1.Από την φορολογία ΦΠΑ

Δώρα μικρής αξίας και δείγματα

Με την διάταξη της παρ.2 του άρθρου 30 του Κώδικα ΦΠΑ παρέχεται στον υποκείμενο δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ που επιβάρυνε τα αγαθά και τις υπηρεσίες που χρησιμοποιούνται για τη διάθεση δώρων μέχρι αξίας δέκα ευρώ και δειγμάτων. Σύμφωνα με  το άρθρο 7 του Κώδικα ΦΠΑ απαλλάσσονται από το ΦΠΑ τα δώρα μέχρι αξίας δέκα ευρώ και τα δείγματα , που διαθέτει ο υποκείμενος στο φόρο για την εκπλήρωση των σκοπών της επιχείρησής του.

Η έννοια των δώρων μικρής αξίας και των δειγμάτων καθώς και οι προϋποθέσεις για την μη υπαγωγή αυτών στο ΦΠΑ έχουν καθοριστεί με την ΑΥΟ Π 7015/690/1986 (βλέπε και παρακάτω).

Για τα εν λόγω δώρα και δείγματα, παρέχεται στις επιχειρήσεις δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ που επιβάρυνε τις εισροές του (ΦΠΑ αγοράς των δώρων , των πρώτων και βοηθητικών υλών κατασκευής των δειγμάτων κ.λ.π.) παρότι  η διάθεση των δώρων αυτών και των δειγμάτων απαλλάσσεται  από τον φόρο.

Ο φόρος στην περίπτωση αυτή θα εκπέσει από τον φόρο εκροών της επιχείρησης κατά την φορολογική περίοδο που αγόρασε τα δώρα , με την υποβολή της αντίστοιχης περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ.

Στην περίπτωση της διάθεσης δειγμάτων χωρίς αντάλλαγμα , ο ΦΠΑ που επιβάρυνε τις πρώτες και βοηθητικές ύλες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των  δειγμάτων εκπίπτεται κατά τον μήνα αγοράς τους  με την υποβολή της αντίστοιχης περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ.

Διευκρινίζεται ότι η διάθεση χωρίς αντάλλαγμα δώρων που η αξία τους ξεπερνά τα δέκα ευρώ ή δειγμάτων , για τα οποία δεν πληρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις της ΑΥΟ (Π.7015/86) αποτελεί παράδοση και υπάγεται στο ΦΠΑ.

Σύμφωνα με το άρθρο 7 του Κώδικα ΦΠΑ ορίζονται τα εξής:

Στην φορολογητέα αξία στις περιπτώσεις αυτοπαράδοσης αγαθών θα πρέπει να λαμβάνεται η τρέχουσα τιμή αγοράς των αγαθών αυτών ή παρόμοιων και εάν δεν υπάρχει τιμή αγοράς , το κόστος των αγαθών κατά το χρόνο πραγματοποίησης των πράξεων αυτών.  

Κατ΄εξαίρεση των ανωτέρω δεν αποτελούν παραδόσεις (αυτοπαραδόσεις) τα δώρα αξίας μέχρι 10 ευρώ και τα δείγματα που αποβλέπουν στην διαφήμιση της επιχείρησης και την προαγωγή των δημόσιων σχέσεων αυτής. Η έννοια της εξαίρεσης αυτής είναι ότι ο υποκείμενος αφενός δεν οφείλει φόρο γιατί η διάθεση δώρων και  δειγμάτων και αφετέρου ότι διατηρεί το δικαίωμα έκπτωσης των φόρων που επιβάρυναν την απόκτηση ή την κατασκευή αυτών , χωρίς να υποχρεούται σε διακανονισμό του εκπεσθέντος  φόρου , όπως ορίζεται στο άρθρο 30 του Κώδικα ΦΠΑ.

Η έννοια των δώρων και των δειγμάτων , καθώς και οι προϋποθέσεις και οι λεπτομέρειες για την εφαρμογή της διάταξης αυτής ορίζεται με την Π.7015/690/21-10-1986 απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών. Για την απόφαση αυτή με την οποία ρυθμίστηκαν τα σχετικά θέματα , διευκρινίζονται τα ακόλουθα .

Έννοια δώρων.

Τα δώρα είναι κινητά αγαθά μέχρι αξίας 10 ευρώ, και προσφέρονται από τον υποκείμενο (επιχείρηση κ.λ.π.) στο φόρο , σε πελάτες του ή και στο κοινό χωρίς κανένα άμεσο αντάλλαγμα , με σκοπό την προαγωγή των επαγγελματικών σχέσεων αυτού και την προβολή της επιχείρησης. Το αγαθό ή τα αγαθά που δίνονται ως δώρα δεν μπορεί να αποτελούν μέρος μιας διαδοχικής σειράς προσφορών προς το ίδιο πρόσωπο , ούτε να υπερβαίνουν στην συνολική τους  αξία σε ένα διαχειριστικό έτος του ποσοστό ένα τοις εκατό (1%) των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης για το έτος αυτό. Δεν μπορεί να προσφερθούν ως δώρα (με δικαίωμα έκπτωσης του φόρου) οινοπνευματώδη ποτά, καπνοβιομηχανικά προϊόντα κ.λ.π.  αγαθά που αναφέρονται στην παρ.4 του άρθρου 30 του Κώδικα ΦΠΑ. Είναι αδιάφορο αν τα δώρα δίνονται άμεσα , προσωπικά στους λήπτες ή στέλνονται με το ταχυδρομείο , ή με πλασιέ ή μέσω άλλων ειδικά οργανωμένων επιχειρήσεων.

Διευκρινίζεται ότι δεν θεωρούνται δώρα τα αγαθά που παράγει ή εμπορεύεται η επιχείρηση (Εγκ. ΦΠΑ 10/1987).

Έννοια δειγμάτων 

Δείγματα είναι τα κινητά αγαθά που προσφέρονται από τον υποκείμενο στο φόρο (επιχείρηση κ.λ.π.) σε πελάτες αυτού ή και στο κοινό,  χωρίς αντάλλαγμα, με σκοπό την διαφημιστική προβολή των δειγματιζόμενων   αγαθών. Πρέπει να είναι όμοια με τα πωλούμενα , κατασκευαζόμενα ή παραγόμενα από την επιχείρηση , να περιέχουν στην προσφερόμενη υπηρεσία συσκευασία αριθμό τεμαχίων μικρότερο από ότι στην κανονική εμπορική συσκευασία να φέρουν ένδειξη   «Δείγμα Δωρεάν» και να προσφέρονται σε λογικές ποσότητες.

Σε κάθε περίπτωση το βάρος της απόδειξης ότι τα διατεθέντα ως δώρα ή δείγματα και μάλιστα κατά τρόπο σύμφωνο , με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις για κάθε κλάδο επιχειρήσεων ανεξάρτητα αν αυτές έχουν τεθεί από το Υπουργείο Εμπορίου ή άλλο τυχόν αρμόδιο Υπουργείο ή το Υπουργείο Οικονομικών κ.λ.π. βαρύνει τον υποκείμενο στο φόρο.

Επίσης στο νόμο δεν καθορίζεται κάποιο ανώτατο ύψος αξίας αγαθών , που μπορεί να διατεθούν από υποκείμενο στο φόρο , δωρεάν υπό μορφή δειγμάτων , διότι κρίθηκε ότι αυτό είναι θέμα πραγματικό και η διάθεσή τους, θα εξετάζεται σε σχέση με τον κύκλο εργασιών την οργάνωση  της επιχείρησης κλπ από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. και τα Διοικητικά Δικαστήρια.

2. Από την φορολογία εισοδήματος 

Αναδημοσίευση από το ενημερωτικό δελτίο της ΣΟΛ ΟΡΚΩΤΟΙ ΛΟΓΙΣΤΕΣ Α.Ε.Η αξία των χορηγηθέντων δώρων σε πελάτες εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα, εφόσον τεκμηριωθεί ότι η δαπάνη γίνεται προς το συμφέρον της επιχείρησης

ΕΡΩΤΗΜΑ

Εταιρεία δίνει δώρα σε πελάτες και προμηθευτές (αγορά καλαθιών με ποτά), στα οποία δεν αναγράφεται η επωνυμία της εταιρείας. Κάθε δώρο συσχετίζεται με στοιχεία του πελάτη και το κόστος αυτών, σε σχέση με τον τζίρο, αντιπροσωπεύει μικρό ποσοστό.

Μπορεί η δαπάνη αυτή να ενταχτεί στην κατηγορία των δαπανών προβολής και διαφήμισης και να αναγνωρισθεί φορολογικά η έκπτωση της δαπάνης αυτής;

ΓΝΩΜΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Η Γνώμη της Φορολογικής Επιτροπής σχετικά με το παραπάνω ερώτημα είναι η εξής:

• Στις διατάξεις του άρθρου 22 του νόμου 4172/2013, ορίζεται ότι:

«Κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε., οι οποίες:

α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της,

β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση,

γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.»

• Επίσης στην ΠΟΛ.1113/2.6.2015, «Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 22, 22Α και 23 του ν. 4172/2013 (ΦΕΚ 167Α')» αναφέρονται τα εξής:

«Άρθρο 22 Εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες
……
2. Ειδικότερα, εκπίπτουν οι δαπάνες που: α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της. Συγκεκριμένα, στις δαπάνες της περίπτωσης αυτής εμπίπτει κάθε δαπάνη, που κρίνεται απαραίτητη από τον επιχειρηματία ή τη διοίκηση της επιχείρησης, ανεξάρτητα εάν αυτή πραγματοποιείται δυνάμει νόμιμης ή συμβατικής υποχρέωσης, για την επίτευξη του επιχειρηματικού σκοπού, την ανάπτυξη των εργασιών, τη βελτίωση της θέσης της στην αγορά, εφόσον αυτή ενεργείται στα πλαίσια της οικονομικής αποστολής της ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της και μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία εισοδήματος ή άλλως αποβλέπει στη διεύρυνση των εργασιών της και στην αύξηση του εισοδήματος της (ΣτΕ 2033/2012) ή στην υλοποίηση δράσεων στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.

Δεν επιτρέπεται, δε, στη φορολογική αρχή να ελέγχει τη σκοπιμότητα και το προσήκον μέτρο των δαπανών αυτών (ΣτΕ 2963/2013, ΣτΕ 1729/2013, ΣτΕ 1604/2011, κ.ά.), εκτός αν τούτο ορίζεται ρητά και ειδικά στο νόμο (π.χ. ενδοομιλικές συναλλαγές)».

• Στην με αριθμ. πρωτ.: Δ12Α 1170320 ΕΞ 2014/30.12.2014 απάντηση του Υπουργείου Οικονομικών αναφέρεται ότι: «σύμφωνα με την διοικητική και δικαστηριακή νομολογία, για την αναγνώριση μιας επαγγελματικής δαπάνης πρέπει να συντρέχουν αθροιστικά ορισμένες προϋποθέσεις όπως, η δαπάνη να προβλέπεται από διάταξη νόμου, να είναι βεβαία, δεδουλευμένη και εκκαθαρισμένη, πραγματική, παραγωγική, να προκύπτει από έγγραφα δικαιολογητικά, κλπ. και να έχει καταχωρηθεί στα βιβλία».

Περαιτέρω στις διατάξεις του άρθρου 23 του Ν. 4172/2013, όπου καθορίζονται περιοριστικά οι μη εκπιπτόμενες δαπάνες, δεν περιλαμβάνονται, μεταξύ αυτών οι δαπάνες δώρων.

Η δαπάνη που πραγματοποιεί η επιχείρηση για δώρα σε πελάτες-προμηθευτές (π.χ. καλάθια με ποτά), στα οποία δεν αναγράφεται η επωνυμία της ή άλλα χαρακτηριστικά διαφήμισής της, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί διαφημιστική δαπάνη για να υπαχθεί σε δημοτικό τέλος 2%.

Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι η έκπτωση της δαπάνης των δώρων είναι θέμα πραγματικό, και εφόσον, μπορεί να τεκμηριωθεί ότι γίνεται προς το συμφέρον της επιχείρησης (όπως προβλέπουν οι διατάξεις του ΚΦΕ), τότε η δαπάνη αυτή θα αναγνωρισθεί προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα.

Νομοθεσία-Νομολογία
Ν. 4172/2013 άρθρο 22
ΠΟΛ.1113/2.6.2015
Έγγραφο Υπ. Οικ. Αριθμ. πρωτ.: Δ12Α 1170320 ΕΞ 2014/30.12.2014