Υπουργείο Οικονομικών

Τετάρτη, 26 Μαΐου 2021

Δελτίο Τύπου

Ομιλία του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα στο 8ο Συνέδριο Εταιρικής Διακυβέρνησης του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου

Κυρίες και Κύριοι,

Θέλω να ευχαριστήσω το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο για την τιμητική πρόσκληση να απευθύνω την κεντρική ομιλία στο 8ο Συνέδριο Εταιρικής Διακυβέρνησης, με θέμα τη μετάβαση στη νέα εποχή της βιώσιμης εταιρικής διακυβέρνησης. 

Βρισκόμαστε ένα, και πλέον, έτος μετά το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης στη χώρα μας. 

Έτος κατά το οποίο η κοινωνία και η οικονομία έχουν έντονα δοκιμαστεί. 

Είναι εξάλλου γεγονός ότι κανένας, παγκοσμίως, δεν ήταν προετοιμασμένος για τις αλλαγές και τις αναταράξεις που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορονοϊού. 

Στη χώρα μας, η Κυβέρνηση αντιμετωπίζει την κρίση και τις επιπτώσεις της στον βέλτιστο δυνατό βαθμό, με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, όπως έχει αναγνωριστεί και διεθνώς.

Με ένα συνεκτικό, ρεαλιστικό, μεθοδικό και δυναμικό σχέδιο, ενίσχυσε τη δημόσια υγεία, στήριξε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, στήριξε την απασχόληση, τόνωσε τη ρευστότητα των επιχειρήσεων και διαφύλαξε την κοινωνική συνοχή, με μέτρα συνολικού ύψους περίπου 40 δισ. ευρώ τη διετία 2020-2021.

Ιδιαίτερα όσον αφορά την επιχειρηματική κοινότητα, αναγνωρίζοντας τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στην εύρυθμη οικονομική λειτουργία, εξαιτίας των αναγκαίων περιορισμών που έχουν ληφθεί για την ανάσχεση της πανδημίας, υλοποιούμε στοχευμένα μέτρα και ενεργοποιούμε αποτελεσματικά εργαλεία.

Η προώθηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και η ενδυνάμωση της εταιρικής διακυβέρνησης στη χώρα αποτέλεσε διαρκή και κεντρικό στόχο της παρούσας Κυβέρνησης και της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Οικονομικών.

Προς αυτή την κατεύθυνση, με τον ν. 4706/2020 προχωρήσαμε στην αναμόρφωση, την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό της Εταιρικής Διακυβέρνησης των Ανωνύμων Εταιρειών και της Αγοράς Κεφαλαίου.

Έναν σύγχρονο νόμο-πλαίσιο, με τον οποίο:

• Εισήχθη αναλυτικό πλέγμα διατάξεων που διέπει τη λειτουργία του Διοικητικού Συμβουλίου των εισηγμένων εταιρειών.
• Προβλέφθηκε η υποχρέωση κατάρτισης και εφαρμογής πολιτικής καταλληλότητας των μελών του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας, η οποία περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον:
  • τις αρχές που διέπουν την επιλογή μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, 
  • τα κριτήρια κατ’ εφαρμογή των οποίων αξιολογείται η καταλληλότητα των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου (π.χ. εχέγγυα ήθους, φήμη, γνώσεις και δεξιότητες και εμπειρία),
  • τα κριτήρια πολυμορφίας που συντρέχουν για την επιλογή των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου.
• Εισήχθησαν δύο νέες, πέραν της επιτροπής ελέγχου, επιτροπές του Διοικητικού Συμβουλίου, που στόχο έχουν να διασφαλίσουν την αποτελεσματική και ορθολογική συμμόρφωση της εταιρείας με το νομοθετικό πλαίσιο.
• Ορίστηκε, ως κύρια αποστολή της κανονιστικής συμμόρφωσης, η θέσπιση και η εφαρμογή κατάλληλων πολιτικών και διαδικασιών, με σκοπό να επιτυγχάνεται έγκαιρα η πλήρης και διαρκής συμμόρφωση της εταιρείας με το εκάστοτε ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο.

Επιπλέον, με τον νόμο αυτόν, αναβαθμίστηκαν ουσιωδώς οι απαιτούμενες οργανωτικές δομές της εταιρείας, καθότι προβλέφθηκε:

• Η απαίτηση η εταιρεία να υιοθετεί και να εφαρμόζει σύστημα εταιρικής διακυβέρνησης ανάλογα με το μέγεθος, τη φύση, το εύρος και την πολυπλοκότητα των δραστηριοτήτων της.
• Η υποχρέωση  θέσπισης  Κανονισμού Λειτουργίας της εταιρείας, περίληψη του οποίου δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα  της.

Κανονισμός λειτουργίας που πρέπει να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την οργανωτική διάρθρωση, τις πολιτικές και διαδικασίες πρόληψης αντιμετώπισης καταστάσεων σύγκρουσης συμφερόντων, τη διαδικασία διαχείρισης προνομιακών πληροφοριών και ορθής ενημέρωσης του κοινού και την πολιτική βιώσιμης ανάπτυξης της εταιρείας. 

• Τέλος, η υποχρέωση της εταιρείας για εφαρμογή Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης, καταρτισμένου από φορέα εγνωσμένου κύρους.

Ο ν. 4706/2020 εισήγαγε σαφείς και συγκεκριμένες υποχρεώσεις ενημέρωσης από την εταιρεία προς τους μετόχους και το επενδυτικό κοινό.

Συγκεκριμένα:

• Προβλέφθηκε η υποχρέωση της εταιρείας να αναρτά στην ιστοσελίδα της αναλυτικά βιογραφικά των υποψηφίων μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και να εξηγεί τους λόγους για τους οποίους τα προτείνει. 
• Αποτυπώθηκαν οι αρμοδιότητες της μονάδας εξυπηρέτησης μετόχων, η οποία θα μεριμνά για την άμεση, ακριβή και ισότιμη πληροφόρηση των μετόχων και την υποστήριξή τους για την άσκηση των δικαιωμάτων τους.
• Δημιουργήθηκε μονάδα εταιρικών ανακοινώσεων, με αρμοδιότητα την ορθή ενημέρωση του επενδυτικού κοινού, σε συμμόρφωση με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο.
• Καθορίστηκε η εποπτική αρμοδιότητα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.

Συνολικά, με τον νόμο αυτό, η Κυβέρνηση στόχευσε σε μεταρρυθμίσεις που αυξάνουν την εμπιστοσύνη των μετόχων και των ενδιαφερομένων μερών στην επιχείρηση, που εξασφαλίζουν την ορθή λειτουργία και που συνδράμουν στην πορεία των εταιρειών προς τη μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη.

Κυρίες και κύριοι, 

Έχει, πλέον, καταστεί σαφές ότι η επιτυχία των επιχειρήσεων εξαρτάται όχι μόνο από την ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών τους, αλλά και από το πώς συνολικά αλληλεπιδρούν με το εξωτερικό περιβάλλον και τα ενδιαφερόμενα μέρη τους, τους stakeholders, λειτουργώντας με υπευθυνότητα και διαφάνεια.

Επιδιώκουμε και επιζητούμε το σύνολο των επιχειρήσεων να λειτουργεί με υπευθυνότητα, υιοθετώντας κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης και επιδεικνύοντας αυξημένη εταιρική κοινωνική ευθύνη. 

Από τις αρχές της νέας χιλιετίας, τα κριτήρια ESG, το σύνολο δηλαδή προτύπων  που σχετίζονται με τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδόσεις  των εταιρειών, καθώς και τις επιδόσεις στην εταιρική διακυβέρνηση, συγκεντρώνουν συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον.

Το 2006, με την υποστήριξη του ΟΗΕ και 100 θεσμικών επενδυτών, τα κριτήρια ESG τέθηκαν στο επίκεντρο  των 6 αρχών για τις υπεύθυνες επενδύσεις.

Σήμερα, σύμφωνα και με τον ΟΟΣΑ, αποτελούν mainstream του διεθνούς χρηματοπιστωτικού τομέα.

Όπως δε επιβεβαιώνει πρόσφατη έκθεση των Ηνωμένων Εθνών, η πανδημία, για τους επενδυτές, φαίνεται να αποτέλεσε παράγοντα ραγδαίας στροφής  προς την συμπερίληψη δεδομένων βιωσιμότητας στην εκτίμηση του χρηματοπιστωτικού κινδύνου.

Στο πλαίσιο αυτό, η δημοσιοποίηση  εταιρικών πληροφοριών ESG αποτελεί πλέον ιδιαίτερα σημαντικό εργαλείο, καθότι στην αναζήτησή τους για αποδοτικότερες και ασφαλέστερες επενδύσεις, οι επενδυτές στρέφονται στην αξιοποίηση μη οικονομικών πληροφοριών για τη λήψη των αποφάσεων τους. 

Συνεπώς, επιχειρήσεις που λειτουργούν προς αυτή τη κατεύθυνση αποκτούν προστιθέμενη αξία και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Παράλληλα, η ενίσχυση της υπεύθυνης επιχειρηματικής δραστηριότητας και η εμπέδωση αποτελεσματικών πρακτικών διοίκησης με θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον, την κοινωνία και την ποιότητα διακυβέρνησης συνιστούν παράγοντες ενίσχυσης του επενδυτικού κλίματος, με απώτερο όφελος την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Το αυξημένο ενδιαφέρον που περιβάλλει τις αρχές ESG συνδέεται άμεσα με την ευρύτερη παγκόσμια προσπάθεια των κυβερνήσεων, των επιχειρήσεων και του χρηματοπιστωτικού τομέα για αντιμετώπιση των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκκίνησε το Σχέδιο Δράσης της για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση το 2018, και ανακοίνωσε τη δέσμευσή της για την Πράσινη Συμφωνία τον Δεκέμβριο του 2019, λίγο πριν το ξέσπασμα της παγκόσμιας πανδημίας.

Έκτοτε, μέσα σε ένα κλίμα ιδιαίτερων προκλήσεων, η Ευρώπη προωθεί, ραγδαία,  τη μετάβαση προς ένα νέο οικονομικό μοντέλο, όπου η ενσωμάτωση αρχών ESG και η δημοσιοποίηση σχετικών πληροφοριών θα αποτελεί υποχρέωση για ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων.

Το 2020, η έκδοση του Ευρωπαϊκού  Κανονισμού για την Ταξινομία αποτέλεσε κομβικό σημείο για την πρόσφατη ευρωπαϊκή νομοθεσία, εισάγοντας ένα σύστημα κριτηρίων χαρακτηρισμού των οικονομικών δραστηριοτήτων με βάση τους φιλόδοξους ευρωπαϊκούς στόχους για το κλίμα.

Στις 10 Μαρτίου του 2021 τέθηκε σε ισχύ ο Κανονισμός για τις βιώσιμες χρηματοοικονομικές γνωστοποιήσεις (γνωστός ως SFDR), ενώ πιο πρόσφατα, στο νομοθετικό πακέτο του Απριλίου 2021 για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε επιπλέον την πρότασή της για μια νέα Οδηγία Γνωστοποίησης Εταιρικών Πληροφοριών αναφορικά με την Αειφορία.

Το Υπουργείο Οικονομικών συνεργάζεται στενά με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, την Τράπεζα της Ελλάδος και τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους φορείς και εταίρους του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, για την έγκαιρη, ομαλή και αποτελεσματική μετάβαση στο νέο αυτό πλαίσιο αειφόρου οικονομικής και εταιρικής διακυβέρνησης.

Στόχος είναι η ενσωμάτωση των αρχών  ESG και της δημοσιοποίησης μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών να αποτελέσει εργαλείο ανάπτυξης και εξωστρέφειας, χωρίς αποκλεισμούς, για τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Πριν από λίγες ημέρες, ως  Υπουργός Οικονομικών της Ελλάδος, συμμετείχα, στις συνεδριάσεις του Eurogroup και του ECOFIN στη Λισαβόνα.

Κατά τη διάρκεια αυτών των συνεδριάσεων, βασικό θέμα συζήτησης αποτέλεσε, φυσικά, η υγειονομική κρίση, και ειδικότερα οι μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία και οι τρόποι αντιμετώπισής τους. 

Εκεί υπογράμμισα την πάγια ελληνική θέση ότι απαιτείται να υλοποιηθούν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, να ενισχυθούν οι επενδύσεις και να επιταχυνθεί η πρόοδος στα πεδία της ψηφιοποίησης και της πράσινης οικονομίας.

Η προώθηση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και της βιώσιμης επιχειρηματικής δραστηριότητας αποτελούν βασικούς παράγοντες προς την παραπάνω κατεύθυνση.

Η σημερινή Κυβέρνηση, άλλωστε, από την αρχή, έθεσε ως βασικό πυλώνα την ευθυγράμμιση της στρατηγικής της με τους φιλόδοξους στόχους για το κλίμα, όπως αποτυπώθηκαν στο Ελληνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα. 

Επιπλέον, ήδη από τον Οκτώβριο του 2019, το Υπουργείο Οικονομικών εντάχθηκε στη Συμμαχία των Υπουργών Οικονομικών για το κλίμα, συμμετέχοντας στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας με ομολόγους από 62 χώρες παγκοσμίως, με κοινό στόχο τη δράση κατά της κλιματικής αλλαγής.

Σε συμφωνία με τις τάσεις στην Ευρώπη αλλά και διεθνώς, σταδιακά υιοθετούμε την ενσωμάτωση της διάστασης της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας στον κρατικό προϋπολογισμό, συμμετέχουμε στην εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης για την Κυκλική Οικονομία και προωθούμε τη Δίκαιη Μετάβαση προς την απολιγνιτοποίηση.

Στην παρούσα συγκυρία, η έννοια της βιωσιμότητας είναι περισσότερο από ποτέ άρρηκτα συνδεδεμένη με τον στόχο της οικονομικής και κοινωνικής ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. 

Η διάθεση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης με βάση τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Βιώσιμη Ανάπτυξη, αποτελεί μοναδική ευκαιρία, την οποία η Ελλάδα στοχεύει να αξιοποιήσει με τρόπο φιλόδοξο, αλλά ρεαλιστικό, συνεκτικό και διορατικό.

Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» αποτελεί  «κλειδί» για την ανάκαμψη και την είσοδο της χώρας σε τροχιά δυναμικής οικονομικής μεγέθυνσης, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη χρηματοδότηση αειφόρων δράσεων.

Αναδεικνύοντας τον βιώσιμο χαρακτήρα του Ελληνικού Σχεδίου, αναφέρεται ότι 38,3% και 25,1% των κονδυλίων έχουν, αντίστοιχα, αφιερωθεί στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, ξεπερνώντας το ελάχιστο προβλεπόμενο ποσοστό που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Οι δε βασικοί άξονες αξιοποίησης των διαθέσιμων πόρων εστιάζουν στη στήριξη της καινοτομικής επιχειρηματικότητας, στην προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, στην ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, στη δίκαιη μετάβαση προς την απολιγνιτοποίηση, στην ενίσχυση των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης, στην υλοποίηση πολυ-τροπικών υποδομών μεταφορών, στην τεχνολογική αναβάθμιση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, στην άμβλυνση των κοινωνικών αποκλεισμών και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

Το Σχέδιο «Ελλάδα 2.0» προβλέπεται, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, να οδηγήσει σε δημιουργία περίπου 200.000 νέων θέσεων εργασίας και αύξηση του ύψους του πραγματικού ΑΕΠ κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το 2026, αποδεικνύοντας ότι η ενίσχυση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών στόχων αποτελεί κινητήρια δύναμη για εντυπωσιακά οικονομικά αποτελέσματα.

Κυρίες και Κύριοι,

Η μετάβαση στην ανάκαμψη, με σεβασμό στη βιωσιμότητα, απαιτεί τόλμη και διορατικότητα.

Με «πυξίδα» την εφαρμογή συνεκτικών πολιτικών, με όραμα, υπευθυνότητα, ενότητα και αυτοπεποίθηση, θα καταφέρουμε όλοι μαζί – Κράτος, επιχειρήσεις και εργαζόμενοι – να ξεπεράσουμε τη σημερινή δοκιμασία και να διαμορφώσουμε ένα νέο παραγωγικό και αναπτυξιακό πρότυπο.

Πρότυπο κοινωνικά δίκαιο, σύγχρονο, εξωστρεφές, ανταγωνιστικό, φιλικό προς τις επενδύσεις, τη γνώση και την καινοτομία, με σεβασμό στο περιβάλλον. 

Πρότυπο το οποίο θα αποτελέσει το εφαλτήριο για την επίτευξη ισχυρής, βιώσιμης, έξυπνης και χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς ανάπτυξης.