ΥΠΟΙΚ 1052114/10691/Β0012/ΠΟΛ.1185/7.6.2000

Κατά τη χορήγηση, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 9 του άρθρου 13 του κ.ν. 2190/1920, μετοχών στο προσωπικό της εταιρείας δεν προκύπτει εισόδημα υποκείμενο σε φορολογία.

Σχετικά με το πιο πάνω θέμα, σας πληροφορούμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 13 του Ν.2238/1994, όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με την παρ. 4 του άρθρου 3 του Ν.2753/1999 και στη συνέχεια με το άρθρο 33 του Ν.2778/1999, φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή 5% η πραγματική αξία πώλησης μετοχών ή παραστατικών τίτλων μετοχών μη εισηγμένων στο ΧΑΑ ή αλλοδαπό Χρηματιστήριο, που μεταβιβάζονται από ιδιώτες ή από Φυσικά ή Νομικά Πρόσωπα, ημεδαπά ή αλλοδαπά, χωρίς να φορολογείται η υπεραξία που προκύπτει κατά την πώλησή τους σε τιμή ανώτερη της τιμής κτήσης, όταν ο δικαιούχος του κέρδους (πωλητής) είναι Φυσικό Πρόσωπο.

2. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 9 του Ν.2579/1998, όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με το άρθρο 22 του Ν.2742/1999, ορίζεται ότι επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 6` στις πωλήσεις μετοχών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών για συναλλαγές που πραγματοποιούνται σ` αυτό. Η υπεραξία που προκύπτει κατά την πώλησή τους απαλλάσσεται, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 38 του Ν.2238/1994, από τη φορολογία, όταν δικαιούχος της υπεραξίας είναι Φυσικό Πρόσωπο.

3. Εξάλλου, με τις διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου 13 του Κ.Ν.2190/1920, οι οποίες προστέθηκαν με την περ. γ` της παρ. 10 του άρθρου 10 του Ν.2741/1999, ορίζεται ότι με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, που λαμβάνεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 29, παρ. 3 και 4 και 31, παρ. 2, μπορεί να θεσπιστεί πρόγραμμα διάθεσης μετοχών στον Πρόεδρο, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τον Διευθύνοντα Σύμβουλο και όλο το προσωπικό της εταιρίας με τη μορφή δικαιώματος προαιρέσεως αγοράς μετοχών, κατά τους όρους της απόφασης αυτής, περίληψη της οποίας υπόκειται στις διατυπώσεις δημοσιότητας του άρθρου 7β`. Η απόφαση αυτή της Γενικής Συνέλευσης πρέπει ιδίως να ορίζει τον ανώτατο αριθμό μετοχών που μπορεί να εκδοθούν, που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1/10 των υφιστάμενων μετοχών, αν οι εργαζόμενοι ασκήσουν το δικαίωμα (option) αγοράς μετοχών, την τιμή διάθεσης αυτών, καθώς και τους όρους διάθεσης των μετοχών στους εργαζόμενους. Το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρίας με απόφασή του εκδίδει τα πιστοποιητικά δικαιώματος αγοράς μετοχών και κατά το μήνα Δεκέμβριο κάθε χρόνου εκδίδει μετοχές στους εργαζόμενους που άσκησαν το δικαίωμά τους, αυξάνοντας το κεφάλαιο της εταιρίας αντιστοίχως και πιστοποιεί την αύξηση του κεφαλαίου κατά το άρθρο 11. Οι αυξήσεις αυτές του κεφαλαίου δεν αποτελούν τροποποιήσεις του Καταστατικού και δεν εφαρμόζεται επ` αυτών η παρ. 5 του άρθρου αυτού.

4. Από τις πιο πάνω διατάξεις του Κ.Ν.2190/1920 προκύπτει ότι, κατά την πραγματοποίηση προγράμματος διάθεσης μετοχών στο προσωπικό της εταιρίας, στον Πρόεδρο, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο, λαμβάνει χώρα πραγματική αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ και διάθεση των εκδιδόμενων μετοχών στα συγκεκριμένα πρόσωπα σε ευνοϊκή τιμή (π.χ. χαμηλότερη της χρηματιστηριακής ή αυτής στην οποία διατίθενται οι μετοχές σε τρίτους), διαφορετικά, δηλαδή αν η διάθεση των μετοχών γινόταν στην κανονική τους τιμή, δεν θα προέκυπτε κανένα πλεονέκτημα (κίνητρο) για τα εν λόγω πρόσωπα. Με την πραγματοποίηση των ανωτέρω η εταιρία δεν υφίσταται ζημία, αφού η ίδια δεν καταβάλλει κανένα ποσό για τη διευκόλυνση συμμετοχής του προσωπικού και των λοιπών προσώπων στο μετοχικό της κεφάλαιο. Απλώς, το ποσό κατά το οποίο θα αυξηθεί το μετοχικό κεφάλαιο ή που θα εμφανισθεί, ενδεχόμενα, στο αποθεματικό λόγω της "υπέρ το άρτιο" έκδοσης των μετοχών, θα είναι μειωμένο έναντι αυτού που θα προέκυπτε αν η διάθεση των μετοχών γινόταν σε υψηλότερη τιμή.

Αλλά και τα πρόσωπα που θα λάβουν, σύμφωνα με τα πιο πάνω, τις μετοχές με καταβολή του χαμηλού τιμήματος, δεν αποκτούν κανένα εισόδημα.

Το εισόδημα (υπεραξία) θα προκύψει όταν πωλήσουν τις υπόψη μετοχές που θα λάβουν, με την προϋπόθεση ότι η τιμή πώλησης θα είναι μεγαλύτερη από την τιμή αγοράς τους. Πλην όμως, το εισόδημα αυτό απαλλάσσεται από τη φορολογία, σύμφωνα με όσα προαναφέραμε στις παρ. 1 και 2 του παρόντος. Ομως, η αξία των πωλούμενων μετοχών θα υπαχθεί σε φορολογία 6` ή 5%, ανάλογα με το αν οι μετοχές είναι εισηγμένες στο ΧΑΑ ή όχι.

Επίσης, προκύπτει ότι, κατά τη διενέργεια των ανωτέρω, η ΑΕ δεν εκχωρεί κανένα δικαίωμά της, ούτε έναντι ανταλλάγματος, αλλά ούτε από χαριστική αιτία, αλλά απλώς δίδει τη δυνατότητα στους εργαζομένους της, λόγω της σχέσης που υπάρχει μεταξύ τους, να καταστούν μέτοχοι της εταιρίας.

5. Από όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω προκύπτει ότι, κατά την εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 9 του άρθρου 13 του Κ.Ν.2190/1920, το προσωπικό της εταιρίας, ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και ο Διευθύνων Σύμβουλος δεν αποκτούν εισόδημα υποκείμενο σε φορολογία.