Φοροδοξίες, 18.12.2022

18 Δεκ 2022

Γνωρίζετε ότι...

Δίνεται παράταση αναστολής της επιβολής ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις νεόδμητων κτισμάτων για άλλα δύο χρόνια.

Υπενθυμίζουμε πως οι αγοραπωλησίες νεόδμητων με οικοδομική άδεια από 1.1.2006 και εξής είχαν επιβαρυνθεί με Φ.Π.Α 24% αντί για Φόρο Μεταβίβασης Ακινήτων 3,09%, με εξαίρεση την αγορά πρώτης κατοικίας. Η επιβάρυνση των νεόδμητων ακινήτων με ΦΠΑ που μετακυκλύεται στην ουσία στον αγοραστή ανεβάζει σημαντικά το φόρο κατά την μεταβίβαση των ακινήτων για τους καταναλωτές. Με απόφαση της Κυβέρνησης το 2019, θεσπίστηκε αναστολή του Φ.Π.Α. από 01-01-2020 έως 31-12-2022. Η χορήγηση της αναστολής λαμβάνει χώρα κατόπιν υποβολής σχετικής αίτησης από τις κατασκευαστικές εταιρίες. Η εν λόγω ρύθμιση άφησε ένα θετικό πρόσημο στην αγορά των ακινήτων, ενισχύοντας την ανάπτυξη των επενδύσεων σε κατοικίες και συνέβαλε στην ανάπτυξη της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας. Αναμένεται λοιπόν η ψήφιση της οικείας πρότασης για την παράταση της αναστολής, που προβλέπεται να τονώσει σε μεγαλύτερο βαθμό την αγορά.

Για ακόμα δυο χρόνια προτάθηκε να παραταθεί και η αναστολή φορολόγησης της υπεραξίας μεταβίβασης ακινήτων από φυσικά πρόσωπα.

Υπενθυμίζουμε πως ο φόρος υπεραξίας επιβάλλεται με συντελεστή 15% για τα φυσικά πρόσωπα στο κέρδος που προκύπτει ανάμεσα στην τιμή κτήσης και την τιμή διάθεσης κάθε ακινήτου. Για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνονται υπόψη οι τιμές κτήσης και μεταβίβασης, όπως αυτές αναγράφονται στις συμβολαιογραφικές πράξεις. Αντίθετα, στα νομικά πρόσωπα η υπεραξία που προκύπτει από την πώληση ακινήτων φορολογείται με τον ισχύοντα συντελεστή φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων 22%. Ο φόρος επιβαρύνει τον πωλητή του ακινήτου. Δεδομένης της ζημίας που είχε υποστεί ο κλάδος των ακινήτων ως απόρροια της οικονομικής κρίσης, ο φόρος στο εισόδημα από την υπεραξία ακινήτων για τα φυσικά πρόσωπα έχει ανασταλεί από 01.01.2015 έως 31.12.2022. Η αναθέρμανση της οικοδομικής δραστηριότητας των τελευταίων ετών συνέβαλε καθοριστικά στην πρόταση παράτασης αναστολής φορολόγησης της υπεραξίας μέχρι και την 31.12.2024.

Η τυχόν μεταφορά σε διάφορα χρονικά διαστήματα μέρους δανείου από αλλοδαπό σε ελληνικό λογαριασμό δεν καθιστά την δανειακή σύμβαση εκτελεστέα στην ημεδαπή, ώστε να γεννάται υποχρέωση καταβολής τελών χαρτοσήμου.

Η επίδικη υπόθεση αφορούσε δάνεια που χορηγήθηκαν από Ολλανδική εταιρία σε ημεδαπή ανώνυμη εταιρία και είχαν συναφθεί στην αλλοδαπή, και όχι ενώπιον ελληνικής αρχής, με σκοπό την κάλυψη κεφαλαίου κίνησης. Ο φορολογικός έλεγχος θεώρησε πως η μεσολάβηση της αλλοδαπής Τράπεζας αποτελούσε τυπικό μέρος της διαδικασίας αποστολής των χρημάτων, η οποία δεν συνιστά εκτέλεση των επίμαχων δανειακών συμβάσεων στην αλλοδαπή. Το Διοικητικό Εφετείο είχε ήδη κρίνει πως η συναφθείσα στην αλλοδαπή σύμβαση δανείου δεν υπόκειται σε τέλη χαρτοσήμου στην Ελλάδα, εφόσον και η εκτέλεση του δανείου αυτού γίνει στην αλλοδαπή. Το ΣτΕ απέρριψε την αίτηση αναίρεσης του Δημοσίου κρίνοντας πως σύμβαση δανείου, η οποία συνάπτεται και εκτελείται εξ ολοκλήρου στην αλλοδαπή, με την κατάθεση του οικείου ποσού σε αλλοδαπή τράπεζα, δεν γεννά υποχρέωση καταβολής τελών χαρτοσήμου. Η τυχόν μεταφορά, σε διάφορα χρονικά διαστήματα, μέρους του καταβαλλόμενου ποσού σε τράπεζα της ημεδαπής, δεν καθιστά, εξ αυτού και μόνο του λόγου, την δανειακή σύμβαση εκτελεστέα στην ημεδαπή, ώστε να γεννάται υποχρέωση καταβολής τέλους (ΣτΕ 2329/2021).

Θα πρέπει να αναγνωρίζεται με βάση την εθνική νομοθεσία αν μία επιχείρηση παρέχει εκπαιδευτικές υπηρεσίες παρεμφερείς με εκείνες ενός εκπαιδευτικού οργανισμού δημοσίου δικαίου, προκειμένου αυτή να τύχει απαλλαγής από τον ΦΠΑ.

Στη συγκεκριμένη υπόθεση το ΔΕΕ έκρινε επί προδικαστικού ερωτήματος που αφορούσε ρουμανική εμπορική εταιρία που παρέχει εκπαιδευτικές υπηρεσίες συμπληρωματικές του σχολικού προγράμματος, είχε εγγραφεί στο εθνικό εμπορικό μητρώο αλλά δεν είχε συνάψει σύμπραξη με εκπαιδευτικό ίδρυμα, όπως απαιτεί το ρουμάνικο δίκαιο για την αναγνώριση ενός εκπαιδευτικού φορέα. Στο πλαίσιο αυτό, το ΔΕΕ διευκρίνισε ότι η απαλλαγή από τον ΦΠΑ που προβλέπεται για τις υπηρεσίες που συνδέονται με την εκπαίδευση θα πρέπει καταρχάς να ερμηνεύεται συσταλτικά. Ειδικότερα, η απαλλαγή εξαρτάται αφενός, από την φύση της παρεχόμενης υπηρεσίας και αφετέρου από την αναγνώριση του παρόχου της υπηρεσίας από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος ως φορέα που έχει σκοπούς παρεμφερείς με εκείνους ενός εκπαιδευτικού οργανισμού δημοσίου δικαίου. Ως εκ τούτου, μία επιχείρηση θα πρέπει να διαθέτει την απαιτούμενη αναγνώριση κατά το εθνικό δίκαιο ως φορέας εκπαίδευσης προκειμένου να τύχει της απαλλαγής από τον ΦΠΑ για τις παρεχόμενες εκπαιδευτικές υπηρεσίες της (C-612/20).

Το τεκμήριο της εξόφλησης δανείου βαρύνει τον εγγυητή, στην περίπτωση που αυτός καταβάλλει πραγματικά τα ποσά των δόσεων.

Πιο συγκεκριμένα, η Δ.Ε.Δ. έκρινε ότι εσφαλμένα η φορολογική Διοίκηση εκκαθάρισε τη φορολογική δήλωση φυσικού προσώπου που έλαβε δάνειο, συμπεριλαμβάνοντας το ποσό που καταβλήθηκε από τον εγγυητή του δανείου για την πρόωρη εξόφλησή του. Το ποσό αυτό θεωρήθηκε πως συνιστά για το φυσικό πρόσωπο – οφειλέτη δαπάνη για απόσβεση δανείων. Ωστόσο, η Δ.Ε.Δ. έκρινε πως το τεκμήριο αυτό βαρύνει τον εγγυητή, δηλαδή αυτόν που πραγματικά κατέβαλε το συγκεκριμένο ποσό. Η βασική αρχή για τον χειρισμό όλων των περιπτώσεων αυτών είναι ότι το τεκμήριο της απόσβεσης των δανείων κρίνεται κατά περίπτωση, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, όπως το ποιος πραγματικά καταβάλλει τα ποσά, για ποιον λόγο και ποιο ακριβώς είναι το ύψος αυτών. Επισημαίνεται πως δεν επηρεάζει το παρόν αν ο εγγυητής είναι ο γονέας, το τέκνο, συγγενικό πρόσωπο ή κάποιος τρίτος. (ΔΕΔ Θ 139/2022).