Επιλογή Δείγματος  Συγκρίσιμων Συναλλαγών  κατά την Κατάρτιση Φακέλου Τεκμηρίωσης Ενδοομιλικών Συναλλαγών

Απόφαση 19512/2024 του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ιταλίας

της Αιμιλίας Τσιρώνη, Προϊσταμένης Α5' Τμήματος Επανεξέτασης της Δ.Ε.Δ., πρώην Λογίστριας-Φοροτεχνικού Α’ Τάξης, κατόχου M.B.A., Imperial College, University of London

Σχετικά με την επιλογή του Δείγματος Συγκρίσιμων Συναλλαγών κατά την Κατάρτιση Φακέλου Τεκμηρίωσης Ενδοομιλικών Συναλλαγών, παραθέτουμε τα ακόλουθα:

Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 52 του Κ.Φ.Ε. προβλέπεται ότι:

«1. Νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες όταν πραγματοποιούν συναλλαγές, μία ή περισσότερες, διεθνείς ή και εγχώριες, με συνδεδεμένα πρόσωπα κατά την έννοια του άρθρου 2 του Κ.Φ.Ε. με οικονομικούς ή εμπορικούς όρους διαφορετικούς από εκείνους που θα ίσχυαν μεταξύ μη συνδεδεμένων προσώπων (ανεξάρτητων επιχειρήσεων) ή μεταξύ συνδεδεμένων προσώπων και τρίτων, οποιαδήποτε κέρδη τα οποία χωρίς τους όρους αυτούς θα είχαν πραγματοποιηθεί από το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, αλλά τελικά δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω των διαφορετικών όρων (αρχή των ίσων αποστάσεων) περιλαμβάνονται στα κέρδη του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας μόνον στο βαθμό που δεν μειώνουν το ποσό του καταβλητέου φόρου.»

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι οι οικονομικοί όροι των ενδοομιλικών συναλλαγών, ήτοι η πολιτική τιμολόγησης τους και η προκύπτουσα κερδοφορία, πρέπει να ελέγχεται μέσω αντιπαραβολής με ένα δείγμα συγκρίσιμων συναλλαγών βάσει εσωτερικών ή εξωτερικών διαθέσιμων στοιχείων.

Αυτονόητο είναι ότι από την επιλογή του δείγματος αυτού και το αποδεκτό εύρος τιμών που θα περιλαμβάνει, εξαρτάται και η αποδοχή ή η απόρριψη του Φακέλου Τεκμηρίωσης από τη φορολογική αρχή.

Οπότε το ερώτημα «Τι Πρέπει να Περιλαμβάνει το Δείγμα Συγκρίσιμων Συναλλαγών;» είναι καίριας σημασίας κατά τη διαδικασία κατάρτισης του Φακέλου Τεκμηρίωσης Ενδοομιλικών Συναλλαγών. Όμως η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι μάλλον υποκειμενική παρά αντικειμενική, δεδομένου ότι οι   Κατευθυντήριες Γραμμές του Ο.Ο.Σ.Α. παρέχουν οδηγίες και όχι ένα αυστηρά καθορισμένο και ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο.

Η Απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ιταλίας:

Την απουσία της νομοθεσίας έρχεται συχνά να συμπληρώσει η νομολογία των ελληνικών και ξένων δικαστηρίων. Στα πλαίσια αυτά παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η από 16/06/2024 απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ιταλίας.

Με την απόφαση αυτή απαντήθηκε θετικά το ερώτημα: «Μπορούν ζημιογόνες επιχειρήσεις να συμπεριληφθούν στο δείγμα συγκρίσιμων εταιρειών-συναλλαγών;»

Από την πλευρά της φορολογικής αρχής της Ιταλίας, η απάντηση ήταν διαχρονικά και κατά κανόνα αρνητική. Το σκεπτικό της απόρριψης των επιχειρήσεων που εμφανίζουν ζημιές είναι ότι τα αρνητικά αποτελέσματα είναι ασυνήθη, εξαιρετικά, ακόμα και ‘αφύσικα’,  και συνεπώς οι ζημιογόνες εταιρείες πρέπει να αποκλείονται από το συγκρίσιμο δείγμα.

Αντίθετα με τα παραπάνω, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ιταλίας αποφάνθηκε ότι οι ζημιογόνες επιχειρήσεις που πληρούν τα κριτήρια συγκρισιμότητας δεν μπορούν να αποκλειστούν με μοναδική αιτιολογία τα αρνητικά καθαρά κέρδη.

Στην συγκεκριμένη υπόθεση μια επιχείρηση κατά τη σύνταξη του Φακέλου Τεκμηρίωσης Ενδοομιλικών Συναλλαγών προσδιόρισε ένα περιθώριο κέρδους της τάξης του 5% το οποίο όμως δεν έγινε αποδεκτό από τη φορολογική αρχή. Η τελευταία απέκλεισε τις επιχειρήσεις που παρουσίαζαν ζημιογόνα αποτελέσματα τουλάχιστον σε δύο από τις τρεις ελεγχόμενες περιόδους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το περιθώριο κέρδους να ανέρθει σε 7,42% και να καταλογισθούν λογιστικές διαφορές.

Σύμφωνα όμως με το Ανώτατο Δικαστήριο της γειτονικής χώρας, το σκεπτικό της φορολογικής αρχής δεν φαίνεται να είναι συμβατό με τις Κατευθυντήριες Γραμμές του Ο.Ο.Σ.Α. οι οποίες δεν κάνουν αναφορά σε αποκλεισμό επιχειρήσεων λόγω ζημιών, ούτε ρητά αλλά ούτε και υπονοούν κάτι σχετικό.

Επιπρόσθετα το Ανώτατο Δικαστήριο επισημαίνει ότι ένα ζημιογόνο αποτέλεσμα μπορεί να θεωρηθεί απολύτως φυσιολογικό και αιτιολογημένο σε περιπτώσεις όπως αυτές των νέων εταιρειών ή ακόμα και ώριμων επιχειρήσεων που θυσιάζουν τα κέρδη του παρόντος με σκοπό την επίτευξη καλύτερων μελλοντικών αποτελεσμάτων μέσω αυξημένων δαπανών για επενδύσεις, διαφήμιση, εκπαίδευση του προσωπικού, κτλ.

Συμπεράσματα – Προεκτάσεις:

Από την παραπάνω απόφαση προκύπτει ότι η απόρριψη του δείγματος συγκρίσιμων συναλλαγών από τη φορολογική αρχή πρέπει να βρίσκει σαφές έρεισμα στις Κατευθυντήριες Γραμμές του Ο.Ο.Σ.Α., στην ισχύουσα νομοθεσία και στα πραγματικά περιστατικά κάθε υπόθεσης.

Προβάλλεται δε –ακόμα μια φορά- η ανάγκη για ένα πιο σαφές πλαίσιο κριτηρίων επιλογής δείγματος συγκρίσιμων συναλλαγών.

Σημείωση: Τα παραπάνω αποτελούν προσωπικές επιστημονικές απόψεις της συγγραφέως και δεν είναι δεσμευτικές ή υποχρεωτικά εφαρμοστέες.