Αθήνα, 9 Απριλίου 2008 Αριθ. πρωτ.: 1009798/172/Α0012

ΘΕΜΑ: Διευκρινίσεις ως προς τη φορολογία Μηχανικών.

1. Με τις διατάξεις των παρ.1 - 4 του άρθρου 49 του Κ.Φ. Ε. (ν.2238/1994), μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι ως ακαθάριστο εισόδημα από υπηρεσίες ελευθερίων επαγγελμάτων λαμβάνεται το σύνολο των αμοιβών, που εισπράττονται από την άσκηση του ελευθέριου επαγγέλματος, όπως αυτό προκύπτει από τα επαρκή και ακριβή βιβλία και στοιχεία που τηρεί ο φορολογούμενος.

Από το ακαθάριστο εισόδημα εκπίπτουν οι επαγγελματικές δαπάνες που αναφέρονται στην παρ.1 του άρθρου 31, μόνο εφόσον αποδεικνύεται η καταβολή τους με νόμιμο φορολογικό στοιχείο και έχουν αναγραφεί στα βιβλία του υπόχρεου και το ποσό που απομένει αποτελεί το καθαρό εισόδημα από υπηρεσίες ελευθερίων επαγγελμάτων.

2. Επίσης, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.5 του άρθρου 49 του Κ.Φ.Ε., κατ’ εξαίρεση, για αμοιβές αρχιτεκτόνων και μηχανικών για τη σύνταξη μελετών και σχεδίων οικοδομικών και λοιπών τεχνικών έργων, την επίβλεψη της εκτέλεσής τους, τη διεύθυνση εκτέλεσης (διοίκηση του έργου) και την ενέργεια πραγματογνωμοσυνών και διαιτησιών σχετικών με αυτά τα έργα, το καθαρό εισόδημα εξευρίσκεται με τη χρήση συντελεστή στις ακαθάριστες νόμιμες αμοιβές τους, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι πάσης φύσεως τόκοι υπερημερίας λόγω καθυστέρησης στην καταβολή των πιο πάνω αμοιβών.

Ο συντελεστής αυτός είναι ανάλογος με την κατηγορία του έργου και ορίζεται από τις διατάξεις αυτής της παραγράφου.

Έτσι, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. β' της παρ.5 του άρθρου 49 του Κ.Φ.Ε., προβλέπεται επακριβώς ο συντελεστής είκοσι δύο τοις εκατό (22%) για μελέτη -επίβλεψη χωροταξικών, πολεοδομικών, συγκοινωνιακών, υδραυλικών έργων και για ακαθάριστες αμοιβές από διεύθυνση εκτέλεσης έργου. Ειδικότερα, ο συντελεστής αυτός εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, σε μελέτες συγκοινωνιακών έργων (οδών, σιδηροδρομικών γραμμών, μικρών τεχνικών έργων, έργων υποδομής αερολιμένων και κυκλοφοριακές) (υποπερίπτωση γγ').

Επίσης, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. γ' της παρ.5 του άρθρου 49 του Κ.Φ.Ε., προβλέπεται επακριβώς ο συντελεστής είκοσι έξι τοις εκατό (26%) για μελέτη-επίβλεψη ηλεκτρομηχανολογικών έργων. Ειδικότερα, ο συντελεστής αυτός εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, σε μελέτες μηχανολογικές - ηλεκτρολογικές -ηλεκτρονικές (υποπερίπτωση αα').

3. Με το 1081622/2113/Α0012/5.1.05 έγγραφό μας έγινε δεκτό ότι ο συντελεστής 22% μπορεί να εφαρμοσθεί και για τη διεύθυνση εκτέλεσης (διοίκηση) έργων των κατηγοριών που περιγράφονται στις υποπεριπτώσεις αα', γγ', δδ' της περ. β' της παρ.5 του άρθρου 49 του Κ.Φ.Ε. υπό την προϋπόθεση ότι η ανάθεση της διεύθυνσης εκτέλεσης των ως άνω έργων δεν γίνεται από τον τυχόν εργολάβο που ανέλαβε την εκτέλεση του έργου αλλά από τον εργοδότη του έργου.

4. Επίσης, ως τεχνικό έργο, με βάσει διατάξεις ειδικών νόμων (ν.1418/1984, όπως ισχύει μετά τις τροποποιήσεις και συμπληρώσεις με τις διατάξεις του ν.2229/1994, το Ελληνικό Λογιστικό Σχέδιο - π.δ. 1123/1980), την διοικητική και δικαστηριακή νομολογία, νοείται κάθε νέα κατασκευή ή επέκταση ή ανακαίνιση ή επισκευή ή συντήρηση και η οικονομικά ή τεχνικά αυτοτελής λειτουργία, καθώς και κάθε σχετική ερευνητική εργασία, που απαιτεί τεχνική γνώση και επέμβαση και που συνδέεται με οποιοδήποτε τρόπο με το έδαφος, το υπέδαφος ή τον υποθαλάσσιο χώρο, όπως και τα πλωτά τμήματα των τεχνικών έργων. Τεχνικό έργο είναι μόνιμες κατά κανόνα, τεχνικές κατασκευές με τις οποίες τροποποιείται το φυσικό περιβάλλον, με σκοπό την εξυπηρέτηση των δραστηριοτήτων της οικονομικής μονάδος (δρόμοι, πλατείες, λιμάνια, φράγματα, λίμνες, διώρυγες, περιφράξεις, σήραγγες, γέφυρες, αεροδρόμια, στάδια κ.λπ.).

Περαιτέρω, όπως διευκρινίστηκε με την Α.6991/ΠΟΛ. 214/1971 διαταγή μας, ως τεχνικό έργο θεωρείται και η εργασία προσθήκης κάποιου στοιχείου ή ιδιότητας επί υπάρχοντος ήδη πράγματος, ανεξάρτητα αν τα συνδεόμενα θα αποτελέσουν ενιαίο ή όχι πράγμα (π.χ. εγκατάσταση μηχανημάτων).

5. Διευκρινίζεται ότι οι διατάξεις της παρ.5 του άρθρου 49 του Κ.Φ.Ε., αναφορικά με την χρήση κατάλληλου συντελεστή στις ακαθάριστες νόμιμες αμοιβές αρχιτεκτόνων και μηχανικών προκειμένου να εξευρεθεί το καθαρό τους εισόδημα, έχουν εφαρμογή μόνο για μελέτες κατασκευής τεχνικών έργων, όπως αυτά αναφέρονται στην παρ.4 της παρούσας, για τα οποία απαιτείται θεώρηση των σχεδίων ή μελετών ή χορήγηση , της σχετικής άδειας από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δημοσίου, η επίβλεψή τους κ.λπ.. Έτσι, το καθαρό εισόδημα μηχανικού που εκπονεί στα πλαίσια μη τεχνικού έργου κάποια από τις μελέτες της παρ. 5 του άρθρου 49 του Κ.Φ.Ε., θα προκύψει με βάση τις διατάξεις του άρθρου 49 παρ.1 έως 4 του Κ.Φ.Ε. (λογιστικός προσδιορισμός) και όχι με βάση τις ειδικές διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 49 του ίδιου νόμου.

6. Επίσης, το εισόδημα που αποκτιέται από την άσκηση του επαγγέλματος «τεχνικός ασφαλείας» αποτελεί, σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 28 του Κ.Φ.Ε., εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις (Δ' πηγής) και μάλιστα ως επιχείρηση παροχής υπηρεσιών (σχετ. το 1104727/2402/Α0012/3.5.1996 έγγραφο).

7. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι:

α) Οι αμοιβές που αποκτούνται από τον μηχανικό Α για την εκτέλεση καθηκόντων «τεχνικού ασφαλείας» αποτελούν εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις (Π.Υ.) και συνεπώς το καθαρό εισόδημα του θα προσδιοριστεί λογιστικά.

β) Το καθαρό εισόδημα του μηχανικού Β από την εκπόνηση αεροναυπηγικών μελετών (μελέτη αντοχής αεροπ. κατασκευών όπως φαίνεται και από την σχετική Α.Π.Υ. που μας διαβιβάστηκε) θα προσδιοριστεί λογιστικά και όχι με βάση τις ειδικές διατάξεις της παρ.5 του άρθρου 49 του Κ.Φ.Ε. Καθόσον οι μελέτες αυτές δεν αφορούν μελέτη τεχνικών έργων, όπως αυτά αναφέρονται ρητά στη συγκεκριμένη παράγραφο (κτηριακά, χωροταξικά, πολεοδομικά, συγκοινωνιακά, υδραυλικά, ηλεκτρομηχανολογικά και τοπογραφικά έργα). γ) Το καθαρό εισόδημα του μηχανικού Γ από την μελέτη -επίβλεψη ηλεκτρομηχανολογικών έργων που σχετίζονται με την τοποθέτηση και εγκατάσταση ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων σε εργοστάσιο θα προσδιοριστεί με τη χρήση του συντελεστή 26%, ενώ το καθαρό εισόδημα του ίδιου μηχανικού από έργα που σχετίζονται με την συντήρηση ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων σε εργοστάσιο θα προσδιοριστεί λογιστικά. δ) Το καθαρό εισόδημα του μηχανικού Δ από την διεύθυνση εκτέλεσης συγκοινωνιακού έργου θα προσδιοριστεί με τη χρήση του συντελεστή 22% υπό την προϋπόθεση ότι η ανάθεση της διεύθυνσης εκτέλεσης του ως άνω έργου γίνεται από τον ιδιοκτήτη ή κύριο του έργου και όχι από εργολάβο ή εργολάβο στους οποίους έχει ανατεθεί η εκτέλεση τμήματος ή και όλου του έργου από τον ιδιοκτήτη ή κύριο του έργου.

Σε τυχόν αντίθετη περίπτωση της προαναφερόμενης (δηλ. όταν η ανάθεση της διεύθυνσης εκτέλεσης του ως άνω συγκοινωνιακού έργου γίνεται στον μηχανικό από τους πιο πάνω εργολάβους και όχι από τον ιδιοκτήτη ή κύριο του έργου) τότε το καθαρό εισόδημα του μηχανικού αυτού θα προσδιοριστεί λογιστικά.

ε) Το καθαρό εισόδημα της μηχανικού Δ από τις εργασίες τις οποίες αναλαμβάνει ως «ανάδοχος» από τον «εντολέα» «Χ Α.Ε.» στο πλαίσιο υπερδέσμευσης πόρων του επιχειρησιακού προγράμματος κοινοτικής πρωτοβουλίας LEADER + (Γενική Διεύθυνση της Εταιρείας, συντονισμό του προγράμματος, τεχνική στήριξη της εταιρείας, συμμετοχή στην επιτροπή παρακολούθησης και παραλαβής των έργων που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του προγράμματος) θα προσδιοριστεί λογιστικά κι όχι με βάση τις ειδικές διατάξεις της παρ.5 του άρθρου 49 του Κ. Φ. Ε. καθόσον οι εργασίες αυτές που αναλαμβάνει δεν αφορούν τεχνικά έργα.

8. Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, το θέμα της επιλογής ή μη του συντελεστή που θα πρέπει να εφαρμοστεί για τον προσδιορισμό των καθαρών κερδών αρχιτεκτόνων - μηχανικών σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, είναι θέμα πραγματικό που ανάγεται στην εξελεγκτική εξουσία του προϊσταμένου της αρμόδιας Δ. Ο. Υ..