YΠOIK 1106409/11267/B0012/ΠOΛ. 1273/21.11.2000

Συγχωνεύσεις Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Συνεταιριστικών Εταιρειών

Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 2810/2000 (ΦEK 61A) περί "Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων" με τις οποίες παρέχονται φορολογικές απαλλαγές και διευκολύνσεις για τη συγχώνευση των πιο πάνω νομικών προσώπων και σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 21 του ν. 2810/2000, δύο ή περισσότερες Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις (AΣO) μπορεί να συγχωνευθούν είτε με τη σύσταση νέας συνεταιριστικής οργάνωσης, στην οποία ενσωματώνονται οι συγχωνευόμενες, είτε με την απορρόφηση μιας ή περισσότερων υφιστάμενων συνεταιριστικών οργανώσεων από άλλη, η οποία ήδη λειτουργεί.

Επειδή με τις διατάξεις της παραγρ. 2 του άρθρου 1 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι οι AΣO διακρίνονται σε πρωτοβάθμιες (Αγροτικοί Συνεταιρισμοί), δευτεροβάθμιες (Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών και κοινοπραξίες Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων) και τριτοβάθμιες (κεντρικές Συνεταιριστικές Ενώσεις) συνάγεται ότι, η συγχώνευση πρέπει να γίνεται μεταξύ του αυτού βαθμού AΣO και η προερχόμενη από τη συγχώνευση AΣO θα πρέπει επίσης να είναι του ίδιου βαθμού.

Επίσης, επειδή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 20 του υπόψη νόμου σε συνδυασμό με τις διατάξεις του KBΣ, οι AΣO τηρούν βιβλία B` ή Γ` κατηγορίας του KBΣ, ανάλογα με το ύψος των ακαθαρίστων εσόδων ή την επιλογή τους, κατά περίπτωση και δεδομένου ότι, από τις διατάξεις του άρθρου 21 του ν. 2810/2000 δεν τίθεται κανένας περιορισμός ως προς την κατηγορία των τηρουμένων βιβλίων συνάγεται ότι, και οι AΣO που τηρούν βιβλία B` κατηγορίας του KBΣ μπορούν να συγχωνευθούν και να συστήσουν καινούργια AΣO ή να απορροφηθούν από υφιστάμενη λειτουργούσα. H προερχόμενη όμως από τη συγχώνευση ή η απορροφώσα AΣO θα πρέπει υποχρεωτικά να τηρεί βιβλία Γ` κατηγορίας. H υποχρέωση αυτή προέρχεται από την υποχρέωση εμφάνισης της υπεραξίας που θα προκύψει στο τακτικό αποθεματικό, όπως αναλυτικά αναφέρεται πιο κάτω. Σημειώνεται ότι κατά ρητή διατύπωση του νόμου, σε περίπτωση απορροφήσεως, η απορροφώσα AΣO θα πρέπει υποχρεωτικά κατά τη λήψη της σχετικής απόφασης της Γ.Σ., που προβλέπεται από την περ. α` της παραγρ. 2 όχι μόνο να είναι υφιστάμενη αλλά επί πλέον να είναι και λειτουργούσα.

2. Για την πραγματοποίηση της συγχώνευσης (ή απορρόφησης) επιβάλλεται από τις διατάξεις της περίπτωσης γ` της παραγράφου 2 η εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων που εισφέρονται, από την εκτιμητική επιτροπή του άρθρου 9 του κ.ν. 2190/20, όπως συμβαίνει και με τις συγχωνεύσεις ή μετατροπές που συντελούνται με τις ευεργετικές διατάξεις του ν.δ. 1297/1972.

H υπεραξία που προκύπτει από την εκτίμηση αυτή απαλλάσσεται, σύμφωνα με την παράγραφο 4, από κάθε φόρο και επομένως και από το φόρο εισοδήματος.

Επίσης, με τις ίδιες διατάξεις ορίζεται ότι, η προκύπτουσα υπεραξία εγγράφεται σε λογαριασμό του τακτικού αποθεματικού της νέας οργάνωσης.

Δηλαδή, η υπόψη υπεραξία θα πρέπει να διακρίνεται από τα υπόλοιπα ποσά του τακτικού αποθεματικού, ούτως ώστε σε περίπτωση διανομής, ανάληψης, κεφαλαιοποίησης κ.λπ. να προκύπτει άμεσα το ποσό της υπεραξίας που θα υπαχθεί σε φορολογία, κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 4 του άρθρου 106 του ν. 2238/1994.

Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι η εκτιμητική επιτροπή του άρθρου 9 του κ.ν. 2190/20 δεν θα πρέπει να προβαίνει στον προσδιορισμό υπεραξίας για τα εισφερόμενα εμπορεύσιμα στοιχεία, κατ` αναλογία των όσων εφαρμόζονται και για τους μετασχηματισμούς των επιχειρήσεων που γίνονται με τις διατάξεις του ν.δ. 1297/72 (1045375/10267/25.7.1990 έγγραφό μας προς το Υπουργείο Εμπορίου).

3. Εξάλλου, με τις διατάξεις του τελευταίου εδαφίου της παρ. 2 ορίζεται ότι, από την ημερομηνία καταχώρησης στο βιβλίο μητρώου Αγροτικών Συνεταιρισμών που τηρείται στο Ειρηνοδικείο, του εγκεκριμένου καταστατικού της νέας AΣO, συντελείται η συγχώνευση και όλα τα περιουσιακά στοιχεία των συγχωνευομένων αποτελούν περιουσιακά στοιχεία της νέας συνεταιριστικής οργάνωσης. Επομένως, τα εισοδήματα που προκύπτουν στο μεσοδιάστημα, δηλαδή μέχρι το χρόνο καταχώρησης του καταστατικού της νέας AΣO στο μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών θα φορολογούνται στο όνομα των συγχωνευθεισών ή των απορροφηθεισών, κατά περίπτωση, AΣO. Για το σκοπό αυτό η προελθούσα από τη συγχώνευση AΣO ή αυτή που προέβη στην απορρόφηση υποχρεούται να καταχωρήσει στα βιβλία της τα πάγια περιουσιακά στοιχεία των συγχωνευθεισών ή απορροφηθεισών AΣO με τις αξίες που προσδιόρισε η εκτιμητική επιτροπή του άρθρου 9 του κ.ν. 2190/20. Επίσης, υποχρεούται να υποβάλλει στο όνομα των παλαιών AΣO δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος για τα εισοδήματα που απέκτησαν αυτές μέχρι τον προαναφερθέντα χρόνο. H δήλωση αυτή θα πρέπει να υποβάλλεται, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. α` της παρ. 2 του άρθρου 107 του ν. 2238/1994, μέχρι τη δέκατη ημέρα του πέμπτου μήνα από την ημερομηνία της συγχώνευσης.

Σε βάρος των συγχωνευθεισών AΣO θα βεβαιώνεται με την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και προκαταβολή φόρου εισοδήματος, καθόσον δεν υπάρχει απαλλακτική διάταξη. Ταυτόχρονα, με την υποβολή της δήλωσης θα πρέπει να καταβληθεί τουλάχιστον το 1/5 του οφειλόμενου ποσού, στο οποίο συμπεριλαμβάνεται και το ποσό της προκαταβολής.

Παράλληλα, οι AΣO αυτές μπορούν να ζητήσουν, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 53 του ν. 2238/1994, τη διαγραφή των μη ληξιπροθέσμων δόσεων προκαταβολής φόρου εισοδήματος, προσκομίζοντας και τα σχετικά στοιχεία από τα οποία θα προκύπτει η συγχώνευσή τους σε νέα AΣO. Oι υπόλοιπες δόσεις προκαταβολής που θα έχουν ενδεχόμενα καταβληθεί μέχρι του χρόνου υποβολής των πιο πάνω αιτήσεων θα επιστρέφονται, σύμφωνα με την οριζόμενη από τις διατάξεις των παρ. 4 και 5 του άρθρου 109 του ν. 2238/1994 διαδικασία δηλαδή, υποβάλλοντας κατά το επόμενο οικον. έτος, η κάθε μία από τις συγχωνευθείσες AΣO, δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην οποία θα αναγράφει το μέρος της προκαταβολής που δικαιούται προς επιστροφή (1038149/10201 /1990 έγγραφό μας, επί συγχώνευσης A.E. σε νέα A.E.).

Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση που η συγχωνευόμενη ή απορροφούμενη AΣO έχει ζημία αυτή δεν μεταφέρεται στην προερχόμενη από τη συγχώνευση ή απορροφώσα AΣO κατ` αναλογία των εφαρμοζομένων στις περιπτώσεις μετασχηματισμού των επιχειρήσεων με βάση τις διατάξεις του ν.δ. 1297/72, αφού και στις δύο περιπτώσεις προκύπτει υπεραξία μη υπαγόμενη σε φορολογία αλλά και εκ του γεγονότος ότι με τη συγχώνευση ή απορρόφηση, οι συγχωνευόμενες ή απορροφούμενες AΣO παύουν να υφίστανται ως νομικά πρόσωπα.

H προερχόμενη από τη συγχώνευση AΣO δεν μπορεί να έχει το δικαίωμα υπερδωδεκάμηνης χρήσης, εφόσον το δικαίωμα αυτό έχει ασκηθεί από οποιαδήποτε από τις συγχωνευόμενες AΣO (1055240/439/0015/ΠOΛ. 1131 /9.5.1995 ερμην. εγκύκλιο του ν. 2166/1993).

Επειδή όπως προαναφέρθηκε κατά τη συγχώνευση των AΣO (ή απορρόφησης από υφιστάμενη) είναι ενδεχόμενο κατά την αποτίμηση των εισφερομένων παγίων στοιχείων από την εκτιμητική επιτροπή του άρθρου 9 του κ.ν. 2190/20 να προκύψει υπεραξία και η υπεραξία αυτή δεν υπόκειται σε φορολογία, όπως συμβαίνει και επί των μετασχηματισμών που λαμβάνουν χώρα με τις διατάξεις του ν.δ. 1297/1972, γίνεται δεκτό με την παρούσα ότι για τον υπολογισμό των εκπιπτόμενων από τα ακαθάριστα έσοδα αποσβέσεων επί των ανωτέρω παγίων στοιχείων θα έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 2 του ν.δ. 1297/1972. Δηλαδή, ως βάση θα λαμβάνεται η αναπόσβεστη αξία η αναγνωρισθείσα οριστικά, προσαυξημένη κατά την αναλογούσα σε αυτή υπεραξία, η οποία προέκυψε από τη συγχώνευση των AΣO και περαιτέρω, οι υπολογιζόμενες αποσβέσεις επί της υπεραξίας που αναλογεί στην αποσβεσθείσα αξία των εισφερομένων παγίων περιουσιακών στοιχείων, δεν εκπίπτονται από τα ακαθάριστα έσοδα της προελθούσας από τη συγχώνευση AΣO, προκειμένου για τον υπολογισμό των φορολογητέων καθαρών κερδών της. Τα ίδια θα ισχύουν και επί απορροφήσεως AΣO (μιας ή περισσοτέρων) από υφιστάμενη AΣO.

4. Με τις διατάξεις της παραγράφου 10 ορίζεται ότι, οι κάθε είδους φορολογικές απαλλαγές και κίνητρα για την ενίσχυση των συγχωνεύσεων των AΣO, που θεσπίστηκαν και περιλαμβάνονται στις διατάξεις του άρθρου 33 του ν. 2169/1993 (ΦEK 149 A), όπως ισχύει σήμερα, εξακολουθούν να ισχύουν.

Σημειώνεται ότι το υπόψη άρθρο 33 του ν. 2169/1993 ισχύει όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 23 του ν. 2538/1997 (ΦEK 242 A).

Ειδικότερα, οι διατάξεις των παραγρ. 1 έως και 10 καθώς και οι περιπτ. β` και ε` της παρ. 11 του διαλαμβανόμενου άρθρου αναφέρονται στις συγχωνεύσεις των Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων (AΣO). Με τις διατάξεις αυτές δεν ρυθμίζεται κατά διαφορετικό τρόπο κανένα από τα θέματα που αναφέρθηκαν στις παραγρ. 1-3 της παρούσας.

Περαιτέρω, με τις διατάξεις της περ. α` της παραγράφου 11 του άρθρου 33 του ν. 2169/1993 παρέχονται φορολογικά κίνητρα για τις συγχωνεύσεις Συνεταιριστικών Εταιρειών. Ειδικότερα, ορίζεται ότι, σε περίπτωση συγχωνεύσεων Συνεταιριστικών Εταιρειών η αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων διενεργείται από την επιτροπή του κ.ν. 2190/20. H υπεραξία που προκύπτει από την εκτίμηση αυτή κεφαλαιοποιείται με ισόποση αύξηση του κεφαλαίου μετά την έκπτωση των τυχόν υφισταμένων ζημιών. Oι κατά την κεφαλαιοποίηση της υπεραξίας εκδιδόμενες μετοχές, καθώς και η αύξηση της αξίας των παλαιών μετοχών απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος ή οποιοδήποτε άλλο φόρο, τέλος, η εισφορά υπέρ του Δημοσίου ή τρίτων. Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι η υπεραξία που προκύπτει από τη συγχώνευση απαλλάσσεται της φορολογίας. Παρά το γεγονός ότι από τις συγκεκριμένες διατάξεις δεν προβλέπεται η παρακολούθηση της υπεραξίας σε ειδικό λογαριασμό, αυτή πρέπει να εμφανίζεται σε λογαριασμό τάξεως, ούτως ώστε να παρακολουθείται προς αποφυγή καταστρατηγήσεων του νόμου.

H έννοια της Συνεταιριστικής Εταιρείας (Σ.E.) ορίζεται από το άρθρο 32 του ν. 2810/2000. Oι εταιρείες αυτές συνιστώνται, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου αυτού από τις AΣO, άλλη ΣE ή με τρίτα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που εδρεύουν στην Ελλάδα ή το εξωτερικό και πρέπει να έχουν υποχρεωτικά τη μορφή της EΠE ή της ανώνυμης εταιρείας. Oι εταιρείες αυτές είναι, σύμφωνα με την παράγραφο 2, συνεταιριστικές όταν η πλειοψηφία των μετοχών ή των εταιρικών μεριδίων τους κατά περίπτωση, ανήκει σε Αγροτική Συνεταιριστική Οργάνωση ή σε άλλη Συνεταιριστική Εταιρεία. Επομένως, παρά το γεγονός ότι στις διατάξεις της περ. α` της παρ. 11 γίνεται αναφορά (άμμεση) μόνο σε ανώνυμες εταιρείες, με την παρούσα γίνεται δεκτό ότι μπορούν οι διατάξεις αυτές να εφαρμοστούν και σε περίπτωση συγχώνευσης συνεταιριστικών EΠE σε άλλη συνεταιριστική EΠE ή σε ανώνυμη εταιρεία.

Εξάλλου, με την παράγραφο 6 του άρθρου 32 του ν. 2810/2000 ορίζεται ότι, οι Συνεταιριστικές Εταιρείες μπορούν να συγχωνευθούν με δευτεροβάθμιες ή τριτοβάθμιες AΣO με σκοπό τη δημιουργία νέας συνεταιριστικής EΠE ή AE, είτε να απορροφηθούν από υφιστάμενη τοιαύτη. Στις περιπτώσεις αυτές, κατά ρητή διατύπωση του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 6 παρέχονται τα φορολογικά κίνητρα που προβλέπονται για τη συγχώνευση των AΣO, δηλαδή ισχύουν όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω στις παραγράφους 1 έως και 3 της παρούσας.

Επίσης, στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί ότι στο κείμενο του νόμου δεν περιγράφονται ρητά οι ειδικότερες περιπτώσεις των συγχωνεύσεων ή απορροφήσεων που μπορούν να γίνουν με τις ευεργετικές φορολογικές διατάξεις και δεδομένου ότι, με όλους τους αναπτυξιακούς νόμους (ν.δ. 1297/1972, ν. 2166/1993) που ισχύουν για το μετασχηματισμό των επιχειρήσεων δεν παρέχονται κίνητρα για τη συγχώνευση ή μετατροπή AE σε EΠE γίνεται δεκτό με την παρούσα ότι εφ` όσον μεταξύ των συγχωνευομένων AΣO και ΣE υπάρχει ανώνυμη εταιρεία και η προερχόμενη από τη συγχώνευση ΣE θα πρέπει να έχει υποχρεωτικά τη μορφή της ανώνυμης εταιρείας.

Επίσης, δεν μπορεί υφιστάμενη συνεταιριστική EΠE να απορροφήσει συνεταιριστική A.E. Αντίθετα, μπορεί να απορροφήσει υφιστάμενη συνεταιριστική EΠE με τις πιο πάνω ευεργετικές διατάξεις.

5. Με τις διατάξεις της παραγράφου 11 του άρθρου 21 του ν. 2810/2000 ορίζεται ότι, δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια Αγροτική Συνεταιριστική Οργάνωση (AΣO) μπορεί να μετατραπεί σε ανώνυμη εταιρεία ή εταιρεία περιορισμένης ευθύνης. H υπεραξία που προκύπτει κατά την μετατροπή αυτή ΔEN απαλλάσσεται της φορολογίας γιατί οι πιο πάνω διατάξεις δεν παραπέμπουν στις απαλλακτικές διατάξεις των παραγράφων 5 και 9 του κοινοποιούμενου άρθρου.

Κοινοποιούμενες διατάξεις

"NOMOΣ YΠ` APIΘ. 2810/2000

(ΦEK 61A`/9.3.2000)

Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις

O ΠPOEΔPOΣ

THΣ EΛΛHNIKHΣ ΔHMOKPATIAΣ

Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή:

"Αρθρο 21

Συγχώνευση - Διαδικασία - Μετατροπή

1. Δύο ή περισσότερες Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις μπορεί να συγχωνευθούν είτε με τη σύσταση νέας συνεταιριστικής οργάνωσης, στην οποία ενσωματώνονται οι συγχωνευόμενες, είτε με την απορρόφηση μιας ή περισσότερων υφιστάμενων συνεταιριστικών οργανώσεων από άλλη, η οποία ήδη λειτουργεί.

2. Για τη συγχώνευση απαιτείται:

α) Απόφαση των γενικών συνελεύσεων καθεμίας από τις προς συγχώνευση συνεταιριστικές οργανώσεις, που λαμβάνεται με την εξαιρετική απαρτία και πλειοψηφία, που ορίζεται στις παραγράφους 3 και 2 των άρθρων 11 και 12, αντίστοιχα, του νόμου αυτού. H απόφαση αυτή αφορά την έγκριση του σχεδίου σύμβασης συγχώνευσης και τις, κατά περίπτωση, τροποποιήσεις του καταστατικού, που απαιτούνται για την πραγματοποίηση της συγχώνευσης.

β) Δημοσίευση των αποφάσεων της περιπτώσεως α`, περιληπτικά, σε μία εφημερίδα του νομού της έδρας των υπό συγχώνευση συνεταιριστικών οργανώσεων.

γ) Εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων των συγχωνευόμενων Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων, από επιτροπή εμπειρογνωμόνων σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 του κ.ν. 2190/1920, που ορίζεται έπειτα από κοινή αίτησή τους. H επιτροπή αυτή εξετάζει τους όρους που περιλαμβάνονται στο σχέδιο σύμβασης της συγχώνευσης και συντάσσει έκθεση προς τις γενικές συνελεύσεις των μελών των προς συγχώνευση οργανώσεων.

δ) Σύγκληση, μετά από πρόσκληση των διοικητικών συμβουλίων των υπό συγχώνευση συνεταιριστικών οργανώσεων των μελών τους, σε κοινή γενική συνέλευση. H συνέλευση αυτή εκλέγει το προσωρινό διοικητικό συμβούλιο της νέας οργάνωσης, που προκύπτει από τη συγχώνευση.

ε) Εγκριση του καταστατικού κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 3 του νόμου αυτού.

στ) καταχώρηση στο βιβλίο μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών του εγκεκριμένου καταστατικού, με μνεία του αριθμού της εγκριτικής απόφασης του δικαστηρίου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 3.

Από την ημερομηνία αυτή συντελείται η συγχώνευση και όλα τα περιουσιακά στοιχεία των συγχωνευομένων αποτελούν περιουσία της νέας συνεταιριστικής οργάνωσης.

3. Μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) ημερών από την καταχώρηση της εγκριτικής απόφασης στο βιβλίο μητρώου, το προσωρινό διοικητικό συμβούλιο συγκαλεί εντός μηνός τα μέλη της νέας συνεταιριστικής οργάνωσης σε γενική συνέλευση για την εκλογή του διοικητικού συμβουλίου της συνεταιριστικής οργάνωσης.

4. Μέλη, που δεν επιθυμούν τη συγχώνευση, μπορεί να αποχωρήσουν σύμφωνα με τους όρους του καταστατικού. H τυχόν υπεραξία, που προκύπτει από την αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων, απαλλάσσεται από κάθε φόρο και τέλος και εγγράφεται σε λογαριασμό του τακτικού αποθεματικού της νέας οργάνωσης.

5. H συγχώνευση συνεπάγεται, από την ημέρα που συντελείται, την καθολική διαδοχή της νέας συνεταιριστικής οργάνωσης σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των οργανώσεων που συγχωνεύθηκαν. H νέα συνεταιριστική οργάνωση υποκαθίσταται αυτοδικαίως σε όλα γενικά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της συγχωνευθείσας οργάνωσης.

6. Τα μέλη των οργανώσεων που συγχωνεύθηκαν είναι αυτοδικαίως μέλη της νέας οργάνωσης με όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που ορίζει το νέο καταστατικό.

7. Oι συνεταιριστικές μερίδες των οργανώσεων που συγχωνεύθηκαν αποτελούν κεφάλαιο της νέας οργάνωσης. Αν οι συνεταιρικές αυτές μερίδες είναι άνισες, η κοινή γενική συνέλευση της παραγράφου 3 του άρθρου αυτού, με απόφασή της, ορίζει τον τρόπο προσαρμογής των μερίδων που υπολείπονται του ύψους της συνεταιρικής μερίδας της νέας ή της απορροφούσας οργάνωσης.

8. H συγχώνευση των οργανώσεων δεν επιφέρει διακοπή των δικών, στις οποίες είναι διάδικοι. Εκκρεμείς δίκες των οργανώσεων που συγχωνεύθηκαν συνεχίζονται από τη νέα οργάνωση.

9. Oι Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις, που συγχωνεύονται, απαλλάσσονται της υποχρέωσης καταβολής κάθε φόρου, τέλους χαρτοσήμου και φόρου υπέρ τρίτων, που έχει σχέση με τη συγχώνευση. Για το Φόρο Συγκέντρωσης κεφαλαίου ισχύουν οι διατάξεις του ν. 1676/1986 (ΦEK 204 A`).

10. Oι κάθε είδους φορολογικές απαλλαγές και κίνητρα για την ενίσχυση των συγχωνεύσεων των AΣO, που θεσπίστηκαν και περιλαμβάνονται στις διατάξεις του άρθρου 33 του ν. 2169/1993 (ΦEK 149 A`), όπως αυτός ισχύει σήμερα, εξακολουθούν να ισχύουν.

11. Δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια AΣO μπορεί να μετατραπεί σε Ανώνυμη Εταιρεία (A.E.) ή Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (E.Π.E.). H μετατροπή γίνεται με απόφαση της γενικής συνέλευσης, που λαμβάνεται με την εξαιρετική απαρτία και πλειοψηφία που ορίζεται στις παραγράφους 3 και 2 των άρθρων 11 και 12, αντίστοιχα, του νόμου αυτού.

12. Κατά τα λοιπά για τη μετατροπή εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις των κ.ν. 2190/1920 και 3190/1955. Στις προερχόμενες από τη μετατροπή A.E. ή E.Π.E. μπορεί να εισέλθουν και νέοι μέτοχοι ή εταίροι, αντίστοιχα.