Αριθμ. 55490 ΕΞ 2022

ΦΕΚ B' 2108/28.04.2022

Σύστημα επιβαλλόμενων από την Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (Ε.Δ.ΕΛ.) δημοσιονομικών διορθώσεων και διαδικασίες ανάκτησης αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών από πόρους του κρατικού προϋπολογισμού ή του προϋπολογισμού της Ένωσης, ή και του προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΧΜ - ΕΟΧ), για την υλοποίηση προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο του Στόχου «Επενδύσεις για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση», καθώς και για την υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), του Ταμείου Επισιτιστικής Βοήθειας Απόρων (ΤΕΒΑ) του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠΠ), του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΧΜ - ΕΟΧ) και των Χρηματοδοτικών Μέσων (ΧΜ).

Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις:

α) του Κανονισμού (ΕΕ) 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2013 περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του Κανονισμού (ΕΚ) 1083/2006 (L 347),

β) του Κανονισμού (ΕΕ) 1309/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (2014-2020) και την κατάργηση του Kανονισμού (ΕΚ) 1927/2006 (L 347),

γ) του Κανονισμού (ΕΕ) 223/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Μαρτίου 2014, για το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ) (L 72/1),

δ) του Κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Ιουλίου 2018, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, την τροποποίηση των Κανονισμών (ΕΕ) 1296/2013, (ΕΕ) 1301/2013, (ΕΕ) 1303/2013, (ΕΕ) 1304/2013, (ΕΕ) 1309/2013, (ΕΕ) 1316/2013, (ΕΕ) 223/2014, (ΕΕ) 283/2014 και της υπό στοιχεία 541/2014/ΕΕ απόφασης και για την κατάργηση του Κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 966/2012» (L 193/1),

ε) του Κανονισμού «Regulation on the implementation of the European Economic Area (EEA) Financial Mechanism 2014 - 2021 (2016) και ιδίως τα Κεφάλαια 12 και 13,

στ) του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 480/2014 της Επιτροπής της 3ης Μαρτίου 2014, για τη συμπλήρωση του Κανονισμού (ΕΕ) 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (L 138/5) και ιδίως το άρθρο 31 για τις κατ’ αποκοπήν διορθώσεις»,

ζ) της υπό στοιχεία C(2013) 9527/19.12.2013 απόφασης της Επιτροπής «για τη θέσπιση και την έγκριση κατευθυντήριων γραμμών για τον καθορισμό των δημοσιονομικών διορθώσεων που πρέπει να γίνονται από την Επιτροπή στις δαπάνες που χρηματοδοτούνται από την Ένωση στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης, λόγω μη συμμόρφωσης με τους κανόνες περί δημόσιων συμβάσεων»,

η) της υπό στοιχεία C (2019) 3452 final/14.5.2019 απόφασης της Επιτροπής «για τη θέσπιση κατευθυντηρίων γραμμών για τον καθορισμό των Δημοσιονομικών Διορθώσεων που πρέπει να γίνονται στις δαπάνες που χρηματοδοτούνται από την Ένωση για μη συμμόρφωση με τους ισχύοντες κανόνες για τις Δημόσιες Συμβάσεις»,

θ) του ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ ΕΕ) - δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (Α' 143) και ειδικότερα τα άρθρα 96 και 121-123,

ι) του ν. 4314/2014 (Α' 265) σχετικά με τη διαχείριση, τον έλεγχο και την εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 και ιδίως των παρ. 8 και 15 του άρθρου 12, τα άρθρα 22, 33, 44, 45 και 51,

ια) του ν. 4622/2019 «Επιτελικό Κράτος: Οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Kυβέρνησης, των Κυβερνητικών Οργάνων και της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης» (Α' 133).

ιβ) του ν.δ. 356/1974 «Περί Κώδικος Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων» (Α' 90), όπως ισχύει,

ιγ) του άρθρου 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005, Α' 98), όπως διατηρήθηκε σε ισχύ με την παρ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α' 133),

ιδ) του π.δ. 16/1989 «Κανονισμός λειτουργίας Δημοσίων Οικονομικών Υπηρεσιών (Δ.Ο.Υ.) και των Τοπικών Γραφείων και καθήκοντα υπαλλήλων αυτών» (Α' 6),

ιε) του π.δ. 142/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Οικονομικών» (Α' 181),

ιστ) του π.δ. 6/2022 «Σύσταση και μετονομασία Γενικών Γραμματειών, σύσταση Ειδικής Γραμματείας, μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων» (Α' 17),

ιζ) της υπό στοιχεία Υ70/30.10.2020 (Β' 4805) απόφασης του Πρωθυπουργού περί ανάθεσης αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών, Θεόδωρο Σκυλακάκη,

ιη) της υπό στοιχεία 2/58493/ΔΠΓΚ/2018 απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών «Οικονομική και Διοικητική Ταξινόμηση του κρατικού προϋπολογισμού» (Β' 3240), όπως τροποποιήθηκε με την υπό στοιχεία 2/6509/ΔΠΓΚ/2020 (Β' 375) απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών.

2. Την ανάγκη τροποποίησης της υπ’ αρ. 286/20.1.2017 απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών (Β' 466), κυρίως λόγω τροποποιήσεων, στα άρθρα 12 και 33 και 12 του ν. 4314/2014, καθώς και σε λοιπές ενωσιακές και εθνικές διατάξεις.

3. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις αυτής της απόφασης, δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:

Άρθρο 1

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

Αντικείμενο της παρούσας είναι η θέσπιση των κανόνων που διέπουν το σύστημα των επιβαλλόμενων δημοσιονομικών διορθώσεων και τις διαδικασίες ανάκτησης των αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών από πόρους του κρατικού προϋπολογισμού ή του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή / και του προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΧΜ - ΕΟΧ) και οι οποίοι εφαρμόζονται από την Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (Ε.Δ.ΕΛ.), σε συνέχεια:

α) των ελέγχων που διενεργούνται από την Ε.Δ.ΕΛ. σύμφωνα με τα άρθρα 11 και 12 του ν. 4314/2014,

β) της αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των ελέγχων, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην περ. (β) της παρ. 8 του άρθρου 12 του ν. 4314/2014.

Άρθρο 2

ΟΡΙΣΜΟΙ

Για τους σκοπούς της παρούσας νοούνται ως:

«Παρατυπία»: Κάθε παράβαση διάταξης του ενωσιακού ή του σχετικού με την εφαρμογή του εθνικού δικαίου, η οποία προκύπτει από πράξη ή παράλειψη οικονομικού φορέα που εμπλέκεται στη θέσπιση και εφαρμογή των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (εφεξής ΕΔΕΤ) και η οποία ζημιώνει ή ενδέχεται να ζημιώσει το γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του ΧΜ ΕΟΧ και του ελληνικού κράτους, με τον καταλογισμό αδικαιολόγητης δαπάνης στον προϋπολογισμό τους.

«Συστημική παρατυπία»: Παρατυπία που έχει ενδεχομένως επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα, με μεγάλη πιθανότητα εμφάνισης σε παρεμφερή είδη πράξεων, η οποία προκύπτει από σοβαρή ανεπάρκεια στην αποτελεσματική λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου, συμπεριλαμβανομένης της παράλειψης καθορισμού κατάλληλων διαδικασιών, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 1303/2013 και τους ειδικούς κανόνες για κάθε ταμείο.

«Δημοσιονομική Διόρθωση»: Η ακύρωση του συνόλου ή μέρους της ενωσιακής ή και Εθνικής συμμετοχής σε ένα έργο ή πράξη, στο πλαίσιο της συγχρηματοδότησής του από την Ε.Ε. για την περίοδο 2014-2020, η οποία είναι ανάλογη της παράτυπης δαπάνης που διαπιστώνεται.

«Οριζόντια Δημοσιονομική Διόρθωση»: Η ακύρωση του συνόλου ή μέρους της ενωσιακής ή και Εθνικής Συμμετοχής σε παρεμφερή είδη έργων ή πράξεων, στο πλαίσιο της συγχρηματοδότησής τους από την Ε.Ε. για την περίοδο 2014-2020 ή από τον ΧΜ ΕΟΧ για την περίοδο 2014-2021, η οποία επιβάλλεται σε συνέχεια διαπίστωσης συστημικής παρατυπίας στο πλαίσιο ελέγχου ή στο πλαίσιο αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των ελέγχων της Ε.Δ.ΕΛ.

«Αχρεωστήτως καταβληθείσα δαπάνη»: Κάθε δαπάνη στην οποία δεν αντιστοιχεί ίσης αξίας παραδοθέν προϊόν, έργο ή υπηρεσία σύμφωνα με τους όρους της σχετικής σύμβασης ή απόφασης, με την οποία αναλήφθηκε η υποχρέωση της δαπάνης.

«Δικαιούχος»: Δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας και, για τους σκοπούς του κανονισμού ΕΤΘΑ μόνο φυσικό πρόσωπό που έχει την ευθύνη για την έναρξη ή την έναρξη και την εφαρμογή πράξεων. Στο πλαίσιο των καθεστώτων κρατικών ενισχύσεων, ο φορέας που λαμβάνει την ενίσχυση, ενώ στο πλαίσιο των μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής, ο φορέας που εφαρμόζει το Μέσο Χρηματοοικονομικής Τεχνικής ή το Ταμείο Χαρτοφυλακίου, κατά περίπτωση.

«Ανάκτηση»: Η επιστροφή από τον λαβόντα στον Κρατικό Προϋπολογισμό των αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών. Ειδικά στις περιπτώσεις πράξεων κρατικών ενισχύσεων ως λαβών θεωρείται ο δικαιούχος (λήπτης της ενίσχυσης).

«Μείωση Ορίου Πληρωμών του Εθνικού Σκέλους του ΠΔΕ»: Η μείωση του ορίου πληρωμών του εθνικού σκέλους του ΠΔΕ του Υπουργείου ή της οικείας Περιφέρειας που εποπτεύει τον υπόχρεο φορέα στον οποίο διαπιστώθηκε η παρατυπία, μείωση η οποία είναι ανάλογη της παράτυπης δαπάνης που διαπιστώνεται.

Για τους σκοπούς του ΕΤΠΠ, νοούνται ως:

«Φορέας Υλοποίησης»: κάθε φορέας, δημόσιος ή ιδιωτικός ή Ένωση Φορέων που επιλέγεται είτε από την Αρχή Διαχείρισης, είτε από τον Ενδιάμεσο Φορέα (ΕΦ), για την υλοποίηση μέρους ή του συνόλου των ενεργειών του έργου.

«Δικαιούχος ή Ωφελούμενος (εν τοις πράγμασι)»: είναι οι κατηγορίες των εργαζομένων και αυτοαπασχολουμένων, που αναφέρονται στο άρθρο 6 του Κανονισμού (ΕΕ) 1309/2013

Για τους σκοπούς των Χρηματοδοτικων Μέσων (ΧΜ), νοούνται ως:

«πράξη»: συνίσταται στις χρηματοδοτικές συνεισφορές από ένα ή περισσότερα ΕΠ σε ΧΜ και στη συνακόλουθη χρηματοδότηση που παρέχουν τα εν λόγω μέσα. Στην περίπτωση ΧΜ που εφαρμόζονται μέσω Ταμείου Χαρτοφυλακίου, η πράξη αποτελείται από τη συνεισφορά του/των ΕΠ στο Ταμείο Χαρτοφυλακίου, τις ακόλουθες συνεισφορές στους Ενδιάμεσους Χρηματοδοτικούς Οργανισμούς (ΕΧΟ) και τις ακόλουθες επενδύσεις στους τελικούς αποδέκτες,

«Ταμείο Χαρτοφυλακίου»: Ταμείο που έχει συσταθεί με σκοπό την παροχή υποστήριξης από ένα ή περισσότερα ΕΠ σε διάφορα ΧΜ,

«Φορέας Εφαρμογής ή δικαιούχος»: είτε ο φορέας που υλοποιεί το ΧΜ είτε το Ταμείο Χαρτοφυλακίου, κατά περίπτωση. Στην περίπτωση που τα ΧΜ εφαρμόζονται μέσω δομής που περιλαμβάνει Ταμείο Χαρτοφυλακίου, τότε ο φορέας που το εφαρμόζει είναι ο μόνος δικαιούχος της πράξης,

«τελικός αποδέκτης»: το νομικό ή φυσικό πρόσωπο που λαμβάνει χρηματοδότηση μέσω ΧΜ.

Άρθρο 3

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ

1. α) Μετά το πέρας του ελέγχου, το ελεγκτικό όργανο του άρθρου 12 του ν. 4314/2014, συντάσσει έκθεση προσωρινών αποτελεσμάτων ελέγχου, στην οποία περιλαμβάνει και τυχόν συστάσεις για την επιβολή δημοσιονομικών διορθώσεων, και την υποβάλλει στη αρμόδια ελεγκτική οργανική μονάδα της ΓΔΕΣΠ, η οποία αφού προβεί σε έλεγχο ποιότητας, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Εγχειρίδιο Ελέγχων της Ε.Δ.ΕΛ., την κοινοποιεί στον ελεγχόμενο και στους λοιπούς φορείς κατά τις διατάξεις της περ. α' της παρ. 8 του άρθρου 12 του ν. 4314/2014, προκειμένου να διατυπώσουν εγγράφως τις αντιρρήσεις ή και παρατηρήσεις τους. Μετά την παρέλευση της προβλεπόμενης από τις ανωτέρω διατάξεις προθεσμίας, η έκθεση προσωρινών αποτελεσμάτων ελέγχου με τις τυχόν αντιρρήσεις ή και παρατηρήσεις των ανωτέρω φορέων και τη σχετική εισήγηση επί του περιεχομένου αυτών, από την αρμόδια ελεγκτική οργανική μονάδα εξετάζονται από την Ε.Δ.ΕΛ., η οποία εγκρίνει και οριστικοποιεί τα αποτελέσματα του ελέγχου. Η έκθεση οριστικών αποτελεσμάτων ελέγχου κοινοποιείται στον ελεγχόμενο και στους λοιπούς φορείς κατά τις διατάξεις της περ. α' της παρ. 8 του άρθρου 12 του ν. 4314/2014.

Αναφορικά με τις επιβαλλόμενες δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις, διακρίνονται οι ακόλουθες περιπτώσεις:

i) Σε περίπτωση που διαπιστώνεται μεμονωμένη παρατυπία, εκδίδεται απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης, από την Ε.Δ.ΕΛ., το ποσό της οποίας προσδιορίζεται κατά τα προβλεπόμενα στις παρ. 1 και 2 του άρθρου 4 και βαρύνει:

• τους πόρους των δικαιούχων σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ. 3 του άρθρου 33 του ν. 4314/2014,
• τους πόρους των ληπτών της επιχορήγησης ή χρηματοδότησης, όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στην παρ. 5 του άρθρου 33 του ν. 4314/2014,
• τους πόρους των Δομών παροχής υπηρεσιών φροντίδας και φιλοξενίας παιδιών, όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στην παρ. 6 του άρθρου 33 του ν. 4314/2014.

ii) Σε περίπτωση που διαπιστώνεται συστημική παρατυπία εκδίδεται απόφαση Δημοσιονομικής Διόρθωσης, από την Ε.Δ.ΕΛ. το ποσό της οποίας προσδιορίζεται για τον επηρεαζόμενο από την παρατυπία πληθυσμό, κατά τα προβλεπόμενα στις παρ. 2 και 3 του άρθρου 4, καθώς και της παρ. 8 του άρθρου 33 του ν. 4314/2014, χωρίς ανάκτηση ποσών από τους δικαιούχους λήπτες.

iii) Στις περιπτώσεις της παρ. 2 του άρθρου 33 του ν. 4314/2014, δεν εκδίδεται απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης, αλλά απευθύνεται σύσταση προς την οικεία Δ.Α, ή τον κατά περίπτωση αρμόδιο φορέα διαχείρισης, για καταχώριση Δελτίου Διόρθωσης στο ΟΠΣ για τις μη επιλέξιμες δαπάνες, δεδομένου ότι αυτές βαρύνουν το εθνικό σκέλος του ΠΔΕ του οικείου φορέα χρηματοδότησης».

β) Η ΕΔΕΛ, σε συνέχεια αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των ελέγχων της και ύστερα από εισήγηση της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Ελέγχων, μπορεί να απευθύνει συστάσεις για οριζόντιες δημοσιονομικές διορθώσεις και λοιπά διορθωτικά μέτρα στην οικεία Διαχειριστική Αρχή, στον κατά περίπτωση αρμόδιο φορέα διαχείρισης και στους λοιπούς ελεγχόμενους φορείς.

Οι σχετικές συστάσεις της Ε.Δ.ΕΛ. κοινοποιούνται στους εμπλεκόμενους φορείς, με έγγραφο της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Αξιολόγησης Ελέγχων (ΔΣΑΕ) της ΓΔΕΣΠ σύμφωνα με την περ. β' της παρ. 8 του άρθρο 12 του ν. 4314/2014. Οι εν λόγω φορείς έχουν δικαίωμα να υποβάλουν στην Ε.Δ.ΕΛ., εγγράφως, αντιρρήσεις ή και παρατηρήσεις εντός της προβλεπόμενης από τις ανωτέρω διατάξεις προθεσμίας, επί του περιεχομένου των οποίων υποβάλλεται εισήγηση από την ΔΣΑΕ. Μετά την εξέταση των αντιρρήσεων ή την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας για την υποβολή τους, η Ε.Δ.ΕΛ., εφόσον θεωρεί ότι συντρέχει περίπτωση να επιβληθεί οριζόντια δημοσιονομική διόρθωση ή να ληφθούν λοιπά διορθωτικά μέτρα, προβαίνει στην έκδοση σχετικής απόφασης, το ύψος της οποίας προσδιορίζεται κατά τα προβλεπόμενα στη παρ. 2 του άρθρου 4.

2. Η αρμόδια Διαχειριστική Αρχή / ο Διαχειριστής Προγράμματος για το ΧΜ ΕΟΧ ή ο κατά περίπτωση φορέας διαχείρισης, καταχωρίζει τη δημοσιονομική διόρθωση στο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) εντός τριών (3) εργάσιμων ημερών από την κοινοποίηση: α) της οριστικής έκθεσης ελέγχου της περ. α' της παρ. 1 και β) της απόφασης της ΕΔΕΛ για επιβολή δημοσιονομικής διόρθωσης της περ. β' της παρ. 1 μειώνοντας αντίστοιχα τα συγχρηματοδοτούμενα ποσά που είχαν καταχωρισθεί. Εφόσον οι εντοπισθείσες παρατυπίες των περ. α' και β' της παρ. 1 επηρεάζουν και μελλοντικές πληρωμές οι οποίες δεν έχουν δηλωθεί στην Ε.Ε, η σχετική περικοπή πραγματοποιείται με ευθύνη, του εκάστοτε αρμόδιου φορέα διαχείρισης, κατά την καταχώρισή της πληρωμής στο ΟΠΣ. Οι οριζόντιες δημοσιονομικές διορθώσεις που αφορούν περισσότερες της μιας πράξης καταχωρίζονται στο ΟΠΣ με ευθύνη της Αρχής Πιστοποίησης.

Για τα Χρηματοδοτικά Μέσα (ΧΜ) το ποσό της δημοσιονομικής διόρθωσης δεν καταχωρίζεται στο ΟΠΣ και τακτοποιείται κατά το κλείσιμο της παρέμβασης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα άρθρα 37 έως 44 του Κανονισμού (ΕΕ) 1303/2014. Οι ανακτήσεις που συνεπάγονται οι δημοσιονομικές διορθώσεις γίνονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη παρούσα απόφαση.

3. Όταν η συνεισφορά από τα ταμεία ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΤΣ και ΕΤΘΑ που αντιστοιχεί στη μη επιλέξιμη δαπάνη του δικαιούχου σε μια πράξη και σε μια λογιστική χρήση, δεν υπερβαίνει τα διακόσια πενήντα (250) ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένων των τόκων, δεν επιβάλλονται δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις.

Άρθρο 4

ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΙΟΡΘΩΣΕΩΝ

1. Αναλογικές δημοσιονομικές διορθώσεις

Στην περίπτωση όπου κατά τον έλεγχο εντοπίζονται μεμονωμένες παράτυπες δαπάνες η Ε.Δ.ΕΛ. επιβάλλει δημοσιονομική διόρθωση, σύμφωνα με το άρθρο 6, σε βάρος του δικαιούχου. Κατ’ εξαίρεση η δημοσιονομική διόρθωση επιβάλλεται στον λήπτη της επιχορήγησης ή χρηματοδότησης, όταν αυτός διαφέρει από τον δικαιούχο και η παρατυπία οφείλεται σε πράξη ή παράλειψή του.

2. Κατ’ αποκοπή δημοσιονομικές διορθώσεις

Στις περιπτώσεις μεμονωμένων ή συστημικών παρατυπιών οι δημοσιονομικές επιπτώσεις των οποίων δεν είναι άμεσα μετρήσιμες, επειδή εξαρτωνται από πολύ μεγάλο πλήθος μεταβλητών, ή είναι διάσπαρτες και η ζημία του προϋπολογισμού (π/υ) είναι υπαρκτή, αλλά θα ήταν δυσανάλογη η εξ ολοκλήρου ακύρωση της παράτυπης δαπάνης ή στις περιπτώσεις που δεν είναι συμφέρον από άποψη σχέσης κόστους ελέγχων - αποτελέσματος να προσδιοριστεί με ακρίβεια η παράτυπη δαπάνη για κάθε μεμονωμένη πράξη, η Ε.Δ.ΕΛ. επιβάλλει δημοσιονομική διόρθωση, σε βάρος του δικαιούχου, εφαρμόζοντας κατ’ αποκοπή συντελεστές στο σύνολο των δαπανών του επηρεαζόμενου από την παρατυπία πληθυσμού. Κατ’ εξαίρεση η κατ’ αποκοπή Δημοσιονομική Διόρθωση επιβάλλεται σε βάρος του λήπτη της επιχορήγησης ή χρηματοδότησης, όταν αυτός διαφέρει από τον δικαιούχο και η παρατυπία οφείλεται σε πράξη ή παράλειψή του.

Ο συντελεστής της διόρθωσης καθορίζεται με βάση τη βαρύτητα της παράβασης, λαμβάνοντας υπόψη και: (i) το άρθρο 31 του κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 480/2014 και (ii) τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής C(2013) 9527 final/19.12.2013 και C(2019) 3452 final/14.5.2019 οι οποίες θεσπίζουν κατευθυντήριες γραμμές για τον καθορισμό των δημοσιονομικών διορθώσεων που πρέπει να γίνονται στις δαπάνες που χρηματοδοτούνται από την Ένωση λόγω μη συμμόρφωσης προς τους εφαρμοστέους κανόνες για τις δημόσιες συμβάσεις.

Στις περιπτώσεις κατ’ αποκοπή διορθώσεων που εφαρμόζονται σε συστημικές παρατυπίες δεν ανακτάται το ποσό από τους δικαιούχους ή τους λήπτες της επιχορήγησης ή χρηματοδότησης όταν αυτοί διαφέρουν από το δικαιούχο.

3. Κατά παρεκβολή δημοσιονομικές διορθώσεις

Σε περίπτωση που για λόγους οικονομίας του ελέγχου έχει επιλεγεί προς έλεγχο αντιπροσωπευτικό δείγμα δαπανών, για τις παρατυπίες που εντοπίζονται στο δείγμα, η ΕΔΕΛ επιβάλλει δημοσιονομική διόρθωση, η οποία υπολογίζεται κατά παρεκβολή δηλαδή με αναγωγή του ποσοστού σφάλματος του δείγματος που ελέγχθηκε στις δαπάνες του πληθυσμού από τον οποίο εξήχθη το δείγμα, σε βάρος του δικαιούχου. Κατ’ εξαίρεση η δημοσιονομική διόρθωση επιβάλλεται στον λήπτη της επιχορήγησης ή χρηματοδότησης, όταν αυτός διαφέρει από τον δικαιούχο και η παρατυπία οφείλεται σε πράξη ή παράλειψή του.

Στις περιπτώσεις κατά παρεκβολή διορθώσεων που εφαρμόζονται σε ένα σύνολο πράξεων στη βάση των αποτελεσμάτων ελέγχου ενός δείγματος, το ποσό της αναγωγής δεν ανακτάται από τους δικαιούχους ή τους λήπτες της επιχορήγησης ή χρηματοδότησης, που δεν έχουν ελεγχθεί.

Άρθρο 5

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΟΡΘΩΣΗΣ

1. Στην απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης αναφέρονται:

α) Ο φορέας ή οι φορείς (φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή δημόσιες υπηρεσίες) στους οποίους επιβάλλονται δημοσιονομικές διορθώσεις και σε περίπτωση ανάκτησης ο φορέας ή οι φορείς (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) από τους οποίους αναζητούνται τα αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντα ποσά, καθώς και τα τυχόν συνυπόχρεα αυτών πρόσωπα. Στις περιπτώσεις ανακτήσεων, που οφείλονται σε πράξη ή παράλειψη του λήπτη της επιχορήγησης ή χρηματοδότησης, αυτές αναζητούνται από τον λήπτη της επιχορήγησης ή χρηματοδότησης, όταν αυτός διαφέρει από τον δικαιούχο της δράσης ή της πράξης. Στις περιπτώσεις πράξεων κρατικών ενισχύσεων οι ανακτήσεις επιβάλλονται σε βάρος του δικαιούχου καθώς αυτός ταυτίζεται με το λήπτη της ενίσχυσης.

Ειδικά στις περιπτώσεις πράξεων που χρηματοδοτούνται από το ΕΤΠΠ, οι ανακτήσεις επιβάλλονται σε βάρος του φορέα υλοποίησης ή σε βάρος του λήπτη της επιχορήγησης/χρηματοδότησης όταν αυτός διαφέρει από τον φορέα υλοποίησης της δράσης ή της πράξης και στις περιπτώσεις πράξεων κρατικών ενισχύσεων οι ανακτήσεις επιβάλλονται σε βάρος του δικαιούχου ή ωφελούμενου.

β) Το ύψος των μη επιλέξιμων δαπανών που αυτή αφορά και σε περίπτωση ανάκτησης το αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέν ποσό. Σε ό,τι αφορά τις πράξεις κρατικών ενισχύσεων το ύψος των εν λόγω δαπανών καθορίζεται από το αντίστοιχο ύψος της δημόσιας δαπάνης που έχει καταβληθεί στους δικαιούχους από το φορέα που χορηγεί την ενίσχυση. Για τις Οριζόντιες Δημοσιονομικές Διορθώσεις προσδιορίζονται ακριβώς οι επηρεαζόμενες δαπάνες.

γ) Τα στοιχεία ταυτότητας του μεμονωμένου ελέγχου κατά τον οποίο διαπιστώθηκε η παρατυπία.

δ) Η πηγή προέλευσης των εθνικών και ενωσιακών πόρων.

ε) Η αναλυτική αιτιολογία επιβολής της δημοσιονομικής διόρθωσης, με ειδική αναφορά στις διατάξεις που παραβιάστηκαν.

στ) Οι επιπτώσεις της δημοσιονομικής διόρθωσης κατά τα αναφερόμενα στο άρθρο 6 της παρούσης.

ζ) Η προθεσμία καταβολής του προς ανάκτηση ποσού, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 7.

η) Το ένδικο βοήθημα με το οποίο δύναται να προσβληθεί η απόφαση καθώς και η προθεσμία άσκησής του, σύμφωνα με τα άρθρα 111-113 του ν. 4700/2020 (Α' 113).

2. Η απόφαση Δημοσιονομικής Διόρθωσης δύναται να περιλαμβάνει εισήγηση προς τον αρμόδιο διατάκτη, για την αναζήτηση των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών σε βάρος των λαβόντων, σύμφωνα με τα άρθρα 121-123 του ν. 4270/2014 (Α' 143), με ενημέρωση της αρμόδιας Διεύθυνσης της ΕΔΕΛ.

Άρθρο 6

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΟΡΘΩΣΗΣ

1. Οι οριζόντιες δημοσιονομικές διορθώσεις επιβάλλονται μόνο στο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου ή σε μέρος του, δεν επιβάλλονται σε φορείς (φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή δημόσιες υπηρεσίες).

2. Οι δημοσιονομικές διορθώσεις που εκδίδονται για τις μη επιλέξιμες δαπάνες της παρ. 3 του άρθρου 33 του ν. 4314/2014, είτε συνιστούν ανάκτηση των αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών σε βάρος των πόρων των φορέων που ορίζονται στην παρ. 1α του άρθρου 5, με επιστροφή των μη επιλέξιμων ποσών στη ΔΟΥ και στα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού, είτε μειώνουν το όριο πληρωμών του επόμενου οικονομικού έτους του εθνικού σκέλους του ΠΔΕ του Υπουργείου ή της οικείας Περιφέρειας που εποπτεύει τον ελεγχόμενο φορέα, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις που διέπουν το ΠΔΕ.

Οι αρμόδιες για την καταχώρηση των Δελτίων Διόρθωσης Διαχειριστικές Αρχές / ΕΦ, μετά την κοινοποίηση των αποφάσεων Δημοσιονομικών Διορθώσεων, ενημερώνουν το ΟΠΣ ΕΡΓΟΡΑΜΑ με τα στοιχεία της απόφασης Δημοσιονομικής Διόρθωσης, έτσι ώστε να ληφθούν υπόψη από την Διεύθυνση Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων για την κατάρτιση του ΠΔΕ του επόμενου έτους.

3. Η απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης αποτελεί νόμιμο τίτλο βεβαίωσης του χρέους και είναι αμέσως εκτελεστή. Κοινοποιείται δε εκτός από τα φυσικά και νομικά πρόσωπα στα οποία επιβάλλονται διορθώσεις ή / και ανακτήσεις, στην αρμόδια ΔΑ, την Αρχή Πιστοποίησης, και τη Διεύθυνση Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων εφόσον αφορά μείωση του ορίου πληρωμών. Εάν ο δικαιούχος ή ο λήπτης της επιχορήγησης, είναι ΟΤΑ α' βαθμού ή εποπτευόμενο από αυτούς νομικό πρόσωπο με έσοδα αμιγώς από επιχορηγήσεις, η απόφαση κοινοποιείται και στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων προκειμένου να καταβάλει το ποσό από τον προβλεπόμενο στην υποπερ. β.3 της περ. β' της παρ. 3 του άρθρου 33 του ν. 4314/2014 λογαριασμό. Μέχρι την δημιουργία του λογαριασμού εφαρμόζονται οι διατάξεις των υποπερ. β.1 και β.2 της περ. β' της παρ. 3 του άρθρου 33 του ν. 4314/2014.

Στις περιπτώσεις που η απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης, περιλαμβάνει ποσό το οποίο ανακτάται από το δικαιούχο ή τον λήπτη της χρηματοδότησης, με επιστροφή του μη επιλέξιμου ποσού στον κρατικό προϋπολογισμό σύμφωνα με την περ. α και την υποπερ. β1 της περ. β' της παρ. 3 του άρθρου 33 του ν. 4314/2014, αυτή επιδίδεται στον υπόχρεο προς επιστροφή του αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντος ποσού, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999, Α' 45) με αποδεικτικό επίδοσης, ώστε να ισχύσουν οι προθεσμίες του άρθρου 7.

Άρθρο 7

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΑΧΡΕΩΣΤΗΤΩΣ Ή ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΚΑΤΑΒΛΗΘΕΝΤΩΝ ΠΟΣΩΝ

1. Μετά την επίδοση της απόφασης δημοσιονομικής διόρθωσης που συνιστά ανάκτηση, ο υπόχρεος φορέας οφείλει να καταβάλει εντός δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία επίδοσης, το ποσό το οποίο έχει καταλογισθεί, σε οποιαδήποτε Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία (Δ.Ο.Υ.), προσκομίζοντας την απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης, καθώς και το σημείωμα κατάθεσης που τη συνοδεύει.

Στις περιπτώσεις πράξεων κρατικών ενισχύσεων, το προς ανάκτηση αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέν ποσό, επιβαρύνεται με τόκους που υπολογίζονται από την ημερομηνία καταβολής της κρατικής ενίσχυσης μέχρι την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης δημοσιονομικής διόρθωσης. Το επιτόκιο που εφαρμόζεται είναι το επιτόκιο αναφοράς που ορίζεται, για κάθε ημερολογιακό έτος, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ελλάδα και δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Κεφάλαιο V του Κανονισμού (ΕΚ) 794/2004 της Επιτροπής. Η Δ.Ο.Υ. στην οποία έγινε η καταβολή γνωστοποιεί αμέσως την είσπραξη του οφειλόμενου ποσού στη ΔΣΑΕ της ΓΔΕΣΠ, καθώς και στην Αρχή Πιστοποίησης του προγράμματος. Την ανωτέρω Διεύθυνση ενημερώνει και ο υπόχρεος με την προσκόμιση σε αυτήν των στοιχείων τεκμηρίωσης της καταβολής του οφειλόμενου ποσού.

2. Σε περίπτωση μη καταβολής του οφειλόμενου ποσού από τον υπόχρεο εντός της προθεσμίας της παρ. 1, η διαδικασία βεβαίωσης του χρέους ολοκληρώνεται εντός εξήντα (60) ημερών από την ημερομηνία επίδοσης της ΑΔΔ στον υπόχρεο φορέα με τη σύνταξη του χρηματικού καταλόγου, από την υπηρεσία που εξέδωσε την απόφαση ανάκτησης αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντος ποσού και με την αποστολή του στην αρμόδια για τη φορολογία εισοδήματος Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία (Δ.Ο.Υ.) του υπόχρεου.

3. Το προς ανάκτηση αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέν ποσό που βεβαιώνεται στη Δ.Ο.Υ. σύμφωνα με την παρ. 2, επιβαρύνεται με τόκους που υπολογίζονται από την επόμενη ημέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας για την καταβολή του, έως την ημερομηνία σύνταξης του χρηματικού καταλόγου. Ειδικότερα, για τις πράξεις κρατικών ενισχύσεων οι τόκοι της παραγράφου υπολογίζονται επί του αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντος ποσού της ΑΔΔ από την επόμενη της ημερομηνίας λήξης της νόμιμης προθεσμίας για την καταβολή του ποσού, έως την ημερομηνία σύνταξης του χρηματικού καταλόγου. Το επιτόκιο που εφαρμόζεται είναι το επιτόκιο αναφοράς που ορίζεται για κάθε ημερολογιακό έτος, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ελλάδα και δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Κεφάλαιο V του Κανονισμού (ΕΚ) 794/2004 της Επιτροπής.

4. Το αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέν ποσό που εισπράττεται ως έσοδο του κρατικού προϋπολογισμού εισάγεται σε Αναλυτικούς Λογαριασμούς Εσόδων (ΑΛΕ), σε έκτο βαθμό, ανάλογα με την προέλευση της κοινοτικής συμμετοχής, ΑΛΕ 1560401001 «Καταλογισμοί για προγράμματα του Κοινωνικού Ταμείου», 1560403001 «Καταλογισμοί για προγράμματα του Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής», 1560404001 «Καταλογισμοί για προγράμματα του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αλιείας, 1560405001 «Καταλογισμοί για λοιπά προγράμματα της ΕΕ», όπως καθορίζονται στην υπό στοιχεία 2/58493/ΔΠΓΚ/2018 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών με τίτλο «Οικονομική και Διοικητική Ταξινόμηση του κρατικού προϋπολογισμού» (Β' 3240).

Στους ίδιους κωδικούς εισάγεται το αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέν ποσό όταν καταβάλλεται από τον υπόχρεο εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας των δεκαπέντε (15) ημερών.

5. Το βεβαιωθέν στη ΔΟΥ ποσό καταβάλλεται σε τρεις (3) ισόποσες δόσεις από τις οποίες η πρώτη μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επομένου μήνα από τη βεβαίωση του και η δεύτερη και η Τρίτη , την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του τρίτου και πέμπτου μήνα αντιστοίχως από τη βεβαίωσή του. Αν το βεβαιωθέν ποσό είναι μέχρι πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα, του μεθεπομένου μήνα από τη βεβαίωσή του. Σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης πληρωμής, το προς ανάκτηση ποσό επιβαρύνεται επιπλέον με τις προσαυξήσεις καταβολής που προβλέπονται από τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν.δ. 356/1974, Α' 90).

Άρθρο 8

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Με την επιφύλαξη των οριζόμενων στην παρ. 3 του άρθρου 33 του ν. 4314/2014, οι διατάξεις της υπ’ αρ. 448/0052/2011 (Β' 686) απόφασης του Υφυπουργού Οικονομικών «Σύστημα επιβαλλόμενων από την Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (Ε.Δ.ΕΛ) δημοσιονομικών διορθώσεων και διαδικασίες ανάκτησης αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών από πόρους του κρατικού προϋπολογισμού ή / και του προϋπολογισμού των ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για την υλοποίηση προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ (στόχοι 1 και 2), του ΕΣΣΑΑΛ 2007-2013 και του ΕΟΧ», εξακολουθούν να ισχύουν και μετά την έναρξη ισχύος της παρούσης, για τα έργα που υλοποιούνται στο πλαίσιο της ΠΠ 2007-2013.

Επίσης εξακολουθεί να ισχύει η υπ’ αρ. 907/0052/2003 (Β' 878) κοινή απόφαση των Υφυπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Γεωργίας, για τα έργα που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο της ΠΠ 2000-2006.

Σε κάθε περίπτωση που υπάρχει αδυναμία εφαρμογής των παραπάνω υπουργικών αποφάσεων λόγω αλλαγής του γενικού νομικού πλαισίου (π.χ. ως προς το επιτόκιο που εφαρμόζεται), ισχύει αναλογικά η παρούσα απόφαση.

Άρθρο 9

ΚΑΤΑΡΓΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Με την παρούσα καταργείται η υπ’ αρ. 286/20.1.2017 (Β' 466) απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών.

Άρθρο 10

ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ

Η ισχύς της παρούσας αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 21 Απριλίου 2022

Ο Αναπληρωτής Υπουργός

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ