Αθήνα, 21 Δεκεμβρίου 2007

Αριθ. Πρωτ. 1107186/2120/Α0012

ΘΕΜΑ: Έκπτωση τόκων στεγαστικού δανείου αγοράς κατοικίας από τον εν διαστάσει σύζυγο.

Απαντώντας στο 22239/6.11.2007 έγγραφό σας, αναφορικά με το παραπάνω θέμα, σας πληροφορούμε τα εξής:

1. Από τις διατάξεις της περ.γ' της παρ.3 του άρθρου 9 του ν.2238/1994 προβλέπεται ότι το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση την κλίμακα μειώνεται κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) του ποσού των δεδουλευμένων τόκων που καταβάλλονται από το φορολογούμενο για στεγαστικά δάνεια που έχουν συναφθεί από 1.1.2003 και μετά για απόκτηση πρώτης κατοικίας που χορηγούνται σ’ αυτόν με υποθήκη ή προσημείωση από τράπεζες, το Τ.Π.Δ., τα Ταχ. Ταμιευτήρια και λοιπούς πιστωτικούς οργανισμούς, εφόσον οφείλονται από αυτόν και η υποθήκη ή προσημείωση έχει εγγραφεί σε ακίνητο του ή του άλλου συζύγου ή των τέκνων που τους βαρύνουν.

2. Επισημαίνεται ότι κατά την εφαρμογή της προηγούμενης περίπτωσης οι προαναφερθείσες διατάξεις ορίζουν, επίσης, ότι δεν θεωρείται ότι αποκτάται πρώτη κατοικία, αν ο υπόχρεος, ο άλλος σύζυγος και τα τέκνα που τους βαρύνουν, έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή ισόβιας επικαρπίας ή οίκησης, εξ ολοκλήρου ή επί ιδανικού μεριδίου, σε άλλη οικία ή οικίες, εφόσον το άθροισμα της συνολικής επιφάνειας που τους αντιστοιχεί υπερβαίνει τα εβδομήντα (70) τ.μ. Η επιφάνεια αυτή προσαυξάνεται κατά είκοσι (20) τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά είκοσι πέντε (25) τ. μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα που βαρύνουν τον υπόχρεο ή τον άλλο σύζυγο. Αν η επιφάνεια της πρώτης κατοικίας υπερβαίνει τα εκατόν είκοσι (120) τ.μ., το ποσό της δαπάνης που μειώνει το φόρο, ανάλογα με το πότε έχει συναφθεί δάνειο, περιορίζεται στο μέρος που αναλογεί επιμεριστικά στη μέχρι των εκατόν είκοσι (120) τ.μ. επιφάνεια της κατοικίας.

3. Εξάλλου, το Ν.Σ.Κ. (Β' Τμήμα) με την 48/2006 γνωμοδότησή του που έγινε αποδεκτή από τη διοίκηση, γνωμοδότησε ομόφωνα ότι η συνδρομή της ως άνω αρνητικής προϋπόθεσης της παρ.2 του παρόντος εγγράφου ερευνάται μόνον κατά το χρόνο κτήσεως της πρώτης κατοικίας από τον δανειοδοτηθέντα φορολογούμενο, με συνακόλουθη συνέπεια, επιγενόμενοι λόγοι σχετικοί με την περαιτέρω κτήση ή απώλεια άλλης οικίας από τον ίδιο τον άλλο σύζυγο ή τα τέκνα που τον βαρύνουν να μην επάγονται έννομες συνέπειες τόσο ως προς την αφαίρεση των τόκων από το εισόδημα κατά το άρθρο 8, όσον και για την ταυτότητα του λόγου, ως προς τη μείωση του φόρου κατά το άρθρο 9 του ν.2238/1994.

4. Επομένως, αν κατά το χρόνο σύνταξης του συμβολαίου κτήσης της υπό δανειοδότηση κατοικίας δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για τη μείωση του φόρου λόγω τόκων αλλά μεταγενέστερα, σε επόμενο έτος, αλλάζουν τα δεδομένα λόγω, παραδείγματος χάριν, λύσης του γάμου και συνεπώς διαχωρισμού των ακινήτων που ανήκουν στους πρώην συζύγους δεν θα εφαρμοστεί η διάταξη του άρθρου 9 του ανωτέρω νόμου. Κρίσιμος χρόνος συνδρομής των προϋποθέσεων για τη μείωση φόρου λόγω τόκων είναι ο χρόνος σύνταξης του συμβολαίου κτήσης της υπό δανειοδότηση κατοικίας και όχι μεταγενέστερος ή προγενέστερος αυτής χρόνος, διαφορετικά τυχόν σύνδεση με άλλα γεγονότα προγενέστερα ή μεταγενέστερα αυτής οδηγεί σε καταστρατήγηση των διατάξεων του νόμου.

5. Εξάλλου, κατά την εφαρμογή του τεκμηρίου απόκτησης πρώτης κατοικίας έγινε δεκτό με την 1001832/45/Α0012/ΠΟΛ. 1024/29.1.2001 διαταγή μας ότι στην περίπτωση που ο ένας σύζυγος αγοράσει κατοικία με δικαίωμα πλήρους κυριότητας και μετά λύνεται ο γάμος, μέσα στο ίδιο έτος που αγοράστηκε η κατοικία, αυτή πληροί τις προϋποθέσεις της «πρώτης κατοικίας» σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 17 του ν.2238/1994 και ο σύζυγος που αγόρασε την κατοικία δικαιούται την εξαίρεση από το τεκμήριο απόκτησης περιουσιακού στοιχείου.

6. Επομένως, προκειμένου η αρμόδια Δ.Ο.Υ. να εξετάσει, εάν η κατοικία που αγοράζει ο «εν διαστάσει» σύζυγος πληροί τις προϋποθέσεις της πρώτης κατοικίας γι’ αυτόν, πρέπει οπωσδήποτε να έχει λυθεί ο γάμος μέσα στο ίδιο έτος απόκτησης της κατοικίας και όχι απλώς να έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση.

7. Στο έγγραφό σας αναφέρετε ότι ο φορολογούμενος, που βρισκόταν σε διάσταση με τη σύζυγό του από το 1995, αγόρασε το έτος 2003 κατοικία η οποία δεν θεωρήθηκε πρώτη. Το 2006 λύθηκε ο γάμος με διαζύγιο. Ο φορολογούμενος ζητά να αναγνωρισθεί ότι η κατοικία που αγόρασε το 2003 είναι πρώτη, δεδομένου ότι υποβάλλει μόνος του φορολογική δήλωση από το 1995.

Ωστόσο, η βεβαίωση της Εθνικής Τράπεζας, που προσκομίζει, αναφέρει ότι χορηγήθηκε την 7.11.2003 δάνειο για αγορά κατοικίας πέραν της πρώτης.

8. Από τα παραπάνω συνάγεται ότι ο φορολογούμενος δεν μπορεί να ωφεληθεί της ευεργετικής φορολογικής διάταξης, καθώς δεν συντρέχουν στο πρόσωπό του οι προϋποθέσεις, δεδομένου ότι όταν απέκτησε το διαμέρισμα, το έτος 2003, ήταν ακόμη παντρεμένος, οπότε λαμβάνονταν υπόψη και οι κατοικίες που ανήκαν στη σύζυγο.

9. Τέλος, επειδή το θέμα συνδέεται άμεσα με πραγματικά δεδομένα τούτο εναπόκειται στην εξελεγκτική εξουσία του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας σας.