ΘΕΜΑ: Δημόσια Ανακοίνωση της FATF σχετικά με χώρες που εμφανίζουν στρατηγικές αδυναμίες στην αντιμετώπιση του Ξεπλύματος Χρήματος και της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας, κατόπιν της Ολομέλειας του Φεβρουαρίου 2017.

Με τις διατάξεις του άρθ. 6, παρ. 3, περ. ε΄ του ν. 3691/2008, όπως ισχύει, ορίζεται η υποχρέωση της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης, ως αρμόδιας αρχής, να ενημερώνει τα εποπτευόμενα από αυτήν υπόχρεα πρόσωπα για πληροφορίες και καταστάσεις που αφορούν τη συμμόρφωση ή μη χωρών προς την κοινοτική νομοθεσία και τις συστάσεις της FATF (Ομάδα Χρηματοπιστωτικής Δράσης). Κατ’ εφαρμογή των ανωτέρω, σας γνωρίζουμε τα εξής:

Η FATF, σε συνέχεια των πρωτοβουλιών της για την προστασία του διεθνούς χρηματοοικονομικού συστήματος από τους κινδύνους που ελλοχεύει η χρησιμοποίησή του για σκοπούς ξεπλύματος χρήματος ή και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, κατόπιν της Ολομέλειας που έλαβε χώρα στο Παρίσι στις 22-24 Φεβρουαρίου 2017 (http://www.fatf-gafi.org/publications/fatfgeneral/documents/outcomes-plenary-february-
2017.html), μεταξύ άλλων:

 επισήμανε ότι η αντιμετώπιση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας παραμένει κορυφαία προτεραιότητά της

συνέχισε τις εργασίες της για τη βελτίωση της διαφάνειας και της πληροφόρησης σχετικά με τον πραγματικό δικαιούχο και  εξέδωσε δύο έγγραφα σχετικά με τις χώρες που εμφανίζουν στρατηγικές αδυναμίες στην αντιμετώπιση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και ξεχωριστή ανακοίνωση σχετικά με τη Βραζιλία Ειδικότερα:

Α. Βασική προτεραιότητα για τη FATF αποτελεί η αντιμετώπιση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Η πρόοδος που σημειώθηκε σε αυτόν τον τομέα, όπως αναφέρθηκε στην Ολομέλεια, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

• επικαιροποίηση των πληροφοριών για τη χρηματοδότηση του Ισλαμικού Κράτους (ISIL) και συζήτηση αναφορικά με τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται από τρομοκρατικές οργανώσεις για στρατολόγηση νέων μελών, καθώς και τη χρήση νέων τρόπων χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένων των εικονικών νομισμάτων.
• υιοθέτηση της αναθεώρησης της Μεθοδολογίας αξιολόγησης για την ποινικοποίηση χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (Σύσταση 5).
• υπογράμμιση της σημασίας του αποτελεσματικότερου εγχώριου συντονισμού, καθώς και της διεθνούς συνεργασίας για την καταπολέμηση χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.

Β. Η βελτίωση της διαφάνειας και των πληροφοριών σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους αποτελεί θέμα υψίστης σημασίας στην ατζέντα της FATF.

Παρά την εισαγωγή από τη FATF προτύπων για τους πραγματικούς δικαιούχους το 2003 και τη συνεχή αναθεώρηση και ενίσχυσή τους, καθώς και της έκδοσης κατευθυντηρίων γραμμών για τη βελτίωση της εφαρμογής τους, η αποτελεσματική εφαρμογή των διεθνών προτύπων στον συγκεκριμένο τομέα αποτελεί ακόμα πρόκληση για τις χώρες. Για το λόγο αυτό η FATF συνεχίζει να εργάζεται, από κοινού με το Παγκόσμιο Φόρουμ για τη Διαφάνεια και την Ανταλλαγή των Πληροφοριών για Φορολογικούς Σκοπούς, με στόχο τη βελτίωση της εφαρμογής των ως άνω προτύπων.

Γ. Σε Δημόσια Ανακοίνωση (FATF Public Statement – 24 Φεβρουαρίου 2017) αναφορικά με τις χώρες που εμφανίζουν στρατηγικές αδυναμίες στην αντιμετώπιση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (που είναι διαθέσιμη στη διαδρομή: http://www.fatf-gafi.org/publications/high-riskandnon-
cooperativejurisdictions/documents/public-statement-february-2017.html) η FATF καλεί
τα μέλη της να εφαρμόσουν αντίμετρα με σκοπό την προστασία του διεθνούς χρηματοοικονομικού συστήματος από τους σημαντικούς κινδύνους ξεπλύματος χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας που εμφανίζει η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας. Συγκεκριμένα, η FATF παροτρύνει τα μέλη της να συμβουλεύουν τα χρηματοοικονομικά τους ιδρύματα να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικά σε επιχειρηματικές σχέσεις και συναλλαγές με την εν λόγω χώρα, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων, των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων της χώρας και όσων τα εκπροσωπούν. Παράλληλα με τον λεπτομερή έλεγχο των συναλλαγών, η FATF καλεί τα μέλη της να επιβάλλουν αποτελεσματικά αντίμετρα και στοχευμένες χρηματοοικονομικές κυρώσεις, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, με σκοπό την προστασία του χρηματοοικονομικού τομέα από το ξέπλυμα χρήματος, τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και τον πολλαπλασιασμό των κινδύνων που προκύπτουν από τη χρηματοδότηση των όπλων μαζικής καταστροφής στην εν λόγω χώρα. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την απαγόρευση της λειτουργίας εντός της επικράτειάς τους των υπαρχόντων υποκαταστημάτων, των θυγατρικών των τραπεζών της χώρας αυτής και να τερματίσουν τις συναλλαγές τους με τις τράπεζες της Λαϊκή Δημοκρατίας της Κορέας, όπου απαιτείται από τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Παράλληλα, η FATF καλεί τα μέλη της να εφαρμόσουν αυξημένα μέτρα δέουσας επιμέλειας όσον αφορά το Ιράν. Ειδικότερα, η FATF τον Ιούνιο του 2016 ανέβαλε για δώδεκα μήνες την εφαρμογή αντίμετρων χαιρετίζοντας τη δέσμευση της χώρας για την υιοθέτηση ενός Σχεδίου Δράσης για την αντιμετώπιση των αδυναμιών αναφορικά με το ξέπλυμα χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και την αναζήτηση τεχνικής βοήθειας για την υλοποίησή του Σχεδίου αυτού. Ωστόσο, αν μετά τη λήξη της περιόδου αυτής η πρόοδος δεν είναι επαρκής θα εφαρμοστούν εκ νέου αντίμετρα.

Σε κάθε περίπτωση, μέχρι το Ιράν να λάβει όλα τα απαιτούμενα μέτρα για να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες που προσδιορίστηκαν στο Σχέδιο Δράσης, η FATF διατηρεί τους προβληματισμούς της για τους κινδύνους χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και την απειλή στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα που προέρχονται από την εν λόγω χώρα και για το λόγο αυτό καλεί τα μέλη της να συμβουλεύουν τα χρηματοπιστωτικά τους ιδρύματα να εφαρμόζουν αυξημένα μέτρα δέουσας επιμέλειας κατά τις επιχειρηματικές σχέσεις και τις συναλλαγές τους με φυσικά ή νομικά πρόσωπα που προέρχονται από το Ιράν.

Επιπλέον με έγγραφο που αναφέρεται στη διαδικασία βελτίωσης της συμμόρφωσης με τα πρότυπα της FATF ως προς το ξέπλυμα χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας σε παγκόσμιο επίπεδο (Improving Global AML/CTF Compliance: on-going process – 24 Φεβρουαρίου 2017, διαθέσιμο στη διαδρομή:
http://www.fatf-gafi.org/publications/high-riskandnon- cooperativejurisdictions/documents/fatf-compliance-february-2017.html) προσδιορίζονται οι χώρες που αποτελούν κίνδυνο για το διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα, καθώς εμφανίζουν στρατηγικές αδυναμίες αναφορικά με το ξέπλυμα χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, αλλά έχουν δεσμευτεί επίσημα για την υλοποίηση ενός Σχεδίου Δράσης για την αντιμετώπιση των αδυναμιών αυτών σε συνεργασία με τη FATF. Οι χώρες αυτές είναι: Αφγανιστάν, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Αιθιοπία, Ιράκ, Λαϊκή Δημοκρατία του Λάος, Συρία, Ουγκάντα, Βανουάτου και Υεμένη.

Η FATF προτρέπει τις ανωτέρω χώρες να εφαρμόσουν πιστά και εντός του καθορισμένου χρονοδιαγράμματος τα συμφωνηθέντα Σχέδια Δράσης, ενώ καλεί τα μέλη της να λάβουν υπόψη τις παρεχόμενες στο έγγραφο πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειώσει και τις ελλείψεις που εξακολουθεί να παρουσιάζει κάθε μία από τις χώρες αυτές.

Επίσης με ανακοίνωσή της το Φεβρουάριο του 2016, η FATF εξέφρασε τις βαθιές της ανησυχίες σχετικά με τη συνεχιζόμενη αποτυχία της Βραζιλίας στην αντιμετώπιση των σοβαρών ελλείψεων που εντοπίστηκαν στην τρίτη έκθεση αξιολόγησης που εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2010, ιδιαίτερα εκείνων που σχετίζονταν με την τρομοκρατία και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Ζήτησε την εφαρμογή μέτρων για την αντιμετώπιση αυτών των ελλείψεων και τον Οκτώβριο του 2016 επανέλαβε την ανησυχία της, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι η χώρα αυτή έχει κάνει πολλά σημαντικά βήματα για τη συμμόρφωσή της με τα πρότυπα της και καλώντας τη να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της.

Κατόπιν των ανωτέρω και δεδομένων των διατάξεων του άρθ. 19 του ν. 3691/2008 σχετικά με την υποχρέωση εφαρμογής από τα υπόχρεα πρόσωπα μέτρων αυξημένης δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, θέτουμε υπόψη σας τα ανωτέρω και παρακαλούμε να ενημερώσετε σχετικά τα μέλη σας – υπόχρεα πρόσωπα εποπτείας Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής Διοίκησης (άρθ. 6, παρ. 2 του ν. 3691/2008), με τον πλέον πρόσφορο κατά την κρίση σας τρόπο, ώστε να εφαρμόζουν τις ως άνω διατάξεις.

Τέλος, οι Δ.Ο.Υ. που διαθέτουν Τμήμα Ελέγχου και τα Ελεγκτικά Κέντρα καλούνται να λαμβάνουν υπόψη τα ανωτέρω κατά τον έλεγχο συμμόρφωσης των υπόχρεων προσώπων αρμοδιότητάς τους προς τις υποχρεώσεις που απορρέουν για αυτά από τον ν.3691/2008, όπως ισχύει. Ειδικότερα, σε περίπτωση που κατά τον έλεγχο βάσει των διατάξεων του ν.3691/2008 διαπιστώνουν συναλλαγές του υπόχρεου προσώπου με κάποια από τις προαναφερθείσες χώρες, θα πρέπει να ελέγχουν εάν εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα μέτρα δέουσας επιμέλειας, ανάλογα με το βαθμό επικινδυνότητας της χώρας.

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΣΑΪΤΗΣ