ΠΟΛ.1108/06-09-06: Διευκρινίσεις σχετικά με την επιστροφή Φ.Π.Α. στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος με φορολογικά στοιχεία που εκδόθηκαν με λάθος ενδείξεις ή με παραλείψεις.

Ι. Με αφορμή ερωτήματα που υποβλήθηκαν από Οικονομικές Επιθεωρήσεις, Δ.Ο.Υ., Συνεταιριστικές Οργανώσεις, και μεμονωμένους αγρότες σχετικά με τα φορολογικά στοιχεία που αποτελούν δικαιολογητικά επιστροφής Φ.Π.Α. στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος διαπιστώθηκε ότι:
1. Συνεχίζεται και μετά το έτος 2003 η έκδοση και η παράδοση στους αγρότες, για τις παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους, φορολογικών στοιχείων που εκδίδονται σε περισσότερα αντίτυπα, (Τιμολόγια Αγοράς, Τιμολόγια Αγοράς - Δ.Α., Εκκαθαρίσεις) με λανθασμένη ένδειξη προορισμού. Επίσης έγινε έκδοση και παράδοση των εν λόγω στοιχείων: α) με αναγραφή δύο διαφορετικών ενδείξεων προορισμού στο ίδιο αντίτυπο, β) χωρίς την ειδική σήμανση που προβλέπεται με την ΠΟΛ. 1082/2003 του Κ.Β.Σ..
2. Έγινε έκδοση και παράδοση φορολογικών στοιχείων που εκδίδονται σε δύο αντίτυπα, με αναγραφή διαφόρων ενδείξεων, παρά το γεγονός ότι στα διπλότυπα στοιχεία δεν απαιτείται καμία ένδειξη.

ΙΙ. Για την αντιμετώπιση παρόμοιων προβλημάτων που παρουσιάστηκαν κατά την επιστροφή Φ.Π.Α. στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος τα προηγούμενα έτη, δόθηκαν κατ΄ επανάληψη διευκρινίσεις και ειδικότερα: α) Με την εγκύκλιο 1071058/4898/573/Β0014/ΠΟΛ. 1096/31.7.2003, έγιναν δεκτά για επιστροφή ΦΠΑ, φορολογικά στοιχεία που είχαν εκδοθεί σε περισσότερα των δύο αντιτύπων με λάθος ενδείξεις προορισμού, με την εκπλήρωση συγκεκριμένων προϋποθέσεων, για τις χρήσεις 2002 και 2003, β) Με την εγκύκλιο 1065253/4609/521/0014/ΠΟΛ. 1087/10.8.2004 διευκρινίστηκε ότι γίνονται δεκτά για επιστροφή ΦΠΑ, αθεώρητα, εκ παραδρομής, τιμολόγια αγοράς αγροτικών προϊόντων.

ΙΙΙ. Σε συνέχεια των ανωτέρω εγκυκλίων και προκειμένου οι αγρότες να μη στερηθούν το δικαίωμα επιστροφής Φ.Π.Α., εξ αιτίας λαθών και παραλείψεων των εκδοτών των φορολογικών στοιχείων για τις οποίες δεν ευθύνονται, σας γνωρίζουμε κατά περίπτωση τα εξής:

1. ΑΝΑΓΡΑΦΗ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΩΝ ΕΝΔΕΙΞΕΩΝ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ
Φορολογικά στοιχεία που εκδίδονται σε περισσότερα από δύο αντίτυπα (Τιμολόγια Αγοράς, Τιμολόγια Αγοράς - Δελτία Αποστολής, Εκκαθαρίσεις), χειρόγραφα ή σε μηχανογραφικό έντυπο, στα οποία αναγράφονται λανθασμένες ενδείξεις, όπως π.χ. "για τον πελάτη" ή "για το λογιστήριο" ή "αγοραστής", ή στα οποία αναγράφονται πλέον αυτών και δεύτερη ένδειξη όπως "παραγωγός" ή "για τον παραγωγό", γίνονται δεκτά ως δικαιολογητικά επιστροφής στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος, εφόσον, μετά από έλεγχο διαπιστωθεί ότι ο αγρότης, αποδέκτης των στοιχείων αυτών, δεν έχει κάνει χρήση άλλου αντιτύπου για την επιστροφή του ίδιου ποσού ΦΠΑ. Για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου και για την αποφυγή καταστρατηγήσεων, οι αγρότες και οι συνεταιρισμοί έχουν τις κατωτέρω υποχρεώσεις: α) Σε κάθε περίπτωση που αντίτυπα φορολογικών στοιχείων τα οποία έχουν εκδοθεί σε περισσότερα των δύο, υποβάλλονται, ως δικαιολογητικά, με λανθασμένες ενδείξεις προορισμού, με αρχική ή συμπληρωματική αίτηση επιστροφής, συνυποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση του αγρότη με την οποία δηλώνεται ότι δεν έχει κάνει χρήση άλλου αντιτύπου του συγκεκριμένου στοιχείου. β) Οι Συνεταιριστικές Οργανώσεις υποχρεούνται, κατά την υποβολή στις Δ.Ο.Υ. των αιτήσεων επιστροφής, που έχουν υποβληθεί σ΄ αυτές από τους αγρότες, να συνυποβάλλουν την ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση του αγρότη. Υπενθυμίζεται ότι, σε κάθε περίπτωση, η συμπληρωματική αίτηση επιστροφής υποβάλλεται υποχρεωτικά στο φορέα στον οποίο υποβλήθηκε και η αρχική, δηλαδή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. ή στον συνεταιρισμό.

2. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΚΔΟΘΗΚΑΝ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΩΡΙΣ ΣΗΜΑΝΣΗ.
Τα φορολογικά στοιχεία που εκδίδονται μηχανογραφικά με βάση τις διατάξεις της Α.Υ.Ο.Ο. ΠΟΛ. 1082/2003 φέρουν τη συμβολοσειρά σήμανσης του ειδικού φορολογικού μηχανισμού (ΕΑΦΔΣΣ) του N. 1809/1988. Τα εν λόγω φορολογικά στοιχεία ενδέχεται να μην φέρουν τη συμβολοσειρά σήμανσης για τους εξής λόγους: α) λόγω βλάβης, β) εκ παραδρομής (μη αποτύπωση της συμβολοσειράς σήμανσης επί του φορολογικού στοιχείου, ενώ έχει αποθηκευτεί στο σχετικό ηλεκτρονικό αρχείο), γ) λόγω συγγνωστής πλάνης (π.χ. μη σήμανση εκκαθαρίσεων από συνεταιρισμούς παρά το ότι, είχαν εφοδιαστεί με ΕΑΦΔΣΣ) και δ) λόγω μη εγκατάστασης του ειδικού φορολογικού μηχανισμού. Περαιτέρω όπως έχει διευκρινισθεί στην παράγραφο 33.7 της με αριθ. 3/24.11.1992 ερμηνευτικής εγκυκλίου του Κ.Β.Σ., δεν προβλέπονται κυρώσεις σε βάρος των αντισυμβαλλομένων που παρέλαβαν αθεώρητα τιμολόγια ή άλλα φορολογικά στοιχεία για πραγματική συναλλαγή, ενώ έπρεπε να είναι θεωρημένα στις εξής περιπτώσεις: α) όταν αυτά καταχωρήθηκαν κανονικά στα τηρούμενα βιβλία από αυτούς, εφόσον υπάρχει υποχρέωση καταχώρησης και β) όταν δεν υπάρχει τέτοια υποχρέωση καταχώρησης, όπως στην κατηγορία των αγροτών του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α. Ενόψει των ανωτέρω, η λήψη από τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α. μη σημαινόμενων μηχανογραφικών φορολογικών στοιχείων αγοράς αγροτικών προϊόντων, εφόσον αυτά είναι ακριβή και εμφανίζουν πραγματική συναλλαγή, δεν επισύρει κυρώσεις ή πρόστιμα του Κ.Β.Σ. εις βάρος τους και γίνονται δεκτά ως δικαιολογητικά επιστροφής Φ.Π.Α. στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος εφόσον: α) μετά από έλεγχο διαπιστωθεί ότι ο αγρότης αποδέκτης των στοιχείων αυτών, δεν έχει κάνει χρήση άλλου αντιτύπου για την επιστροφή του ίδιου ποσού Φ.Π.Α. και β) ο εκδότης του φορολογικού στοιχείου έχει υποβάλλει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. του δήλωση - γνωστοποίηση για την παράλειψη αυτή, στην οποία να αναφέρεται ο λόγος μη σήμανσης του μηχανογραφικού στοιχείου, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης β΄ της παρ. 5 και της περ. β΄ της παρ. 8 του άρθρου 5 του N. 2523/1997 και της παραγράφου 7 της Α.Υ.Ο.Ο. ΠΟΛ. 1082/2003 και έχει χορηγήσει φωτοαντίγραφο αυτής στον αγρότη - λήπτη του στοιχείου. Για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου και για την αποφυγή καταστρατηγήσεων, οι αγρότες και οι συνεταιρισμοί έχουν τις κατωτέρω υποχρεώσεις: α) Με την αίτηση επιστροφής ο αγρότης συνυποβάλλει φωτοαντίγραφο της παραληφθείσας από τη Δ.Ο.Υ. δήλωσης - γνωστοποίησης του εκδότη, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης β΄ της παρ. 5 και της περ. β΄ της παρ. 8 του άρθρου 5 του N. 2523/1997 και της παραγράφου 7 της Α.Υ.Ο.Ο. ΠΟΛ. 1082/2003. β) Οι Συνεταιριστικές Οργανώσεις υποχρεούνται, κατά την υποβολή στις Δ.Ο.Υ. των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί σ΄ αυτές από τους αγρότες, να συνυποβάλλουν το φωτοαντίγραφο της ανωτέρω δήλωσης - γνωστοποίησης του εκδότη. Επισημαίνεται ότι οι Δ.Ο.Υ. στις οποίες υπάγονται οι εκδότες των μη σημαινόμενων μηχανογραφικών φορολογικών στοιχείων θα εξετάζουν τις ανωτέρω υποβαλλόμενες δηλώσεις - γνωστοποιήσεις, για την επιβολή ή μη κυρώσεων σύμφωνα με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της περ. γ΄ της παρ. 3 του άρθρου 10 του N. 1809/1988, της παρ. 5 περ. β΄ και της παρ. 8 περ. β΄ του άρθρου 5 του N. 2523/1997 και της παραγράφου 7 της Α.Υ.Ο.Ο. ΠΟΛ. 1082/2003, κατά περίπτωση.

3. ΑΝΑΓΡΑΦΗ ΕΝΔΕΙΞΕΩΝ ΣΕ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ ΑΓΟΡΑΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΚΔΙΔΟΝΤΑΙ ΔΙΠΛΟΤΥΠΑ
Από τις διατάξεις του άρθρου 18 του Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/92) δεν προκύπτει υποχρέωση αναγραφής ένδειξης προορισμού στα φορολογικά στοιχεία που εκδίδονται διπλότυπα. Το ένα αντίτυπο παραδίδεται ή αποστέλλεται σ΄ αυτόν που αφορά και το δεύτερο αντίτυπο παραμένει ως στέλεχος. Περαιτέρω, με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 4 του ίδιου άρθρου του Κ.Β.Σ., ο επιτηδευματίας μπορεί για τις ανάγκες των συναλλαγών ή για οργανωτικούς λόγους να προσθέτει στο περιεχόμενο των στοιχείων οποιοδήποτε άλλο στοιχείο κρίνει αναγκαίο. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, διευκρινίζεται ότι, στα τιμολόγια που εκδίδονται διπλότυπα για την αγορά αγροτικών προϊόντων, με τίτλο "Τιμολόγιο αγοράς αγροτικών προϊόντων", ή "Τιμολόγιο αγοράς", ή "Τιμολόγιο για αγορά αγαθών", ή μόνο "Τιμολόγιο", με αναγραφή διαφόρων ενδείξεων, όπως π.χ. "ΠΕΛΑΤΗΣ" ή/και "ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ" επί του αντιτύπου για τον αντισυμβαλλόμενο, οι εν λόγω ενδείξεις αποτελούν πλεονασμό (προαιρετικό περιεχόμενο), που δεν δημιουργεί αμφιβολίες ως προς τον προορισμό του αντιτύπου και δεν αντίκειται στις διατάξεις του Κ.Β.Σ. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι, τα αντίτυπα τιμολογίων αγοράς αγροτικών προϊόντων, επί των οποίων αναγράφονται προαιρετικές ενδείξεις, γίνονται δεκτά ως δικαιολογητικά για την επιστροφή του Φ.Π.Α. στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος, με την προϋπόθεση ότι, εκδόθηκαν από διπλότυπα στελέχη και δεν είναι συνενωμένα με στοιχεία διακίνησης (Δ.Α.), για τα οποία ορίζεται σαφώς το αντίτυπο που παραδίδεται στον αντισυμβαλλόμενο.

4. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΩΝ Δ.Ο.Υ.
Εφόσον στις αιτήσεις επιστροφής περιλαμβάνονται φορολογικά στοιχεία που εμπίπτουν στα ανωτέρω σημεία 1 & 2 (αναγραφή λανθασμένων ενδείξεων προορισμού και φορολογικά στοιχεία που εκδόθηκαν μηχανογραφικά χωρίς σήμανση), οι αρμόδιες Δ.Ο.Υ., υποχρεούνται: α) να ελέγχουν την εκπλήρωση των υποχρεώσεων, που προβλέπονται στα σημεία 1 και 2 ανωτέρω, από τους αγρότες και τις Συνεταιριστικές Οργανώσεις. β) να πραγματοποιούν άμεσα και χωρίς έλεγχο την επιστροφή που δικαιούνται οι αγρότες με βάση τα λοιπά στοιχεία, σύμφωνα με τις διατάξεις της Α.Υ.Ο. Π. 953/88. γ) να διενεργούν έλεγχο πριν την πραγματοποίηση της επιστροφής, για τη διαπίστωση ότι τα στοιχεία που εμπίπτουν στα σημεία 1 και 2 ανωτέρω δεν έχουν υποβληθεί με διαφορετικά αντίτυπα για επιστροφή του φόρου και ανάλογα με τα αποτελέσματα του ελέγχου να πραγματοποιούν την επιστροφή που δικαιούνται οι αγρότες ή να καταλογίζουν ποσά που έχουν ενδεχομένως επιστραφεί, χωρίς να υπάρχει δικαίωμα. Επισημαίνεται ότι, η διαπίστωση ενδεχόμενης υποβολής αίτησης επιστροφής από τον ίδιο αγρότη και σε διαφορετικές Δ.Ο.Υ., πραγματοποιείται μέσω του κεντρικού συστήματος ΤΑΧΙS. δ) για αιτήσεις επιστροφής που έχουν ήδη υποβληθεί, να καλέσουν τις Συνεταιριστικές Οργανώσεις να δηλώσουν εγγράφως εάν στις αιτήσεις επιστροφής που έχουν καταθέσει για λογαριασμό των αγροτών, έχουν συμπεριληφθεί και φορολογικά στοιχεία που εμπίπτουν στα σημεία 1 και 2 ανωτέρω και να καλύψουν τις υποχρεώσεις που προβλέπονται στα σημεία αυτά. Στην περίπτωση που οι Συνεταιριστικές Οργανώσεις δεν ανταποκριθούν στην υποχρέωση αυτή, τα ποσά που αναλογούν στα στοιχεία αυτά, εφόσον διαπιστωθούν από τον προβλεπόμενο έλεγχο για την οριστικοποίηση της επιστροφής, θα καταλογιστούν σε βάρος των αγροτών με τις προβλεπόμενες κυρώσεις. ε) να κοινοποιούν στη 14η Διεύθυνση ΦΠΑ τα αποτελέσματα των ελέγχων που θα πραγματοποιηθούν, σύμφωνα με την παρούσα, το αργότερο εντός εξαμήνου από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων επιστροφής. Για την αποφυγή παρόμοιων προβλημάτων στο μέλλον, οι Δ.Ο.Υ. υποχρεούνται: - Να ελέγχουν την ορθή αναγραφή ή την ορθή δήλωση των ενδείξεων προορισμού των αντιτύπων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Β.Σ, πριν τη θεώρηση των φορολογικών στοιχείων ή κατά την υποβολή της κατάστασης όταν τα στοιχεία εκδίδονται μηχανογραφικά (παρ. 6 ΑΥΟΟ ΠΟΛ. 1082/03), καθώς επίσης να ελέγχουν τη συμμόρφωση των εκδοτών των φορολογικών στοιχείων όταν διαπιστώνονται λάθη ή παραλείψεις. - Να ελέγχουν τη συνδρομή των προϋποθέσεων για την επιβολή ή μη των σχετικών κυρώσεων στους εκδότες των τιμολογίων "αθεώρητων", "μη σημασμένων" και "εκδοθέντων από στελέχη πέραν των δύο αντιτύπων με λανθασμένες ενδείξεις", καθόσον η μη επιβολή προστίμων στις περιπτώσεις αυτές προϋποθέτει το στοιχείο της "παραδρομής" η οποία πρέπει να είναι πραγματική και όχι προσχηματική και εκτιμάται από τον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ.

5. ΙΣΧΥΣ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ
Οι ρυθμίσεις της παρούσας ισχύουν για αιτήσεις επιστροφής φόρου που αφορούν τη χρήση 2005 και επόμενες. Ισχύουν επίσης για αιτήσεις που υποβλήθηκαν εμπρόθεσμα για τη χρήση 2004, εφόσον στις αιτήσεις αυτές έχουν συμπεριληφθεί στοιχεία που εμπίπτουν στα σημεία 1 και 2 ανωτέρω και με την προϋπόθεση ότι θα τηρηθεί η προβλεπόμενη ανωτέρω διαδικασία για τη διασφάλιση της μη χρησιμοποίησης των ίδιων φορολογικών στοιχείων για πολλαπλή επιστροφή του φόρου. Σημειώνεται ότι με βάση την απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών με αριθμ. 1078760/7147/1105/Β0014/ΠΟΛ. 1107/6.9.06 δόθηκε παράταση της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων επιστροφής για πράξεις που πραγματοποιήθηκαν κατά το έτος 2005, μέχρι 27 Οκτωβρίου 2006 και κατά συνέπεια μπορούν να υποβληθούν αρχικές ή συμπληρωματικές αιτήσεις επιστροφής, μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία, περιλαμβάνοντας στοιχεία που εμπίπτουν στα ανωτέρω σημεία 1 και 2. Τέλος, οι αρμόδιοι Οικονομικοί Επιθεωρητές παρακαλούνται στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους να ελέγχουν την ορθή εφαρμογή της παρούσας εγκυκλίου.