρινίσεις για την χρησιμοποίηση του δελτίου προμήθειας υλικών και αντικειμένων των επαγγελματικών σκαφών παράκτιας αλιείας.

Προκειμένου για επαγγελματικά σκάφη παράκτιας αλιείας που απαλλάσσονται από το Φ.Π.Α., δίνεται η δυνατότητα τήρησης θεωρημένου ειδικού διπλότυπου «Δελτίου Προμήθειας Υλικών και Αντικειμένων χωρίς Φ.Π.Α.» το οποίο αποτελεί δικαιολογητικό για την χωρίς φόρο αγορά υλικών ή αντικειμένων που προορίζονται να ενσωματωθούν ή να χρησιμοποιηθούν στα σκάφη αυτά, με εξαίρεση τα τροφοεφόδια.

Η δυνατότητα αυτή παρέχεται ανεξάρτητα από την χωρητικότητα, το μήκος, και την ιπποδύναμη της μηχανής του σκάφους, αρκεί να εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς είτε στο ειδικό καθεστώς κατΆ αποκοπή καταβολής του φόρου υποχρεωτικά ή προαιρετικά.

Διευκρινίσεις σχετικά με τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις χρησιμοποίησης του εν λόγω δελτίου δίδονται με την υπΆ αρ. 1076545/7088/957/Α0014/ΠΟΛ. 1094/09.07.2007 Δ.Υ.Ο.

23.Σε ποιές περιπτώσεις πρέπει να επιβληθεί ΦΠΑ κατά την ολική ναύλωση επαγγελματικού τουριστικού πλοίου αναψυχής;

Η ναύλωση ολόκληρου επαγγελματικού τουριστικού σκάφους του ν. 2743/1999 (πρώην ν.438/1976) που γίνεται από πλοιοκτήτρια εταιρεία προς άλλον υποκείμενο στο φόρο που ασχολείται:

α) με την μεταφορά προσώπων, απαλλάσσεται από το ΦΠΑ,

β) με την πραγματοποίηση περιηγητικών ταξιδιών, υπάγεται σε ΦΠΑ 9%.

Όμως, για τα τουριστικά πλοία της περίπτωσης αυτής, προβλέπεται μείωση της φορολογητέας βάσης ποσοστό έκπτωσης:

- 60%, όταν εκτελούν διεθνείς πλόες,

- 50%, όταν εκτελούν πλόες Τοπικούς μέχρι Μεγάλης Ακτοπλοΐας,

- 40%, όταν εκτελούν πλόες Τοπικούς μέχρι Μικρής Ακτοπλοΐας.

Εφόσον η ναύλωση του ως άνω σκάφους γίνεται προς ιδιώτες με βάση ναυλοσύμφωνο, θεωρείται ως παροχή υπηρεσιών μεταφοράς προσώπων εκ μέρους της πλοιοκτήτριας και υπάγεται σε ΦΠΑ 9%.

Αναλυτικές διευκρινίσεις έχουν δοθεί με την Ε.Δ.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1156/09.05.1997.

24.Ποιά η διαδικασία θεώρησης ειδικού διπλοτύπου δελτίου απαλλαγής από το Φ.Π.Α. για εξαγωγικές επιχειρήσεις (Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1262/1993);

Η διαδικασία απαλλαγής ορίζεται στο άρθρο 4 της υπΆ αρ. 1103551/8478/Α0014/ΠΟΛ.1262/02.08.1993 (ΦΕΚ 675/τ.Β) όπως αυτή έχει συμπληρωθεί με τις Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1075/13.03.1995 (ΦΕΚ 212/τ.Β), ΠΟΛ.1155/06.06.1995 (ΦΕΚ 527/τ.Β), ΠΟΛ.1198/13.07.1995 (ΦΕΚ 650/τ.Β), ΠΟΛ. 1206/31.07.2002 (ΦΕΚ 1073/τ.Β) και την ΠΟΛ. 1061/26.03.2008 (ΦΕΚ 581/τ.Β).

25. Οφείλεται Φ.Π.Α. κατά την πώληση αυτοκινήτων και πώς αποδίδεται;

Κάθε πώληση αυτοκινήτου, εφόσον πραγματοποιείται μέσα στην ελληνική επικράτεια, από υποκείμενο στο φόρο στα πλαίσια της επαγγελματικής του δραστηριότητας, με αντάλλαγμα, υπόκειται στο Φ.Π.Α. και αποδίδεται με την περιοδική δήλωση της φορολογικής περιόδου.

Η πώληση Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτου απαλλάσσεται από τον Φ.Π.Α. στην περίπτωση που κατά την αγορά του δεν ασκήθηκε το δικαίωμα έκπτωσης.

Η πώληση μεταχειρισμένων αυτοκινήτων από υποκείμενο στο φόρο που εντάσσεται στο ειδικό καθεστώς του περιθωρίου κέρδους (άρθρο 45 Κώδικα Φ.Π.Α.) φορολογείται μόνο για το μικτό κέδρος που επιτυγχάνει ο μεταπωλητής, εφόσον τα αυτοκίνητα αυτά τα έχει προμηθευτεί από τα πρόσωπα που ορίζονται στην παράγραφο 2 του ως άνω άρθρου. Σημειώνεται ότι σε αυτή την περίπτωση, δεν περιλαμβάνεται στη φορολογητέα αξία το τέλος ταξινόμησης (βλ. σχετ. Ε.Δ.Υ.Ο. 1005723/178/22/0014Β/ΠΟΛ. 1023/20.01.2000).

26.Πώς αποδίδεται ο Φ.Π.Α., όταν γίνεται ενδοκοινοτική απόκτηση για την οποία πρέπει να αποδοθεί φόρος από πρόσωπα που στερούνται του δικαιώματος έκπτωσης του φόρου;

Τα μη υποκείμενα στο φόρο νομικά πρόσωπα, τα πρόσωπα που ενεργούν αποκλειστικά πράξεις για τις οποίες δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών τους και οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος καθίστανται υπόχρεοι στο φόρο λόγω πραγματοποίησης ενδοκοινοτικής απόκτησης και αποδίδουν το Φ.Π.Α. με έκτακτη περιοδική δήλωση, μέχρι τις δεκαπέντε (15) του επόμενου μήνα που ακολουθεί το μήνα που κατέστη απαιτητός ο φόρος σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 16 και 18 του Κώδικα Φ.Π.Α.

Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω πρόσωπα δεν έχουν υποχρέωση υποβολής εκκαθαριστικής δήλωσης. Αντίθετα, υποχρεούνται στην υποβολή του Ανακεφαλαιωτικού Πίνακα Ενδοκοινοτικών Αποκτήσεων και της δήλωσης INTRASTAT εφόσον έχουν υπερβεί το κατώφλι εξομοίωσης με τις προϋποθέσεις και μέσα στις προθεσμίες που ορίζονται από τις οικείες αποφάσεις.

27.Ποιά είναι τα ειδικά καθεστώτα Φ.Π.Α. και πως γίνεται η ένταξη σε αυτά;

Τα ειδικά καθεστώτα Φ.Π.Α είναι τα εξής:

• άρθρο 35.α: Παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών από υποκείμενους εγκατεστημένους σε Τρίτη χώρα, προς μη υποκείμενους στο φόρο εγκατεστημένους εντός της Κοινότητας. * άρθρο 39: Μικρές επιχειρήσεις * άρθρο 39.α: Ανακυκλώσιμα απορρίμματα
• άρθρο 40: Κατ' αποκοπή καταβολή του φόρου (με βάση το άρθρο αυτό έχουν ορισθεί ετήσια κατ' αποκοπή ποσά Φ.Π.Α. για τους εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ και τους εκμεταλλευτές σκαφών παράκτιας αλιείας μέχρι 12 μέτρα - βλ. σχετ. ερωτήματα 29 και 30 κατωτέρω)
• άρθρο 41 - 42: Αγρότες * άρθρο 43: Πρακτορεία ταξιδιών * άρθρο 44: Βιομηχανοποιημένα καπνά * άρθρο 45: Μεταπωλητές μεταχειρισμένων αγαθών και αντικειμένων καλλιτεχνικής αξίας * άρθρο 46: Πωλήσεις σε δημοπρασία * άρθρο 47: Επενδυτικός χρυσός

Με τα ίδια άρθρα ορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις ένταξης στα ειδικά αυτά καθεστώτα, καθώς και οι ειδικές διαδικασίες που πρέπει να εφαρμόζουν οι υποκείμενοι στο φόρο που εντάσσονται στα καθεστώτα αυτά.

28. Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται για την επιστροφή Φ.Π.Α. στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος;

Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται αναγράφονται αναλυτικά στον Πίνακα Δ (σελ. 2) της Αίτησης – Δήλωσης και Αναλυτικής Κατάστασης δικαιολογητικών για την επιστροφή του Φ.Π.Α. στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος με την οποία και συνυποβάλλονται. Πρόκειται κυρίως για τα νόμιμα φορολογικά στοιχεία από τα οποία πιστοποιούνται οι παραδόσεις αγαθών ή παροχές που πραγματοποίησαν κατά το προηγούμενο έτος και για τις οποίες δικαιούνται επιστροφής.

29. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις ως προς το Φ.Π.Α. των εκμεταλλευτών ΤΑΞΙ;

Οι εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς απόδοσης Φ.Π.Α. με κατΆ αποκοπή ποσά που ορίζονται κάθε φορά με σχετική Α.Υ.Ο. Το καθεστώς αυτό είναι προαιρετικό για τους εκμεταλλευτές, οι οποίοι μπορούν να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους σύμφωνα με το κανονικό καθεστώς.

Τα ποσά του φόρου που οφείλονται για κάθε ΤΑΞΙ ετησίως ορίζονται, ανάλογα με το πληθυσμό της Κοινότητας ή του Δήμου που έχει την έδρα του το ΤΑΞΙ.

Ο φόρος καταβάλλεται σε δύο ισόποσες δόσεις (μέχρι 15.6 και 15.12 του κάθε έτους) με την υποβολή έκτακτης δήλωσης.

Στην περίπτωση που οι εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ εκτός των ευκαιριακών μισθώσεων, συμβάλλονται με επιτηδευματίες και το Δημόσιο και αναλαμβάνουν την μεταφορά προσώπων βάσει ειδικής συμφωνίας ή αποκτούν έσοδα από την παροχή υπηρεσιών διαφήμισης επί των ΤΑΞΙ, εκδίδουν θεωρημένο τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών, υπολογίζουν τον αναλογούντα Φ.Π.Α. με συντελεστή 9% για τη μεταφορά προσώπων και 19% για τις υπηρεσίες διαφήμισης και αποδίδουν τον οφειλόμενο φόρο με έκτακτη δήλωση.

30. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις ΦΠΑ των εκμεταλλευτών σκαφών παράκτιας αλιείας;

Οι εκμεταλλευτές σκαφών παράκτιας αλιείας μέχρι 12 μέτρα, καθώς και σκαφών σπογγαλιείας εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς απόδοσης Φ.Π.Α. με κατΆ αποκοπή ποσά που ορίζονται με την Α.Υ.Ο. 1145339/6602/140/Ε0014/ΠΟΛ.1320/30.12.1998. Το καθεστώς αυτό είναι προαιρετικό για τους εκμεταλλευτές, οι οποίοι μπορούν να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους σύμφωνα με το κανονικό καθεστώς.

Τα ποσά του φόρου που οφείλονται για κάθε σκάφος ετησίως προσδιορίζονται ανάλογα με το μήκος των σκαφών και έχουν ως εξής:

Ο φόρος καταβάλλεται σε δύο ισόποσες δόσεις (μέχρι 20.06 και 20.12 κάθε έτους) με την υποβολή έκτακτης δήλωσης.

Οι ανωτέρω εκμεταλλευτές έχουν δικαίωμα απαλλαγής των πλοίων που προβλέπεται από το άρθρο 27 του Κώδικα ΦΠΑ.

Οι επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται μόνο ένα σκάφος κάτω των 6 μέτρων απαλλάσσονται από το φόρο, ως μικρές επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις αυτές δεν έχουν δικαίωμα απαλλαγής των πλοίων που προβλέπεται από το άρθρο 27 του Κώδικα ΦΠΑ, εκτός και επιλέξουν την ένταξή τους στο ειδικό αυτό καθεστώς ή στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.

31. Ζητούνται διευκρινίσεις για τη φορολογική μεταχείριση των κτηθέντων από την Ευρωπαϊκή Ένωση μεταχειρισμένων μεταφορικών μέσων.

Διευκρινίσεις έχουν δοθεί με την Ε.Δ.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1050/11.02.2000, Ε.Δ.Υ.Ο. Δ. 367/229/24.03.1995, Ε.Δ.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1104/10.04.1995, την Ε.Δ.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1116/19.10.2007 και την Ε.Δ.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1026/01.02.2008. (βλ. και ερώτημα 25).

32. "Πώληση λογισμικού προγράμματος": παροχή υπηρεσίας ή παράδοση αγαθού;

Στις περιπτώσεις πώλησης τυποποιημένου λογισμικού πρόκειται για παράδοση αγαθού.

Στις περιπτώσεις όμως που πωλείται λογισμικό που έχει προσαρμοστεί στις ανάγκες συγκεκριμένου πελάτη πρόκειται για παροχή υπηρεσίας και μάλιστα από τις εντασσόμενες στις πράξεις του άρθρου 14§3 του Κώδικα Φ.Π.Α.

33. Εφαρμογή του Φ.Π.Α. στα νέα ακίνητα:

α) Περιπτώσεις παράδοσης ακινήτων που επιβάλλεται Φ.Π.Α.

Φ.Π.Α. επιβάλλεται στην παράδοση αποπερατωμένων ή ημιτελών κτιρίων ή τμημάτων τους και του οικοπέδου που μεταβιβάζεται με αυτά ως ενιαία ιδιοκτησία ή ιδανικών μεριδίων οικοπέδου επί των οποίων εφαρμόζεται το αμάχητο τεκμήριο του αποπερατωμένου εφόσον πραγματοποιείται από επαχθή αιτία πριν από την πρώτη εγκατάσταση σε αυτά. Για την εφαρμογή Φ.Π.Α. θεωρούνται:

• Ως κτίρια, τα κτίσματα γενικά και οι κάθε είδους κατασκευές που συνδέονται με τα κτίσματα ή με το έδαφος κατά τρόπο σταθερό και μόνιμο.
• Ως πρώτη εγκατάσταση, η πρώτη χρησιμοποίηση με οποιονδήποτε τρόπο των κτιρίων ύστερα από την ανέγερσή τους, όπως είναι η ιδιοκατοίκηση, η ιδιόχρηση, η μίσθωση ή άλλη χρήση. Θεωρείται επίσης ότι πραγματοποιείται η πρώτη εγκατάσταση κατά το χρόνο που συμπληρώνεται πενταετία από την ημερομηνία έκδοσης της οικοδομικής αδείας.

Επίσης Φ.Π.Α. επιβάλλεται στη μεταβίβαση της ψιλής κυριότητας, στη σύσταση ή στην παραίτηση από το δικαίωμα προσωπικής ή πραγματικής δουλείας, στην παραχώρηση του δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης επί κοινόκτητων κύριων, βοηθητικών ή ειδικών χώρων κτισμάτων ή επί κοινόκτητου τμήματος οικοπέδου καθώς και στη μεταβίβαση του δικαιώματος άσκησης της επικαρπίας των ακινήτων της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του Κώδικα Φ.Π.Α.

β) Χρόνος έναρξης εφαρμογής

Φ.Π.Α. επιβάλλεται στην παράδοση ακινήτων των οποίων:

• Η άδεια κατασκευής εκδίδεται από 01/01/2006 και μετά
• Η άδεια κατασκευής αναθεωρείται από 01/01/2006 και μετά με την προϋπόθεση ότι μέχρι την ημερομηνία αναθεώρησης δεν έχουν αρχίσει οι εργασίες κατασκευής.

Εξαίρεση μπορεί να χορηγηθεί, εφόσον αυτό είναι επιθυμητό, στις περιπτώσεις που έχει υποβληθεί μέχρι 25/11/2005 πλήρης φάκελος στην πολεοδομία και στις περιπτώσεις αντιπαροχής εφόσον μέχρι την ημερομηνία αυτή έχει υπογραφεί και το προσύμφωνο μεταβίβασης χιλιοστών οικοπέδου και εργολαβικό κατασκευής.

γ) Πρώτη κατοικία

Απαλλάσσεται από το Φ.Π.Α. η παράδοση ακινήτων σε δικαιούχους απαλλαγής από το Φ.Μ.Α. κατά την απόκτηση πρώτης κατοικίας καθώς και η παραχώρηση του δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης.

Επισημαίνεται ότι για τον οικοπεδούχο στην περίπτωση αντιπαροχής δεν υφίσταται ποτέ απαλλαγή από τον Φ.Π.Α. για την απόκτηση πρώτης κατοικίας αφού δεν πληρούται η βασική προϋπόθεση της αγοράς που θέτουν οι διατάξεις Φ.Μ.Α.

δ) Παράδοση γηπέδων

Απαλλάσσεται από το Φ.Π.Α. η παράδοση οικοπέδων, αγροτεμαχίων κ.λ.π., καθώς και η παράδοση ιδανικών μεριδίων αυτών.

ε) Αντιπαροχή

Δεν επιβάλλεται Φ.Π.Α. στην παράδοση των χιλιοστών του οικοπέδου από τον οικοπεδούχο προς τον κατασκευαστή, ενώ επιβάλλεται Φ.Π.Α. για τις παραδόσεις κτισμάτων που δίδονται ως αντιπαροχή από τον κατασκευαστή στον οικοπεδούχο. Ως αξία, επί της οποίας υπολογίζεται Φ.Π.Α., λαμβάνεται η αξία των κτισμάτων που παραδίδονται στον οικοπεδούχο, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η αξία του ιδανικού μεριδίου του οικοπέδου, δηλαδή η αξία της παρεχόμενης εργολαβίας.

στ) Μεταβίβαση ιδιοκτησιών που παραμένουν στην κυριότητα του οικοπεδούχου πριν από την αποπεράτωση της οικοδομής

Ο οικοπεδούχος μπορεί σε οποιοδήποτε στάδιο κατασκευής της οικοδομής, ακόμη και πριν εκδοθεί με το στοιχείο παράδοσης κτισμάτων, να μεταβιβάσει τις ιδιοκτησίες που παραμένουν στην κυριότητά του. Η μεταβίβαση αυτή υπάγεται σε Φ.Μ.Α. εάν ο οικοπεδούχος είναι ιδιώτης και σε Φ.Π.Α. εάν είναι κατασκευαστική επιχείρηση. Σημειώνεται ότι σε αυτήν την περίπτωση το στοιχείο παράδοσης κτισμάτων θα εκδοθεί στον οικοπεδούχο που έχει συμβληθεί με τον κατασκευαστή και σε αυτόν επιρρίπτεται ο αναλογών Φ.Π.Α.

ζ) Διαφορά ανάμεσα στην φορολογηθείσα αξία κάθε ιδιοκτησίας κατά τη μεταβίβαση και του απολογιστικού κόστους

Κατά την μεταβίβαση ιδιοκτησίας πριν από την αποπεράτωση της οικοδομής επιβάλλεται Φ.Π.Α. Με την ολοκλήρωση της οικοδομής και την υποβολή του ειδικού εντύπου απολογιστικού κόστους είναι πιθανό για κάποιες ή όλες τις ιδιοκτησίες αυτό να προκύπτει μεγαλύτερο από την φορολογηθείσα κατά την υποβολή της ειδικής δήλωσης αξία. Η κατασκευαστική επιχείρηση μπορεί να υποβάλλει έκτακτη δήλωση και να αποδώσει τον Φ.Π.Α. που οφείλει σημειώνοντας την αιτία υποβολής της αλλά δεν θα μεταφέρει το ποσό αυτό προς έκπτωση στην περιοδική της οικείας φορολογικής περιόδου. ¶λλως ο φόρος καταλογίζεται κατά τον έλεγχο λόγω ανακρίβειας.

η) Εκχώρηση εργολαβικού προσυμφώνου κατασκευαστικής επιχείρησης που έχει συμβληθεί με οικοπεδούχο σε άλλη κατασκευαστική επιχείρηση προς συνέχιση των εργασιών

Η εκχώρηση εκ μέρους του εργολάβου των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που απορρέουν από το προσύμφωνο μεταβίβασης χιλιοστών οικοπέδου και εργολαβικό κατασκευής συνιστά παροχή υπηρεσίας. Ως φορολογητέα αξία λαμβάνεται η αντιπαροχή που έλαβε ή πρόκειται να λάβει για την εκχώρηση αυτή ο αρχικός εργολάβος. Η κατασκευαστική επιχείρηση που υπεισέρχεται στο εργολαβικό προσύμφωνο θα έχει όλες τις φορολογικές υποχρεώσεις ως προς τον Φ.Π.Α. για την εν λόγω οικοδομή.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται στις περιπτώσεις που πριν την εκχώρηση έχει συντελεστεί μεταβίβαση χιλιοστών οικοπέδου από τον οικοπεδούχο στον κατασκευαστή (με συμβόλαιο) ή έχουν μεταβιβαστεί σε οποιονδήποτε τρίτο ιδιοκτησίες που αφορούν στο εργολαβικό αντάλλαγμα, διότι ενδέχεται να προκύπτουν και άλλες πράξεις που υπόκεινται σε φορολογία.

34. Επέκταση εφαρμογής χαμηλού συντελεστή Φ.Π.Α.

Από 1.1.2007 υπάγονται στο χαμηλό συντελεστή Φ.Π.Α.:

• οι υπηρεσίες επισκευής ποδηλάτων, υποδημάτων και δερματίνων ειδών,
• οι υπηρεσίες ανακαίνισης και επισκευής παλαιών ιδιωτικών κατοικιών, εκτός των υλικών που υπερβαίνουν το 1/3 της συνολικής αξίας,
• τεχνολογικά βοηθήματα για αναπήρους (ισχύς από 22/12/2006).

35. Τόπος φορολόγησης

α) Υπηρεσίες συναφείς με ακίνητα φορολογούνται στον τόπο που βρίσκεται το ακίνητο

β) Προμήθεια εμπορικού αντιπροσώπου που μεσολαβεί για πωλήσεις στην Ελλάδα αλλοδαπής εταιρίας φορολογείται στη χώρα του λήπτη, εφόσον πρόκειται για λήπτη υποκείμενο εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος.

γ) Εκπαιδευτικές, καλλιτεχνικές και παρόμοιες εκδηλώσεις, όπως πραγματοποίηση κινηματογραφικής ή τηλεοπτικής ταινίας, φορολογούνται στον τόπο που εκτελούνται υλικά, ανεξάρτητα εάν πραγματοποιούνται από εγκατεστημένο ή μη στον ίδιο τόπο υποκείμενο στο φόρο.

δ) Υπηρεσίες σε ενσώματα αγαθά που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας φορολογούνται στην Ελλάδα εκτός από την περίπτωση που παρέχονται σε υποκείμενο στο φόρο εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος και τα αγαθά, μετά την παροχή των υπηρεσιών, εξέρχονται της Ελλάδος.

36. Αντιμετώπιση χορηγιών

Καταβολή ποσών ως χορηγία υπάγεται στο Φ.Π.Α. στην περίπτωση που ο λήπτης των ποσών αυτών διαφημίζει με οποιονδήποτε τρόπο το χορηγό.