Αθήνα, 28 Ιουνίου 2007

Αριθ. Πρωτ. 1049762/10603/Β0012

ΘΕΜΑ:Φορολογική μεταχείριση του εισοδήματος από τόκους που προκύπτουν από την παροχή πίστωσης με περιθώριο κατά τη διενέργεια συναλλαγών για αγορά μετοχών στο ΧΑ.

ΣΧΕΤ: Η από 21.5.2007 αίτησή σας.

Απαντώντας στη σχετική αίτησή σας, για το πιο πάνω θέμα σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ.γ' της παρ.1 του άρθρου 24 του ν.2238/1994, εισόδημα από κινητές αξίες είναι και αυτό που αποκτάται κάθε οικονομικό έτος από κάθε δικαιούχο κινητών αξιών, το οποίο προκύπτει από τόκους κάθε τίτλου έντοκης κατάθεσης τοις μετρητοίς ή εγγύησης, καθώς και κάθε τίτλου χρεωστικού με υποθήκη, ενέχυρο ή όχι, από εκείνους που δεν περιλαμβάνονται στις περιπτώσεις α' και β' της ίδιας παραγράφου.

2. Με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 2 του ν.2843/2000 ορίζεται, ότι επιτρέπεται η παροχή πίστωσης, με την επιφύλαξη των ειδικών διατάξεων για τα πιστωτικά ιδρύματα, από μέλος του Χρηματιστηρίου Αθηνών προς πελάτη του για την εξόφληση του τιμήματος χρηματιστηριακής αγοράς μετοχών, που πραγματοποιεί για λογαριασμό του στο Χρηματιστήριο Αθηνών, μόνον εφόσον έχει συναφθεί εγγράφως σύμβαση για τη χορήγηση πιστώσεων μεταξύ του μέλους και του πελάτη.

3. Περαιτέρω από το συνδυασμό των διατάξεων της παρ.2. άρθρου 2, παρ.1,2,3,4 του άρθρου 3, και της παρ.1 του άρθρου 5 του ν.2843/2000 προκύπτουν τα ακόλουθα: Για την εξασφάλιση της εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που απορρέουν από την παροχή πιστώσεων για αγορά μετοχών, ο πελάτης παρέχει στο μέλος ως ασφάλεια κινητές αξίες και μετρητά στο σύνολο των οποίων ονομάζεται «Χαρτοφυλάκιο Ασφαλείας». Το χαρτοφυλάκιο ασφαλείας αποτελείται από μετοχές οι οποίες αγοράζονται με πίστωση ή και από άλλες κινητές αξίες τις οποίες παρέχει συμπληρωματικά ο πελάτης ως ασφάλεια για την οφειλή που γεννάται ύστερα από τη χορήγηση κάθε πίστωσης. Η αξία του Χαρτοφυλακίου Ασφαλείας αποτιμάται κάθε εργάσιμη ημέρα και ονομάζεται Τρέχουσα Αξία του Χαρτοφυλακίου Ασφαλείας. Συνιστάται δε νόμιμο ενέχυρο υπέρ του μέλους επί των κινητών αξιών που περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιο ασφαλείας. Για κάθε αγορά μετοχών με πίστωση ο πελάτης υποχρεούται να καταθέσει κινητές αξίες ή να καταβάλει μετρητά ώστε να προκύπτει αρχικό περιθώριο. Επίσης, η διαφορά μεταξύ της τρέχουσας αξίας των κινητών αξιών που περιέρχονται στο χαρτοφυλάκιο ασφαλείας και του χρεωστικού υπολοίπου καλείται περιθώριο.

4. Εξάλλου, με τις διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 1 του ν.2396/1996, ορίζεται ως παρεπόμενη επενδυτική υπηρεσία η παροχή πιστώσεων ή δανείων σε επενδυτές προς διενέργεια συναλλαγών σε τίτλους. Η Τράπεζα της Ελλάδος δύναται να θέτει κανόνες για την παροχή πιστώσεων και δανείων από τις ΕΠΕΥ.

5. Με την Α26138/ΠΟΛ. 46/10.2.1959 διαταγή μας, έχει γίνει δεκτό ότι, δεν υπάρχει υποχρέωση παρακράτησης φόρου στους τόκους των οποίων δικαιούχος είναι Τράπεζα καθόσον για την Τράπεζα οι τόκοι αυτοί, επειδή προέρχονται από την κύρια της εμπορική δραστηριότητα, θεωρούνται ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις και όχι εισόδημα από κινητές αξίες.

6. Με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 4 του άρθρου 54 του ν.2238/1994 ορίζεται , ότι έναντι του φόρου που αναλογεί στο εισόδημα από κινητές αξίες των άρθρων 24 και 25 του νομοθετήματος αυτού (μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι τόκοι) ενεργείται παρακράτηση 20%. Η παρακράτηση φόρου ενεργείται σύμφωνα με την περ. ε' της παρ. 5 του ίδιου άρθρου και νόμου από την καταβολή τους ή την εγγραφή τους στα βιβλία του οφειλέτη σε πίστωση του δανειστή.

Εξαιρετικά, αν ο οφειλέτης τόκων είναι φυσικό πρόσωπο το οποίο δεν ασκεί επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα, δεν ενεργείται παρακράτηση φόρου. Στην περίπτωση αυτή, ο δικαιούχος του εισοδήματος των τόκων έχει υποχρέωση να αποδώσει τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος είκοσι τοις εκατό (20%) στην αρμόδια για τη φορολογία του δημόσια οικονομική υπηρεσία, μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του επόμενου μήνα, από αυτόν μέσα στον οποίο έγινε η καταβολή των τόκων.

7. Με την αριθ. 1056264/10668/Β0012/2003 διαταγή μας έχει γίνει δεκτό ότι οι τόκοι που αποκτά χρηματιστηριακή εταιρεία από επενδυτές -πελάτες για την αγορά μετοχών λόγω καθυστέρησης εξόφλησης του τιμήματος της αγοράς των μετοχών αποτελούν σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 24 του ν.2238/1994 εισόδημα από κινητές αξίες.

8. Από τα στοιχεία της αίτησης σας προκύπτει, ότι ως χρηματιστηριακή εταιρεία ΑΕΠΕΥ παρέχετε ως παρεπόμενη επενδυτική υπηρεσία στους πελάτες-επενδυτές σας την παροχή πίστωσης με περιθώριο προκειμένου να αγοράσουν περισσότερες μετοχές από εκείνες που θα τους επέτρεπε το διαθέσιμο κεφάλαιό τους. Για τη δανειακή αυτή σύμβαση παροχής πίστωσης οι πελάτες σας καταβάλλουν τόκους.

9. Ενόψει των ανωτέρω και δεδομένου ότι οι τόκοι αυτοί δεν αποτελούν το κατεξοχήν έσοδο της δραστηριότητάς σας (όπως συμβαίνει με τις τράπεζες) συνάγεται, ότι δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις. Κατά συνέπεια, οι τόκοι που αποκτάτε σύμφωνα με τα πιο πάνω από τους επενδυτές πελάτες σας για την παροχή πίστωσης με περιθώριο αποτελούν εισόδημα από κινητές αξίες σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 24 του ν.2238/1994 και υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου 20% και σε περίπτωση που ο πελάτης είναι φυσικό πρόσωπο (μη επιτηδευματίας) θα αποδίδετε εσείς το φόρο 20%, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παράγραφο 6 του παρόντος.

Ο πιο πάνω φόρος 20% εκπίπτει από τον αναλογούντα φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ.α' παρ.4 του άρθρου 109 του ν.2238/1994 σε συνδυασμό με την παρ.2 του άρθρου 114 του ίδιου νόμου.