Θέμα: Υπαγωγή ή μη στο Φ.Π.Α. της αμοιβής προσώπου που συμβάλλεται ως ερευνητής σε πανεπιστημιακό ερευνητικό πρόγραμμα

Σχετ.: Το από 27.11.2012 έγγραφό σας

Σε απάντηση του ανωτέρω σχετικού, σας πληροφορούμε τα εξής:

1. Όπως προκύπτει από το έγγραφό σας πρόκειται να συμβληθείτε με σύμβαση ανάθεσης έργου για διάστημα ενός έτους με το ........ Πανεπιστήμιο ............ για την παροχή έργου ως ερευνητικό προσωπικό για την επιστημονική υποστήριξη ενός προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών του Πανεπιστημίου. Τίθεται το ερώτημα αν η ανωτέρω υπηρεσία υπάγεται ή όχι στο Φ.Π.Α.

2. Με την ΑΥΟ 1040588/1700/528/0014/ΠΟΛ.1128/8.4.1997 καθορίστηκε η διαδικασία καταβολής Φ.Π.Α. κατά την αγορά, εισαγωγή ή ενδοκοινοτική απόκτηση καινούργιου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, καθώς και τη λήψη υπηρεσιών, που πραγματοποιούνται από τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά ή Ιδρύματα Τεχνολογίας και Έρευνας, που συμβάλλονται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πραγματοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων για λογαριασμό της.

3. Σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 4 της εν λόγω ΑΥΟ, οι υπηρεσίες που παρέχονται στο εσωτερικό της χώρας, στα πρόσωπα του άρθρου 1 της ίδιας απόφασης από πρόσωπα που συμβάλλονται με αυτά ως ερευνητές σε ερευνητικά προγράμματα, δεν υπάγονται στο Φ.Π.Α., καθώς για το σκοπό αυτό θεωρείται ότι δημιουργούνται δεσμοί εξάρτησης μεταξύ του παρέχοντα την υπηρεσία και του λήπτη αυτής, κατά τις διατάξεις του άρθρου 3.1, δεύτερο εδάφιο του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000), ανεξάρτητα από την υφιστάμενη ή μη μεταξύ τους σύμβαση.

4. Με τα άρθρα 1 και 2 της ίδιας ως άνω απόφασης και το άρθρο 5 της ΑΥΟ ΠΟΛ. 1015/2000 ορίζονται τα δικαιούχα πρόσωπα και οι όροι και οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή της απόφασης αυτής. Σημειώνεται ότι μια από τις προϋποθέσεις εφαρμογής της είναι τα δικαιούχα πρόσωπα να συμβάλλονται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πραγματοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων, που χρηματοδοτούνται από αυτήν, μερικά ή ολικά (άρθρο 2.1 ΑΥΟ ΠΟΛ. 1128/97)

5. Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 6 της ΑΥΟ 1004368/52700014 Α/ΠΟΛ.1015/14.1.2000, με την οποία τροποποιήθηκε η ΑΥΟ ΠΟΛ. 1128/1197, ορίζεται ότι τα δικαιούχα πρόσωπα μπορούν αντί της αναστολής καταβολής του Φ.Π.Α. να εφαρμόζουν το κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., καταβάλλοντας τον αναλογούντα Φ.Π.Α. στις αγορές, εισαγωγές, ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και στις λήψεις υπηρεσιών, και να ζητούν επιστροφή Φ.Π.Α. κατά το μέρος των εσόδων που προέρχονται από κοινοτική χρηματοδότηση.

6. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι οι ερευνητές που συμμετέχουν στην πραγματοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων δεν υπάγονται στο Φ.Π.Α. μόνο στην περίπτωση που για το πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουν ακολουθείται η ειδική διαδικασία της ΠΟΛ. 1128/1997. Αντίθετα, στην περίπτωση που ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν πληροί τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή της εν λόγω απόφασης ή ο φορέας υλοποίησης έχει επιλέξει το κανονικό καθεστώς, δεν έχει εφαρμογή η παράγραφος 5 του άρθρου 4 της ΠΟΛ. 1128/1997.

7. Στην περίπτωση που δεν εφαρμόζεται η παράγραφος 5 του άρθρου 4 της ΑΥΟ ΠΟΛ.1128/1997, ισχύουν οι διατάξεις του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του Κώδικα Φ.Π.Α., όπως εξειδικεύτηκαν με τις ΑυΟ Σ.800/129/ΠΟΛ.68/4.3.87 και Σ.866/139/ΠΟΛ.74/10.3.1987 και ερμηνεύτηκαν με την ΕΔΥΟ Σ.1166/182/ΠΟΛ.116/6.4.1987, κατά τις οποίες η παροχή υπηρεσιών από φυσικά πρόσωπα προς το Δημόσιο, Δήμους, ΝΠΔΔ κλπ, έστω και με σύμβαση μίσθωσης έργου, δεν υπάγεται στο Φ.Π.Α., όταν από τον τρόπο της παροχής των υπηρεσιών αυτών προκύπτει ότι δημιουργούνται δεσμοί εξάρτησης όσον αφορά τους όρους εργασίας ή την αμοιβή και συνεπάγονται την ευθύνη του εργοδότη.

8. Η διάταξη αυτή έχει γενική εφαρμογή σε κάθε περίπτωση παροχής υπηρεσιών από φυσικά πρόσωπα, εφόσον μετά από έλεγχο των πραγματικών περιστατικών από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. διαπιστώνεται ότι δημιουργούνται δεσμοί εξάρτησης. Προς το σκοπό αυτό θα πρέπει να συντρέχουν τουλάχιστον οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Η υπηρεσία να παρέχεται για ορισμένο ή αόριστο χρόνο,
• να εκτελείται σύμφωνα με τις οδηγίες, τις εντολές και την εποπτεία του εργοδότη,
• την ευθύνη για το αποτέλεσμα της υπηρεσίας να την έχει ο εργοδότης,
• να υπάρχει διαρκής απασχόληση και φυσική παρουσία του παρέχοντος στους χώρους εργασίας του εργοδότη,
• η αμοιβή να καταβάλλεται περιοδικά (π.χ. μηνιαία)

9. Σε περίπτωση που δε διαπιστωθεί, κατά τα ανωτέρω, σχέση εξάρτησης, οι υπηρεσίες έρευνας οι οποίες παρέχετε υπάγονται στο Φ.Π.Α.

10. Σε κάθε περίπτωση ο έλεγχος των πραγματικών περιστατικών ανήκει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.