ΘΕΜΑ: «Εφαρμογή του άρθρου 181α καν. 2454/93 - Απόρριψη συναλλακτικής αξίας εκ μέρους των τελωνειακών αρχών» 

Αναφορικά με τη δυνατότητα που παρέχεται στις τελωνειακές αρχές βάσει του άρθρου 181α καν. 2454/93 να αμφισβητήσουν τη συναλλακτική αξία εισαγόμενου εμπορεύματος για σκοπούς διαμόρφωσης της δασμολογητέας αξίας, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα: 

1. Σύμφωνα με το άρθρο 29 παρ. 1 του Καν.(ΕΟΚ) αριθ. 2913/92 (Κοινοτικός Τελωνειακός Κώδικας - ΚΤΚ), η δασμολογητέα αξία των εισαγομένων εμπορευμάτων είναι η συναλλακτική αξία, δηλαδή η πράγματι πληρωθείσα ή πληρωτέα για τα εν λόγω εμπορεύματα τιμή, όταν αυτά πωλούνται προς εξαγωγή με προορισμό την Ε.Ε., δηλ. εισάγονται από τρίτη χώρα στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε., ενδεχομένως κατόπιν της προσαρμογής που πραγματοποιείται με βάση τα άρθρα 32 και 33 καν. 2913/92. 

2. Σύμφωνα με το άρθρο 30 παρ. 1 του Καν.(ΕΟΚ) αριθ. 2913/92, εφόσον η δασμολογητέα αξία δεν είναι δυνατό να καθοριστεί βάσει της συναλλακτικής αξίας κατ' εφαρμογή του προαναφερόμενου άρθρου 29 παρ. 1, εφαρμόζονται διαδοχικά οι εναλλακτικές μέθοδοι διαμόρφωσης της αξίας που απαριθμούνται στις διατάξεις του άρθρου 30 παρ. 2, στοιχεία α) έως δ). 

3. Σύμφωνα με το άρθρο 31 παρ. 1 του Καν.(ΕΟΚ) αριθ. 2913/92, αν η δασμολογητέα αξία δεν μπορεί να καθορισθεί κατ' εφαρμογή των άρθρων 29 και 30, καθορίζεται με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία εντός της Κοινότητας. 

4. Σύμφωνα με το άρθρο 181 α παρ. 1 του Καν.(ΕΟΚ) αριθ. 2454/93 (Διατάξεις Εφαρμογής Κοινοτικού Τελωνειακού Κώδικα - ΔΕΚΤΚ), οι τελωνειακές αρχές δεν υποχρεούνται να καθορίζουν τη δασμολογητέα αξία βάσει της μεθόδου της συναλλακτικής αξίας του άρθρου 29 παρ. 1 του Καν.(ΕΟΚ) αριθ. 2454/93, όταν υφίστανται εύλογες αμφιβολίες για το γεγονός ότι η δηλούμενη αξία αντιπροσωπεύει το πράγματι πληρωθέν ή πληρωτέο ποσό για τα εισαγόμενα εμπορεύματα. 

Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με την παρ. 2 του ιδίου άρθρου, οι τελωνειακές αρχές δύνανται να ζητούν πρόσθετες πληροφορίες σύμφωνα με το άρθρο 178 παρ. 4 του Καν.(ΕΟΚ) αριθ. 2454/93 , το οποίο προβλέπει την παροχή στις τελωνειακές αρχές κάθε επιπλέον πληροφορίας ή εγγράφου απαραίτητου για τον καθορισμό της δασμολογητέας αξίας των εμπορευμάτων, χωρίς να κατονομάζει λεπτομερώς τα αναφερόμενα έγγραφα που δύνανται να ζητηθούν για το σκοπό αυτό . 

Εάν οι αμφιβολίες εξακολουθούν να παραμένουν, το άρθρο 181 α παρ. 2 του Καν.(ΕΟΚ) αριθ. 2454/93 προβλέπει την κοινοποίηση εκ μέρους των τελωνειακών αρχών προς το ενδιαφερόμενο πρόσωπο της αιτιολογίας στην οποία στηρίζονται οι αμφιβολίες αυτές, με την παροχή λογικού περιθωρίου απάντησης (Υπόδειγμα 2). Η τελική απόφαση και η αιτιολόγησή της κοινοποιούνται στον ενδιαφερόμενο εγγράφως. 

5. Σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο που αναφέρθηκε στις παρ. 1 έως 3 ανωτέρω, διακρίνουμε τα ακόλουθα ουσιώδη στοιχεία όσον αφορά την ορθή εφαρμογή του άρθρου 181 α ΔΕΚΤΚ: 

• Πρέπει να υφίστανται «εύλογες αμφιβολίες» εκ μέρους των τελωνειακών αρχών για το κατά πόσο η δηλούμενη αξία αντιστοιχεί πράγματι στην πληρωθείσα ή πληρωτέα τιμή από τον εισαγωγέα στον προμηθευτή για το εν λόγω εμπόρευμα. 
• Η έννοια των «εύλογων αμφιβολιών» και η βάση ύπαρξής τους δεν εξειδικεύονται στο άρθρο αυτό, εναπόκειται επομένως κατ' αρχήν στο αρμόδιο τελωνείο, βάσει των πραγματικών περιστατικών που αντιμετωπίζει, να κρίνει κατά πόσο πράγματι υφίστανται εύλογες αμφιβολίες σε μια συγκεκριμένη περίπτωση καθορισμού της αξίας. 
  
  Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση η έννοια της «εύλογης» αμφιβολίας παραπέμπει σε βάσιμους, τεκμαρτούς λόγους για τους οποίους η τελωνειακή αρχή αμφισβητεί την ορθότητα της δηλούμενης αξίας. 
  
  Κατά συνέπεια, μια γενική διαπίστωση των παραγόντων τελωνισμού περί «χαμηλής» (ή «υψηλής») τιμής εισαγωγής δεν επαρκεί, αλλά θα πρέπει να υποστηρίζεται από επαρκή, αντικειμενικά και κατά το δυνατό μετρήσιμα στοιχεία. Έτσι, για παράδειγμα, η αντικειμενική σύγκριση τιμών πανομοιότυπων ή ομοειδών προϊόντων όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 30 παρ. 2 στοιχεία α) και β) ΚΤΚ, μπορεί να αποτελέσει βάση έκφρασης εύλογων αμφιβολιών εκ μέρους της τελωνειακής αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 181 α παρ. 1. 
   
• Προκειμένου να αρθούν οι εύλογες αμφιβολίες της τελωνειακής αρχής, ο υπόχρεος πρέπει να παράσχει κάθε επιπλέον πληροφορία υποστηρικτική της δηλούμενης αξίας (π.χ., σύμβαση πώλησης). Συνάγεται ότι η τελωνειακή αρχή δεν δύναται να απορρίψει άμεσα τη συναλλακτική αξία βάσει του άρθρου 181α, πριν δώσει στον ενδιαφερόμενο τη δυνατότητα να παρέχει περαιτέρω στοιχεία που θα υποστηρίξουν την αξία την οποία δηλώνει. 
  
  Η προθεσμία προσκόμισης των σχετικών στοιχείων, ορίζεται με την παρούσα στις 30 εργάσιμες ημέρες και μπορεί να παραταθεί για άλλες 15 εργάσιμες ημέρες εφόσον ζητηθεί από τον ενδιαφερόμενο για βάσιμους λόγους που σχετίζονται με τη συγκέντρωση των στοιχείων που ζητούνται. 
   
• Εφόσον η τελωνειακή αρχή δεν ικανοποιηθεί από τις παρεχόμενες πληροφορίες και στοιχεία, τότε μπορεί να καθορίσει τη δασμολογητέα αξία με βάση τις εναλλακτικές μεθόδους που προβλέπονται στο άρθρο 30 και στο άρθρο 31 του Καν.(ΕΟΚ) αριθ. 2913/92. Αντίστοιχη δυνατότητα έχει η τελωνειακή αρχή εφόσον ο εισαγωγέας δεν ανταποκριθεί στο αίτημα για παροχή περαιτέρω υποστηρικτικών της αξίας στοιχείων εντός της τιθέμενης προθεσμίας. 
   
• Για λόγους ασφάλειας δικαίου, και εφόσον οι τελωνειακές αρχές δεν ικανοποιηθούν από τις επιπλέον πληροφορίες που παρέχει ο συναλλασσόμενος, θα πρέπει να γνωστοποιούν στον τελευταίο, εγγράφως εφόσον ζητείται, τόσο την πρόθεση απόρριψης της συναλλακτικής αξίας, όσο και τους λόγους (σκεπτικό) της απόφασης αυτής, παρέχοντάς του εύλογο περιθώριο απάντησης, το οποίο καθορίζεται με την παρούσα στις 30 εργάσιμες ημέρες. Στη συνέχεια, και εφόσον:
  
  - η ανωτέρω προθεσμία παρέλθει άπρακτη ή 
  - η απάντηση του ενδιαφερόμενου δεν είναι ικανή να μεταβάλει την άποψη των τελωνειακών αρχών βάσει των πραγματικών, αντικειμενικών στοιχείων που έχουν στη διάθεσή τους,
  
  τότε οι τελωνειακές αρχές προχωρούν στον οριστικό καθορισμό της δασμολογητέας αξίας με βάση τις εναλλακτικές μεθόδους που προβλέπονται στο άρθρο 30 καν. 2913/92. 
  
  Σε κάθε περίπτωση, η οριστική απόφαση της Διοίκησης είτε για την αποδοχή είτε για την απόρριψη της συναλλακτικής αξίας πρέπει να κοινοποιείται εγγράφως στον ενδιαφερόμενο το συντομότερο δυνατό μετά από τη λήψη της και σε κάθε περίπτωση εντός ημερών. Στην περίπτωση απόρριψης της συναλλακτικής αξίας, επιπλέον, αναφέρεται η αιτιολογία της απόρριψης καθώς και ο εναλλακτικός τρόπος προσδιορισμού της δασμολογητέας αξίας. 

6. Έτσι, για παράδειγμα, βάσει των πραγματικών περιστατικών, είναι δυνατόν η τελωνειακή αρχή κατ' εφαρμογή του άρθρου 181α καν. 2454/93: 

• Να μην αμφισβητήσει κατ' αρχήν τη γνησιότητα του τιμολογίου και των λοιπών υποστηρικτικών της αξίας εγγράφων για το εισαγόμενο εμπόρευμα, όμως να θεωρήσει ότι η συναλλακτική αξία μπορεί να μην ανταποκρίνεται στην πράγματι πληρωθείσα ή πληρωτέα τιμή, στη βάση π.χ.: 
  
  σύγκρισης με την αξία πανομοιότυπων ή ομοειδών εισαγόμενων εμπορευμάτων όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 30 παρ. 2 καν. 2913/92, ή
  
  σύγκρισης με προηγούμενες εισαγωγές παρόμοιων εμπορευμάτων από την ίδια χώρα από τον εν λόγω εισαγωγέα, ή  
  
  σύγκρισης με εισαγωγές παρόμοιων εμπορευμάτων από άλλους εισαγωγείς από τον ίδιο προμηθευτή τρίτης χώρας, ή
  
  διαπίστωσης προφανούς αναντιστοιχίας μεταξύ της φύσης του προϊόντος (αντικειμενικά - τεχνικά χαρακτηριστικά, λειτουργία - χρήση, υλικά κατασκευής, όγκος, μάρκα, κλπ.) και της δηλούμενης αξίας, κλπ.
  
  Στην περίπτωση αυτή δηλαδή, υπάρχουν βάσιμες υπόνοιες για υποτιμολόγηση ή υπερτιμολόγηση του εμπορεύματος, έστω και αν όλα τα σχετικά έγγραφα είναι γνήσια και αληθή. Ο εισαγωγέας στην περίπτωση αυτή οφείλει να προσκομίσει περαιτέρω υποστηρικτικά της αξίας έγγραφα που θα ζητηθούν από τις τελωνειακές αρχές, όπως π.χ. η σύμβαση πώλησης, για τον καθορισμό της συναλλακτικής αξίας βάσει του άρθρου 29 παρ. 1 ΚΤΚ. 
   
• Να αμφισβητήσει, βάσει επαρκών ενδείξεων παραποίησες, τη γνησιότητα των υποστηρικτικών της αξίας εγγράφων, όπως π.χ. του τιμολογίου, του εμβάσματος πληρωμής, της σύμβασης πώλησης, κλπ. Στην περίπτωση αυτή, πέραν των επιπλέον στοιχείων και πληροφοριών που θα ζητηθούν από τον εισαγωγέα, θα πρέπει να ζητείται και αμοιβαία συνδρομή με την τρίτη χώρα - έδρα του προμηθευτή, μέσω της αρμόδιας Δ/νσης ΣΤΕΠ, για να διαπιστωθεί π.χ. αν το τιμολόγιο εισαγωγής αντιστοιχεί στο τιμολόγιο εξαγωγής της τρίτης χώρας με προορισμό την Ε.Ε. 
   
• Να αμφισβητήσει την εφαρμογή των προϋποθέσεων που απαριθμούνται στο άρθρο 29 παρ. 1 καν. 2913/92 για την εφαρμογή της συναλλακτικής αξίας. Έτσι, για παράδειγμα, μπορεί να υφίστανται υπόνοιες ότι: 
  
  Υφίστανται περιορισμοί όσον αφορά τη μεταβίβαση ή τη χρήση των εμπορευμάτων (άρθρο 29 παρ. 1α). 
  
  Η πώληση ή η τιμή εξαρτάται από παροχές των οποίων η αξία δεν μπορεί να καθοριστεί (άρθρο 29 παρ. 1β). 
  
  Μέρος μεταγενέστερης μεταπώλησης περιέρχεται εμμέσως ή αμέσως στον πωλητή (άρθρο 29 παρ. 1γ). 
  
  Ο πωλητής - προμηθευτής και ο αγοραστής - εισαγωγέας συνδέονται μεταξύ τους και η σύνδεση αυτή έχει επηρεάσει τη συναλλακτική αξία (άρθρο 29 παρ. 1δ και παρ. 2). 

Οι ανωτέρω περιπτώσεις είναι ενδεικτικές και όχι εξαντλητικές. 

7. Για τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 181α, καθορίζονται με την παρούσα τα ακόλουθα τυποποιημένα έγγραφα που θα πρέπει να χρησιμοποιούνται από τις τελωνειακές αρχές όταν αμφισβητείται η συναλλακτική αξία των εμπορευμάτων στα πλαίσια του εν λόγω άρθρου: 

• Πρόσκληση για την κατάθεση των απαραίτητων εγγράφων για την υποστήριξη της δασμολογητέας αξίας των εμπορευμάτων λόγω αμφισβήτησης της αξίας. 
• Αποδεικτικό επίδοσης 
• Γνωστοποίηση για απόρριψη δασμολογητέας αξίας 
• Κοινοποίηση αποτελέσματος για την απόρριψη της συναλλακτικής αξίας ως μεθόδου προσδιορισμού της δασμολογητέας αξίας