"Άρθρο της Δικηγορικής Εταιρείας VDI Law Firm σχετικά με την ασύμμετρη διάσπαση, τα φορολογικά κίνητρα του πρόσφατου νόμου 4935/2022 και πως αυτή η διάσπαση μπορεί να αποτελέσει εργαλείο μετασχηματισμού, ιδίως οικογενειακών επιχειρήσεων.

Από τις 26 Σεπτεμβρίου 2023 τέθηκε σε ισχύ ο νόμος 5053/2023 «Για την ενίσχυση της εργασίας – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Ιουνίου 2019 – Απλοποίηση ψηφιακών διαδικασιών και ενίσχυση της Κάρτας Εργασίας – Αναβάθμιση της επιχειρησιακής λειτουργίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και της Επιθεώρησης Εργασίας».

Οι βασικότερες αλλαγές του νέου νόμου είναι οι ακόλουθες:

1. ΔΟΚΙΜΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Για την πρόβλεψη δοκιμαστικής περιόδου απαιτείται συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου και κατά τη διάρκεια αυτής, η σχέση εργασίας τελεί υπό δοκιμή.

Διάρκεια έως έξι (6) μήνες σε συμβάσεις αορίστου χρόνου.

Σε συμβάσεις ορισμένου χρόνου η διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου είναι ανάλογη του συνολικού χρόνου που προβλέπεται στη σύμβαση και σε κάθε περίπτωση όχι μεγαλύτερη του ¼ της συνολικής περιόδου απασχόλησης, με ανώτερο όριο τους έξι (6) μήνες.

Αν η δοκιμαστική περίοδος είναι επιτυχής, ως χρόνος έναρξης της σύμβασης λογίζεται η αρχική ημερομηνία πρόσληψης.

Αν η δοκιμαστική περίοδος είναι ανεπιτυχής, η σύμβαση υπό δοκιμή λύεται αυτοδικαίως (χωρίς την τήρηση άλλων διατυπώσεων, πλην της υποχρέωσης για αναγγελία αυτής στο Π.Σ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ).

Σημειώνεται πως σύμφωνα με το άρθρο 325Α του Κώδικα Εργατικού Δικαίου η απασχόληση με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου, για τους πρώτους 12 μήνες από την ημέρα ισχύος της, μπορεί να καταγγελθεί χωρίς προειδοποίηση και χωρίς αποζημίωση απόλυσης, εκτός αν άλλο συμφωνήσουν τα μέρη. Το χρονικό διάστημα της τυχόν συμφωνηθείσας δοκιμαστικής περιόδου προσμετράται στον χρόνο αυτό.

2. ΠΑΡΟΧΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟ

Η ενημέρωση πρέπει να λαμβάνει χώρα γραπτώς, είτε με παράδοση εντύπου, είτε σε ηλεκτρονική μορφή (εφόσον υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης, αποθήκευσης και εκτύπωσης των πληροφοριών από τον εργαζόμενο).

Η προθεσμία ενημέρωσης είναι:

• Μία (1) εβδομάδα, για τους όρους που αφορούν:

i) τα στοιχεία ταυτότητας των μερών,

ii) τον τόπο παροχής εργασίας,

iii) τη θέση ή ειδικότητα του εργαζομένου και το αντικείμενο της εργασίας του,

iv) την ημερομηνία έναρξης της σύμβασης,

v) την ημερομηνία λήξης ή τη διάρκεια σε περίπτωση σύμβασης ορισμένου χρόνου,

vi) τη διάρκεια και τους όρους τυχόν δοκιμαστικής περιόδου,

vii) τις αποδοχές και τον τρόπο καταβολής τους,

viii) το πρόγραμμα οργάνωσης του χρόνου εργασίας και συγκεκριμένα, εάν είναι εξ ολοκλήρου ή ως επί το πλείστον προβλέψιμος: τη διάρκεια της απασχόλησης του εργαζομένου, τις ρυθμίσεις περί υπερωριακής απασχόλησης ή πρόσθετης εργασίας και αμοιβής αυτών, καθώς και τις ρυθμίσεις σχετικά με τις αλλαγές βάρδιας, ενώ εάν είναι εξ ολοκλήρου ή ως επί το πλείστον μη προβλέψιμος: τον αριθμό των αμειβόμενων ωρών, την αμοιβή για την εργασία πέραν των ωρών αυτών, την προθεσμία ειδοποίησης του εργαζομένου πριν την ανάθεση εργασίας.

• Ένας (1) μήνας από την έναρξη της εργασίας, για τους όρους που αφορούν:

i) τα στοιχεία του έμμεσου εργοδότη, αν πρόκειται για εργασία που παρέχεται μέσω επιχείρησης προσωρινής απασχόλησης (Ε.Π.Α.),

ii) την τυχόν κατάρτιση που παρέχεται από τον εργοδότη,

iii) τη διάρκεια της άδειας με αποδοχές και τον τρόπο και χρόνο χορήγησής της, iii) τη διαδικασία λύσης της σύμβασης,

iv) τη συλλογική σύμβαση που καθορίζει τους ελάχιστους όρους αμοιβής και εργασίας του εργαζομένου, καθώς και τους συλλογικούς φορείς που τη συνυπογράφουν, v) τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.

Η παράλειψη παροχής εγγράφων ή απαιτούμενων πληροφοριών στον εργαζόμενο του παρέχει το δικαίωμα, να υποβάλει καταγγελία ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας.

3. ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Προβλέπεται πως είναι άκυρες οι συμφωνίες ή ρήτρες που δεν επιτρέπουν στον εργαζόμενο να παρέχει εργασία σε άλλους εργοδότες εκτός του συμφωνηθέντος ωραρίου.

Κατ΄εξαίρεση επιτρέπονται τέτοιες συμφωνίες ή ρήτρες, εάν δικαιολογούνται από αντικειμενικούς λόγους, όπως η υγεία και η ασφάλεια, η προστασία του επιχειρηματικού απορρήτου, η εργασία σε ανταγωνιστικές επιχειρήσεις ή η αποφυγή της σύγκρουσης συμφερόντων.

Η παράλληλη απασχόληση επιτρέπεται με την επιφύλαξη των ισχυουσών διατάξεων περί του χρόνου εργασίας και ανάπαυσης των εργαζομένων.

Κάθε δυσμενής μεταχείριση του εργαζομένου λόγω παροχής εργασίας σε άλλους εργοδότες απαγορεύεται.

4. ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

Προβλέπεται για πρώτη φορά η δυνατότητα σύναψης συμβάσεων εργασίας, στις οποίες το πρόγραμμα οργάνωσης του χρόνου εργασίας είναι εξ ολοκλήρου ή ως επί το πλείστον μη προβλέψιμo, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) παροχή εργασίας εντός προκαθορισμένων ωρών και ημερών αναφοράς και γνωστοποίηση αυτών στον εργαζόμενο.

β) υποχρέωση ειδοποίησης από τον εργοδότη για ανάθεση εργασίας εγγράφως ή με γραπτό μήνυμα μέσω κινητού τηλεφώνου (sms) ή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή με άλλο πρόσφορο τρόπο, σε εύλογο χρόνο που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των είκοσι τεσσάρων (24) ωρών πριν από την ανάληψη της εργασίας, πλην των περιπτώσεων που δικαιολογούν αντικειμενικά μικρότερο χρόνο προειδοποίησης.

γ) τα μέρη υποχρεούνται να συμφωνούν σε ελάχιστο αριθμό αμειβόμενων ωρών εργασίας, που δεν μπορεί να υπολείπεται του ¼ του συμφωνημένου συνολικού αριθμού ωρών.

Αν δεν πληρούνται σωρευτικά οι προϋποθέσεις α και β, ο εργαζόμενος δικαιούται να αρνηθεί την ανάληψη εργασίας. Σε μια τέτοια περίπτωση απαγορεύεται κάθε δυσμενής διάκριση εις βάρος του.

Αν οποιαδήποτε χρονική στιγμή μετά από την ειδοποίηση και πριν από την ανάληψη της εργασίας, ο εργοδότης ακυρώσει την ανάθεση, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση που αντιστοιχεί στα ωρομίσθια των ωρών εργασίας που δεν του ανατέθηκαν.

5. ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ

Προβλέπεται πως σε περίπτωση που από την ισχύουσα εργατική νομοθεσία προκύπτει υποχρέωση του εργοδότη να παρέχει κατάρτιση στον εργαζόμενο για την εκτέλεση της συμφωνηθείσας εργασίας, η κατάρτιση αυτή παρέχεται δωρεάν στον εργαζόμενο, προσμετράται ως χρόνος εργασίας και λαμβάνει χώρα εντός του συμβατικού ωραρίου, εφόσον αυτό είναι δυνατό.

6. ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΣΤΟ Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Υποχρέωση εργοδότη για ηλεκτρονική ανάρτηση στο ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ των βασικών όρων εργασίας του εργαζομένου πριν από την έναρξη της εργασίας.

Υποχρέωση του εργοδότη για ηλεκτρονική ανάρτηση στο ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ τυχόν έγγραφης ατομικής σύμβασης εργασίας εντός των ως άνω αναφερόμενων (βλ. ανωτέρω στην παράγραφο «Παροχή πληροφοριών και ενημέρωσης στον εργαζόμενο») προθεσμιών της μιας εβδομάδας ή του ενός μήνα (αναλόγως των όρων που περιέχει).

Για την ισχύ των βασικών όρων εργασίας κατά τα ως άνω αναφερόμενα και την ανάρτηση της ατομικής σύμβασης εργασίας, απαιτείται η συνυπογραφή αυτών από τον εργαζόμενο ιδιοχείρως ή με εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή ή με ψηφιακή βεβαίωση (μέσω της ψηφιακής πύλης gov.gr) ή με αποδοχή αυτών μέσω του πληροφοριακού συστήματος «My ergani».

Οι ίδιες προθεσμίες ισχύουν για κάθε μεταβολή των βασικών όρων εργασίας.

7. ΠΡΟ-ΔΗΛΩΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΗ ΚΑΡΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Παρέχεται η δυνατότητα στους εργοδότες των οποίων οι επιχειρήσεις έχουν ενταχθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου εργασίας με τη χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας, να μην καταχωρίζουν στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ τις αλλαγές του ωραρίου εργασίας ή την υπερωριακή απασχόληση πριν από την έναρξη πραγματοποίησης τους.

Εφόσον πραγματοποιείται αλλαγή του ωραρίου ή υπερωριακή απασχόληση που δεν ταυτοποιείται από τη σήμανση της ψηφιακής κάρτας εργασίας, επιβάλλεται στον εργοδότη από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο.

8. ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΛΥΣΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Η αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης του εργαζομένου συνοδεύεται υποχρεωτικά από ηλεκτρονικά σαρωμένο έντυπο υπογεγραμμένο ιδιοχείρως από εργοδότη και εργαζόμενο ή από έγγραφο που φέρει ηλεκτρονική υπογραφή τους ή από έγγραφο ψηφιακό υπογεγραμμένο και από τους δυο μέσω της ψηφιακής πύλης «gov.gr», ενώ πλέον δεν προβλέπεται η περίπτωση επίδοσης εξώδικης δήλωσης του εργοδότη.

Προβλέπεται πως η αδικαιολόγητη (αυθαίρετη) αποχή του εργαζομένου από την εργασία για διάστημα μεγαλύτερο των πέντε (5) συναπτών εργάσιμων ημερών μπορεί να θεωρηθεί ως καταγγελία της σύμβασης εκ μέρους του, εφόσον προηγουμένως έχει παρέλθει επιπλέον χρονικό διάστημα πέντε (5) συναπτών εργάσιμων ημερών από την υποχρεωτική όχληση του από τον εργοδότη, η οποία: i) αναρτάται στο Π.Σ ΕΡΓΑΝΗ και ii) αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο γραπτό μέτρο.

Ο εργοδότης υποχρεούται να αναγγείλει την οικειοθελή αποχώρηση του εργαζομένου στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ την επόμενη εργάσιμη ημέρα της λήξης του ανωτέρω διαστήματος, χωρίς να απαιτείται υπογραφή του εργαζομένου.

9. ΚΑΤ΄ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΗΝ ΕΚΤΗ ΗΜΕΡΑ ΣΕ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΕΝΘΗΜΕΡΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Προβλέπονται οι ακόλουθες δυο περιπτώσεις κατ΄εξαίρεση απασχόλησης την έκτη ημέρα της εβδομάδας σε επιχειρήσεις που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας και συγκεκριμένα:

• Σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών,
• Σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που δεν είναι από τη φύση τους συνεχούς λειτουργίας, αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες Δευτέρα έως Σάββατο, επί 24 ώρες, με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, σε εξαιρετικές περιπτώσεις κατά τις οποίες η επιχείρηση παρουσιάζει απρόβλεπτα ιδιαίτερα αυξημένο φόρτο εργασίας. Η ειδική αυτή συνθήκη γνωστοποιείται από τον εργοδότη στην Επιθεώρηση Εργασίας πριν από την ανάληψη εργασίας από τον εργαζόμενο και υπόκειται σε έλεγχο.

Υποχρέωση καταχώρησης της εργασίας στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ πριν την ανάληψη αυτής από τον εργαζόμενο.

Μέγιστος χρόνος απασχόλησης οι 8 ώρες, με ρητή απαγόρευση πραγματοποίησης υπερεργασίας και υπερωριακής εργασίας.

Καταβολή ημερομισθίου προσαυξημένο κατά 40%.

10. ΑΡΣΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΠΕΡΙ ΑΥΞΗΣΗΣ ΜΙΣΘΟΥ ΛΟΓΩ ΠΡΟΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΩΝ ΕΠΙΔΟΜΑΤΩΝ

Η προϋπηρεσία κάθε εργαζόμενου, που είχε προσληφθεί πριν από την 14-2-2012, όπως η προϋπηρεσία αυτή είχε διαμορφωθεί την 14η-2-2012, οπότε και ανεστάλη η συμπλήρωση της, συνεχίζει να συμπληρώνεται μετά την 1η-1-2024.

Η προϋπηρεσία κάθε εργαζόμενου που προσλήφθηκε μετά από την 14η-2-2012, ξεκινά να συμπληρώνεται μετά από την 1η-1-2024.

Για το χρονικό διάστημα από 14-2-2012 μέχρι 31-12-2023 δεν προσμετράται προϋπηρεσία για την αύξηση μισθών ή ημερομισθίων.

Αν οι καταβαλλόμενες τακτικές αποδοχές είναι υπέρτερες των νόμιμων αποδοχών, οι αυξήσεις, προσαυξήσεις και τα ποσά εν γένει που προκύπτουν από την ανωτέρω άρση της αναστολής, συμψηφίζονται με τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ καταβαλλόμενων και νόμιμων αποδοχών.

11. ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ

Δημιουργείται ψηφιακή πλατφόρμα με επωνυμία «REBRAIN GREECE» στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ για την ανάπτυξη μηχανισμού ενίσχυσης των ταλέντων και διασύνδεσης των επιστημόνων-εργαζομένων, οι οποίοι διαμένουν εντός και εκτός Ελλάδας, με θέσεις εργασίας σε επαγγέλματα υψηλών δεξιοτήτων και εξειδίκευσης που προσφέρονται από επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.

12. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ-ΑΠΕΡΓΙΑ

Όποιος παρεμποδίζει με οποιονδήποτε τρόπο την ελεύθερη και ακώλυτη προσέλευση ή αποχώρηση από το χώρο εργασίας εργαζομένων, οι οποίοι δεν συμμετέχουν σε απεργία και επιθυμούν να εργαστούν ή την παροχή εργασίας από αυτούς ή ασκεί βία ή απειλή ή συμμετέχει σε κατάληψη χώρων εργασίας ή εισόδων τους, κατά τη διάρκεια απεργίας ή ανεξαρτήτως αυτής, τιμωρείται με φυλάκιση έξι (6) μηνών και χρηματική ποινή (αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη).