Αθήνα, 28 Μαρτίου 2007 Αριθ. Πρωτ.:1020969/405/Α0012

ΘΕΜΑ: Κάλυψη τεκμηρίου με δάνειο που χορηγήθηκε με ιδιωτικά συμφωνητικά.

Απαντώντας στο 4591/28.2.2007 έγγραφό σας, σχετικά με το παραπάνω θέμα, σας πληροφορούμε τα εξής:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης ε', της παραγράφου 2 του άρθρου 19 του ν.2238/1994 η προτιθέμενη διαφορά τεκμηρίου μπορεί να καλυφθεί ή να περιοριστεί με δάνεια τα οποία έχουν ληφθεί και αποδεικνύονται με έγγραφα στοιχεία που φέρουν βέβαιη χρονολογία. Ειδικώς, όταν πρόκειται για την κάλυψη διαφοράς δαπάνης της προηγούμενης παραγράφου, κατά το ποσό που προέρχεται από δαπάνη του άρθρου 17 του Κ.Φ.Ε. το ποσό του δανείου λαμβάνεται υπόψη εφόσον από το οικείο έγγραφο αποδεικνύεται ότι έχει ληφθεί πριν από την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης.

2. Εξάλλου, με την παρ.8 του άρθρου 5 της 1037956/356/Α0012/ΠΟΛ. 1094/23.3.1989 διαταγή μας ορίζεται ότι, τα δάνεια αυτά δεν πρέπει να είχαν ληφθεί για άλλο σκοπό από αυτόν που αναφέρεται στη σχετική σύμβαση.

3. Περαιτέρω για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου από τυχόν εικονικές συμβάσεις δανείων, οι διατάξεις των άρθρων 445 και 446 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ορίζουν ότι τα ιδιωτικά έγγραφα απαιτούν βέβαιη χρονολογία και συνεπώς αποδεικτική δύναμη, εφόσον θεωρηθούν από συμβολαιογράφο ή άλλο δημόσιο υπάλληλο αρμόδιο κατά νόμο.

Στην έννοια αυτή του αρμόδιου κατά νόμο δημοσίου υπαλλήλου σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 446 Κ.Πολ.Δ. υπάγεται ο Ειρηνοδίκης, ο οικονομικός έφορος που ενήργησε τη χαρτοσήμανση του εγγράφου, ο αρμόδιος δικαστικός υπάλληλος που βεβαιώνει τη χρονολογία των προτάσεων των διαδίκων με την πράξη κατάθεσης τους, ο ταμίας που καταχωρεί την ημερομηνία στην πράξη χαρτοσήμανσης καθώς η αστυνομική αρχή (Εφ. Πατρ. 161/85, Αρχείο Νομολογίας 2 147, Μπρακατσούλας, τα έγγραφα στην Πολιτική Δίκη, Αθήνα 1993). Επίσης, στην έννοια του δημοσίου υπαλλήλου, συμπεριλαμβάνονται και οι υπάλληλοι των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.) εφόσον οι συγκεκριμένες Υπηρεσίες ανήκουν στο Υπουργείο Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης υπαγόμενες στη Δ/νση Σχέσεων Κράτους - Πολίτη της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Διοίκησης και στις αρμοδιότητες τους περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η θεώρηση του γνησίου της υπογραφής (σχετ. ΔΙΣΚΠΟ/Φ1/Οικ. 14095/26.6.2001 εγκύκλιος του ΥΠ.Ε.Δ.Δ. & Α).

4. Επίσης, όπως έχει γίνει δεκτό με το υπ’ αριθμ. 1108739/1772/Α0012/15.2.2002 έγγραφό μας στην περίπτωση που ιδιωτικό συμφωνητικό δανείου μεταξύ ιδιωτών που προσκομίζεται για θεώρηση ή για χαρτοσήμανση εκπρόθεσμα (και θεωρείται ή χαρτοσημαίνεται) μετά την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης δεν μπορεί να θεωρηθεί έγγραφο στοιχείο που φέρει βέβαιη χρονολογία, από τα οποία μάλιστα να αποδεικνύεται ότι το αναφερόμενο ποσό του δανείου έχει ληφθεί πριν από την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης και κατά συνέπεια δεν λαμβάνεται υπόψη κατά την εφαρμογή του άρθρου 19 του ν.2238/1994. Επιπρόσθετα όταν ο φορολογούμενος επικαλείται δάνειο για τον περιορισμό της τεκμαρτής διαφοράς εισοδήματος της παραγρ.1 του άρθρου 19 του ν.2238/1994 η φορολογούσα αρχή ερευνά σε κάθε περίπτωση την τυχόν εικονικότητα του δανείου. Ειδικότερα, ερευνά αν ο δανειστής είχε τη δυνατότητα να χορηγήσει το δάνειο, αν έγινε η ανάληψη του ποσού του δανείου σε προηγούμενο έτος ή κατά τη διάρκεια του έτους στο οποίο ο φορολογούμενος το επικαλείται, αν εκπληρώθηκαν εκτός της χαρτοσήμανσης και οι τυχόν άλλες φορολογικές υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σχετική σύμβαση, καθώς επίσης και ο τρόπος εξόφλησης του δανείου, δεδομένου ότι οι τοκοχρεολυτικές δόσεις απόσβεσης των δανείων συνιστούν τεκμήρια για τον καταβάλλοντα (περίπτ.στ' άρθρου 17 του ν.2238/94) (σχετ. 1108739/1772/Α0012/15.5.2002 έγγραφο).

5. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ.δ' του άρθρου 17 του ν.2238/94 ως ετήσια τεκμαρτή δαπάνη του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προσώπων που τους βαρύνουν λογίζονται και τα χρηματικά ποσά που πραγματικά καταβάλλονται για χορήγηση δανείων προς οποιονδήποτε, εκτός αυτών προς εταιρίες ή κοινοπραξίες ή κοινωνίες από τα μέλη ή τους μετόχους των.

6. Επίσης, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.3 του άρθρου 25 του ν.2238/1994, κάθε δάνειο που συνομολογείται μεταξύ ιδιωτών ή παρέχεται από εταιρία προς τα μέλη της ή τρίτους, λογίζεται ότι συνάπτεται με ελάχιστο επιτόκιο, αυτά που ισχύει για τα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου τρίμηνης διάρκειας κατά το χρόνο σύναψης του δανείου.

7. Όπως αναφέρετε στο έγγραφό σας και κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας μαζί σας, φορολογούμενος ζητά να καλύψει τεκμαρτή δαπάνη με ποσό δανείου που του χορηγήθηκε με ιδιωτικό συμφωνητικό και το οποίο έχει θεωρηθεί από αστυνομική αρχή πριν την πραγματοποίηση της δαπάνης. Σχετικά με το ερώτημά σας για την κάλυψη τεκμηρίου του δανειστή μάς ενημερώσατε ότι δεν χρειάζεστε για το θέμα αυτό απάντηση.

8. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το εν λόγω δάνειο μπορεί να καλύψει τεκμήριο εφόσον έχει θεωρηθεί από αστυνομική αρχή πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης και η σχετική σύμβαση αναφέρει τον σκοπό για τον οποίο έχει ληφθεί και ο σκοπός αυτός είναι σύμφωνος με το τεκμήριο το οποίο καλύπτει.

Επίσης, όσον αφορά το δανειστή, επειδή όπως προαναφέρθηκε η χορήγηση δανείου αποτελεί τεκμήριο, έχει την υποχρέωση να το δηλώσει στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του, διαφορετικά εκτός από την έκδοση του σχετικού Φ. Ε. υπόκειται τις κυρώσεις του άρθρου 4 του Ν.2523/1997 που προβλέπει πρόστιμα σε περιπτώσεις φορολογικών παραβάσεων.

Ωστόσο, το θέμα ως πραγματικό (σκοπός δανείου κ.λπ.) ανήκει στην ελεγκτική αρμοδιότητα του Προϊσταμένου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. ο οποίος εξετάζοντας τα πραγματικά στοιχεία και περιστατικά θα αποφασίσει αν το εν λόγω δάνειο θα γίνει δεκτό για την κάλυψη της προστιθέμενης διαφοράς τεκμηρίου που προέκυψε.

9. Τέλος, το παρόν κοινοποιείται στη Δ/νση Τελών και Ειδικών Φορολογιών προκειμένου να απαντήσει στα θέματα δικής της αρμοδιότητας ενημερώνοντας σχετικά και τη Δ/νσή μας.