Γνωρίζετε ότι...

Παράταση κατά ένα έτος του χρόνου παραγραφής χωρεί μετά από ακύρωση της αρχικής καταλογιστικής πράξης αποκλειστικά για τυπικό λόγο και για τον ίδιο φορολογούμενο, σύμφωνα με απόφαση της ΔΕΔ.

Ειδικότερα, η αρμόδια ελεγκτική αρχή καταλόγισε αρχικά φόρο εισοδήματος λόγω προσαύξησης περιουσίας σε βάρος ενός μόνο εκ των δύο συνδικαιούχων κοινού τραπεζικού λογαριασμού, διαπιστώνοντας πως όλες οι αδικαιολόγητης πηγής πιστώσεις τον αφορούν αποκλειστικά. Μετά από την άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής, κρίθηκε ότι ο καταλογισμός μόνο στον ένα συνδικαιούχο δεν αιτιολογήθηκε επαρκώς από την ελεγκτική αρχή και γι’ αυτό το λόγο οι πιστώσεις πρέπει να επιμεριστούν στους δύο συνδικαιούχους, κατά τεκμήριο. Με βάση τα παραπάνω, η ελεγκτική αρχή καταλόγισε σε βάρος του έτερου συνδικαιούχου, το 2021, φόρο εισοδήματος για τις χρήσεις 2013 και 2014 για το ήμισυ του ποσού, με την αιτιολογία ότι, λόγω της άσκησης ενδικοφανούς, ο χρόνος παραγραφής για τις εν λόγω χρήσεις έχει παραταθεί κατά ένα έτος. Ωστόσο, η ΔΕΔ ακύρωσε τον εν λόγω καταλογισμό καθώς έκρινε ότι ο χρόνος παραγραφής μετά από άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής παρατείνεται κατά ένα έτος αποκλειστικά εφόσον ο αρχικός καταλογισμός έχει ακυρωθεί για τυπικό λόγο και, σαφώς, αφορά τον ίδιο φορολογούμενο και όχι άλλον (ΔΕΔ 347/2022).

Απώλεια κεφαλαίου νομικών προσώπων που προκύπτει λόγω της αρνητικής απόδοσης επενδύσεων στις οποίες προέβησαν, εκπίπτει υπό προϋποθέσεις από το ακαθάριστο εισόδημά τους.

Η εν λόγω ρύθμιση περιέχεται σε πρόσφατη εγκύκλιο που εξέδωσε η ΑΑΔΕ αναφορικά με τη φορολογική μεταχείριση ζημίας που υφίστανται εταιρίες λόγω της αρνητικής απόδοσης των επενδύσεών τους (π.χ. επενδύσεων που συνδέονται με αρνητικό επιτόκιο), οφειλόμενης στις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά και στην ισχύουσα νομισματική πολιτική. Σε περιπτώσεις επενδύσεων νομικών προσώπων, δεδομένου ότι όλα τα έσοδα που αποκτούν θεωρούνται έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα, ενδεχόμενη απώλεια κεφαλαίου τους εκπίπτει υπό τις προϋποθέσεις που τίθενται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος από τα ακαθάριστα έσοδά τους, καθώς αποτελεί ζημία οριστική και εκκαθαρισμένη. Αντίθετα, σε περιπτώσεις επενδυτών - φυσικών προσώπων, τυχόν αρνητικά εισοδήματα που αποκτούν από τόκους εντάσσονται στην κατηγορία εισοδήματος από κεφάλαιο και δεν προβλέπεται για αυτά έκπτωση δαπανών, όπως ρητά ορίζεται σε άλλες κατηγορίες εισοδήματος. Συμπερασματικά, τα φυσικά πρόσωπα δεν αναγράφουν στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος τα εν λόγω αρνητικά εισοδήματα (Ε.2008 / 2022).

Η διαδικασία αναδρομικής μεταβολής οικονομικών καταστάσεων προκειμένου να χαρακτηριστούν τα ήδη διανεμηθέντα μερίσματα ως μείωση κεφαλαίου κρίθηκε ότι αποτελεί τεχνητή διευθέτηση.

Πιο συγκεκριμένα, η προσφεύγουσα εταιρία υπέβαλε τροποποιητικές μηδενικές δηλώσεις παρακρατούμενου φόρου μερισμάτων θεωρώντας ότι τα χρήματα που καταβλήθηκαν στον μέτοχο εκ παραδρομής δηλώθηκαν ως διανομή μερίσματος ενώ στην πραγματικότητα επρόκειτο για μείωση εταιρικού κεφαλαίου. Η Φορολογική Αρχή απέρριψε το αίτημα της εταιρίας στηριζόμενη στο γεγονός ότι κανένα από τα Πρακτικά της Γενικής Συνέλευσης δεν είχε καταχωρηθεί στο Γ.Ε.ΜΗ. Η εταιρία προσέφυγε στην Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών θεωρώντας ότι είχε κάθε δικαίωμα για αναδρομική τροποποίηση των οικονομικών καταστάσεων και υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων εντός της νόμιμης περιόδου της παραγραφής. Η Δ.Ε.Δ. απέρριψε την ενδικοφανή προσφυγή κρίνοντας ότι πρόκειται για τεχνητή διευθέτηση καθώς μεταξύ της διανομής μερίσματος και της επιστροφής κεφαλαίου, επιλέγεται η πρακτική με την χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση και ακολουθήθηκε ένας συγκεκριμένος φορολογικός χειρισμός, ο οποίος ζητείται να μεταβληθεί σε αναδρομική βάση χωρίς να υφίσταται εμπορική ουσία (ΔΕΔ 4120/2021).

Σε περίπτωση δανείου που αποπληρώνεται από τον εγγυητή, η αποπληρωμή δε λογίζεται ως δωρεά προς τον δανειολήπτη, εφόσον έχει συμφωνηθεί ως αντάλλαγμα η εκχώρηση μισθωμάτων του δανειολήπτη προς τον εγγυητή.

Συγκεκριμένα, η αρμόδια ΔΟΥ είχε αρχικά καταλογίσει φόρο δωρεάς για το ποσό των δόσεων που υπερέβαινε το ύψος των μισθωμάτων, το οποίο ως εκ τούτου θεωρήθηκε ότι καλύπτεται από την περιουσία του εγγυητή χωρίς την παροχή ανταλλάγματος. Ωστόσο, μετά από άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής η Διοίκηση έκρινε ότι η εν λόγω δωρεά δεν υφίσταται, βασιζόμενη σε κρίσιμο όρο του ιδιωτικού συμφωνητικού εκχώρησης των μισθωμάτων που είχαν συνάψει τα μέρη. Συγκεκριμένα, η σύμβαση προέβλεπε δυνατότητα επέκτασης της διάρκειας της εκχώρησης των μισθωμάτων μέχρι του σημείου της ολικής εξόφλησης του ποσού του δανείου που κατέβαλε ο εγγυητής με την είσπραξη των αντίστοιχων μισθωμάτων. Έτι περαιτέρω τονίσθηκε ότι η φορολογική αρχή φέρει το βάρος απόδειξης της άτυπης δωρεάς, κρίσιμο στοιχείο της οποίας αποτελεί η χωρίς αντάλλαγμα παροχή ποσού, η οποία εν προκειμένω δεν αποδείχθηκε από τον έλεγχο. Συνεπώς, κρίθηκε πως με το ως άνω συμφωνητικό παρέχεται πλήρες αντάλλαγμα έναντι του ποσού αποπληρωμής του δανείου και δεν όφειλε να καταλογισθεί φόρος δωρεάς (ΔΕΔ Α3993/2021).