ΥΠΟΙΚ 1013373/10143/Β0012/ΠΟΛ.1105/20.3.2000

Φορολογική μεταχείριση ασφαλιστικών αποζημιώσεων για την καταστροφή κτιρίου και μηχανολογικού εξοπλισμού επιχείρησης που τηρεί βιβλία Γ` κατηγορίας του ΚΒΣ, καθώς και για τις ζημιές μηχανήματος που η επιχείρηση έχει μισθώσει.

Με αφορμή ερωτήματα που έχουν υποβληθεί, σχετικά με το θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Με τις διατάξεις της περ. δ` της παρ. 3 του άρθρου 28 του Ν.2238/1994 ορίζεται ότι τα κέρδη από παρεπόμενες εργασίες που ενεργούνται από την επιχείρηση παράλληλα με τον κύριο σκοπό της, θεωρούνται ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις.

2. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 30 του Ν.2238/1994 ορίζεται ότι ως ακαθάριστο εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις λαμβάνεται το σύνολο των ακαθάριστων εσόδων από τις κάθε είδους εμπορικές συναλλαγές αυτών.

3. Επίσης, με τις διατάξεις της περ. η' της παρ. 1 του άρθρου 31 του Ν.2238/1994 ορίζεται ότι η ζημιά που πραγματοποιείται από φθορά, απώλεια ή υποτίμηση κεφαλαίου εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων.`Ομως, ειδικά η αναπόσβεστη αξία κατεδαφισθέντων κτιρίων της επιχείρησης δεν εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδά της.

4. Επιπλέον και σύμφωνα με την υπ` αριθ. 260/11.1.1998 Γνωμοδότηση του Ε.ΣΥ.Λ., σε περίπτωση καταστροφής μηχανημάτων επιχείρησης και εφόσον αυτά είναι ασφαλισμένα και δεν έχουν αποσβεστεί ολοκληρωτικά, η επιχείρηση χρεώνει στο λογαριασμό 33.95 "λοιποί χρεώστες διάφοροι σε δρχ." την ασφαλιστική εταιρία με την αναπόσβεστη αξία των μηχανημάτων και πιστώνει με την ίδια αξία το λογαριασμό στον οποίο παρακολουθούνται αυτά. Περαιτέρω, όταν η επιχείρηση εισπράξει την αποζημίωση από την ασφαλιστική εταιρία, χρεώνει με το ποσό αυτής τον κατάλληλο λογαριασμό των χρηματικών διαθεσίμων και πιστώνει με το ίδιο ποσό τον ως άνω λογαριασμό 33.95. Το υπόλοιπο του τελευταίου λογαριασμού (χρεωστικό ή πιστωτικό), εφόσον η είσπραξη της αποζημίωσης γίνει εντός της χρήσης κατά την οποία καταστράφηκαν τα μηχανήματα, μεταφέρεται στον οικείο υπολογαριασμό του πρωτοβάθμιου λογαριασμού 81 "έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα", διαφορετικά μεταφέρεται σε υπολογαριασμούς του πρωτοβάθμιου λογαριασμού 82 "έξοδα και έσοδα προηγούμενων χρήσεων".

5. Τέλος, με τις διατάξεις του δεύτερου εδαφίου της περ. 10 της παρ. 2.2.105 του Ε.Γ.Λ.Σ. ορίζεται ότι τα έξοδα κατεδάφισης παλαιού κτιρίου καταχωρούνται από λογαριασμό 11.03 "υποκείμενες σε απόσβεση διαμορφώσεις γηπέδων", εκτός αν επακολουθεί ανέγερση νέου κτιρίου, οπότε τα έξοδα αυτά προσαυξάνουν το κόστος ανέγερσής του.

6. Από το συνδυασμό όσων προαναφέρονται προκύπτουν τα εξής:

α) Αν η επιχείρηση, η οποία τηρεί βιβλία Γ` κατηγορίας του ΚΒΣ, εισπράττει ασφαλιστική αποζημίωση λόγω καταστροφής ασφαλισμένου μηχανολογικού εξοπλισμού της που δεν έχει αποσβεστεί ολοκληρωτικά, το πιστωτικό ή το χρεωστικό υπόλοιπο του προαναφερόμενου λογαριασμού 33.95 "λοιποί χρεώστες διάφοροι σε δρχ.", δηλαδή η θετική ή η αρνητική διαφορά, αντίστοιχα, μεταξύ της υπόψη αποζημίωσης και της αναπόσβεστης αξίας αυτού του εξοπλισμού, συνιστά, αντίστοιχα, κέρδος από παρεπόμενες εργασίες της επιχείρησης ή ζημιά από απώλεια κεφαλαίου της επιχείρησης. Το κέρδος αυτό ή η ζημιά αυτή πραγματοποιείται κατά τη διαχειριστική περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας η επιχείρηση εισπράττει την ασφαλιστική αποζημίωση. Στην περίπτωση αυτή, το κέρδος υπόκειται σε φορολογία μαζί με τα υπόλοιπα κέρδη που πραγματοποίησε η επιχείρηση μέσα στην ίδια διαχειριστική περίοδο και η ζημιά εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδά της κατά την ίδια διαχειριστική περίοδο.

Τα ανωτέρω θα ισχύουν και για τη θετική ή την αρνητική διαφορά μεταξύ της αποζημίωσης την οποία λαμβάνει η επιχείρηση λόγω καταστροφής ασφαλισμένου κτιρίου της και της αναπόσβεστης αξίας αυτού του κτιρίου.

Σημειώνεται ότι τα αναφερόμενα στην παρούσα περίπτωση εφαρμόζονται ανεξάρτητα από το αν η επιχείρηση, ανάλογα με την περίπτωση, αγοράσει νέο όμοιο μηχανολογικό εξοπλισμό ή ανεγείρει νέο όμοιο κτίριο και ανεξάρτητα από το πότε θα πραγματοποιηθεί αυτή η αγορά ή ανέγερση.

β) Αν η επιχείρηση, η οποία τηρεί βιβλία Γ` κατηγορίας του ΚΒΣ, εισπράττει αποζημίωση λόγω ζημιών που υπέστη μηχάνημα που έχει μισθώσει και ασφαλίσει, η υπόψη αποζημίωση συνιστά ακαθάριστο έσοδό της. Το ακαθάριστο αυτό έσοδο αποκτάται κατά τη διαχειριστική περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας η επιχείρηση εισπράττει την ασφαλιστική αποζημίωση και υπόκειται σε φορολογία μαζί με τα υπόλοιπα ακαθάριστα έσοδα που πραγματοποίησε αυτή η επιχείρηση κατά τη διάρκεια της ίδιας διαχειριστικής περιόδου. Αυτά εφαρμόζονται αδιάφορα από το αν η επιχείρηση επισκευάσει το υπόψη μηχάνημα και αδιάφορα από το πότε θα γίνει αυτή η επισκευή.

γ) Αν η επιχείρηση που τηρεί βιβλία Γ` κατηγορίας του ΚΒΣ κατεδαφίσει κτίριό της που έχει καταστραφεί και στη θέση του ανεγείρει νέο κτίριο, οι αποσβέσεις που θα πραγματοποιεί επί του κόστους ανέγερσης του νέου κτιρίου, στο οποίο θα περιλαμβάνονται και τα έξοδα κατεδάφισης του κτιρίου που καταστράφηκε, εκπίπτουν εξ ολοκλήρου από τα ακαθάριστα έσοδά της.