Όρια φορολογικής επιβάρυνσης. Αριθμοί και στόχοι. Φορολογία και άνθρωποι.

του Δημήτρη Σταματόπουλου,
Συγγραφέα Φορολογικού Δικαίου,
τ. Γενικού Διευθυντή Φορολογίας του Υπ.Οικονομικών
Διδάκτορα Παντείου Πανεπιστημίου

Διαβάζω αυτό που έγραψε ο επικεφαλής του ΔΝΤ για την Ευρώπη Πολ Τόμσεν για το αφορολόγητο όριο που ισχύει στην Ελλάδα:

Γράφει εν μέσω άλλων στο δημοσίευμά του:" .....Για του λόγου το αληθές, τα στοιχεία από τις ελληνικές αρχές και τη Eurostat δείχνουν πως πάνω από τους μισούς μισθωτούς απαλλάσσονται από την καταβολή φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων στην Ελλάδα, έναντι ενός μέσου όρου 8% στην Ευρωζώνη (εξαιρουμένης της Ελλάδας).....Στην Ευρώπη κάτω από αφορολόγητο είναι το 8% των πολιτών, ενώ στην Ελλάδα το 52% των Ελλήνων. ..."

Και για το λόγο αυτό προτείνει μείωση του αφορολόγητου ορίου (από τις 8.636,35 χωρίς προστατευόμενα παιδιά, 8.863,65 με ένα παιδί, 9.090,90 με δύο παιδιά και 9.545,45 με τρία και άνω παιδιά) κοντά στις 5.000 ευρώ χωρίς να αναφέρει ακριβή αριθμό.

Θέλω γι΄ αυτό να κάνω κάποιες μικρές σημειώσεις:

Οι αριθμοί μεταξύ τους παράγουν ένα αριθμό, αλλά όχι ένα μοναδικό αποτέλεσμα. Δείχνουν μόνο κατ' αρχήν μια κατάσταση. Όμως με μια απλή σύγκριση μπορείς να οδηγηθείς και να οδηγήσεις σε μια πολύ λάθος κατεύθυνση.

Το αποτέλεσμα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι παράγεται από περισσότερους από ένα αριθμούς που συσχετίσθηκαν μεταξύ τους με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Εάν μεταβάλεις τον τρόπο ή τη σχέση μεταξύ των χρησιμοποιούμενων αριθμών, θα αλλάξει το αποτέλεσμα. Εάν υποδιαιρέσεις τους αρχικούς αριθμούς, θα πάρεις πολλά και διαφορετικά αποτελέσματα. Ένας μόνο δείκτης ποτέ δεν θα σε βοηθήσει για σωστά συμπεράσματα.

Μπορεί πράγματι το 52% των Ελλήνων στη Φορολογία ατομικού Εισοδήματος να είναι εντός του ισχύοντος αφορολογήτου ορίου. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει αυτόματα ότι είναι αφορολόγητοι.

Πρέπει να πάρεις στη μελέτη σου και τη σχέση άμεσων και έμμεσων φόρων στην λοιπή Ευρώπη και στην Ελλάδα.

Ας μην το βαρύνω και άλλο αυτό το σημείωμα θυμίζοντας ότι πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας στη σύγκριση ακόμα και τα μέσα επίπεδα ασφαλιστικής επιβάρυνσης (που μετράται στη φορολογική επιβάρυνση διεθνώς), τα μέσα επίπεδα μέτρων στήριξης αδυνάτων κ.λπ., αλλά ας περιοριστώ στο ζητούμενο:

Ακόμα και το απόλυτο μέγεθος των Ελλήνων φορολογουμένων που λαμβάνεται υπόψη για τη σύγκριση οδηγεί από μόνο του σε λάθος συμπεράσματα.

Υπόχρεοι δήλωσης σήμερα είναι ΟΛΟΙ οι ενήλικες άνω των 18 ετών. Θέτω το ερώτημα πόσοι έχουν εισόδημα από τα παιδιά μέχρι τα 25 έτη τους;

Υπόχρεοι δήλωσης είναι ΟΛΟΙ οι άνεργοι. Επίσης αναρωτηθείτε πόσοι είναι οι άνεργοι στην Ελλάδα ως ποσοστό και ως απόλυτος αριθμός και πόσοι στη λοιπή Ευρώπη;

Εάν θέλαμε να παράξουμε συγκρίσιμα και χρήσιμα αποτελέσματα θα έπρεπε να προσαρμόσουμε πολυεπίπεδα τους προηγούμενους βασικούς αριθμούς, διαφορετικά κάνουμε απλές διαιρέσεις, γιατί ίσως θέλουμε να εξυπηρετήσουμε το στόχο. Και είναι γνωστό ότι οι αριθμοί είναι εργαλείο, αλλά δεν λένε από μόνοι τους την αλήθεια.

Πιστεύει κάποιος βάσιμα ότι ένας πολίτης "που παίρνει" (αληθινά) το μήνα 700 ευρώ (8.400 το χρόνο) μπορεί να δώσει και φόρο ατομικού εισοδήματος; Υποθέτω συμφωνούμε όλοι ότι με βάση και τα επίπεδα τιμών των βασικών "αγαθών" στη χώρα, η απάντηση είναι όχι.

Δεν πρέπει όμως σε καμιά περίπτωση να κλείνουμε τα μάτια μας στη φορολογική πραγματικότητα, ακόμα και εάν προσαρμόσουμε όλα τα μεγέθη, είναι βέβαιο ότι ένα ποσοστό το οποίο θα το διαπιστώσουμε και με τη χρήση και πολλών άλλων μεταβλητών, κακώς βρίσκεται εντός του αφορολογήτου ορίου ....αλλά δεν φταίει το αφορολόγητο όριο και οι ειλικρινείς φορολογούμενοι.

Και κλείνοντας, γιατί εδώ γράφουμε " μικρά σημειώματα φορολογίας", ας πούμε τα εξής:

Όταν μειώνεις το αφορολόγητο όριο υπερβολικά ή και το μηδενίζεις στους έχοντες επιχειρηματική δραστηριότητα ή αυξάνεις τους συντελεστές φορολογίας υπέρ του μέτρου.....είναι σαν να λες στον φορολογούμενο που θέλει να είναι ειλικρινής, ότι κάτι πρέπει να αλλάξει!!

Όταν δημιουργείς ή εγκρίνεις και ένα ασφαλιστικό πλαίσιο με ευθέως φορολογικούς όρους (και όχι ανταποδοτικό) τότε δημιουργείς ένα εκρηκτικό μείγμα ….που θα το καταλάβεις στη διαδρομή των ετών.