Ε1. Οδηγίες συμπλήρωσης της δήλωσης εισοδήματος φυσικών προσώπων
- Προσδιορισμός του φόρου
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΜΙΣΘΩΤΩΝ - ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ
Η κλίμακα για μισθωτούς και συνταξιούχους αποτελείται από πέντε (5) κλιμάκια με ανώτερο συντελεστή 44% ο οποίος εφαρμόζεται για εισοδήματα πάνω από 40.000 ευρώ, η οποία έχει ως εξής:
Κλιμάκια Εισοδήματος (ευρώ) | Φορολογικός Συντελεστής % | Φόρος Κλιμακίου (ευρώ) | Σύνολο | |
Εισοδήματος (ευρώ) | Φόρου (ευρώ) | |||
10.000,00 | 9 | 900,00 | 10.000,00 | 900,00 |
10.000,00 | 22 | 2.200,00 | 20.000,00 | 3.100,00 |
10.000,00 | 28 | 2.800,00 | 30.000,00 | 5.900,00 |
10.000,00 | 36 | 3.600,00 | 40.000,00 | 9.500,00 |
Υπερβάλλον | 44 |
Με την ανωτέρω κλίμακα των μισθωτών - συνταξιούχων και με τις μειώσεις του άρθρου 16 φορολογούνται τα παρακάτω εισοδήματα:
- Το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης.
- Το εισόδημα που προκύπτει από την παροχή υπηρεσίας ως διευθυντής ή μέλος του Δ.Σ. εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας σύμφωνα με την περ. δ' της παρ.2 του άρθρου 12 του ν.4172/2013.
- Το εισόδημα που εμπίπτει στην περ. στ' της παρ.2 του άρθρου 12 του ν.4172/2013 και συμπληρώνεται στους κωδικούς 307-308
- Η προστιθέμενη διαφορά αντικειμενικών δαπανών, όταν:
α) ο φορολογούμενος έχει εισόδημα μόνο από μισθωτή εργασία ή/και συντάξεις ή εφόσον το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων του προκύπτει από μισθωτή εργασία και συντάξεις ή δεν υπάρχει εισόδημα από καμία κατηγορία ή έχει εισόδημα μόνο από κεφάλαιο ή/και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό του εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ.
β) ο φορολογούμενος είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ το κρινόμενο φορολογικό έτος, ανεξαρτήτως χρονικής διάρκειας εντός του έτους.
γ) ο φορολογούμενος έχει πραγματικό εισόδημα που δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό του εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ και εφόσον δεν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα για την οποία απαιτείται η υποβολή δήλωσης έναρξης εργασιών ή ατομική αγροτική δραστηριότητα.
Ο φόρος που προκύπτει με βάση την κλίμακα μισθωτών και συνταξιούχων του άρθρου 15 μειώνεται:
α) για φορολογητέο εισόδημα έως και 12.000 ευρώ κατά 777 ευρώ (για φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα), 810 ευρώ (για φορολογούμενο με 1 εξαρτώμενο τέκνο), 900 ευρώ (για φορολογούμενο με 2 εξαρτώμενα τέκνα), 1.120 ευρώ (για φορολογούμενο με 3 εξαρτώμενα τέκνα) και 1.340 ευρώ (για φορολογούμενο με 4 εξαρτώμενα τέκνα). Για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο μετά το τέταρτο, η μείωση του φόρου αυξάνεται κατά διακόσια είκοσι (220) ευρώ για κάθε επόμενο τέκνο.
Εφόσον ο φόρος που προκύπτει είναι μικρότερος των ανωτέρω ποσών, τότε το ποσό της μείωσης περιορίζεται στο ποσό του αναλογούντος φόρου,
β) για φορολογητέο εισόδημα πάνω από 12.000 ευρώ, τα ανωτέρω ποσά μειώσεων φόρου μειώνονται κατά 20 ευρώ ανά 1.000 ευρώ εισοδήματος (δεν εφαρμόζεται για φορολογούμενους με περισσότερα από 5 εξαρτώμενα τέκνα).
Επισημαίνεται ότι για φυσικά πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, φορολογείται το πενήντα τοις εκατό (50%) του καθαρού εισοδήματος από μισθωτή εργασία που προέρχεται από την πλήρωση νέας θέσης εργασίας.
Το υπόλοιπο πενήντα τοις εκατό (50%) του ως άνω καθαρού εισοδήματος απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος και την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43 Α.
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΙΣΦΟΡΑΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ (ΑΡΘ. 43Α Ν.4172/2013)
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης (άρθρου 43Α ν.4172/2013) προσδιορίζεται σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:
Κλιμάκιο εισοδήματος (ευρώ) | Συντελεστής εισφοράς αλληλεγγύης % | Εισφορά αλληλεγγύης κλιμακίου (ευρώ) | Σύνολο Εισοδήματος (ευρώ) | Σύνολο εισφοράς αλληλεγγύης (ευρώ) |
12.000 | 0 | 0 | 12 | 0 |
8.000 | 2,2 | 176 | 20 | 176 |
10.000 | 5 | 500 | 30 | 676 |
10.000 | 6,5 | 650 | 40 | 1.326 |
25.000 | 7,5 | 1.875 | 65 | 3.201 |
155.000 | 9 | 13.950 | 220 | 17.151 |
Υπερβάλλον | 10 |
Ειδικά για το φορολογικό έτος 2021 απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α τα εισοδήματα που προβλέπονται στο άρθρο αυτό, με εξαίρεση τα εισοδήματα από μισθωτή εργασία στο δημόσιο τομέα και τις συντάξεις.
Αν το εισόδημα προσδιορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 34, η απαλλαγή της παρούσας παρέχεται εφόσον για τα δύο (2) προηγούμενα φορολογικά έτη δεν έτυχε εφαρμογής ο εναλλακτικός τρόπος υπολογισμού της ελάχιστης φορολογίας, σύμφωνα με τα άρθρα 30, 31, 32, 33 και 34.
Κατόπιν τούτων, αν στο φορολογικό έτος 2021 προκύψει προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων που φορολογείται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα ή μισθωτή εργασία, προκειμένου να μην επιβληθεί η ειδική εισφορά αλληλεγγύης, πρέπει για τα δύο προηγούμενα φορολογικά έτη (2019 και 2020), είτε να μην υπάρχει προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων είτε αυτή να έχει καλυφθεί έστω και με εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση (σχετ. η Ε 2204/2020 εγκύκλιος). Η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης στην προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων που φορολογείται ως μισθωτή εργασία, χορηγείται μόνο εφόσον ο φορολογούμενος αποκτά πραγματικό εισόδημα από μισθωτή εργασία εκτός δημοσίου τομέα και συντάξεων.
ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΦΟΡΟΥ
Το ποσό του φόρου που προκύπτει, ανεξαρτήτως της κατηγορίας εισοδήματος που αποκτάται, μειώνεται κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) για δαπάνες που καταβάλλονται για δωρεές (κωδικοί 059-060) προς τους φορείς που ορίζονται στην απόφαση της παρ.2 του άρθρου 19 του ΚΦΕ (ΠΟΛ.1010/2014 Απόφαση Υφυπουργού Οικονομικών, όπως αυτή συμπληρώθηκε και ισχύει με την Α. 1468/2019 Απόφαση Υφυπουργού Οικονομικών), καθώς και για δωρεές σε αθλητικά σωματεία, όπως ορίστηκαν με την Α 1468/2019 Απόφαση Υφυπουργού Οικονομικών, εφόσον αυτές υπερβαίνουν το ποσό των 100 ευρώ στη διάρκεια του φορολογικού έτους. Το συνολικό ποσό των δωρεών των ανωτέρω περιπτώσεων δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% του φορολογητέου εισοδήματος.
Ομοίως το ποσό του φόρου που προκύπτει, ανεξαρτήτως της κατηγορίας εισοδήματος που αποκτάται, μειώνεται κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) για δαπάνες που καταβάλλονται για δωρεές τροφίμων που πραγματοποιήθηκαν από 23-7-2021 προς τους δωρεοδόχους της περ. β της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν.2859/2000 (Α'248), προκειμένου να διανεμηθούν αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση ή την ανακούφιση ευπαθών κοινωνικών ομάδων χωρίς αντάλλαγμα, εφόσον τα αγαθά αυτά δεν θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Το συνολικό πόσο της μείωσης του φόρου εισοδήματος αυτής της περίπτωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) του φορολογητέου εισοδήματος.
Το ποσό του φόρου που προκύπτει, ανεξαρτήτως της κατηγορίας εισοδήματος που αποκτάται και υπό τις ίδιες ως άνω προϋποθέσεις, μειώνεται επίσης κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) για δαπάνες για την ιδιωτική χρηματοδότηση (κωδικοί 055-058) σε δικαιούχους χρηματοδότησης, σύμφωνα με την περίπτωση ε' της παρ.1 του άρθρου 1 του ν.3023/2002, όπως ισχύει, δηλαδή σε πολιτικά κόμματα ή συνασπισμούς κομμάτων ή υποψηφίους ή αιρετούς αντιπροσώπους της Βουλής των Ελλήνων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Επίσης, ο φόρος που προκύπτει μειώνεται κατά 200 ευρώ για τον φορολογούμενο και για καθένα από τα εξαρτώμενα μέλη του (εκτός των περιπτώσεων που η έκπτωση έχει χορηγηθεί ήδη στο εξαρτώμενο τέκνο), εφόσον είναι ανάπηροι με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, είναι ανάπηροι αξιωματικοί ή οπλίτες, θύματα πολέμου, κ.λπ.Για την χορήγηση της εν λόγω έκπτωσης, σε εφαρμογή των διατάξεων της περ. α του άρθρου 17 του ν.4172/2013 δεν λαμβάνεται υπόψη επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία.
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΑΤΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ/ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ
Τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται με την κλίμακα του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις, αφού προστεθούν σε τυχόν εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις. Για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν εφαρμόζονται οι μειώσεις του άρθρου 16. Ειδικότερα, τα κέρδη από ατομική αγροτική επιχείρηση φορολογούνται αυτοτελώς με την κλίμακα του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Ο φόρος που προκύπτει για το εισόδημα από ατομική αγροτική επιχείρηση μειώνεται κατά το ποσό που προβλέπεται στο άρθρο 16. Η μείωση του φόρου εφαρμόζεται μόνο για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, όπως αυτοί ορίζονται στην κείμενη νομοθεσία, εφόσον τουλάχιστον το 50% του εισοδήματός τους προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα και σύμφωνα με την επίσημη ταυτοποίηση από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης .
Για την εφαρμογή της παραπάνω μείωσης, στο εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα δεν περιλαμβάνονται η κύρια σύνταξη από ΟΓΑ, οι αμοιβές από παροχή εργασίας με εργόσημο, οι αμοιβές εργαζομένων υπαγομένων στην ασφάλιση ΟΓΑ σε τυποποιητήρια, συσκευαστήρια και σε συναφείς χώρους για έως 150 ημερομίσθια ανά έτος, καθώς και οι αμοιβές μελών αγροτικών ή/και γυναικείων συνεταιρισμών, που απασχολούνται περιστασιακά και υπάγονται στην ασφάλιση ΟΓΑ.
Σημειώνεται ότι για φυσικά πρόσωπα που έχουν μεταφέρει τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα και έχουν υπαχθεί στον ειδικό τρόπο φορολόγησης των διατάξεων του άρθρου 5Γ του ΚΦΕ, φορολογείται το πενήντα τοις εκατό (50%) του καθαρού εισοδήματος από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα και επιχειρηματική δραστηριότητα. Το υπόλοιπο πενήντα τοις εκατό (50%) του ως άνω εισοδήματος απαλλάσσεται από τον φόρο εισοδήματος και την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43 Α.
Επισημαίνεται ότι για τις νέες ατομικές επιχειρήσεις με πρώτη δήλωση έναρξης επιτηδεύματος από 1η Ιανουαρίου 2018 και για τα τρία (3) πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητας τους, ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου κλιμακίου της κλίμακας μειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) εφόσον το εισόδημα της κατηγορίας αυτής (από επιχειρηματική δραστηριότητα) δεν υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ. (παρ 2 άρθρου 29 ν.4172/2013).
ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ
Ως προκαταβολή βεβαιώνεται ποσό ίσο με το 55% του φόρου που προκύπτει μόνο από επιχειρηματική δραστηριότητα του διανυόμενου φορολογικού έτους, αφαιρουμένων παρακρατηθέντων και προκαταβληθέντων φόρων.
Φορολογητέο εισόδημα πέραν της επιχειρηματικής δραστηριότητας (π.χ. οι φόροι των εισοδημάτων από μισθωτή εργασία και συντάξεις, κεφάλαιο κ.λπ.) δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της προκαταβολής.
Στη βεβαίωση προκαταβολής λαμβάνεται υπόψη και το ποσό του φόρου που προκύπτει λόγω τεκμαρτού προσδιορισμού του εισοδήματος, εφόσον αυτό εντάσσεται στην κατηγορία εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα. Ιδιαίτερα όταν αποκτάται για πρώτη φορά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, το προς βεβαίωση ποσό προκαταβολής φόρου περιορίζεται στο μισό.
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
1. Τα μερίσματα φορολογούνται με συντελεστή 5%
2. Οι τόκοι φορολογούνται με συντελεστή 15%
3. Τα δικαιώματα φορολογούνται με συντελεστή 20%
4. Τα εισοδήματα από ακίνητη περιουσία φορολογούνται αυτοτελώς με την παρακάτω κλίμακα:
Τα εισοδήματα από κεφάλαιο, φορολογούνται ως εξής (άρθρο 40 ν.4172/2013):
Κλιμάκια Εισοδήματος (ευρώ) | Φορολογικός Συντελεστής (%) | Φόρος Κλιμακίου (ευρώ) | Σύνολο | |
Εισοδήματος (ευρώ) | Φόρου (ευρώ) | |||
12.000 | 15 | 1.800,00 | 12.000,00 | 1.800,00 |
23.000 | 35 | 8.050,00 | 35.000,00 | 9.850,00 |
Υπερβάλλον | 45 |
Επισημαίνεται ότι στα εισοδήματα από ακίνητη περιουσία (μισθώματα) δεν επιβάλλεται ποσό συμπληρωματικού φόρου, ούτε προκαταβολή φόρου.
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ
Τα εισοδήματα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου φορολογούνται με συντελεστή 15%.
Ειδικά το εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου της παραγράφου 2 του 42Α φορολογείται με συντελεστή πέντε τοις εκατό (5%).
Η φορολόγηση της υπεραξίας από την μεταβίβαση ακινήτων έχει ανασταλεί μέχρι τις 31/12/2022.