Γνωρίζετε ότι...

Κυριαρχεί σε διεθνές επίπεδο η τάση για μείωση του φορολογικού συντελεστή στα κέρδη των νομικών προσώπων από επιχειρηματική δραστηριότητα.

Στην σύνοδο G7 που έλαβε χώρα στις αρχές του έτους εκφράσθηκε η πρόθεση για εναρμόνιση του ισχύοντος συντελεστή σε ποσοστό 15%. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι επτά από τις πλέον ανεπτυγμένες οικονομίες παγκοσμίως έχουν αναγνωρίσει ότι η έλλειψη εναρμόνισης επιφέρει αρνητικές συνέπειες στην εγχώρια αγορά εργασίας και ανάπτυξης εν γένει κυρίως λόγω της τεχνητής απομάκρυνσης του παραγόμενου πλούτου προς φορολογικούς παραδείσους. Περαιτέρω, οι δηλώσεις της συνόδου G7 έρχονται σε μία περίοδο κατά την οποία οι Η.Π.Α. μετά και από την αλλαγή στην πολιτική ηγεσία εξετάζουν την αύξηση του φορολογικού συντελεστή από 21% σε έως 28%. Σημειώνεται όμως ότι ενδεχόμενη εφαρμογή των προθέσεων της συνόδου G7 για εναρμόνιση του φορολογικού συντελεστή θα είναι χρονοβόρα καθώς απαιτούνται αρκετές διαδικασίες και διαβουλεύσεις μέχρι να προετοιμαστεί πλήρως το πλαίσιο εφαρμογής, ωστόσο θετική εξέλιξη αποτελεί από μόνη της η δήλωση πρόθεσης εναρμόνισης των φορολογικών συντελεστών.

Την τελευταία εικοσαετία ο συντελεστής φορολογίας των κερδών νομικών προσώπων μειώθηκε στις 94 από τις 111 χώρες που παρακολουθούνται από τον Ο.Ο.Σ.Α.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν καταγραφεί από τον Ο.Ο.Σ.Α., ο μέσος όρος του φορολογικού συντελεστή μειώθηκε φέτος στο 20% ακολουθώντας πτωτική πορεία καθώς το 2000 ο αντίστοιχος μέσος όρος ήταν 28,3%. Και στην Ελλάδα ο συντελεστής μειώθηκε από το 24% στο 22%. Τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας έρχονται σε συνέχεια της πρωτοβουλίας του Ο.Ο.Σ.Α. ώστε τα μέλη του να αναβαθμίσουν τα φορολογικά τους συστήματα με σκοπό να τερματιστεί η προσπάθεια των κρατών να προσελκύσουν επενδύσεις με χαμηλότερους συντελεστές και να αποφευχθούν τα κενά που υπάρχουν και εκμεταλλεύονται οι πολυεθνικές εταιρείες για να μειώσουν τους φόρους που καταβάλλουν.

Οι φορολογούμενοι που εργάζονται σε διαφορετική χώρα από αυτή που διατηρούν την φορολογική τους κατοικία συνεχίζουν να επωφελούνται από τα φορολογικά προνόμια της χώρας στην οποία έχουν την φορολογική τους κατοικία.

Πιο συγκεκριμένα, Βέλγος φορολογούμενος που εργάζεται στο Λουξεμβούργο και εκμισθώνει ακίνητη περιουσία και στις δύο χώρες αμφισβήτησε τον τρόπο με τον οποίο η Φορολογική Αρχή του Βελγίου υπολόγισε τον οφειλόμενο φόρο. Σε συνέχεια των ανωτέρω, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε προδικαστικό ερώτημα που τέθηκε έκρινε ότι τυχόν απώλεια των φορολογικών προνομίων που ισχύουν στην χώρα όπου ο φορολογούμενος διατηρεί την φορολογική του κατοικία λόγω λήψης εισοδήματος σε άλλη χώρα θα ερχόταν σε αντίθεση με την αρχή της ελεύθερης μετακίνησης των εργαζομένων που ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, το Δικαστήριο έκρινε ότι το γεγονός ότι ο φορολογούμενος δεν λαμβάνει σημαντικό εισόδημα στην χώρα της φορολογικής κατοικίας, ότι επωφελήθηκε από τα φορολογικά προνόμια του κράτους στο οποίο εργάζεται και ότι δικαιούνται έκπτωση φόρου ίση με τα φορολογικά προνόμια που απώλεσε δεν επηρεάζουν την ανωτέρω απόφασή του.

Διαφορετική μεταχείριση προβλέπεται από το νόμο ως προς την έκπτωση δαπανών κατά τη φορολογία εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα, ανάλογα εάν χαρακτηρίζονται ως δαπάνες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, χορηγίες ή δωρεές.

Οι δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης δεν πρέπει να συγχέονται με την έννοια της δωρεάς ή της χορηγίας, καθόσον, οι εν λόγω δράσεις αφορούν στην ενσωμάτωση στον τρόπο λειτουργίας της επιχείρησης διαδικασιών για την ένταξη κοινωνικών, περιβαλλοντικών και δεοντολογικών πτυχών, απέκλεισε δε από αυτές την φιλανθρωπία, την απλή δωρεά ή τη χορηγία, όπως για παράδειγμα, τις φιλανθρωπικές δράσεις, τις εμπορικές χορηγίες μέσα από τις οποίες οι επιχειρήσεις προβάλλουν το σήμα ή τα προϊόντα τους και δράσεις οι οποίες αποσκοπούν στην επίτευξη δημόσιων σχέσεων. Και ενώ απαραίτητη προϋπόθεση για να εκπίπτουν οι δαπάνες ΕΚΕ σύμφωνα με τον ν.4646/2019 συνιστά να εμφανίζει η εκάστοτε επιχείρηση κατά το αντίστοιχο φορολογικό έτος λογιστικά κέρδη χρήσης, δεν ισχύει το ίδιο για τις δαπάνες από χορηγίες που λαμβάνουν χώρα με σκοπό την προβολή της επιχείρησης και οι οποίες μπορούν εξίσου να εκπίπτουν φορολογικά. Δεδομένου ότι συνδέονται με κάποιο αντάλλαγμα που συνίσταται συνήθως στην προβολή και διαφήμιση της επιχείρησης, δύναται βασίμως να λογίζονται ως δαπάνες που λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο επιχειρηματικής δραστηριότητας, κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της επιχείρησης και προς το συμφέρον της. Τέλος, οι δωρεές, ήτοι απλές παροχές χωρίς την προσδοκία ανταλλάγματος, θεωρείται ότι δεν συνδέονται με την παραγωγική λειτουργία, δεν εξυπηρετούν επιχειρηματικό σκοπό προς το συμφέρον της επιχείρησης και ως εκ τούτου δεν εκπίπτουν αλλά θα πρέπει να αναμορφώνονται.

Τυχόν απαίτηση του θανόντος για την καταβολή μερισμάτων από κέρδη της εταιρείας της οποίας ήταν μέτοχος προγενέστερα του θανάτου υπόκειται σε φόρο κληρονομιάς.

Πιο συγκεκριμένα, πρόσφατα η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών κλήθηκε να κρίνει προσφυγή φορολογούμενων σύμφωνα με την οποία από την στιγμή που κατά την σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης οι μετοχές είχαν ήδη περιέλθει στους κληρονόμους και οι οποίες είχαν συνυπολογιστεί για την καταβολή του φόρου κληρονομιάς, τότε δεν οφείλεται επιπλέον φόρος κληρονομιάς για τα διανεμηθέντα κέρδη. Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών απέρριψε την προσφυγή των φορολογουμένων βασιζόμενη σε ατομική απάντηση που είχε εκδώσει η Διεύθυνση Εφαρμογής Φορολογίας Κεφαλαίου σύμφωνα με την οποία εάν ο θανών έχει απαίτηση κατά της εταιρείας για την καταβολή μερίσματος από κέρδη που αφορούν χρονικό διάστημα προγενέστερο του θανάτου, αυτό αποτελεί απαίτηση του αποβιώσαντος και κατ’ επέκταση μέρος της κληρονομιαίας περιουσίας και πρέπει να συνυπολογισθεί σε αυτήν. Διευκρινίζεται από την Φορολογική Αρχή ότι μόνο το μέρισμα που προέρχεται από κέρδη της εταιρείας μεταγενέστερα του θανάτου του μετόχου και αποδίδεται στους κληρονόμους δεν αποτελεί πλέον αντικείμενο του φόρου κληρονομιάς (ΔΕΔ 1767/2021).