1082337/534/0015/13.9.2007

ΘΕΜΑ: Εξόφληση τιμολογίου αξίας άνω των 15.000 ευρώ με επιταγή έκδοσης τραπέζης.

Με την από 30.8.2007 αίτησή σας μας γνωρίζετε ότι ατομική επιχείρηση με αντικείμενο δραστηριότητας παροχή υπηρεσιών ΤΑΞΙ, προέβη στην εξόφληση τιμολογίου αξίας 47.000 ευρώ, που εκδόθηκε για αγορά καινούργιου Ε.Δ.Χ., με τραπεζική επιταγή, δηλαδή με επιταγή που εκδόθηκε από τράπεζα κατόπιν κατάθεσης σε αυτήν του ανωτέρω ποσού από τον λήπτη του τιμολογίου. Περαιτέρω, μας γνωρίζετε ότι η αρμόδια Δ.Ο.Υ. διενεργώντας έλεγχο για την επιστροφή Φ.Π.Α. στον ανωτέρω επιτηδευματία, κατελόγισε στην έκθεσή της παράβαση για μη τήρηση των διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 18 του π.δ. 186/1992 (περί εξόφλησης παραστατικών αξίας άνω των 15.000 ευρώ με δίγραμμη επιταγή ή μέσω τραπεζικού λογαριασμού), διαβιβάζοντάς την στο τμήμα Κ.Β.Σ για την επιβολή των προβλεπομένων προστίμων. Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάτε εάν η παραπάνω συναλλαγή συνιστά παράβαση των διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 18 του Κ.Β.Σ. Επίσης, ρωτάτε πώς αντιμετωπίζεται η περίπτωση εξόφλησης τιμολογίων με την κίνηση τραπεζικού λογαριασμού μέσω ηλεκτρονικής εντολής (internet banking), εφόσον ο επιτηδευματίας έχει στα χέρια του μια απλή εκτύπωση επιβεβαίωσης της συγκεκριμένης συναλλαγής, χωρίς να υπάρχει σφραγίδα ή υπογραφή από τράπεζα.

Επί των ανωτέρω σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 2 του άρθρου 18 του π.δ. 186/1992 (Κ.Β.Σ.), όπως τέθηκαν και ισχύουν με την παράγραφο 5 του άρθρου 16 του ν. 2992/2002, ειδικά για την απόδειξη της συναλλαγής από το λήπτη φορολογικού στοιχείου που αφορά αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας 15.000 ευρώ και άνω, απαιτείται η τμηματική ή ολική εξόφληση να γίνεται μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με δίγραμμη επιταγή.

2. Με την παρ. 2β της 1029423/202/ΠΟΛ 1127/0015/16.4.2002 εγκυκλίου, με την οποία παρασχέθηκαν διευκρινίσεις και οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των προαναφερομένων διατάξεων επισημαίνεται ότι, στην περίπτωση εξόφλησης, τμηματικής ή ολικής, από το λήπτη των φορολογικών στοιχείων μέσω τραπεζικού λογαριασμού, η απόδειξη της συναλλαγής θα πρέπει να προκύπτει με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο, π.χ. από τα εκδιδόμενα τραπεζικά παραστατικά ή έγγραφα που αποδεικνύουν την κίνηση του λογαριασμού, τα οποία διαφυλάσσονται από τον λήπτη του στοιχείου, για όσο χρόνο ορίζεται από τις διατάξεις του Κ.Β.Σ. (αρ. 21 παρ. 2). Επίσης, με την παραπάνω εγκύκλιο διευκρινίστηκε ότι ως προς τον τύπο της δίγραμμης επιταγής καθώς και τα έννομα αποτελέσματα που συνεπάγεται η χρήση της εφαρμογή έχουν τα οριζόμενα από τις διατάξεις του ν. 5960/1933 περί επιταγών.

3. Οι ως άνω διατάξεις θεσπίστηκαν με σκοπό τον περιορισμό του φαινομένου των εικονικών συναλλαγών και τη διασφάλιση των πραγματικών συναλλαγών και όπως έχει γίνει δεκτό από τη Διοίκηση (εγγραφό μας 1052203/303/0015/30.6.2005) εφαρμόζονται είτε η συναλλαγή γίνεται άμεσα από τον οφειλέτη, είτε παρεμβάλλεται τρίτο πρόσωπο, ημεδαπό ή αλλοδαπό ως μεσολαβητής που εκτελεί εντολές του οφειλέτη.

4. Σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 5960/1933 περί επιταγής, “η επιταγή εκδίδεται επί τραπεζίτου έχοντος κεφάλαια εις την διάθεσιν του εκδότου και επί συμφωνίας, ρητής ή σιωπηράς, καθ’ ήν ο εκδότης έχει το δικαίωμα διαθέσεως των κεφαλαίων τούτων δι΄ επιταγής”. Περαιτέρω, σύμφωνα με το τρίτο εδάφιο του άρθρου 6 του ως άνω νόμου, “η εξόφληση δύναται να εκθοθεί επ΄ αυτού του εκδότου μόνον εάν πρόκειται περί επιταγής εκδιδόμενης μεταξύ διαφόρων καταστημάτων του αυτού εκδότου. Αλλ’ εν τη εξαιρετική ταύτη περιπτώσει απαγορεύεται η έκδοσις της επιταγής εις τον κομιστή.”

5. Από τα προαναφερθέντα προκύπτει ότι κατά κανόνα στην επιταγή τα πρόσωπα του εκδότη και του πληρωτή διαφέρουν, με την εξαίρεση της κατά κυριολεξία “τραπεζικής” επιταγής του άρθρου 6 του ν. 5960/1933, στην οποία ο έκδότης και ο πληρωτής ταυτίζονται και επιτρέπεται να είναι μόνο τράπεζα. Ως γνωστόν, πρακτικά προκειμένου να εκδοθεί τέτοια επιταγή από μια τράπεζα πρέπει είτε να χρεωθεί ο λογαριασμός του πελάτη της τράπεζας με το αντίστοιχο ποσό και να πιστωθεί ο ειδικός λογαριασμός που τηρείται στην τράπεζα επ’ ονόματί της ή να γίνει απευθείας κατάθεση από τον ενδιαφερόμενο στο συγκεκριμένο αυτό λογαριασμό της τράπεζας. Όπως δε επισημαίνεται (Α. Κιάντου- Παμπούκη, Δίκαιο Αξιογράφων, σελ. 347, εκδ. Σάκκουλα, 1997) η επιταγή εκδόσεως τραπέζης απαγορεύεται να εκδοθεί στον κομιστή, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος η επιταγή αυτή να υποκαταστήσει το χρήμα, καθώς δεδομένου ότι οι τράπεζες είναι φερέγγυοι οργανισμοί, οι επιταγές που εκδίδονται στον κομιστή μεταξύ καταστημάτων της ίδιας τράπεζας θα μπορούσαν με ευχέρεια να κυκλοφορούν αντί για χρήμα.

6. Από τα προαναφερθέντα προκύπτει ότι η εξόφληση τιμολογίου αξίας άνω των 15.000 ευρώ με επιταγή εκδόσεως τραπέζης συνιστά νόμιμο τρόπο εξόφλησης, εντός του πλαισίου της παρ. 2 του άρθρου 18 του Κ.Β.Σ., αφού πρόκειται για εξόφληση μέσω τραπεζικού λογαριασμού τρίτου (της τράπεζας), εφόσον ο λήπτης του τιμολογίου διαθέτει τα απαιτούμενα τραπεζικά παραστατικά ή έγγραφα από τα οποία προκύπτει η διενεργηθείσα τραπεζική συναλλαγή, δηλαδή είτε η χρέωση του λογαριασμού αυτού και η πίστωση του αντίστοιχου λογαριασμού της τράπεζας, είτε η κατάθεση στον λογαριασμό της τράπεζας, από την οποία εκδίδεται η τραπεζική επιταγή σε διαταγή του ανωτέρω προσώπου, σε συνδυασμό με φωτοαντίγραφο αυτής

7. Τέλος, η εξόφληση παραστατικών μέσω ηλεκτρονικής εντολής (internet banking) δεν αντίκειται στις διατάξεις του Κ.Β.Σ., εφόσον η πραγματοποίηση των εν λόγω συναλλαγών αποδεικνύεται στον έλεγχο από τις εκτυπώσεις που γίνονται αμέσως μετά τη συναλλαγή σε συνδυασμό με τα τραπεζικά παραστατικά που λαμβάνετε σε τακτά χρονικά διαστήματα από τις μεσολαβούσες τράπεζες.