Γνωρίζετε ότι...

Σημαντικές αλλαγές στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας με το Ν.5104/2024.

Προσφάτως, με το Ν.5104/2024, δημοσιεύθηκε ο νέος Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας, ο οποίος ενσωματώνει διατάξεις που εκσυγχρονίζουν το φορολογικό σύστημα της χώρας και αξιοποιούν νέες τεχνολογικές δυνατότητες. Αρχικά, προβλέπεται η αυτόματη προσυμπλήρωση και οριστικοποίηση των φορολογικών δηλώσεων από την ΑΑΔΕ. Επίσης, καθιερώνεται η ψηφιακή επικοινωνία μεταξύ φορολογουμένων και ΑΑΔΕ. Από πλευράς φορολογικών ελέγχων, τίθεται ανώτατο χρονικό όριο για την ολοκλήρωση τους, εντός ενός έτους από την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου, με εξάμηνη δυνατότητα παράτασης. Ακόμη, επιβάλλεται η υποχρέωση κοινοποίησης πράξης προσδιορισμού φόρου μέσα στην πενταετία της παραγραφής. Σημαντική αλλαγή είναι η δυνατότητα αποδοχής από τον φορολογούμενο των πράξεων του φορολογικού ελέγχου, σε διάφορα στάδια της διαδικασίας, με μείωση των προστίμων κατά ποσοστά έως και 50%.Με τις νέες διατάξεις, θεσπίζεται η δυνατότητα του ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου σε περιπτώσεις που συντρέχει κίνδυνος φοροδιαφυγής. Επιπρόσθετα, παρέχεται η δυνατότητα υποβολής εκπρόθεσμης, αρχικής ή τροποποιητικής, δήλωσης έως και την δέκατη ημέρα από την κοινοποίηση πράξης προσδιορισμού φόρου. Τέλος, οι εταιρίες που έχουν εγκατασταθεί στην Ελλάδα με τον α.ν. 89/1967 απαλλάσσονται από την υποχρέωση τεκμηρίωσης των ενδοομιλικών συναλλαγών τους.

Οδηγίες για τη διαδικασία αμφισβήτησης του ελάχιστου (τεκμαρτού) εισοδήματος των ατομικών επιχειρήσεων παρασχέθηκαν από την ΑΑΔΕ.

Υπενθυμίζεται ότι κατά τη συμπλήρωση των φετινών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος (φορολογικού έτους 2023), οι ασκούντες ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα θα φορολογηθούν για πρώτη φορά βάσει ενός ελάχιστου τεκμαρτού ετήσιου εισοδήματος (από €10.920 έως και €50.000), εφόσον το εισόδημα το οποίο δηλώνουν υπολείπεται αυτού. Ωστόσο, εφόσον επιθυμεί την αμφισβήτηση του τεκμηρίου, ο φορολογούμενος υποχρεούται να υποβάλει εμπρόθεσμα δήλωση φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Ε1) και να αιτηθεί τη διενέργεια φορολογικού ελέγχου (κωδικοί 443-444) προκειμένου να αποδειχθεί η ακρίβεια της δήλωσής του και να φορολογηθεί βάσει αυτής (κέρδη ή ζημίες). Εντός 60 ημερών από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή της δήλωσης, ο φορολογούμενος οφείλει να συμπληρώσει και να υποβάλει ειδικό ερωτηματολόγιο, μέσω ειδικής εφαρμογής που θα αναπτυχθεί για το σκοπό αυτό στην ψηφιακή πύλη της Α.Α.Δ.Ε. Παράλληλα, η φορολογική διοίκηση οφείλει να ολοκληρώσει τον έλεγχό της εντός 12 μηνών, ο οποίος μπορεί να επεκταθεί σε προγενέστερα φορολογικά έτη ή/και λοιπές φορολογίες ή άλλα φορολογικά αντικείμενα. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά την αμφισβήτηση του τεκμηρίου από το φορολογούμενο, ο φόρος βεβαιώνεται αρχικά με βάση το τεκμήριο και, εφόσον ο έλεγχος κάνει δεκτό το αίτημα αμφισβήτησης, το υπερβάλλον ποσό φόρου διαγράφεται ή επιστρέφεται, ανάλογα.

Η περιουσιακή κατάσταση και οι συνθήκες διαβίωσης του φορολογούμενου, του/της συζύγου του καθώς και των προστατευόμενων μελών του θα αποτυπώνονται στο ειδικό ερωτηματολόγιο της ΑΑΔΕ.

Ενδεικτικά, στο εν λόγω ερωτηματολόγιο ο φορολογούμενος θα κληθεί να γνωστοποιήσει, αναφορικά με το επίμαχο φορολογικό έτος, τα στοιχεία όλων των προσωπικών ή/και επαγγελματικών τραπεζικών λογαριασμών που τηρούσε στην Ελλάδα και το εξωτερικό καθώς και τα στοιχεία επενδύσεων και συμμετοχών του, τα διαθέσιμα μετρητά και κρυπτονομίσματα κατά την έναρξη και λήξη του φορολογικού έτους, το ετήσιο ποσό συναλλαγών με χρεωστικές, πιστωτικές ή/και προπληρωμένες κάρτες, το ετήσιο ποσό ασφαλίστρων που κατέβαλε (για την ασφάλιση προσώπων, ακινήτων, οχημάτων), την ετήσια δαπάνη που κατέβαλε για κάθε μορφής εκπαίδευση (δίδακτρα σχολείων, μεταφορικά, διατροφή, αθλοπαιδιές κ.λπ.) καθώς και την πραγματοποίηση ταξιδιών στο εσωτερικό ή/και το εξωτερικό (προορισμό, διάρκεια, στοιχεία καταλύματος, συνολικό ποσό δαπάνης). Σημειώνεται ότι κατά τη διενέργεια του φορολογικού ελέγχου ο φορολογούμενος υποχρεούται να προσκομίσει οποιοδήποτε διαθέσιμο αποδεικτικό στοιχείο για τη διακρίβωση της ορθότητας των παραπάνω ενώ, σε κάθε περίπτωση, η μη εμπρόθεσμη υποβολή του ερωτηματολογίου έχει ως συνέπεια την απώλεια του δικαιώματος αμφισβήτησης του τεκμηρίου (Α 1055/2024).

Με απόφαση του ΔΕΕ κρίθηκε ότι εθνική ρύθμιση που στερεί το δικαίωμα έκπτωσης ΦΠΑ σε εικονικές εταιρίες αντιτίθεται στην Οδηγία ΦΠΑ και δεν συνάδει με τις αρχές της ουδετερότητας και αναλογικότητας του φόρου.

Η υπόθεση παραπέμφθηκε στο ΔΕΕ μετά από προσφυγή ιταλικής εταιρίας, η οποία θεωρήθηκε ως εικονική με βάση την ιταλική νομοθεσία. Σύμφωνα με την επίμαχη ιταλική ρύθμιση, μια εικονική εταιρία δεν μπορεί να ασκήσει πλέον το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ για τις πράξεις εκροών που διενήργησε, εφόσον αυτές υπολείπονται του κατώτατου ορίου εσόδων, το οποίο ισούται με την ευλόγως αναμενόμενη απόδοση των στοιχείων του ενεργητικού που διαθέτει το εν λόγω πρόσωπο. Στο πλαίσιο αυτό, το ΔΕΕ έκρινε ότι η ιδιότητα του υποκειμένου στον ΦΠΑ δεν εξαρτάται από την τήρηση προϋπόθεσης σύμφωνα με την οποία ένα πρόσωπο πρέπει να διενεργεί πράξεις υποκείμενες στον ΦΠΑ με οικονομική αξία που να υπερβαίνει ένα προκαθορισμένο κατώτατο όριο εσόδων. Αντιθέτως, το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ διασφαλίζεται ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων των οικονομικών δραστηριοτήτων του υποκειμένου στον φόρο. Επιπλέον, τα μέτρα για την αποφυγή δόλιων και καταχρηστικών πρακτικών που επιβάλλουν τα κράτη μέλη δεν επιτρέπεται να θέτουν συστηματικά υπό αμφισβήτηση το δικαίωμα προς έκπτωση του ΦΠΑ. (C‑341/22).