ΘΕΜΑ: Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις του άρθρου 38 του ν.4605/2019 (ΦΕΚ Α΄ 52), με τις οποίες τροποποιούνται οι διατάξεις του α.ν.89/67 «Περί εγκαταστάσεως εν Ελλάδι αλλοδαπών Εμποροβιομηχανικών Εταιρειών», τις διατάξεις του άρθρου 55 αναφορικά με τη φορολογική μεταχείριση των χρηματικών επάθλων που χορηγούνται στο πλαίσιο της πολιτικής «Μένω Ελλάδα - Επιστρέφω Ελλάδα - Γέφυρες Συνεργασίας / Γνώσης» με στόχο την αντιμετώπιση του φαινομένου της «διαρροής εγκεφάλων» (brain drain) στο εξωτερικό, τις διατάξεις του άρθρου 93 με τις οποίες εισάγονται ρυθμίσεις σχετικά με τα πιστωτικά υπόλοιπα παρακρατούμενων φόρων πιστωτικών ιδρυμάτων, τις διατάξεις του άρθρου 95 με τις οποίες ρυθμίζονται ζητήματα φορολογικής μεταχείρισης χρεωστικών ομολόγων που εκδίδονται από πιστωτικούς συνεταιρισμούς, καθώς και τις διατάξεις του άρθρου 96 του ίδιου νόμου αναφορικά με τη χορήγηση ενίσχυσης σε πληγέντες από το σεισμό της 26ης Οκτωβρίου 2018 στην Περιφερειακή Ενότητα Ζακύνθου, και παρέχουμε σχετικές οδηγίες εφαρμογής.

Ειδικότερα:

Α. ΑΡΘΡΟ 38 – ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ Α.Ν. 89/1967

1. Με τις διατάξεις του άρθρου 38 του ν.4605/2019 αντικαθίσταται η παρ. 1 του άρθρου 1 του α.ν.89/1967 και πλέον διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του νόμου αυτού με την προσθήκη νέων υπηρεσιών στη δραστηριότητα που μπορούν να αναπτύσσουν οι εταιρείες που υπάγονται στο καθεστώς αυτό και οι οποίες αφορούν στην ανάπτυξη λογισμικού, τον προγραμματισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών και την υποστήριξη συστημάτων πληροφορικής, την αποθήκευση και διαχείριση αρχείων και πληροφοριών, τη διαχείριση προμηθευτών, πελατών και εφοδιαστικής αλυσίδας μη συμπεριλαμβανομένης της εκτέλεσης μεταφορών με ίδια μέσα, τη διαχείριση και εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού και τις δραστηριότητες τηλεφωνικού κέντρου και τηλεφωνικής πληροφόρησης που βασίζεται σε ηλεκτρονικό υπολογιστή.

2. Επίσης, στο τέλος της παρ.1 του άρθρου 1 του α.ν.89/67 προστίθεται νέο εδάφιο σύμφωνα με το οποίο η παροχή των υπηρεσιών που ορίζονται με τις ίδιες διατάξεις, δεν συνιστά άσκηση πραγματικής διοίκησης στην Ελλάδα κατά το άρθρο 4 παρ.4 του ν.4172/2013, από την εγκαθιστάμενη αλλοδαπή εταιρεία ή τις συνδεδεμένες με αυτήν επιχειρήσεις, καθόσον οι παρεχόμενες υπηρεσίες που ορίζονται στο άρθρο 1 του α.ν.89/1967 δεν συνιστούν άσκηση πραγματικής διοίκησης κατά την έννοια της παρ.4 του άρθρου 4 του ν.4172/2013, μη εφαρμοζομένων των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 4 του ν.4172/2013. Ωστόσο και δεδοµένου ότι η ρύθµιση δεν αναφέρεται στην ανάπτυξη δραστηριότητας στην Ελλάδα, αλλά στις συγκεκριµένες υπηρεσίες για τις οποίες έχει χορηγηθεί άδεια εγκατάστασης, σε περίπτωση που εκτός από την παροχή των υπηρεσιών αυτών, συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ.4 του άρθρου 4 του ν.4172/2013, προφανώς κατά παράβαση της άδειας εγκατάστασης, θα τυγχάνει εφαρµογής το άρθρο 4 παρ.4 του ν.4172/2013 με αποτέλεσμα οι εν λόγω εταιρείες (ή οι συνδεδεµένες µε αυτές επιχειρήσεις) να θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας (βλ. σχετικά και παρατηρήσεις επιστημονικής υπηρεσίας της Βουλής). 

Β. ΑΡΘΡΟ 55 – ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΧΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΠΑΘΛΩΝ

Με τις διατάξεις της παρ.3 του άρθρου 55 του υπόψη νόμου προβλέπεται ότι τα χρηματικά έπαθλα που χορηγούνται στο πλαίσιο της πολιτικής «Μένω Ελλάδα - Επιστρέφω Ελλάδα - Γέφυρες Συνεργασίας / Γνώσης», σύμφωνα με την παρ.1 του ως άνω νόμου, δεν κατάσχονται, δεν υπόκεινται σε κανενός είδους παρακράτηση και δεν συμψηφίζονται με τυχόν οφειλές του δικαιούχου προς το Ελληνικό Δημόσιο. Τα ως άνω χρηματικά έπαθλα δεν εμπίπτουν στις κατηγορίες των εισοδημάτων του πεδίου εφαρμογής του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος και συνεπώς δεν υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος (ΠΟΛ.1094/2015).

Η χρηματοδότηση του συνολικού διανεμόμενου χρηματικού ποσού πραγματοποιείται από το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Το συνολικό ποσό χρηματοδότησης δεν δύναται να υπερβαίνει το ποσό των τριών (3) εκατομμυρίων ευρώ κατά έτος. Το συνολικό ετήσιο ποσό ενίσχυσης αποτελεί τον προϋπολογισμό του ενάριθμου έργου στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης.

Γ. ΑΡΘΡΟ 93 – ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΠΑΡΑΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ ΦΟΡΩΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ

Με το άρθρο 93 του ν.4605/2019 ρυθμίζονται θέματα που αφορούν στα πιστωτικά υπόλοιπα που πρόεκυψαν από δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος παρελθόντων ετών των πιστωτικών ιδρυμάτων. Συγκεκριμένα:

1. Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου αυτού, τα πιστωτικά υπόλοιπα που προέκυψαν από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος οικονομικών ετών 2009, 2011, 2012 και 2013 των πιστωτικών ιδρυμάτων, κατά το μέρος που οφείλονται σε φόρο που έχει παρακρατηθεί κατά τις διατάξεις της παρ.8 του άρθρου 12 του ν.2238/1994 και για τα οποία δημιουργήθηκαν διαφορές που εκκρεμούν ενώπιον των δικαστηρίων, συμψηφίζονται κατά προτεραιότητα, όταν προκύψει φόρος εισοδήματος και κατά το μέρος που ο φόρος αυτός επαρκεί για το σκοπό του ως άνω συμψηφισμού. Για τυχόν ποσά πιστωτικών υπολοίπων που έχουν ήδη επιστραφεί από τη φορολογική αρχή δυνάμει τελεσίδικων δικαστικών αποφάσεων γεννάται υποχρέωση απόδοσης στο Ελληνικό Δημόσιο, όταν και κατά το μέρος που προκύψει φόρος εισοδήματος, προστιθέμενο, το μέρος αυτό, στα προς συμψηφισμό πιστωτικά υπόλοιπα του προηγούμενου εδαφίου. Πιστωτικά υπόλοιπα ή επιστραφέντα ποσά φόρων προγενέστερου έτους συμψηφίζονται κατά προτεραιότητα έναντι αυτών μεταγενέστερου έτους. 

2. Με την παράγραφο 2 του άρθρου αυτού προστίθεται νέο εδάφιο στην παράγραφο 6 του άρθρου 3 του ν.4046/2012, με βάση το οποίο τυχόν πιστωτικό υπόλοιπο που προέκυψε από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος οικονομικών ετών 2011, 2012 και 2013 και δεν συμψηφίστηκε εντός των πέντε (5) ετών, συμψηφίζεται σε ισόποσες δόσεις εντός δέκα (10) ετών με οποιασδήποτε φύσεως φορολογικές υποχρεώσεις των τραπεζών, αρχής γενομένης από1.1.2020 (περ.α’). Η ρύθμιση αυτή εφαρμόζεται επί υποθέσεων για τις οποίες έχουν υποβληθεί αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις ενώπιον της φορολογικής αρχής και δεν έχουν εξετασθεί, καθώς και επί εκκρεμών υποθέσεων κατά την έννοια του δευτέρου και τρίτου εδαφίου της παρ.2 του άρθρου 49 του ν.4509/2017 (περ.β’).

Δ. ΑΡΘΡΟ 95 – ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΠΟΥ ΕΚΔΙΔΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥΣ

1. Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού τροποποιείται η περίπτωση α’ του άρθρου 23 του ν.4172/2013 προκειμένου οι τόκοι από τα χρεωστικά ομόλογα που εκδίδουν πιστωτικοί συνεταιρισμοί που λειτουργούν ως πιστωτικά ιδρύματα να εμπίπτουν στην εξαίρεση που προβλέπεται στις υπόψη διατάξεις.

2. Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου αυτού προστίθεται παράγραφος 8 στο άρθρο 3 του ν.1667/1986, προκειμένου για τα πάσης φύσεως ομόλογα που εκδίδονται από πιστωτικούς συνεταιρισμούς που λειτουργούν ως πιστωτικά ιδρύματα, να ισχύουν αναλόγως οι φορολογικές και άλλες ρυθμίσεις των παραγράφων 1, 2 και 3 του άρθρου 14 του ν.3156/2003. Επισημαίνεται ότι βάσει της ως άνω προσθήκης στο άρθρο 3 του ν.1667/1986, η έκδοση των πάσης φύσεων ομολόγων που εκδίδουν πιστωτικοί συνεταιρισμοί που λειτουργούν ως πιστωτικά ιδρύματα, η παροχή κάθε είδους ασφαλειών, όλες οι συμβάσεις που προβλέπονται στο νόμο 3156/2003, καθώς και κάθε σχετική ή παρεπόμενη σύμβαση ή πράξη και η καταχώριση αυτών σε δημόσια βιβλία όπου απαιτείται, οι προσωρινοί και οριστικοί τίτλοι ομολογιών, η διάθεση και κυκλοφορία αυτών, η εξόφληση του κεφαλαίου από ομολογίες και από επιχειρηματικές απαιτήσεις που τις καλύπτουν και εν γένει η άσκηση δικαιωμάτων που απορρέουν από ομολογίες που εκδίδονται σύμφωνα με το νόμο 3156/2003 και από επιχειρηματικές απαιτήσεις που τις καλύπτουν, η μεταβίβαση ομολογιών εντός ή εκτός οργανωμένης αγοράς ή χρηματιστηρίου, απαλλάσσονται και των τελών χαρτοσήμου.

4. Με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου αυτού ορίζεται ότι η ισχύς των διατάξεων του άρθρου αυτού αρχίζει από 1.1.2014. 

Ε. ΑΡΘΡΟ 96 – ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΦΑΠΑΞ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΠΛΗΓΕΝΤΩΝ

1. Με τις διατάξεις του άρθρου 96 του υπόψη νόμου χορηγείται έκτακτη εφάπαξ ενίσχυση με τη μορφή επιδόματος στα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που διέμεναν σε ακίνητα ή χρησιμοποιούσαν ως επαγγελματική στέγη ακίνητα που επλήγησαν από τον σεισμό της 26ης Οκτωβρίου 2018 στην Περιφερειακή Ενότητα Ζακύνθου της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως προσωρινά ακατάλληλα ή επικίνδυνα για χρήση από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Η ανωτέρω εφάπαξ ενίσχυση ανέρχεται στο ποσό των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ ανά ακίνητο και στο ποσό των χιλίων (1.000) ευρώ ανά χώρο βοηθητικής χρήσης. Τα ανωτέρω ποσά δεν καταβάλλονται αθροιστικά, όταν τα πληγέντα ακίνητα και οι βοηθητικοί χώροι χρησιμοποιούνται από τον ίδιο δικαιούχο και έχουν ανεγερθεί εντός του ιδίου οικοπέδου ή γηπέδου. Το ποσό των χιλίων (1.000) ευρώ χορηγείται για βοηθητικούς χώρους, όπως αποθήκες, εφόσον στο ίδιο οικόπεδο ή γήπεδο δεν υφίσταται κτήριο κατοικίας του ιδίου δικαιούχου.

2. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του ίδιου ως άνω άρθρου ορίζεται ότι η ανωτέρω έκτακτη ενίσχυση δεν υπόκειται σε φορολογία και δεν κατάσχεται στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων κατά παρέκκλιση κάθε άλλης αντίθετης διάταξης, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, συμπεριλαμβανομένων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) και των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (Ο.Κ.Α.), τους Οργανισμούς Κοινής Ωφέλειας και τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα, με την επιφύλαξη της παρ.1 του άρθρου 47 του ν. 4172/2013 (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος).

3. Επίσης, με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του ίδιου ως άνω άρθρου προβλέπεται ότι με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης, Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι κατηγορίες των δικαιούχων, οι προϋποθέσεις, η διαδικασία, ο χρόνος και ο τρόπος καταβολής και κάθε άλλο ζήτημα τεχνικού ή λεπτομερειακού χαρακτήρα για τη χορήγηση της υπόψη ενίσχυσης.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ