Αθήνα, 23 Νοεμβρίου 2007

Αριθ. Πρωτ: 1112861 /2194/Α0012

ΘΕΜΑ: Άρση φορολογικού απορρήτου

Σας διαβιβάζουμε, λόγω αρμοδιότητας, την 16.11.2007 αίτηση της φορολογούμενης κυρίας «...», η οποία διαβιβάστηκε στην υπηρεσία μας από τη Δ/νση Προσωπικού του Υπουργείου Οικονομικών, και σας πληροφορούμε τα εξής όσον αφορά τα θέματα που άπτονται της δικής μας αρμοδιότητας:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 85 του ν.2238/1994, οι φορολογικές δηλώσεις, τα φορολογικά στοιχεία, οι εκθέσεις, οι πράξεις προσδιορισμού αποτελεσμάτων, τα φύλλα ελέγχου, οι αποφάσεις του προϊσταμένου της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας και κάθε στοιχείο του φακέλου που έχει σχέση με τη φορολογία ή άπτεται αυτής είναι απόρρητα και δεν επιτρέπεται η γνωστοποίησή τους σε οποιονδήποτε άλλον εκτός από το φορολογούμενο, στον οποίο αφορούν αυτά.

2. Επίσης, από τις διατάξεις των παρ.3 και 4 του ίδιου άρθρου και νόμου προκύπτει ότι, κατά παρέκκλιση των παραπάνω, τα στοιχεία για τα οποία η δημοσίευσή τους είναι επιτρεπτή στους καταλόγους των φορολογουμένων δεν αποτελούν απόρρητο και ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. υποχρεούται να χορηγεί, ύστερα από αίτηση, βεβαίωση γι αυτά σε οποιονδήποτε τρίτο, ο οποίος έχει έννομο συμφέρον και το αποδεικνύει.

3. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ. 5 του ίδιου πιο πάνω άρθρου και νόμου, ορίζονται ρητά οι περιπτώσεις χορήγησης εγγράφων κατ’ εξαίρεση του φορολογικού απορρήτου, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η χορήγηση στοιχείων στις περιπτώσεις που ορίζονται από τη διάταξη του άρθρου 1445 του Αστικού Κώδικα, υπέρ των οποίων κάμπτεται το φορολογικό απόρρητο.

4. Ειδικότερα, με τη διάταξη του άρθρου 1445 του Αστικού Κώδικα, όπως τούτο θεσπίστηκε με το άρθρο 16 του πρώτου άρθρου του ν.1329/1983 «Εφαρμογή της Συνταγματικής Αρχής της ισότητας ανδρών και γυναικών στον Αστικό Κώδικα», ορίζεται ότι καθένας από τους πρώην συζύγους είναι υποχρεωμένος να δίνει στον άλλο ακριβείς πληροφορίες για την περιουσία και τα εισοδήματά του, εφόσον είναι χρήσιμες νια να καθορισθεί το ύψος της διατροφής και ότι με αίτηση ενός από τους πρώην συζύγους, που διαβιβάζεται μέσω του αρμόδιου εισαγγελέα, εκτός των άλλων, ο αρμόδιος οικον. έφορος είναι υποχρεωμένος να δίνει κάθε χρήσιμη πληροφορία για την περιουσιακή κατάσταση του άλλου συζύγου και προπάντων νια τα εισοδήματά του.

Δηλαδή, για να χορηγήσει ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. με βάση το άρθρο 1445 ΑΚ πληροφορίες σχετικά με την περιουσιακή κατάσταση και προπάντων για τα εισοδήματα του ενός από τους πρώην συζύγους στον άλλο (πρώην) σύζυγο, θα πρέπει να έχει εκδοθεί διαζύγιο, ώστε να είναι «πρώην σύζυγοι» και η αιτούμενη διατροφή να αφορά τον έναν από αυτούς και όχι άλλα πρόσωπα π.χ. κοινό τέκνο τους ή γονείς τους κ.λπ..

5. Επίσης, με την Ε 9646/ΠΟΛ. 237/17-7-1986 διαταγή μας έγινε δεκτό ότι για την κατοχύρωση του απόρρητου άλλων στοιχείων του φορολογουμένου- πέρα από τις πιο πάνω πληροφορίες για την περιουσιακή του κατάσταση και για τα εισοδήματά του τα στοιχεία για τα οποία υπάρχει υποχρέωση χορήγησης, πρέπει να «περιβληθούν» τον τύπο εγγράφου και σε καμία περίπτωση τον τύπο φωτοαντίγραφου ή άλλης μορφής αντίγραφου της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ή του εκκαθαριστικού σημειώματος υπολογισμού του φόρου εισοδήματος.

6. Επιπρόσθετα διευκρινίζεται με την 1099921/2034/Α0012/ΠΟΛ. 1273/12.12.2002 διαταγή του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, αναφορικά με τη χορήγηση αντιγράφων της κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στη σύζυγο, ότι ο σύζυγος λόγω της υποβολής της δήλωσης στο όνομα του δικαιούται να παίρνει αντίγραφα των στοιχείων του φακέλου π.χ. αντίγραφο δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1) και εκκαθαριστικού σημειώματος, τα οποία περιλαμβάνουν και εισοδήματα της συζύγου. Επειδή όμως η δήλωση φορολογία εισοδήματος είναι κοινή και συνυπογράφεται από τη σύζυγο είναι και δική της δήλωση (σχετ. άρθρα 61 παρ.2 και 62 παρ.4 ν.2238/1994). Επομένως, μόνο κατά τη διάρκεια της έγγαμης συμβίωσης μπορεί να χορηγούνται και στους δύο συζύγους, αντίγραφα της κοινής δήλωσης, του εκκαθαριστικού σημειώματος φόρου εισοδήματος και των λοιπών συνυποβαλλόμενων φορολογικών εντύπων που αφορούν τους δύο συζύγους.

Αντίθετα, πάγια θέση της Διοίκησης στην περίπτωση που έχει κλονιστεί ή έγγαμη συμβίωση και πολύ περισσότερο αν έχει εκδοθεί διαζύγιο είναι ούτε η σύζυγος ούτε ο σύζυγος δικαιούται να λάβει αντίγραφο της κοινής δήλωσης, που υποβλήθηκε στο όνομα του συζύγου, ανεξάρτητα από το αν δηλώνεται ή όχι εισόδημα δικό της ή δικό του,. Το μόνο που μπορεί να χορηγήσει η αρμόδια Δ.Ο.Υ. στην περίπτωση αυτή είναι βεβαίωση για τα εισοδήματα που δημοσιεύονται στους φορολογικούς καταλόγους, σύμφωνα με τις προαναφερθείσες διατάξεις των παρ.3 και 4 του άρθρου 85 του ν.2238/1994 (σχετική και η Ε17057/ΠΟΛ1280/16.8.1969 διαταγή του Υπουργείου Οικονομικών).

7. Εξάλλου, με βάση τις διαταγές που έχει εκδώσει η Υπηρεσία μας μέχρι σήμερα (1009934/138/Α0012/ΠΟΛ. 1019/23-1-1995 διαταγή με την οποία κοινοποιήθηκε η 710/1993 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ. και 1098850/1889/ΠΟΛ. 1260/Α0012/31-12-2000 διαταγή), το φορολογικό απόρρητο υποχωρεί ουσιαστικά μόνο σε δικαστική απόφαση ή διαταγή ανακριτή που ενεργεί ανάκριση σε εκκρεμή ποινική δίωξη, ο οποίος σύμφωνα με το άρθρο 261 του Κ.Π.Δ. δικαιούται να λαμβάνει γνώση και αντίγραφο των οποιωνδήποτε στοιχείων του φορολογικού φακέλου ενώ η επιταγή του εισαγγελέα στα πλαίσια της παραγράφου 4 του άρθρου 25 του ν. 1756/1988 (Οργανισμός Δικαστηρίων) δε δεσμεύει τη Διοίκηση, η οποία δεν υποχρεούται στη χορήγηση των στοιχείων αυτών. Η παραβίαση του φορολογικού απορρήτου σε κάθε άλλη περίπτωση συνιστά πειθαρχικό και ποινικό αδίκημα που τιμωρείται κατά τις οικείες διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 85 του ν.2238/1994.

8. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, καθώς και τα πραγματικά στοιχεία και περιστατικά, παρακαλούμε όπως απαντήσετε απευθείας στη φορολογούμενη, ενημερώνοντας σχετικά και τη Διεύθυνσή μας.