Δηλώσεις ΦΠΑ και τρόπος καταβολής του αναλογούντος φόρου. Νέος χρόνος υποβολής των περιοδικών δηλώσεων.

Του Δημήτρη Σταματόπουλου

τ. Γενικού Διευθυντή Φορολογίας Υπ. Οικονομικών

Διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου

Συγγραφέα Φορολογικού Δικαίου

Α. ΑΛΛΑΓΗ ΧΡΟΝΟΥ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΦΠΑ

Με την ΑΥΟ 1129/3-6-2013 (τροποποίηση της ΑΥΟ ΠΟΛ. 1267/30-12-2011) καθορίστηκε ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής των περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ, ανεξαρτήτως του ΑΦΜ, η εικοστή (20) του μήνα που ακολουθεί τη φορολογική περίοδο, δηλαδή συντομεύεται ο χρόνος υποβολής κατά έξι (6) ημέρες και καταργείται ως ημερομηνία υποβολής η 26 του επόμενου μήνα

Η αλλαγή αυτή, που ισχύει από τη δημοσίευση της απόφασης, καταλαμβάνει όλες τις περιοδικές δηλώσεις από τη δημοσίευση της απόφασης και μετά.

 Έτσι, για μεν τις περιοδικές δηλώσεις των επιχειρήσεων και λοιπών προσώπων

• που υποβάλουν μηνίαια για τον μήνα Μάιο θα υποβληθούν ΜΕΧΡΙ 20/6/2013 και
• για δε τους τηρούντες βιβλίο Εσόδων Εξόδων για το δεύτερο τρίμηνο θα υποβληθούν ΜΕΧΡΙ 20/7/2013

Β.ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΝΑΛΟΓΟΥΝΤΟΣ ΦΠΑ

Με το Ν. 4152/9-5-2013 τροποποιήθηκαν οι διατάξεις του ΦΠΑ και καθορίστηκε νέα διαδικασία τρόπου υποβολής των περιοδικών δηλώσεων και καταβολής του αναλογούντος φόρου.

 Ακόμα μεταβλήθηκε ο τρόπος καταβολής του ΦΠΑ μετά από έλεγχο.

Στη συνέχεια παρουσιάζουμε συνοπτικά τον τρόπο υποβολής των δηλώσεων ΦΠΑ.

1. Οι υποκείμενοι σε ΦΠΑ υποβάλουν ηλεκτρονικά (μέσω taxisnet) περιοδικές δηλώσεις ανάλογα με την κατηγορία των βιβλίων που τηρούν:

Εάν τηρούν βιβλία λογιστικά (Γ Κατηγορίας) κάθε μήνα και μέχρι τις 20 του επόμενου μήνα.

Π.χ. Για το μήνα Ιούλιο η δήλωση υποβάλλεται στις 20/8, εάν προκύπτει χρεωστικό υπόλοιπο. Εάν προκύπτει πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο μέχρι την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη της φορολογικής περιόδου στην οποία αφορά η δήλωση, π.χ. για τον Ιούλιο μέχρι 31/8

Εάν τηρούν βιβλίο Εσόδων Εξόδων (Β’ Κατηγορίας) κάθε ημερολογιακό τρίμηνο και μέχρι τις 20 του επόμενου μήνα. π.χ. Για το δεύτερο τρίμηνο Απρίλιος – Ιούνιος στις 20/7. Εάν προκύπτει πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο μέχρι την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη της φορολογικής περιόδου στην οποία αφορά η δήλωση, π.χ. Β’ τρίμηνο μέχρι 31/7

Οι προθεσμίες αυτές ισχύουν και για τις υπό ίδρυση επιχειρήσεις, για κάθε φορολογική περίοδο κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού τους σταδίου.

Σε περίπτωση γενικής αργίας ή τοπικής αργίας, ή τοπικά μη εργάσιμης ημέρας οι καταληκτικές ημερομηνίες υποβολής μεταφέρονται την επόμενη τοπικά εργάσιμη ημέρα.

Προκειμένου να αναγνωριστεί επιφύλαξη που έχει τεθεί σε περιοδική δήλωση που υποβάλλεται ηλεκτρονικά, απαιτείται η αποστολή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. εγγράφου με συστημένη επιστολή μέχρι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής, στο οποίο αναφέρονται οι λόγοι της επιφύλαξης.

 (Εγκ. ΑΥΟ ΠΟΛ. 1267/30-12-2011, όπως ισχύει με την ΑΥΟ ΠΟΛ. 1129/3-6-2013)

2. Όπως προαναφέραμε οι περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ υποβάλλονται ηλεκτρονικά. Κατ’ εξαίρεση υποβολή της δήλωσης σε έντυπη μορφή στη ΔΟΥ επιτρέπεται σύμφωνα με το άρθρο 5 της ΑΥΟ ΠΟΛ. 1267/3-12-2011 στις ακόλουθες περιπτώσεις:.

α) Όταν ζητείται συμψηφισμός του χρεωστικού υπολοίπου, εν όλω ή εν μέρει, με απαιτήσεις κατά του δημοσίου σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 3943/2011 (Άρθρο 83 του ΚΕΔΕ)

β) Εφόσον η περιοδική δήλωση υποβάλλεται από τους κληρονόμους θανόντος υποκείμενου στο φόρο.

γ) Μετά από έγκριση του Προϊσταμένου Δ.Ο.Υ., για υποκείμενους στο φόρο που τηρούν βιβλία Β' κατηγορίας του ΚΒΣ, εφόσον κρίνεται ότι συντρέχει πραγματική αδυναμία υποβολής της δήλωσης με ηλεκτρονικό τρόπο. Πραγματική αδυναμία υποβολής ενδεικτικά συντρέχει στην περίπτωση υποκειμένων που είναι εγκατεστημένοι σε απομακρυσμένες περιοχές, μεγάλης ηλικίας ή που δεν έχουν εξοικείωση με τη χρήση του διαδικτύου.

δ) Όταν η περιοδική δήλωση υποβάλλεται μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet και δεν είναι δυνατό να τροποποιηθεί πριν την ημερομηνία πληρωμής του χρεωστικού υπολοίπου αυτής, μέσω των τραπεζών. Στην περίπτωση αυτή η περιοδική δήλωση μπορεί να υποβάλλεται εμπρόθεσμα μέχρι τη μεθεπόμενη τοπικά εργάσιμη ημέρα προσκομίζοντας στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. το αποδεικτικό υποβολής της αρχικής δήλωσης μέσω του ειδικού δικτύου TAXISnet.

ε) Εφόσον το ειδικό δίκτυο TAXISnet δεν μπορεί και για όσο χρόνο αυτό δεν είναι δυνατόν, να αναγνωρίσει ως εμπρόθεσμη την περιοδική δήλωση. Στην περίπτωση αυτή η περιοδική δήλωση μπορεί να υποβάλλεται εμπρόθεσμα μέχρι τη μεθεπόμενη τοπικά εργάσιμη ημέρα.

στ) Εφόσον την καταληκτική ημερομηνία διαπιστώνεται ότι υπάρχει τεχνική αδυναμία του ειδικού δικτύου TAXISnet να κάνει αποδεκτή την υποβολή των περιοδικών δηλώσεων που αναγνωρίζεται από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων ή υπάρχει τεχνική αδυναμία πληρωμής αυτών μέσω των πιστωτικών ιδρυμάτων και του διατραπεζικού συστήματος ΔΙΑΣ. Στην περίπτωση αυτή και μετά από έγγραφο που αποστέλλεται σε όλες τις Δ.Ο.Υ., η περιοδική δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα μέχρι τη μεθεπόμενη τοπικά εργάσιμη ημέρα.

ζ) Εμπρόθεσμης περιοδικής δήλωσης κατά παράταση της προθεσμίας υποβολής της, λόγω τοπικής αργίας ή τοπικά μη εργάσιμης ημέρας.

η) Απόρριψης της περιοδικής δήλωσης που υποβλήθηκε ηλεκτρονικά, λόγω λανθασμένης απόδοσης του χρεωστικού υπολοίπου, εφόσον συντρέχουν αθροιστικά οι εξής προϋποθέσεις:

i. η περιοδική δήλωση είχε αρχικά καταχωρηθεί εμπρόθεσμα στο ειδικό δίκτυο TAXISnet,

ii. είχε δοθεί εμπρόθεσμα η ορθή εντολή πληρωμής στην τράπεζα,

iii. υπήρχε τουλάχιστον το ακριβές υπόλοιπο του χρεωστικού υπολοίπου της περιοδικής δήλωσης στον τραπεζικό λογαριασμό από τον οποίο πραγματοποιήθηκε η καταβολή, την ημερομηνία πληρωμής.

Στην περίπτωση αυτή υποβάλλεται εκ νέου η απορριφθείσα περιοδική δήλωση σε έντυπη μορφή στην αρμόδια ΔΟΥ, μέχρι και την πέμπτη (5η) ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής, συνυποβάλλοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά από τα οποία πρέπει να προκύπτει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις που αναφέρονται ανωτέρω.

Η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, μέσω του TAXISnet, ενημερώνει τον υποκείμενο και την αρμόδια ΔΟΥ, με ηλεκτρονική μέθοδο, για την απορριφθείσα δήλωση και το προς καταβολή ποσό.

3. Γενικά η διαφορά φόρου που προκύπτει με τις δηλώσεις ΦΠΑ,

• αν είναι θετική και άνω των τριών (3) ευρώ καταβάλλεται στο Δημόσιο,
• αν είναι θετική μέχρι τρία (3) ευρώ μεταφέρεται για καταβολή στην επόμενη φορολογική περίοδο, και
• αν είναι αρνητική μεταφέρεται για έκπτωση ή επιστρέφεται, κατά περίπτωση.

4. Με την υποβολή περιοδικής ή εκκαθαριστικής δήλωσης καταβάλλεται το συνολικά οφειλόμενο ποσό. Προϋποθέσεις καταβολής με δόσεις για την περιοδική δήλωση.

Η περιοδική δήλωση, που υποβάλλεται από 1.6.2013, εκτός της περίπτωσης καταβολής του συνολικά οφειλόμενου φόρου, είναι αποδεκτή και εφόσον με την υποβολή της καταβάλλεται ποσό τουλάχιστον δέκα (10) ευρώ. Στην περίπτωση αυτή ο οφειλόμενος φόρος βεβαιώνεται με την υποβολή της δήλωσης.

Το υπόλοιπο οφειλόμενο ποσό καταβάλλεται ως εξής:

α) Στην περίπτωση εμπρόθεσμης δήλωσης μπορεί να καταβληθεί σε δύο (2) δόσεις,

• η πρώτη δόση καθίσταται ληξιπρόθεσμη την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του μήνα κατά τον οποίο υποβάλλεται η δήλωση και η οποία ισούται με το ποσό που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του πενήντα τοις εκατό (50%) του οφειλόμενου φόρου, και
• η δεύτερη δόση καθίσταται ληξιπρόθεσμη την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του επόμενου μήνα.

Στην περίπτωση που το σύνολο του οφειλόμενου φόρου δεν υπερβαίνει το ποσό των εκατό (100) ευρώ, το υπόλοιπο του μη καταβληθέντος με τη δήλωση φόρου καθίσταται ληξιπρόθεσμο, στο σύνολό του, την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του μήνα κατά τον οποίο υποβάλλεται η δήλωση.

Το ποσό που βεβαιώνεται για καταβολή στον επόμενο μήνα προσαυξάνεται κατά δύο τοις εκατό (2%) και η προσαύξηση αυτή βεβαιώνεται με την υποβολή της δήλωσης.

Στην περίπτωση που με την υποβολή της δήλωσης καταβάλλεται τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%) του οφειλόμενου φόρου, δεν βεβαιώνεται προς καταβολή ποσό στο τέλος του μήνα που υποβάλλεται η δήλωση.

Παράδειγμα 1

Περιοδική δήλωση β’ τριμήνου υπόχρεου βιβλίου Εσόδων - Εξόδων με οφειλόμενο ποσό προς καταβολή 3.000,00 €

Ημερομηνία υποβολής 20/7

Μπορεί να καταβληθεί το ελάχιστο ποσό των 10 € και τα υπόλοιπα 2990 € να καταβληθούν σε δύο δόσεις, ως εξής:

α) Τα 1490 € να καταβληθούν 31/7

β) Τα υπόλοιπα 1.500,00 με προσαύξηση 2% να καταβληθούν μέχρι 31/8, δηλαδή κύρια οφειλή 1.500,00 και προσαύξηση 30 ευρώ Σύνολο 1530,00 ευρώ (1500,00 επί 2%= 30 ευρώ)

Παράδειγμα 2

Περιοδική δήλωση Ιουνίου υπόχρεου λογιστικών βιβλίων με οφειλόμενο ποσό προς καταβολή 4.000,00 €

Ημερομηνία υποβολής 20/7

Μπορεί να καταβληθεί στις 20/7 το ελάχιστο ποσό των 10 €, στις 31/7 τα 1990,00 € και στις 31/8 το υπόλοιπο 50% με προσαύξηση 2%.

Ο φορολογούμενος όμως επιλέγει να πληρώσει το 50%, οπότε καταβάλλει με την υποβολή στις 20/7 τα 2.000 € και τα υπόλοιπα 2.000 € να καταβληθούν στο τέλος του επόμενου μήνα.

Άρα τα υπόλοιπα 2.000,00 με προσαύξηση 2% θα καταβληθούν μέχρι 31/8, δηλαδή κύρια οφειλή 2.000,00 και προσαύξηση 40 ευρώ Σύνολο 2.040,00 ευρώ (2.000,00 επί 2%= 40 ευρώ)

(Άρθρο 38 παρ. 2 ΦΠΑ, όπως ισχύει με το άρθρο πρώτο υποπαράγραφος Α6 του Ν. 4152/9-5-2013)

β. Στην περίπτωση εκπρόθεσμης δήλωσης ΦΠΑ, με την υποβολή καταβάλλονται κατ’ ελάχιστο τα 10 € και το οφειλόμενο ποσό καταβάλλεται εφάπαξ και καθίσταται ληξιπρόθεσμο την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του μήνα για τον οποίο ισχύει ο πρόσθετος φόρος που υπολογίσθηκε. Π.χ. Εκπρόθεσμη υποβολή για το β τρίμηνο του 2013 στις 15/9 με χρεωστικό υπόλοιπο 1.600 €. Με την υποβολή μπορεί να καταβληθούν τα 10 € και στις 30/9 να καταβληθεί όλο το υπόλοιπο οφειλόμενο ποσό (1.590 €)

Υπενθυμίζεται ότι για κάθε μήνα καθυστέρησης υποβολής της δήλωσης ΦΠΑ επιβάλλεται προσαύξηση 1,5% επί του οφειλόμενου ποσού, σύμφωνα με το άρθρο 1 του Ν. 2523/97. Η προσαύξηση υπολογίζεται κάθε 20 του μήνα. π.χ. περιοδική δήλωση Μαρτίου υποβάλλεται 25 Αυγούστου, η καθυστέρηση λογίζεται 4 μηνών (έναρξη καθυστέρησης μετά τις 20/4) άρα 4 επί 1,5 % = 6% προσαύξηση. Εάν είχε υποβληθεί στις 20/8 η προσαύξηση θα ήταν 4,5%. (ΑΥΟ ΠΟΛ.1129/3-6-2013 παρ. 5)

γ. Ως καταβολή φόρου λογίζεται και η απόσβεση της οφειλής δια συμψηφισμού, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 83 του ν.δ. 356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.).

5. Εκκαθαριστική δήλωση χωρίς την καταβολή του οφειλόμενου ποσού δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.

6. Εκπρόθεσμη δήλωση ΦΠΑ είναι αποδεκτή μέχρι την ημερομηνία καταχώρισης στο οικείο βιβλίο της πράξης προσδιορισμού του φόρου, η οποία εκδίδεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 49 και 50 παράγραφος 1 ή μέχρι την ημερομηνία κοινοποίησης της πράξης προσδιορισμού του φόρου που εκδίδεται κατόπιν ελέγχου σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 48Α και 50 παράγραφος 2, για μη καταλογισθέντα με τις εν λόγω πράξεις επιβολής φόρου ποσά. Μετά τις ανωτέρω ημερομηνίες η υποβολή δήλωσης για καταλογισθέντα ποσά δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα.

7. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών:

α) ορίζονται ο τύπος και το περιεχόμενο των δηλώσεων, τα στοιχεία που υποβάλλονται με αυτές, ο τρόπος υποβολής των δηλώσεων,

β) μπορεί να ορίζεται μεγαλύτερη ή μικρότερη φορολογική περίοδος η οποία σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να είναι μικρότερη του ενός μηνός, για την υποβολή της περιοδικής δήλωσης,

γ) μπορεί να χορηγείται διαφορετική προθεσμία για την υποβολή της περιοδικής ή εκκαθαριστικής δήλωσης, ή παράταση της προθεσμίας για την υποβολή των ανωτέρω δηλώσεων, καθώς και των ανακεφαλαιωτικών πινάκων των περιπτώσεων α' και δ' της παραγράφου 5 και των παραγράφων 5α και 5β του άρθρου 36 λόγω ειδικών συνθηκών. Η απόφαση παράτασης εκδίδεται το αργότερο μέχρι τη λήξη της προβλεπόμενης προθεσμίας και ισχύει από το χρόνο έκδοσής της,

δ) καθορίζεται ο τρόπος άσκησης της επιλογής που αναφέρεται στην παράγραφο 1α.( Σ.Σ. χρόνος υποβολής περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ. Εκδόθηκε η ΑΥΟ ΠΟΛ. 1129/3-6-2013).

8. Εφάπαξ καταβολή ΦΠΑ μετά από έλεγχο, χωρίς να μειώνονται οι προκύπτουσες προσαυξήσεις.

 Στο άρθρο 49 του κώδικα ΦΠΑ, προστίθεται με το Ν. 4152/13, νέα παράγραφος 4^α και στο άρθρο 50 νέα παράγραφος 6, με ίδιο περιεχόμενο και ορίζεται ότι

«κατά παρέκκλιση των διατάξεων της παραγράφου 8 του άρθρου 2 του ν. 2523/1997, καθώς και των διατάξεων του ν. 2648/1998 περί διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής ληξιπρόθεσμων βεβαιωμένων οφειλών και κάθε άλλης ισχύουσας νομοθετικής ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών:

α) σε περίπτωση διοικητικού ή δικαστικού συμβιβασμού που αφορά πράξεις του παρόντος άρθρου δεν μειώνεται ο προβλεπόμενος πρόσθετος φόρος,

β) οι οφειλές που βεβαιώνονται με τις πράξεις του παρόντος άρθρου δεν υπάγονται σε οποιαδήποτε διευκόλυνση ή ρύθμιση τμηματικής καταβολής ληξιπρόθεσμων οφειλών.»

Δηλαδή, όταν βεβαιώνεται οφειλόμενος ΦΠΑ μετά από προσωρινό ή τακτικό έλεγχο και ανεξάρτητα με πιο άρθρο έχει πραγματοποιηθεί ο έλεγχος, ο φόρος πρέπει να καταβληθεί εφάπαξ και δεν μειώνονται οι προκύπτουσες προσαυξήσεις στα 3/5 που προβλέπει γενικά ο Ν. 2523/97 για όλες τις άλλες πλέον φορολογίες.

Τα προαναφερόμενα στην περίπτωση αυτή ισχύουν για πράξεις προσδιορισμού ή δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται από 1.7.2013 και εφεξής. (Ν.4152/9-5-2013, υποπαρ. Α6 περ. 11β)