ΘΕΜΑ: Φορολογική μεταχείριση των Κοινωνικών Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.) μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4172/2013. 

ΣΧΕΤ.: Το αριθμ. πρωτ. ΔΑ1Ζ/Φ300/172/οικ/19.6.2015 έγγραφό σας. 

Απαντώντας στο σχετικό έγγραφό σας, αναφορικά με το πιο πάνω θέμα και σε ζητήματα δικής μας αρμοδιότητας, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα: 

1. Με τις διατάξεις της περ. δ’ του άρθρου 45 του ν. 4172/2013 ορίζεται, ότι σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων υπόκεινται, μεταξύ άλλων, οι συνεταιρισμοί και οι ενώσεις αυτών. 

2. Όπως διευκρινίσθηκε με την ΠΟΛ.1044/2015 ερμηνευτική εγκύκλιό μας, με την οποία κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις των άρθρων 44, 45 και 46 του ν.4172/2013, στους συνεταιρισμούς περιλαμβάνονται και οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.), δεδομένου ότι με βάση τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν.4019/2011 η Κοιν.Σ.Επ. αποτελεί αστικό συνεταιρισμό. 

3. Επίσης, με την ίδια ως άνω εγκύκλιό μας διευκρινίσθηκε ότι με τον νέο Κ.Φ.Ε. (ν.4172/2013) διατηρούνται σε ισχύ απαλλαγές από το φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων του άρθρου 45 του ν. 4172/2013 που προκύπτουν από ειδικές διατάξεις νόμων που είτε δεν καταργήθηκαν με την παρ. 1 του άρθρου 12 του ν. 3842/2010 είτε θεσπίστηκαν μεταγενέστερα. 

3. Εξάλλου, με το άρθρο 2 του ν.4019/2011, με το οποίο θεσπίστηκε η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.) ως φορέας της Κοινωνικής Οικονομίας, ορίζεται ότι η Κοιν.Σ.Επ. είναι αστικός συνεταιρισμός με κοινωνικό σκοπό που διαθέτει εκ του νόμου την εμπορική ιδιότητα και ανάλογα με τον ειδικότερο σκοπό τους, οι Κοιν.Σ.Επ. διακρίνονται στις ακόλουθες μορφές: 

α) Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Ένταξης, οι οποίες αφορούν στην ένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή των ατόμων που ανήκουν στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού. Ποσοστό 40% κατ' ελάχιστον των εργαζομένων στις Επιχειρήσεις αυτές ανήκουν υποχρεωτικά στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού. Οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.) θεωρούνται αυτοδικαίως Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Ένταξης και υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος νόμου. Οι Κοι.Σ.Π.Ε. διέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 2716/1999 και συμπληρωματικά από τις διατάξεις του παρόντος νόμου και του ν. 1667/1986, καθώς και όσων ορίζει το άρθρο 12 του ν. 3842/2010. 

β) Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Κοινωνικής Φροντίδας, οι οποίες αφορούν στην παραγωγή και παροχή προϊόντων και υπηρεσιών κοινωνικού - προνοιακού χαρακτήρα σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι, τα βρέφη, τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις. 

γ) Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις Συλλογικού και Παραγωγικού Σκοπού, οι οποίες αφορούν την παραγωγή προϊόντων και παροχή υπηρεσιών για την ικανοποίηση των αναγκών της συλλογικότητας που προάγουν το τοπικό και συλλογικό συμφέρον, την προώθηση της απασχόλησης, την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και την ενδυνάμωση της τοπικής ή περιφερειακής ανάπτυξης. 

4. Επίσης, με τις διατάξεις των παρ. 1 και 3 του άρθρου 12 του ν. 2716/1999 ορίζεται, ότι, οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.), οι οποίοι συστήνονται με βάση τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 1667/1986 περί συνεταιρισμών και λειτουργούν ως νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου με περιορισμένη ευθύνη των μελών τους, εντάσσονται στους Τομείς Ψυχικής Υγείας και αποβλέπουν στην κοινωνικο-οικονομική ενσωμάτωση και επαγγελματική ένταξη των ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα και συμβάλλουν στη θεραπεία τους και στην κατά το δυνατόν οικονομική τους αυτάρκεια. Η μέριμνα για την ανάπτυξή τους και η εποπτεία τους ανήκουν στον Υπουργό Υγείας και ασκούνται μέσω της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας. 

Με τις διατάξεις του τελευταίου εδαφίου της παρ. 17 του ίδιου ως άνω άρθρου και νόμου ορίζεται ότι οι Κοι.Σ.Π.Ε. απαλλάσσονται από κάθε φόρο άμεσο, έμμεσο ή υπέρ τρίτων, εκτός του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας όπου εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.1642/1986 όπως ισχύει. 

5. Μετά από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω και δεδομένου ότι μετά την κατάργηση των υποκειμενικών απαλλαγών με το άρθρο 12 του ν. 3842/2010, η απαλλαγή του ν. 2716/1999 δεν ισχύει πια, αφού δεν συμπεριλαμβάνεται σε αυτές που διατηρήθηκαν σε ισχύ, προκύπτει ότι οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.) που ρυθμίζονται από το άρθρο 12 του ν. 2716/1999, αντιμετωπίζονται πλέον, μετά την υπαγωγή τους στις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 4019/2011, για φορολογικούς σκοπούς ως αστικοί συνεταιρισμοί. 

Επομένως, και μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4172/2013 και ελλείψει άλλης αντίθετης διάταξης, οι Κοι.Σ.Π.Ε. αποτελούν υποκείμενο φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων της περ. δ’ του άρθρου 45 του ν. 4172/2013, εφαρμοζομένων, ως προς τα εισοδήματα που αποκτούν, των διατάξεων των άρθρων 62 και 64 του ν.4172/2013 σχετικά με την παρακράτηση φόρου και όσων ειδικότερα έχουν διευκρινιστεί με τις ΠΟΛ. 1120/25.4.2015 και ΠΟΛ.1042/26.1.2015 εγκυκλίους μας.