Αθήνα, 4 Μαρτίου 2008

Αριθ. πρωτ.: 1122199/2394/Α0012

ΘΕΜΑ: Χορήγηση στοιχείων από το φάκελο αποβιώσαντα στο νομιμοποιούμενο κληρονόμο του (τέκνο).

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 85 του ν.2238/1994 οι φορολογικές δηλώσεις, τα φορολογικά στοιχεία, οι εκθέσεις, οι πράξεις προσδιορισμού αποτελεσμάτων, τα φύλλα ελέγχου, οι αποφάσεις του προϊσταμένου της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας και κάθε στοιχείο του φακέλου που έχει σχέση με τη φορολογία ή άπτεται αυτής είναι απόρρητα και δεν επιτρέπεται η γνωστοποίησή τους σε οποιονδήποτε άλλο εκτός από το φορολογούμενο στον οποίο αφορούν αυτά.

2. Όπως έχει γίνει δεκτό με την Ε.17057/ΠΟΛ. 280/16.8.1969 διαταγή μας, επιτρέπεται η χορήγηση στοιχείων από το φάκελο του αποβιώσαντος στο νομιμοποιούμενο κληρονόμο αυτού, καθόσον αυτός υπεισερχόμενος, με βάση τις διατάξεις του Α.Κ, στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της κληρονομιάς και δοθέντος ότι κατά την περιπτ. γ' της παρ.3 του άρθρου 61 του ν.2238/1994 υποχρεούται ως συγκληρονόμος σε δήλωση φορολογίας εισοδήματος για το σύνολο των εισοδημάτων του κληρονομουμένου που απόκτησε μέχρι τη χρονολογία του θανάτου του, δεν είναι τρίτος απέναντι σ’ αυτήν ώστε να έχει εφαρμογή το άρθρο 85 του Κ.Φ.Ε.

3. Εξάλλου, από τις διατάξεις των άρθρων 1710 παρ.1, 1825, 1829 (και 1831 επομ.) Α.Κ συνάγεται ότι ο μεριδούχος κατά το ποσοστό της νομίμου μοίρας του (μισό της εξ αδιαθέτου μερίδος) μετέχει ως κληρονόμος (ΑΚ 1825) και ότι κάθε περιορισμός του μεριδούχου από την διαθήκη, όσο βαρύνει τη νόμιμη μοίρα, θεωρείται σαν να μην έχει γραφεί.

Επίσης, ως προς την νομική φύση της νομίμου μοίρας γίνεται δεκτό ότι ο μεριδούχος είναι κληρονόμος εκ του νόμου (ΑΚ 1825, ΑΠ 234/77 Νο Β 25, 1180) και κατά το ποσοστό του συντρέχει ως κληρονόμος (ΑΠ 341/82 ΕΕΝ 50.174).

4. Επομένως, όπως έγινε δεκτό με το 1087/2005 έγγραφο του Ειδικού Γραφείου Νομικού Συμβούλου Φορολογίας του Ν.Σ.Κ., και ο νόμιμος μεριδούχος του κληρονομουμένου, ο οποίος μετέχει κατά το ποσοστό της νόμιμης μοίρας ως κληρονόμος δεν είναι τρίτος ως προς το φορολογικό φάκελο του κληρονομουμένου και μπορεί να λάβει οποιοδήποτε φορολογικό στοιχείο από το φάκελο του αποθανόντος για να μπορεί να ασκήσει το εκ του νόμου δικαίωμα του, όσο και τις υποχρεώσεις της αυτοδίκαιης ευθύνης του για τυχόν χρέη κατά την αναλογία της μερίδας του για τα οποία μπορεί να εναχθεί από τρίτους αλλά και από την ίδια την ΔΟΥ και του καταλογισθούν ενδεχομένως πάντα κατά την αναλογία της μερίδας του.

5. Ωστόσο υπάρχει περιορισμός, όταν ο νομιμοποιούμενος κληρονόμος ζητά αντίγραφα φορολογικών δηλώσεων του αποθανόντος και ο αποθανών ήταν έγγαμος, διότι στην περίπτωση αυτή στη φορολογική δήλωση του αποβιώσαντος θα περιέχονται εκτός από τα δικά του εισοδήματα και τα εισοδήματα της συζύγου του. Διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση αυτή μπορεί να χορηγηθεί στον κληρονόμο πιστοποιητικό μόνο για στοιχεία που αφορούν τον αποβιώσαντα και όχι για στοιχεία της συζύγου, τα οποία περιέχονται στις φορολογικές δηλώσεις του συζύγου της λόγω της κοινής δήλωσης των εγγάμων (σχετ. 1054510/901 /Α0012/6.5.1998, 1082440/1750/Α0012/23.10.2000, 1105294/1959/ Α0012/15.11.2005 έγγραφά μας).

6. Όπως αναφέρετε στο έγγραφό σας, νομιμοποιούμενη κληρονόμος ζητά με αιτήσεις της προς την υπηρεσία σας να της χορηγηθούν φορολογικά στοιχεία, καθώς και αντίγραφα των εντύπων Ε1, Ε2, Ε3 και Ε9 για τα οικον. έτη 2005 και 2006 του αποθανόντος πατέρα της, με σκοπό να τα χρησιμοποιήσει στο δικαστήριο.

Μας επισημαίνετε, επίσης, ότι ο αποβιώσας με τη δημόσια διαθήκη του έχει διαθέσει τα περιουσιακά του στοιχεία αναλυτικά στον καθένα από τους κληρονόμους του και σε περίπτωση προσβολής της διαθήκης, τους περιορίζει στη νόμιμη μοίρα.

7. Κατόπιν των ανωτέρω, η εν λόγω φορολογούμενη, εφόσον είναι νομιμοποιούμενη κληρονόμος και ακόμα και αν περιορίζεται στο μέρος της νόμιμης μοίρας της, δεν είναι τρίτος ως προς το φορολογικό φάκελο του αποβιώσαντος κληρονομούμενου πατέρα της και έχει προφανές έννομο συμφέρον να λάβει τα αιτούμενα στοιχεία για τα οποία, στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν συντρέχει φορολογικό απόρρητο του άρθρου 85 του ν.2238/1994 και η χορήγησή τους είναι επιτρεπτή.

Όμως, αντίγραφα των ανωτέρω εντύπων στα οποία περιλαμβάνονται και εισοδήματα της συζύγου του αποθανόντος δεν μπορούν να χορηγηθούν στην εν λόγω φορολογούμενη, αλλά πιστοποιητικό με το οποίο θα βεβαιώνονται στοιχεία που αφορούν μόνο τον αποβιώσαντα