Το ζήτημα των ανατιμήσεων σε ενέργεια και βασικά αγαθά, αλλά και την ανάγκη συντονισμένης ευρωπαϊκής απάντησης έθεσε εκ νέου ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε τηλεδιάσκεψη, που είχε νωρίτερα το πρωί με τον Εκτελεστικό Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Επίτροπο Εμπορίου, Βάλντις Ντομπρόβσκις.

«Κανένας εθνικός προϋπολογισμός σε καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν μπορεί να σηκώσει τα βάρη που προκαλεί η έκρηξη στην αγορά ενέργειας που πυροδοτείται, δυστυχώς, συνεχώς από τη φωτιά της ρωσικής εισβολής», σημείωσε σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την έναρξη της τηλεδιάσκεψης.

«Είναι απολύτως απαραίτητο στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής να ληφθούν μέτρα πια για την ενίσχυση του παραγωγικού ιστού των κρατών μας αλλά και όλων των ευρωπαίων πολιτών, των νοικοκυριών που μετά την πανδημία πολιορκούνται από διεθνείς ανατιμήσεις. Και σε αυτή την περίοδο οι αποφάσεις μας πρέπει να στηρίζονται σε δεδομένα που να αντανακλούν πραγματικές ανάγκες και ρεαλιστικές δυνατότητες. Αυτά τα ευρωπαϊκά προβλήματα αναζητούν ευρωπαϊκές λύσεις», ανέφερε ο Πρωθυπουργός. Υπογράμμισε δε «ότι γι' αυτή την Κυβέρνηση, η ανάπτυξη πρέπει να συμβαδίζει πάντα με την κοινωνική συνοχή».

Ο Πρωθυπουργός εστίασε στον κίνδυνο της ανόδου του λαϊκισμού. «Διαφορετικά η ήπειρός μας θα ξαναβρεθεί αντιμέτωπη με την Λερναία Ύδρα του λαϊκισμού. Ο λαϊκισμός θα σηκώσει κεφάλι, ποντάροντας στα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες σήμερα. Είναι κάτι που εμείς στην Ελλάδα υπό διαφορετικούς όρους το έχουμε ξαναζήσει. Και δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε αυτή την άνοδο, τη νέα άνοδο του λαϊκισμού, να ανακόψει το δρόμο της αλήθειας, της Δημοκρατίας, της ευημερίας, των δικαιωμάτων που οφείλει να συμβολίζει η επόμενη μέρα της Ευρώπης», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.

«Στην ατζέντα μας σήμερα ψηλά βρίσκεται η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, τους πόρους του οποίου η χώρα μας αξιοποιεί μέσα από ένα πολύπλευρο πρόγραμμα. Και ήδη μετά την προκαταβολή των 4 δισεκατομμυρίων ευρώ, η σωστή προετοιμασία οδήγησε στην έγκριση της 1ης χρηματοδοτικής δόσης ύψους 3,6 δισεκατομμυρίων, κάτι το οποίο σημαίνει ότι ξεκινούν μεγάλα έργα που θα την υποστηρίξουν και θα χρηματοδοτηθούν απ' αυτήν. Έργα υποδομών και εκσυγχρονισμού, σε όλη την επικράτεια της πατρίδας μας και σε πολλούς κλάδους, δίνοντας έμφαση στην πράσινη οικονομία και στην ψηφιακή μετάβαση», υπογράμμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπενθυμίζοντας πως η Ελλάδα ήταν από τις χώρες που πρωτοστάτησαν στη διαμόρφωση αυτού του ταμείου και μία από τις τρεις πρώτες χώρες που συνέταξαν το Εθνικό Σχέδιο, το οποίο εγκρίθηκε το καλοκαίρι.

Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης συζητήθηκαν εκτενώς οι επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και κυρίως η αύξηση των τιμών ενέργειας που δεν ανταποκρίνεται στον κανόνα της προσφοράς και της ζήτησης. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε, ενόψει και των προτάσεων που αναμένεται να καταθέσει η Κομισιόν εντός του Μαΐου για να αντιμετωπιστούν οι ανατιμήσεις στην ενέργεια, ότι στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να ληφθούν αποφάσεις που θα ανακουφίσουν τους πολίτες.

Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε ακόμη στις κινήσεις της κυβέρνησης στον ενεργειακό τομέα, ώστε η Ελλάδα να καταστεί πύλη εισόδου ενεργειακών πηγών προς την Ευρώπη.

Σε ό,τι αφορά τη διατήρηση σε ισχύ της γενικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και το 2022, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε την ανάγκη για ένα αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας που θα ανταποκρίνεται στη νέα οικονομική και γεωπολιτική κατάσταση που έχει διαμορφώσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο πρωθυπουργός επανέλαβε στον κ. Dombrovskis την πρότασή του για την εξαίρεση αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς κανόνες, καθώς η γεωπολιτική συγκυρία επιτάσσει την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών και προϋπολογισμών πολλών κρατών-μελών της ΕΕ.

Ακολουθεί ο διάλογος του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, και του Εκτελεστικού Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Επιτρόπου Εμπορίου, Βάλντις Ντομπρόβσκις:

«Συναντώ σήμερα τον καλό φίλο, τον Βάλντις Ντομπρόβσκις, έστω και ψηφιακά. Είμαι βέβαιος ότι θα έχουμε και στη συνέχεια μία πολύ παραγωγική συζήτηση και τού εύχομαι περαστικά για την πρόσκαιρη περιπέτεια υγείας που περνά. Είναι ένας άνθρωπος που έχει βαθιά γνώση των θεμάτων που χειρίζεται, έχει έναν ευρύ ορίζοντα σκέψης ως Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και φυσικά τον θεωρώ πάντα έναν πολύ καλό φίλο της Ελλάδος.

Στην ατζέντα μας σήμερα ψηλά βρίσκεται η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, τους πόρους του οποίου η χώρα μας αξιοποιεί μέσα από ένα πολύπλευρο πρόγραμμα. Και ήδη μετά την προκαταβολή των 4 δισεκατομμυρίων ευρώ, η σωστή προετοιμασία οδήγησε στην έγκριση της 1ης χρηματοδοτικής δόσης ύψους 3,6 δισεκατομμυρίων, κάτι το οποίο σημαίνει ότι ξεκινούν μεγάλα έργα που θα την υποστηρίξουν και θα χρηματοδοτηθούν απ' αυτήν. Έργα υποδομών και εκσυγχρονισμού, σε όλη την επικράτεια της πατρίδας μας και σε πολλούς κλάδους, δίνοντας έμφαση στην πράσινη οικονομία και στην ψηφιακή μετάβαση.

Θυμίζω ότι η Ελλάδα αγαπητέ Valdis είχε πρωτοστατήσει στη διαμόρφωση αυτού του ταμείου, ήταν μία από τις τρεις πρώτες χώρες που συνέταξαν το Εθνικό Σχέδιο, το οποίο εγκρίθηκε το καλοκαίρι. Και θέλω με την ευκαιρία αυτή να συγχαρώ τον αναπληρωτή Υπουργό τον Θόδωρο Σκυλακάκη, αλλά και όλους τους συνεργάτες που δούλεψαν πολύ σκληρά για να μπορέσουμε να τρέξουμε γρήγορα, ως προς το Ταμείο Ανάκαμψης.

Και βέβαια θα πρέπει να θυμίσουμε ότι κατέχουμε την πρώτη θέση, αναλογικά, σε πόρους ως προς τον πληθυσμό και ως προς το ΑΕΠ μας. Αυτοί οι πόροι κατευθύνονται ήδη σε επιχειρήσεις, σε πολίτες, διαμορφώνοντας μια οικονομία πιο παραγωγική, πιο ψηφιακή, πιο πράσινη.

Να ευχαριστήσω τον Βάλντις και τους συνεργάτες του για την ταχεία ολοκλήρωση της διαδικασίας. Πρόκειται για δράσεις οι οποίες θα τονώσουν ειδικά την απασχόληση, ένα μέτωπο στο οποίο η χώρα μας σημειώνει ήδη επιτυχίες. Θυμίζω ότι η ανεργία μέσα στην κρίση του Covid έπεσε πάνω από 4 μονάδες. Και βέβαια στο ίδιο πλαίσιο θέλω να επαναλάβω τη δέσμευσή μας να εφαρμόζεται πλήρως ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων, γιατί για αυτή την Κυβέρνηση, η ανάπτυξη πρέπει να συμβαδίζει πάντα με την κοινωνική συνοχή.

Και δεν είναι ίσως τυχαίο ότι το πρώτο δάνειο από το Ταμείο Ανάκαμψης δόθηκε σε μια μικρομεσαία επιχείρηση, προκειμένου αυτή να αναβαθμιστεί και να ενταχθεί στην κυκλική οικονομία. Ενώ την ίδια στιγμή χρήματα κατευθύνονται σε μεγάλα έργα, όπως μεγάλοι οδικοί άξονες, αλλά και σε δράσεις στις οποίες αναφέρθηκε ο Valdis, όπως το πρόγραμμα Εξοικονομώ, τόσο σημαντικό αυτήν την περίοδο που αυξάνονται οι λογαριασμοί του ρεύματος και οι δράσεις εξοικονόμησης έχουν θετικό οικονομικό αποτύπωμα για τον προϋπολογισμό κάθε νοικοκυριού.

Θα έχουμε την ευκαιρία στη συνέχεια να εξετάσουμε και τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, με πρώτη βέβαια τη ραγδαία αύξηση των διεθνών τιμών ενέργειας, τη συνακόλουθη αναζωπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων κάτι που, ας μην κρυβόμαστε, απειλεί την πορεία ανάκαμψης όλης της ευρωπαϊκής οικονομίας, γι' αυτό και γίνεται κρίσιμη προτεραιότητα η διαμόρφωση μιας ενιαίας ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής.

Φίλε Βάλντις, θα το πω όπως το αισθάνομαι: κανένας εθνικός προϋπολογισμός σε καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν μπορεί να σηκώσει τα βάρη που προκαλεί η έκρηξη στην αγορά ενέργειας που πυροδοτείται, δυστυχώς, συνεχώς από τη φωτιά της ρωσικής εισβολής.

Είναι, συνεπώς, απολύτως απαραίτητο στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής να ληφθούν μέτρα πια για την ενίσχυση του παραγωγικού ιστού των κρατών μας αλλά και όλων των ευρωπαίων πολιτών, των νοικοκυριών που μετά την πανδημία πολιορκούνται από διεθνείς ανατιμήσεις. Και σε αυτή την περίοδο οι αποφάσεις μας πρέπει να στηρίζονται σε δεδομένα που να αντανακλούν πραγματικές ανάγκες και ρεαλιστικές δυνατότητες. Αυτά τα ευρωπαϊκά προβλήματα αναζητούν ευρωπαϊκές λύσεις.

Διαφορετικά η ήπειρός μας θα ξαναβρεθεί αντιμέτωπη με την Λερναία Ύδρα του λαϊκισμού. Ο λαϊκισμός θα σηκώσει κεφάλι, ποντάροντας στα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες σήμερα. Είναι κάτι που εμείς στην Ελλάδα υπό διαφορετικούς όρους το έχουμε ξαναζήσει. Και δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε αυτή την άνοδο, τη νέα άνοδο του λαϊκισμού, να ανακόψει το δρόμο της αλήθειας, της δημοκρατίας, της ευημερίας, των δικαιωμάτων που οφείλει να συμβολίζει η επόμενη μέρα της Ευρώπης.

Και βέβαια θα έχουμε την ευκαιρία στη συνέχεια, και κλείνω με αυτό, να συζητήσουμε και για το μέλλον του Ευρωπαϊκού Συμφώνου Σταθερότητας, το οποίο θα πρέπει πια να λάβει υπόψη του αυτή τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται, την ανάγκη για σημαντικές επενδύσεις, την πράσινη, την ψηφιακή μετάβαση, αλλά και την ανάγκη να θωρακιστούμε αμυντικά, γιατί οι στόχοι του μέλλοντος πρέπει να εδράζονται στις γεωπολιτικές συνθήκες του παρόντος.

Κλείνω, λοιπόν, αγαπητέ Valdis, ευχόμενος και πάλι, περαστικά και την επόμενη συζήτησή μας να την κάνουμε από κοντά.

Βάλντις Ντομπρόβσκις: Αξιότιμε κύριε Πρωθυπουργέ, Αγαπητέ Κυριάκο, χαίρομαι που σε συναντώ, έστω ψηφιακά. Ο πόλεμος που είναι σε εξέλιξη στην Ουκρανία έχει δείξει πόσο γρήγορα αλλάζουν τα δεδομένα και πώς μπορούμε να βρεθούμε αντιμέτωποι με διαφορετικές γεωπολιτικές πραγματικότητες. Ο πόλεμος δεν υπογραμμίζει μόνο την ανάγκη να παραμείνουμε ενωμένοι απέναντι στη ρωσική βαρβαρότητα, αλλά και να παραμείνουμε προσηλωμένοι στις πολιτικές μας για την οικοδόμηση οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι τόσο σημαντικός. Θα βοηθήσει την Ευρώπη να παραμείνει δυνατή σε δύσκολες περιόδους, αλλά και στις καλές εποχές, ώστε να οικοδομήσουμε μαζί το μέλλον. Θα ήθελα λοιπόν να δώσω τα πιο θερμά συγχαρητήρια στην Ελλάδα, η οποία πέτυχε το πρώτο σύνολο στόχων που είχαν τεθεί και λαμβάνει την πρώτη εκταμίευση, ύψους 3,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Σας συγχαίρω κύριε Πρωθυπουργέ και την ομάδα σας, καθώς και τις ελληνικές αρχές για την άριστη δουλειά που έγινε. Αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό πρώτο βήμα που φέρατε εις πέρας, προκειμένου να υλοποιήσετε το σχέδιο «Ελλάδα 2.0». Δείχνει την αφοσίωση της Ελλάδας στην ατζέντα των μεταρρυθμίσεων προκειμένου να προετοιμαστούν οι πολίτες και η οικονομία της για το μέλλον.

Η σημερινή εκταμίευση θα επιτρέψει στην Ελλάδα να συνεχίσει τις μεγάλες επενδύσεις και τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Θα συμβάλλει στη δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας, στην περισσότερο βιώσιμη ανάπτυξη και στην αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας. Θα ήθελα να κάνω μια ιδιαίτερη αναφορά σε αυτόν τον μηχανισμό δανειοδότησης ως ένα σημαντικό επίτευγμα με ισχυρή οικονομική αξία. Βρέθηκε ψηλά στην πολιτική σας ατζέντα προκειμένου να γίνει πραγματικότητα αυτό το σχήμα. Αυτός ο μηχανισμός χρηματοδότησης μπορεί να διοχετεύσει σημαντική ρευστότητα στις ιδιωτικές επενδύσεις, να στηρίξει τις ελληνικές επιχειρήσεις στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και να ενισχύσει τη δυνατότητα τους να καινοτομούν. Αυτοί οι τομείς αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του Ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και είναι από τους μεγαλύτερους, στο σύνολο των εθνικών σχεδίων.

Η Ελλάδα έχει ήδη πραγματοποιήσει ορισμένες σημαντικές επενδύσεις στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, για παράδειγμα στις ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων, κάτι που έχει αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία στο σημερινό πλαίσιο. Θα βοηθήσουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη μείωση των λογαριασμών ρεύματος, τόσο για τους πολίτες όσο και για τις επιχειρήσεις. Σε συνδυασμό με άλλες ενέργειες, η Ελλάδα θα μπορεί να είναι σε θέση να διαφοροποιήσει τις πηγές παροχής ενέργειας και να μειώσει την εξάρτησή της από τους υδρογονάνθρακες της Ρωσίας. Αυτός είναι άλλωστε και ένας στόχος πάνω στον οποίο εργάζεται συνολικά η Ευρώπη. Και εφαρμόζονται παράλληλα κι άλλες σημαντικές μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της ανεργίας και τη δημιουργία καλύτερων και περισσότερων θέσεων εργασίας.

Συνολικά, η Ελλάδα με το εθνικό της σχέδιο παρουσίασε έναν εξαιρετικό οδικό χάρτη για την ανάκαμψη. Οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί θα μεταμορφώσουν ολόκληρη την χώρα, θα προωθήσουν την ανάπτυξη, θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και -πάνω απ' όλα- θα τονώσουν την ανθεκτικότητα της χώρας. Είναι πολύ καλό, λοιπόν, που βλέπω ότι το σχέδιο αυτό υλοποιείται. Σας ευχαριστώ πολύ. Και πάλι συγχαρητήρια, κ. Πρωθυπουργέ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Σας εύχομαι τα καλύτερα. Θα ήθελα να πω μερικές λέξεις στα αγγλικά. Θα ήθελα να ευχαριστήσω την ομάδα σας -ορισμένους από τους οποίους γνωρίζω εδώ και πολύ καιρό- για την άριστη συνεργασία. Σας ευχαριστώ για τη στήριξη που μας έχετε προσφέρει. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τη δική μου ομάδα, γιατί πιστεύω ότι έφτιαξε ένα πολύ καλό πρόγραμμα που απαντά στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η ελληνική, αλλά και η ευρωπαϊκή οικονομία. Και θα αξιοποιήσουμε πολυ σωστά αυτά τα κεφάλαια. Και αυτό θα είναι, πιστεύω, η καλύτερη απόδειξη ότι όταν η Ευρώπη μπορεί να λειτουργήσει ως μια υπερεθνική οντότητα -όπως κάναμε όταν ιδρύσαμε το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας- μπορεί να φέρει απτά αποτελέσματα για τους πολίτες μας. Σας ευχαριστώ πολύ και πάλι. Και την επόμενη φορά, ελπίζω να σας συναντήσω και από κοντά.

Βάλντις Ντομπρόβσκις: Ευχαριστώ κ. Πρωθυπουργέ. Ευχαριστώ πολύ για τα λόγια σας. Προσβλέπω στην επόμενη συνάντησή μας δια ζώσης. Αλλά τώρα ας προχωρήσουμε παραδίδοντάς σας έναν «φάκελο» με την εκταμίευση των 3,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, η οποία αποτελεί την πρώτη τακτική καταβολή στο πλαίσιο των (Εθνικών) Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Συγχαρητήρια. Σας παραδίδω ψηφιακά τον φάκελο.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας ευχαριστώ πολύ. Είναι σαν να έχω λάβει μια επιταγή αξίας 3,6 δισεκατομμυρίων. Θα ήθελα για μία ακόμα φορά να επισημάνω πως θα αξιοποιήσουμε σωστά αυτά τα κεφάλαια και θα παραμείνουμε προσηλωμένοι στο στόχο μας. Σχετικά με τις επόμενες εκταμιεύσεις, θα ήθελα να επισημάνω ότι αυτή η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων. Δεν σταματήσαμε ποτέ να εφαρμόζουμε μεταρρυθμίσεις, ακόμα και κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Για το λόγο αυτό, θεωρώ πως αυτή η διαδικασία, η οποία συνδέει τα κεφάλαια που θα λάβουμε με τις συγκεκριμένες κατευθύνσεις για κάθε χώρα, είναι μια διαδικασία που ενστερνιζόμαστε πλήρως. Διότι θεωρούμε ότι θα πρέπει να αλλάξουμε για να αδράξουμε τις ευκαιρίες που μας προσφέρει το παρόν και να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του μέλλοντος. Σας ευχαριστώ λοιπόν και πάλι. Αυτός είναι ο φάκελος. Είναι στα χέρια μου. Δεν είναι επιταγή. Είναι έγγραφο, αλλά μας κάνει.

Βάλντις Ντομπρόβσκις: Είναι επιβεβαίωση της πληρωμής.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Η πληρωμή έχει ήδη φτάσει. Είμαι πολύ χαρούμενος γι' αυτό. Σας ευχαριστώ».

Στη συνάντηση μετείχαν από την ελληνική πλευρά ο Υπουργός Επικρατείας, 'Ακης Σκέρτσος, ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού, Θανάσης Κοντογεώργης, η Διευθύντρια του Διπλωματικού Γραφείου Πρωθυπουργού, Πρέσβης 'Αννα Μαρία Μπούρα, η Αναπληρώτρια Κυβερνητική Εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη και ο Διοικητής Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης Νίκος Μαντζούφας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ