YΠOIK 1079031/1258/A0012/ΠOΛ. 1190/3.7.1998 Φορολογική μεταχείριση αμοιβής δικαστικών λειτουργών από διαιτησίες

Με αφορμή ερωτήματα που μας υποβλήθηκαν για το πιο πάνω θέμα, σας πληροφορούμε τα εξής:

1. Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 882 A_ του κώδικα πολιτικής δικονομίας ορίζεται ότι, από το ποσό της αμοιβής για διαιτησία ο δικαστικός λειτουργός λαμβάνει ποσοστό 35%, 25% καταβάλλεται συγχρόνως σε ειδικό λογαριασμό του ταμείου χρηματοδότησης δικαστικών κτιρίων (TA.X.ΔI.K), το δε υπόλοιπο 40% κατατίθεται σε έντοκο λογαριασμό που περιέρχεται σε κοινό ταμείο που τηρείται από τον οικείο πρόεδρο ή εισαγγελέα, ο οποίος τον Ιανουάριο κάθε τρίτου έτους κατανέμει το σύνολο των ποσών και των τόκων των δύο προηγούμενων ετών σε όλους τους δικαστές ή τους εισαγγελείς που υπηρετούν στο δικαστήριο ή στην εισαγγελία, κατά το χρόνο της κατανομής.

2. Επειδή προέκυψαν αμφισβητήσεις όσον αφορά το ποσό της διαιτητικής αμοιβής στο οποίο πρέπει να διενεργείται η παρακράτηση φόρου, υποβλήθηκε ερώτημα στο Νομικό Συμβούλιο του κράτους για το αν η εν λόγω παρακράτηση φόρου με συντελεστή 20% πρέπει να διενεργείται στο 35% της διαιτητικής αμοιβής που εισπράττει ο δικαστικός λειτουργός ή στο ακαθάριστο συνολικό ποσό αυτής.

3. Το Νομικό Συμβούλιο του κράτους με τη 339/1998 γνωμοδότησή του έκρινε ότι, όταν δικαστικός λειτουργός εισπράττει το από το νόμο καθορισμένο ποσοστό της συνολικής διαιτητικής αμοιβής (35%) η παρακράτηση του φόρου με συντελεστή 20% θα ενεργηθεί στο ακαθάριστο ποσό του καταβαλλόμενου σ_ αυτόν ποσοστού διαιτητικής αμοιβής.

4. Τη γνωμοδότηση αυτή, η οποία έγινε αποδεκτή από τον Υφυπουργό Oικονομικών, σας κοινοποιούμε για την εφαρμογή της σε σχετικές περιπτώσεις.

TO NOMIKO ΣYMBOYΛIO TOY KPATOYΣ ------------------------------- Αριθ. Γνωμοδ.: 339/98 --------------------- (Δ` Τμήμα)

Συνεδρίαση της 21-5-1998 ------------------------

Περίληψη Ερωτήματος: Φορολογική μεταχείριση αμοιβής δικαστικού λειτουργού - διαιτητή ---------------------------------------------------------------

Επί του ως άνω ερωτήματος του N.Σ.K. (Δ_ Τμήμα) εγνωμοδότησε ομοφώνως ως ακολούθως:

I. Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 882 A του K.Πολ.Δ, ορίζεται ότι, από το ποσό της αμοιβής (για διαιτησία) ο δικαστικός λειτουργός λαμβάνει ποσοστό 35%, 25% καταβάλλεται συγχρόνως σε ειδικό λογαριασμό του Ταμείου Χρηματοδότησης Δικαστικών κτιρίων (TAXΔIK), το δε υπόλοιπο 40% κατατίθεται σε έντοκο λογαριασμό που περιέρχεται σε κοινό ταμείο που τηρείται από τον οικείο Πρόεδρο ή Εισαγγελέα, ο οποίος τον Ιανουάριο κάθε τρίτου έτους κατανέμει το σύνολο των ποσών και των τόκων των δύο προηγούμενων ετών σε όλους τους δικαστές ή τους εισαγγελείς που υπηρετούν στο Δικαστήριο ή στην Εισαγγελία, κατά το χρόνο της κατανομής _:

Εξάλλου, κατά την διάταξη της περίπτωσης α_ της παραγράφου 2 του άρθρου 48 του N. 2238/94, στο εισόδημα από υπηρεσίες ελευθέριων επαγγελμάτων περιλαμβάνεται και κάθε αμοιβή που καταβάλλεται σε πραγματογνώμονες διαιτητές, εκκαθαριστές γενικά, ελεγκτές ανωνύμων εταιρειών, εκτελεστές διαθηκών, εκκαθαριστές κληρονομιών και κηδεμόνες σχολάζουσας κληρονομιάς.

Τέλος, κατά την διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 58 του ίδιου ως άνω νόμου, ενεργείται παρακράτηση φόρου με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%) στο ακαθάριστο ποσό των αμοιβών αυτών.

O φόρος παρακρατείται από τις δημόσιες υπηρεσίες, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και λοιπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, κοινωφελή ιδρύματα, οργανισμούς, συνεταιρισμούς και ενώσεις τους, συλλόγους γενικά και ενώσεις προσώπων ανεξάρτητα από το σκοπό τους, καθώς και από επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες που τηρούν βιβλία δεύτερης ή τρίτης κατηγορίας του κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, κατά την καταβολή των αμοιβών.

II. Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων συνάγονται τα ακόλουθα:

α) H αμοιβή που καταβάλλεται σε διαιτητές αντιμετωπίζεται από τον φορολογικό νομοθέτη ως εισόδημα από ελευθέριο επάγγελμα. (άρθρο 48 πρ. 2 περ. α_ του N. 2238/94).

β) Το ποσό της αμοιβής που καταβάλλεται σε δικαστικό λειτουργό - διαιτητή είναι ορισμένο από το νόμο και ανέρχεταί σε ποσοστό 35% του συνολικού ποσού της αμοιβής για διαιτησία (άρθρο 882 A παρ. 2 του K.Πολ.Δ) και

γ) H παρακράτηση φόρου με συντελεστή 20% στο εισοδήμα από αμοιβές ελευθέριου επαγγέλματος (άρα και στις αμοιβές των διαιτητών) ενεργείται στο ακαθάριστο ποσό των αμοιβών αυτών κατά τον χρόνο της καταβολής των.

Συνεπώς, επί δικαστικού λειτουργού, ο οποίος εισπράττει το εκ του νόμου καθορισμένο ποσοστό της συνολικής διαιτητικής αμοιβής (35%), η παρακράτηση του φόρου με συντελεστή 20% θα ενεργηθεί στο ακαθάριστο ποσό του καταβαλλόμενου σ_ αυτόν ποσοστού διαιτητικής αμοιβής, αφού μόνον αυτό το ποσοστό εισπράττει EX LEGE ο δικαστικός λειτουργός ως αμοιβή του έναντι των παρασχεθεισών υπηρεσιών του στα πλαίσια της διαιτησίας.

H παραπάνω ερμηνευτική εκδοχή είναι σύμφωνη τόσο με το γράμμα της επίμαχης φορολογικής διάταξης που ομιλεί για διενέργεια παρακράτησης φόρου "κατά την καταβολή των αμοιβών" (και στον δικαστικό λειτουργό διαιτητή καταβάλλεται μόνο το 35% της συνολικής διαιτητικής αμοιβής) όσο και με τη γενικότερη αρχή, που διαπνέει το φορολογικό μας δίκαιο, σύμφωνα με την οποία σε φόρο υπόκειται μόνον το πράγματι κτώμενο εισόδημα από κάθε πηγή (βλ. Λουκά Θεοχαρόπουλου, Φορολογικό Δίκαιο, έκδοση 1994, σελ. 22 επ).

III. Ενόψει συνεπώς των προεκτεθέντων στο τιθέμενο ερώτημα προσήκει η κατά τα άνω αναλυτικώς διδομένη απάντηση.