Υπουργείο Εθνικής
Οικονομίας και Οικονομικών

15 Νοεμβρίου 2023

Δελτίο Τύπου

12 Fake news για το νομοσχέδιο για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής

1. Με το φορολογικό νομοσχέδιο η κυβέρνηση βάζει κεφαλικό φόρο στους ελεύθερους επαγγελματίες.

Αντιθέτως είναι μια τομή με βάση την κοινή λογική στο ζήτημα της φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών. Σήμερα, από τους 500.000 ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν εισοδήματα μόνο από την άσκηση του επαγγέλματός τους, οι μισοί (54%) δηλώνουν μηδενικό εισόδημα, ενώ το 85% δηλώνει ετήσιο εισόδημα κάτω από τις 10 χιλιάδες ευρώ! Το νομοσχέδιο προβλέπει κάτι πολύ απλό: ότι δηλαδή δεν μπορεί ένας ελεύθερος επαγγελματίας- και μάλιστα επί σειρά ετών- να επιβιώνει με ζημιές ή να δηλώνει λιγότερα και να φορολογείται λιγότερο από έναν εργαζόμενο που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό. 

Όσοι θέλουν να διαιωνιστεί αυτό το καθεστώς, αποδέχονται ταυτόχρονα να πληρώνουν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι δυσανάλογα περισσότερους φόρους από τους ελεύθερους επαγγελματίες, σηκώνοντας τα βάρη και εκείνων που φοροδιαφεύγουν. Υπενθυμίζουμε πως σήμερα ο μισθωτός πληρώνει 1.167 ευρώ μέσο φόρο και ο συνταξιούχος 847 ευρώ μέσο φόρο. Αποδέχονται επιπλέον την αδικία και μέσα στις τάξεις των επαγγελματιών. Δηλαδή ανάμεσα σε εκείνους που είναι συνεπείς και επωμίζονται δυσανάλογο βάρος (το 4% των επαγγελματιών πληρώνει το 50% των φόρων) και τους υπόλοιπους που όχι μόνο δεν συνεισφέρουν το μερίδιό τους στο κοινό ταμείο, αλλά εισπράττουν επιπλέον κοινωνικά επιδόματα και παροχές εμφανιζόμενοι ως ευάλωτοι!

2. Η Νέα Δημοκρατία δεν είπε προεκλογικά ότι θα φορολογήσει τους ελεύθερους επαγγελματίες. Τότε υποσχόταν μείωση φόρων και τώρα βάζει νέους φόρους.

Πουθενά στο νομοσχέδιο δεν αναφέρεται η οποιαδήποτε αύξηση των φορολογικών συντελεστών ή η οποιαδήποτε επιβολή νέου φόρου! Αυτό το οποίο προβλέπεται είναι μια δέσμη παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η αποκάλυψη φορολογητέας ύλης από μερίδα ελευθέρων επαγγελματιών, που υποδηλώνουν εισοδήματα και ως εκ τούτου δεν πληρώνουν τον φόρο που τους αναλογεί. Η Νέα Δημοκρατία προεκλογικά είχε δεσμευτεί για την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, η οποία μάλιστα γίνεται 1 χρόνο νωρίτερα. Παράλληλα, τονίζοντας ότι η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής αποτελεί προτεραιότητα, είχε μιλήσει συνδυαστικά και για την ανάγκη φορολογικής συμμόρφωσης. Αυτός ο στόχος επιχειρείται να επιτευχθεί στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Επιπλέον, δεν πρέπει κανείς να ξεχνά πως την προηγούμενη τετραετία μειώθηκαν 50 διαφορετικοί φόροι και εισφορές. Οι δε ελεύθεροι επαγγελματίες εξακολουθούν να φορολογούνται με την ίδια κλίμακα που ίσχυε και πέρυσι. Όσοι δήλωναν τα πραγματικά τους εισοδήματα δεν θα έχουν επιβάρυνση από τη θέσπιση του τεκμηρίου της ελάχιστης αμοιβής, αλλά αντίθετα θα ελαφρυνθούν από τη σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος. Οι υπόλοιποι θα κληθούν να συνεισφέρουν αυτό που τους αναλογεί και τίποτα περισσότερο. Με ειδικές εξαιρέσεις, αλλά και μειώσεις φόρου για εκείνους που έχουν πραγματικά ανάγκη.

3. Για άλλη μία φορά αντί να κυνηγήσουν τα «μεγάλα ψάρια» που φοροδιαφεύγουν, τα βάζουν με τους μικρούς.

Όσοι επικαλούνται οριζόντια μέτρα και αποφυγή της Κυβέρνησης να κυνηγήσει τα «μεγάλα ψάρια» θα πρέπει να ξαναδιαβάσουν τις σχετικές επίσημες ανακοινώσεις. Οι παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής δεν έχουν ως επίκεντρο τους αδύναμους ή τα μαγαζιά της γειτονιάς που δηλώνουν τους φόρους τους. Αντιθέτως περιλαμβάνουν δράσεις για το σύνολο των επιχειρήσεων ανεξαρτήτως μεγέθους σε ένα ευρύ φάσμα οικονομικών δραστηριοτήτων: από το λιανεμπόριο (επέκταση και διασύνδεση των POS), τη διακίνηση καυσίμων (απαγόρευση συνεργασίας με παραβατικά πρατήρια), την κτηματαγορά (απαγόρευση μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων), τη διασταύρωση εισοδημάτων με τις πλατφόρμες για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, μέχρι τους περισσότερους και πιο διαφανείς ελέγχους από την ΑΑΔΕ και την επέκταση των ψηφιακών παραστατικών. 

Από την εφαρμογή των παραπάνω δράσεων όλοι οι πολίτες θα βγουν ωφελημένοι. Και φυσικά και οι ίδιες οι επιχειρήσεις- και ιδίως οι πιο μικρές- οι οποίες θα δουν να ενισχύονται οι κανόνες του ανταγωνισμού και της δίκαιης φορολόγησης. Όσοι υποστηρίζουν αυτές τις απόψεις για τα «μεγάλα ψάρια» που δήθεν έχουν ασυλία, ξεχνούν επίσης την έκτακτη εισφορά που επέβαλε αυτή η κυβέρνηση στα διυλιστήρια, τη φορολόγηση των υπερκερδών παραγωγών και προμηθευτών ενέργειας, αλλά και τα πρόστιμα εκατομμυρίων ευρώ σε μεγάλες αλυσίδες λιανεμπορίου και πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Αλλά ακόμα και οι παρεμβάσεις μας στους ελεύθερους επαγγελματίες, διευκολύνουν το κυνήγι της μεγάλης φοροδιαφυγής, καθώς δίνουν χώρο και χρόνο στη φορολογική διοίκηση να ελέγξει τα μεγαλύτερα εισοδήματα.

4. Η κυβέρνηση στοχοποιεί ως φοροφυγάδες τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Στοχοποιούμε τη φοροδιαφυγή και όχι τους ελεύθερους επαγγελματίες. Απόδειξη το ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, που δηλώνουν κανονικά τα εισοδήματά τους, όχι μόνο δεν θα επιβαρυνθούν, αλλά θα έχουν ελάφρυνση από τη μείωση του τέλους επιτηδεύματος. Από τους 735.000 ελεύθερους επαγγελματίες, οι 138.000 θα έχουν μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά 560 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας, οι 124.000 δεν θα έχουν επιβάρυνση ή ελάφρυνση και οι 473.000 θα πληρώσουν μεγαλύτερο φόρο, κατά μέσο όρο 1.444 ευρώ ο καθένας. Είναι προφανές ότι με αυτά τα δεδομένα κανένας δεν μπορεί να πάρει στα σοβαρά όσους μιλούν για «στοχοποίηση» και «φορολογική ασφυξία» των ελευθέρων επαγγελματιών. Την ίδια ώρα υπάρχουν και συγκεκριμένες προβλέψεις που επιτρέπουν στον ελεύθερο επαγγελματία να πληρώσει μειωμένους φόρους επικαλούμενος λόγους ανωτέρας βίας, λόγους υγείας, εγκυμοσύνη, λοχεία, φυσικές καταστροφές κ.λπ., που καθιστούν δύσκολη έως αδύνατη την απρόσκοπτη άσκηση του επαγγέλματος του.

5. Η κυβέρνηση βάζοντας τεκμαρτό εισόδημα στους ελεύθερους επαγγελματίες κάνει ό,τι έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ με τον νόμο Κατρούγκαλου.

Αυτό είναι πραγματικά αστείο. Ο νόμος Κατρούγκαλου επιβάρυνε υπέρμετρα τη μεσαία τάξη και όσους δήλωναν τα πραγματικά τους εισοδήματα, με υψηλότατες ασφαλιστικές εισφορές. Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ήταν που τις μείωσε σημαντικά. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι εισφορές με το σύστημα Κατρούγκαλου ήταν μέχρι και τριπλάσιες σε σχέση με το σημερινό καθεστώς. Υπήρχαν ελεύθεροι επαγγελματίες που έπρεπε να πληρώνουν κάθε μήνα 600 ή 700 ευρώ ασφαλιστικές εισφορές, καθώς το ύψος τους είχε συνδεθεί με το ύψος των φορολογητέων εισοδημάτων τους. Το σύστημα που εφαρμόζουμε, όχι μόνο δεν επιβαρύνει υπέρμετρα, αλλά αντιθέτως επιβραβεύει τους ειλικρινείς φορολογούμενους, οι οποίοι δεν θα πληρώσουν επιπλέον φόρο σε σχέση με αυτόν που πλήρωναν μέχρι τώρα και θα έχουν όφελος παράλληλα από την επίσπευση της μείωσης του τέλους επιτηδεύματος. 

Το συμπέρασμα είναι το εξής: Με τον νόμο Κατρούγκαλου οι ελεύθεροι επαγγελματίες οδηγούνταν με μαθηματική ακρίβεια στην οικονομική και επιχειρηματική εξαθλίωση. Με το νέο σύστημα φορολόγησης, η συμμετοχή των ελευθέρων επαγγελματιών στα συνολικά έσοδα θα αυξηθεί από 0,8% σε 1,1% του ΑΕΠ, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη βρίσκεται στο 2,1%. Όσοι επομένως ψάχνουν να βρουν συσχετισμούς μεταξύ των δυο συστημάτων ματαιοπονούν!

6. Το σύστημα της «ελάχιστης αμοιβής» είναι άδικο γιατί δεν αναγνωρίζει ότι μπορεί μία χρονιά ένας ελεύθερος επαγγελματίας να έχει ζημιές αντί για κέρδη.  

Υπογραμμίζουμε ότι το τεκμήριο που εισάγεται είναι μαχητό. Ο ελεύθερος επαγγελματίας, λοιπόν, μπορεί να εξαιρεθεί από το σύστημα αυτό εάν η άσκηση του επαγγέλματος συνδέεται ιδίως με λόγους υγείας, φυσικές καταστροφές, στρατιωτική θητεία, εγκυμοσύνη, λοχεία, ανωτέρα βία κ.λπ. Ο ελεύθερος επαγγελματίας, επίσης, μπορεί να προσφύγει στις φορολογικές αρχές και να αποδείξει κάθε αντικειμενική αδυναμία, δεχόμενος φυσικά να γίνει και ο κάθε αναγκαίος έλεγχος. Αυτό ισχύει ήδη με τα τεκμήρια διαβίωσης. Την ίδια ώρα προβλέπεται μηδενικό τεκμήριο για νέους επαγγελματίες για τα 3 πρώτα χρόνια λειτουργίας τους και μόνο από τον έκτο χρόνο θα πληρώνουν το 100% του φόρου, που αναλογεί στο τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής. Προβλέπεται, επίσης, μειωμένο τεκμήριο κατά 50% για όσους κατοικούν σε χωριά κάτω των 500 κατοίκων ή σε νησιά κάτω των 3.100 κατοίκων και μηδενικό τεκμήριο για άτομα με αναπηρία με ποσοστό άνω του 80%.

Εν πάση περιπτώσει, αναγνωρίζουμε τις ειδικές συνθήκες κατά τις οποίες ένας επαγγελματίας δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις φορολογικές του υποχρεώσεις. Από την άλλη πλευρά ωστόσο, δεν είναι λογικό ένας ελεύθερος επαγγελματίας να δηλώνει για 5, 10, 15 χρόνια συνεχώς ζημιές ή μηδενικά έσοδα. Διερωτάται κανείς πώς μπορεί να συνεχίζεται μια επιχειρηματική δραστηριότητα όταν επί σειρά ετών καθίσταται ζημιογόνος. Αυτό λέει η κοινή λογική. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό πως 170.000 ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν την τελευταία πενταετία μηδενικά εισοδήματα ή ζημιές. Και το 54% του συνόλου των ελευθέρων επαγγελματιών μόνο πέρυσι δήλωσαν μηδενικά εισοδήματα! 

7. Η κυβέρνηση αν πραγματικά ήθελε να χτυπήσει τη φοροδιαφυγή θα έδινε κίνητρα στους καταναλωτές για να ζητούν αποδείξεις.

Η πραγματικότητα είναι ότι κίνητρα προκειμένου οι καταναλωτές να ζητούν αποδείξεις υπάρχουν και ενισχύονται με το νέο νομοσχέδιο. Όπως είναι γνωστό με το ισχύον πλαίσιο, το αφορολόγητο για μισθωτούς και συνταξιούχους «χτίζεται» με ηλεκτρονικές δαπάνες που αντιστοιχούν στο 30% του εισοδήματος με όριο τις 20.000 ευρώ. Πρόσφατα δε έχει δοθεί η δυνατότητα να συνυπολογίζονται ετησίως και δαπάνες από υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, ταξί, κουρεία - κομμωτήρια, γυμναστήρια, κ.λπ. Ακόμα σημαντικότερα κίνητρα έχουν δοθεί για υπηρεσίες που είναι σχετικές με την υγεία, οι οποίες υπολογίζονται στο διπλάσιο της αξίας τους για το «χτίσιμο» του αφορολόγητου. Παράλληλα, με το εν λόγω νομοσχέδιο δίνουμε και τη δυνατότητα χρηματικής επιβράβευσης εκείνων των πολιτών, που θα χρησιμοποιήσουν την εφαρμογή Appodixi και θα βοηθήσουν τους ελεγκτικούς μηχανισμούς να αποκαλύψουν περιπτώσεις φορολογικών παραβάσεων. Άρα το παραπάνω επιχείρημα δεν ισχύει.

8. Το σύστημα της «ελάχιστης αμοιβής» θα οδηγήσει σε απολύσεις υπαλλήλων και πολλές εταιρείες θα φύγουν στη Βουλγαρία.

Το επιχείρημα είναι απλοϊκό και αποπροσανατολιστικό. Διότι ο ελεύθερος επαγγελματίας θα διαπιστώσει, όταν έρθει η ώρα της καταβολής των φορολογικών του υποχρεώσεων, πως η επιπλέον φορολογική επιβάρυνση που προκύπτει δεν δικαιολογεί την απόλυση των υπαλλήλων του ούτε τη μεταφορά της έδρας του στο εξωτερικό. Ο ελεύθερος επαγγελματίας- ο οποίος ήδη καρπώνεται μια σειρά από φοροελαφρύνσεις, αλλά και τη σημαντική βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στη χώρα μας- δεν θα ρισκάρει την ίδια τη βιωσιμότητα της επιχείρησης του, αλλάζοντας τα πάντα σε αυτήν προκειμένου να αποφύγει να πληρώσει τον φόρο, που αναλογεί σε εκείνον που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό! Με λίγα λόγια οι αλλαγές δεν οδηγούν σε υπέρμετρη φορολόγηση που να δικαιολογεί μεγάλες ανατροπές στην επιχείρηση. Ένας συνεπής με τις φορολογικές του υποχρεώσεις ελεύθερος επαγγελματίας και αυτοαπασχολούμενος δεν έχει τίποτα να φοβάται για τη βιωσιμότητα της επιχείρησής του με την εφαρμογή του εν λόγω νομοσχεδίου.

9. Με το νέο σύστημα οι περισσότεροι ελεύθεροι επαγγελματίες θα κατεβάσουν τεχνητά τα εισοδήματα που θα δηλώνουν.  

Τα μέτρα δεν επιβαρύνουν άδικα και δυσανάλογα αυτούς που δηλώνουν εισοδήματα πάνω από τον κατώτατο μισθό. Πρώτα απ’ όλα, όλοι όσοι δηλώνουν κανονικά τα εισοδήματα τους και βρίσκονται πάνω από το τεκμήριο είτε δεν θα δουν κάποια αύξηση σε όσα θα κληθούν να καταβάλλουν είτε θα δουν μειώσεις στη φορολογία τους. Ειδικά εκείνοι που από του χρόνου (για τα εισοδήματα του 2023) δηλώσουν παραπάνω από το τεκμήριο της ελάχιστης αμοιβής θα δουν μείωση κατά 50% του τέλους επιτηδεύματος. Οπότε δεν έχουν κάποιο ουσιαστικό κίνητρο να υποδηλώσουν τα εισοδήματά τους. Αντιθέτως έχουν κίνητρο να τα δηλώνουν κανονικά, δείχνοντας την πραγματική τους οικονομική κατάσταση, κάτι που θα τους διευκολύνει επίσης στη λήψη δανείων και στην άντληση πόρων μέσω της αξιοποίησης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης. Ωστόσο, αν οποιοσδήποτε θελήσει να μειώσει τεχνητά τα εισοδήματά του υπάρχει το εργαλείο των έμμεσων τεχνικών ελέγχων της ΑΑΔΕ, το πεδίο των οποίων διευρύνεται με αυτό το νομοσχέδιο. Ενώ, επιπλέον, με τη θέσπιση του τεκμηρίου απελευθερώνονται πόροι από την πλευρά της ΑΑΔΕ για να γίνονται στοχευμένοι έλεγχοι σε όσους επιχειρήσουν τεχνηέντως να μειώσουν το δηλωθέν εισόδημα τους.

10. Αντί να αυξήσετε τους ελέγχους, ενισχύοντας τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, δίνετε κίνητρα στους πολίτες να καταγγείλουν συμπολίτες τους.

Όσοι υποστηρίζουν αυτή την άποψη αποδέχονται να γίνονται καταγγελίες των πολιτών σε υγεία, παιδεία, ασφάλεια κ.λπ., ενώ απορρίπτουν τις καταγγελίες όταν στοχεύουν στην αποκάλυψη της φοροδιαφυγής! Οι έλεγχοι από την πλευρά της ΑΑΔΕ είναι συστηματικοί και θα ενταθούν ακόμα περισσότερο ως αποτέλεσμα των διατάξεων του νομοσχεδίου. Παράλληλα, ωστόσο, δίνουμε τη δυνατότητα και στους πολίτες- δεν υποχρεώνουμε κανένα- να καταγγέλλουν τη φοροδιαφυγή μέσα από ειδική πλατφόρμα, αλλά και με την κινητροδότηση της χρήσης της εφαρμογής Appodixi. Η καταγγελία είναι δικαίωμα του πολίτη για να προστατεύσει πρωτίστως τα δικαιώματά του. Και όσοι διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους σχετικά με την πρόβλεψη αυτή, ας αναρωτηθούν πρώτα πόσες φορές και οι ίδιοι έχουν βρεθεί αντιμέτωποι με φαινόμενα φοροδιαφυγής που τους εξόργισαν ή τους αδίκησαν.

11. Οι αγρότες, ελεύθεροι επαγγελματίες με μπλοκάκι, νέοι επιχειρηματίες πώς θα αντέξουν το νέο σύστημα φορολόγησης;

Το νέο σύστημα ΔΕΝ αφορά στους αγρότες, αλλά και στους επαγγελματίες με μπλοκάκι (έως δύο πελάτες)! Ιδιαίτερα για τους νέους επιχειρηματίες προβλέπεται πλήρης απαλλαγή από την ελάχιστη αμοιβή για τα τρία πρώτα χρόνια, μείωση κατά 67% τον τέταρτο και μείωση κατά 33% τον πέμπτο. Ουσιαστικά η πλήρης εφαρμογή του τεκμηρίου ελάχιστης αμοιβής για τους νέους επιχειρηματίες αρχίζει να λειτουργεί από τον έκτο χρόνο λειτουργίας και μετά. Επίσης, στο νομοσχέδιο προβλέπεται πως τυχόν εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου. Για παράδειγμα αν το τεκμήριο για έναν επαγγελματία προσδιορίζεται στις 12.000 ευρώ και ο ίδιος έχει εισόδημα από μισθούς ύψους 7.000 ευρώ, το τεκμήριο μειώνεται στις 5.000 ευρώ (12.000-5.000).

12. Η φιλελεύθερη κυβέρνηση Μητσοτάκη στοχοποιεί δυναμικά στρώματα, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τη μεσαία τάξη.

Η φιλελεύθερη κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει μειώσει ή καταργήσει πάνω από 50 φόρους, έχει αυξήσει 3 φορές τον κατώτατο μισθό, έχει αυξήσει τις επενδύσεις και έχει μειώσει σημαντικά την ανεργία. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη τις μόνες που στοχοποιεί είναι τις διαχρονικές παθογένειες της Δημόσιας Διοίκησης. Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής θα οδηγήσει άμεσα σε αύξηση των κοινωνικών δαπανών και τελικά σε ακόμα μεγαλύτερη μείωση των φορολογικών συντελεστών και ως εκ τούτου αύξηση του εισοδήματος των πολλών. Η μεσαία τάξη θα είναι η πρώτη που θα ωφεληθεί από τους αυξημένους πόρους που θα δοθούν ήδη από την επόμενη χρονιά στους τομείς της Παιδείας και της Υγείας και που θα προέλθουν από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Όσοι επομένως απορρίπτουν και δαιμονοποιούν το σχέδιο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής να ξέρουν πως ταυτόχρονα στερούν από τους πολίτες το δικαίωμα για καλύτερες υποδομές εκπαίδευσης, αλλά και καλύτερες υπηρεσίες δημόσιας υγείας.