Μικρά Σημειώματα Φορολογίας

Η φορολογία ως εργαλείο ανάπτυξης. Μέτρα δημιουργίας θέσεων εργασίας.

του Δημήτρη Σταματόπουλου,
Συγγραφέα Φορολογικού Δικαίου,
τ. Γενικού Διευθυντή Φορολογίας του Υπ. Οικονομικών
Διδάκτορα Παντείου Πανεπιστημίου

Είναι γεγονός ότι η κρίση έχει πλήξει πολλαπλά την ανάπτυξη και έχει προκαλέσει έντονη αβεβαιότητα, μεγάλες διαφοροποιήσεις από προϋπάρχουσες καταστάσεις και πολλαπλές πληγές στη χώρα και το επιχειρηματικό περιβάλλον.

Βασικά δεδομένα που λαμβάνει υπόψη της μια νομική οντότητα ή ένα φυσικό πρόσωπο για να επενδύσει σε μια χώρα, εν μέσω των άλλων, είναι κυρίως η εμπιστοσύνη, η βεβαιότητα και το σταθερό περιβάλλον. Σαφέστατα σοβαρό ρόλο παίζει η συνολική φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση.

Ακόμα εξετάζεται από μια οντότητα που θέλει να εγκατασταθεί ή να αναπτυχθεί σε μια χώρα, η οργάνωση του ίδιου του κράτους, το κόστος διοικητικών διαδικασιών για εκπλήρωση των υποχρεώσεων έναντι αυτού, είτε μιλάμε για φορολογία, είτε για το ασφαλιστικό, είτε για άλλες γενικές υποχρεώσεις και εν γένει το κόστος εξυπηρέτησης ελεγκτικών διαδικασιών.

Και ναι μεν το φυσικό πρόσωπο μπορεί να λάβει αποφάσεις που επηρεάζονται από το συναισθηματισμό του, αντίθετα η νομική οντότητα (κράτη και επιχειρήσεις) λαμβάνει αποφάσεις μόνο μετά από οικονομικές και στρατηγικές αναλύσεις χωρίς συναισθηματισμούς και προσωπικά δεδομένα.

Ένα ακόμα στοιχείο που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας είναι ότι σε ομαλές περιόδους μπορεί να υπάρχει ανατροφοδότηση της οικονομίας και να λειτουργεί «ο αυτόματος πιλότος», αλλά είναι αδύνατον να λειτουργήσει σε φάσεις ανόδου ή καθόδου, ιδιαιτέρως στην παρούσα κρίση που οι αναταράξεις είναι μόνιμες και αναζητάμε διαρκώς το σημείο προσεδάφισης ή ομαλοποίησης της διαδρομής. Απαιτούνται διαρκείς και πολλαπλοί χειρισμοί και διαφοροποιήσεις, καθώς και έμπειροι πιλότοι για να λαμβάνουν αποφάσεις και να τις εφαρμόζουν.

Η οικονομία μας για να στηριχθεί χρειάζεται νέες θέσεις εργασίας. Γιατί έχουμε μεγάλη ανεργία. Γιατί η αναλογία εργαζομένων προς τους συνταξιούχους είναι πάρα πολύ κακή. Τα μεγάλα σχέδια καλό είναι να υπάρχουν και να προωθούνται. Απαιτούνται όμως και μικρά σχέδια. Χρειάζονται και προωθητικές δυνάμεις στήριξης, δεν μπορούμε να περιμένουμε την οικονομία να διορθώσει μόνη της. Πολλές μικρές επιχειρήσεις με μια μικρή ώθηση μπορεί να προσθέσουν μια νέα θέση εργασίας.

Επιβάλλεται να παρακινηθεί η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και να καθιερωθεί στη φορολογία έμμεση πριμοδότηση προκαθορισμένων δαπανών ανάπτυξης, χωρίς ειδικές ή γενικές διαδικασίες και προεγκρίσεις που απαιτούν οι αναπτυξιακοί νόμοι.

Και εννοούμε να καθιερωθεί εξωλογιστική πρόσθετη αναγνώριση δαπανών ως ποσοστό επί της νέας μισθολογικής δαπάνης.

Αναλυτικότερα για κάθε επιπλέον θέση εργασίας που προσθέτει μια επιχείρηση οποιουδήποτε τύπου να δικαιούται να αφαιρέσει την μισθολογική δαπάνη της επιπλέον θέσης με συντελεστή 1,30. Δηλαδή εάν η ετήσια μισθοδοσία και οι εργοδοτικές εισφορές της μιας νέας θέσης είναι 10.000 ευρώ σε ετήσια βάση, η επιχείρηση να δικαιούται να αφαιρέσει πρόσθετα των 10.000 και τεκμαρτά εξωλογιστικά έξοδα ίσα με το 30% του ποσού αυτού, άρα 3.000 €. (10.000 * 30% = 3.000 ευρώ). Έμμεσα η επιχείρηση αυτή του παραδείγματος μας θα χρηματοδοτηθεί από τη μείωση του φόρου εισοδήματος για το ποσό 870 ευρώ (3.000 * 29% συντελεστής φορολογίας). Αυτό σημαίνει επιδότηση της θέσης με ένα ποσό του μισθολογικού κόστους περίπου 9%.

Τα γενικά έσοδα του Δημοσίου δεν θα μειωθούν γιατί αφενός κάποιος άμεσος φόρος θα προκύψει επί του μισθού, αφετέρου από την έμμεση και μόνο φορολογία (ΦΠΑ) του ποσού που θα οδηγηθεί στην κατανάλωση θα προκύψουν περισσότερα έσοδα. Στο παράδειγμα μας με το μισθό των 10.000 ευρώ, εφόσον οδηγηθεί στην κατανάλωση εντός ΦΠΑ το 60% αυτού δηλαδή 6.000 ευρώ, θα αποδώσει σε ΦΠΑ 1.140 ευρώ. (μέσος συντελεστής ΦΠΑ περίπου 19%). Δεν υπολογίζουμε, χάριν απλότητας, την απόδοση από φόρους κατανάλωσης αν και είναι φανερό ότι θα υπάρχουν για το Δημόσιο έσοδα αφού εφαρμόζονται σε μεγάλο ποσοστό στην Ελληνική πραγματικότητα (καύσιμα, τσιγάρα, ποτά, κ.λπ.)

Βλέπουμε ότι σε αυτό το απλό σενάριο το Δημόσιο όχι μόνο δεν βγαίνει ζημιωμένο, πιθανά θα έχει και άμεση ωφέλεια και μάλιστα δεν δημιουργείται κενό αφού η απόδοση των έμμεσων φόρων (ΦΠΑ, φόροι κατανάλωσης κ.λπ.) προηγείται του άμεσου φόρου (Φόρου εισοδήματος επιχείρησης). Εάν βέβαια λάβουμε υπόψη μας και τα ποσοστά φοροδιαφυγής μπορεί να οδηγηθούμε σε ίδιο αποτέλεσμα φόρων, αλλά όχι ζημιογόνο για το Δημόσιο.

Μεγάλο δημόσιο όφελος όμως θα προκύψει από την τροφοδοσία του ασφαλιστικού συστήματος και θα υπάρξει αύξηση των εισπράξεων του με ταυτόχρονη βελτίωση των δεικτών από τις νέες προσλήψεις. Ακόμα θα προκύψει έμμεση ωφέλεια για τον προϋπολογισμό της χώρας και από τη μείωση των επιδομάτων ανεργίας.

Πολλά τέτοια μικρά μέτρα μπορούν και θα συμβάλλουν στην γρηγορότερη ανάκαμψη γιατί χωρίς μέτρα στήριξης της εργασίας, των εργαζομένων και της επιχειρηματικότητας η χώρα δεν πρόκειται να βγει σε κοντινούς χρόνους από τον καθοδικό αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο που έχει εισέλθει.

Ας μην περιμένουμε τον «από μηχανής θεό».