Φοροδοξίες, 4.12.2022

04 Δεκ 2022

Γνωρίζετε ότι...

Ανίσχυρη κρίνει το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης την διάταξη της Οδηγίας που επιτρέπει την δημόσια πρόσβαση στα προσωπικά στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων.

Οι εν λόγω αποφάσεις του ΔΕΕ εκδόθηκαν μετά από προδικαστική παραπομπή του Πρωτοδικείου Λουξεμβούργου το οποίο επιλήφθηκε δύο προσφυγών που ασκήθηκαν από λουξεμβουργιανή εταιρία και από τον πραγματικό δικαιούχο αυτής, οι οποίοι είχαν ζητήσει ανεπιτυχώς από το Μητρώο του Λουξεμβούργου να περιορίσει την πρόσβαση του ευρύτερου κοινού στις πληροφορίες που τους αφορούσαν. Στο πλαίσιο αυτό, το ΔΕΕ υπό το πρίσμα του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. διαπίστωσε ότι η σχετική διάταξη της ευρωπαϊκής Οδηγίας που προβλέπει ότι στις πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους των εταιριών έχει πρόσβαση, σε κάθε περίπτωση, οποιοδήποτε μέλος του ευρύτερου κοινού είναι ανίσχυρη (Ανακοίνωση Τύπου ΔΕΕ 188/2022, C-37/20 και C-601/20).

Σε συνέχεια των αποφάσεων του ΔΕΕ, το Υπουργείο Οικονομικών προχώρησε πρόσφατα στην αναστολή της πρόσβασης του κοινού στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων για το διάστημα από 1.12.2022 έως 31.01.2023.

Η αναστολή αυτή κρίθηκε αναγκαία προκειμένου να διερευνηθεί το ενδεχόμενο προσαρμογής της εθνικής νομοθεσίας και της τεχνικής λειτουργίας του συστήματος ως προς το σκέλος της απόφασης του ΔΕΕ που κρίνει ανίσχυρη την διάταξη της Οδηγίας που επιτρέπει την πρόσβαση σε οποιοδήποτε από το ευρύτερο κοινό. Επισημαίνεται ότι ομοίως αποφάσισαν και άλλες χώρες της Ε.Ε. οι οποίες επίσης προχώρησαν στην αναστολή της πρόσβασης του κοινού στο Μητρώο μετά την έκδοση της απόφασης του ΔΕΕ, όπως το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Κύπρος, η Αυστρία.

Υπενθυμίζεται ότι τα μέλη του ευρύτερου κοινού αναμενόταν να έχουν εικόνα των ακόλουθων προσωπικών στοιχείων για τους τελικούς δικαιούχους:όνομα, πατρώνυμο, μήνας και έτος γέννησης, χώρα υπηκοότητας.

Για την πρόσβαση σε επιπρόσθετες πληροφορίες ταυτοποίησης του προσώπου, όπως ο Α.Φ.Μ., απαιτείται να συντρέχει ειδικό έννομο συμφέρον που διαπιστώνεται κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας. Πρακτικά η πρόσβαση από το κοινό θα γίνεται με την χρήση των προσωπικών τους κωδικών Τaxisnet μετά από καταβολή τέλους πέντε ευρώ ανά αναζήτηση ενώ οι υπόχρεες σε καταχώρηση οντότητες θα ενημερώνονται για τα στοιχεία του προσώπου που προέβη σε αναζήτηση των πραγματικών της δικαιούχων.
 
Αναμένεται να ενισχυθεί σημαντικά η παρουσία του γυναικείου φύλου στην διοίκηση των εισηγμένων εταιριών.

Πιο συγκεκριμένα, με εγκύκλιό της, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είχε διευκρινίσει παλαιότερα ότι στην πολιτική καταλληλότητας των μελών Διοικητικών Συμβουλίων των εισηγμένων εταιριών θα πρέπει να προβλέπεται ελάχιστη εκπροσώπηση ανά φύλο 25%. Αυτή η πρωτοβουλία ήρθε σε συνέχεια της θέσπισης της πολιτικής καταλληλότητας για τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων των εισηγμένων εταιριών από τον νέο νόμο 4706/2020 για την εταιρική διακυβέρνηση. Πρόσφατα εγκρίθηκε ευρωπαϊκή οδηγία η οποία προβλέπει ότι τουλάχιστον το 40% των θέσεων μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών ή το 33% του συνόλου των θέσεων διοικητικών στελεχών θα πρέπει να καλύπτονται από το υποεκπροσωπούμενο φύλο. Από την συγκεκριμένη ρύθμιση, θα εξαιρούνται οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους από 250 εργαζομένους. Σημειώνεται ότι οι εταιρίες που δεν θα συμμορφωθούν με τους ανωτέρω κανόνες απειλούνται με αποτρεπτικές κυρώσεις που θα εξειδικεύσει το κάθε Κράτος -Μέλος. Σημειώνεται ότι πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα ενίσχυσης της παρουσίας του γυναικείου φύλου στο πεδίο της διοίκησης επιχειρήσεων καθώς το 2021 μόνο το 30,6% των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων στις μεγαλύτερες εισηγμένες της Ε.Ε. είναι γυναίκες ενώ το 2022, ποσοστό λιγότερο από 10% των μεγαλύτερων εισηγμένων εταιριών στην Ε.Ε. έχουν γυναίκα Πρόεδρο ή Διευθύνουσα Σύμβουλο. Η εφαρμογή των ανωτέρω κανόνων αναμένεται να εκκινήσει από το καλοκαίρι του 2026.

Σε απόφαση του ΣτΕ διασαφηνίστηκε η εξαίρεση από τον ΕΦΑ ακινήτων άμεσα συνυφασμένων με πλοιοκτήτριες εταιρίες.

Πιο συγκεκριμένα, η επίδικη υπόθεση αφορούσε εταιρία, η οποία μετέφερε την έδρα της στην Κύπρο και, μεταβάλλοντας την νομική μορφή της σε εταιρία περιορισμένης ευθύνης, ορίστηκε ως επιπρόσθετο αντικείμενο και σκοπός αυτής η αγορά και ενοικίαση ακινήτων και η ανέγερση κτιρίων. Στον φορολογικό έλεγχο, που διενεργήθηκε, διαπιστώθηκε ότι η εταιρία δεν απαλλασσόταν από την επιβολή του ειδικού φόρου για ορισμένα ακίνητα, καθώς απαιτείται, προκειμένου να χορηγηθεί η απαλλαγή, η εκμισθώτρια εταιρία να είναι ναυτιλιακή επιχείρηση που έχει εγκαταστήσει γραφείο του α.ν. 89/1967 στην Ελλάδα ή πλοιοκτήτρια εταιρία εμπορικών πλοίων για την κάλυψη των λειτουργικών τους αναγκών ή που εκμισθώνουν σε ναυτιλιακές επιχειρήσεις για τον ίδιο λόγο. Η επιχείρηση ισχυρίστηκε πως τα ακίνητα έχουν αποκτηθεί από εταιρίες ναυτιλιακών συμφερόντων με χρήματα που έχουν εισαχθεί στην Ελλάδα προερχόμενα από την άσκηση ναυτιλιακής δραστηριότητας αυτών των ίδιων. Ωστόσο, το ΣτΕ δεν έκανε δεκτό τον ισχυρισμό αυτό και έκρινε πως στην εξαίρεση του ΕΦΑ δεν περιλαμβάνεται εταιρία που έχει ως αντικείμενο δραστηριότητας την αγορά, διαχείριση και εκμετάλλευση ακινήτων (ΣτΕ 1768/2021).