ΘΕΜΑ: «Παροχές ασθενείας σε ασφαλισμένο του e-Ε.Φ.Κ.Α., κάτοχο ενεργού δελτίου αιτούντος διεθνή προστασία ή δελτίου αιτήσαντος ασύλου αλλοδαπού και στα κατά νόμο δικαιούχα μέλη της οικογενείας του»

Σε σχέση με τα θέματα παροχών ασθενείας σε ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ εν γένει, αλλά και ειδικότερα για ασφαλισμένους που είναι κάτοχοι ενεργού δελτίου αιτούντος διεθνή προστασία ή δελτίου αιτήσαντος ασύλου, ισχύουν τα κάτωθι:

• Με τις διατάξεις του άρθρου 37 παρ. 8 του ν. 4670/2020 (Α΄ 43), ορίζονται οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας και παροχών υγειονομικής περίθαλψης σε είδος από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., από 1.1.2020 και εφεξής, στους ασφαλισμένους του e-Ε.Φ.Κ.Α. Οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση παροχών σε χρήμα ορίζονται από τις καταστατικές διατάξεις του κατά περίπτωση φορέα, κλάδου, τομέα ή λογαριασμού που έχει ενταχθεί στον e-Ε.Φ.Κ.Α.
• Σύμφωνα με το άρθρο 22 παρ. 5 (β) του ν. 4529/2018, προβλέπεται ότι οι ασφαλισμένοι πολίτες τρίτων χωρών και τα μέλη οικογένειάς τους, όπως αυτά ορίζονται στην περίπτωση λγ΄ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4251/2014 (Α΄ 80), δικαιούνται παροχές ασθένειας, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις μόνιμης και νόμιμης διαμονής και εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις της προαναφερθείσας παρ. 8 του άρθρου 37 του ν. 4670/2020 για τη λήψη των παροχών σε είδος από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ή τις κατά περίπτωση προβλεπόμενες προϋποθέσεις του οικείου φορέα, κλάδου, τομέα ή λογαριασμού που έχει ενταχθεί στον eΕΦΚΑ για την λήψη των παροχών σε χρήμα.
• Με τις διατάξεις του άρθρου 53 παρ. 1 και 2 του ν. 4636/2019 (Α΄169) «Περί Διεθνούς Προστασίας και άλλες διατάξεις», ορίζεται ότι οι αιτούντες διεθνή προστασία, μετά την πάροδο έξι (6) μηνών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάθεσης της αίτησης διεθνούς προστασίας, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, αν δεν έχει ληφθεί πρωτοδίκως απόφαση από την αρμόδια Αρχή και η καθυστέρηση δεν μπορεί να αποδοθεί σε αυτούς, έχουν δικαίωμα ουσιαστικής πρόσβασης στην αγορά εργασίας υπό τους όρους και προϋποθέσεις του άρθρου 71 του ν. 4375/2016, εφόσον κατέχουν «δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία» ή «δελτίο αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού», σύμφωνα με το άρθρο 70 του παρόντος, και καθ` όλη τη διάρκεια ισχύος του. Το δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας ανακαλείται αυτοδικαίως σε περίπτωση απορριπτικής απόφασης, η οποία δεν έχει ανασταλτικό χαρακτήρα, και οι αιτούντες δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στη Χώρα.

Με τα οριζόμενα του άρθρου 5 παρ. 2 της υπ’ αριθμ. 717/2020 Κ.Υ.Α. (Β' 199), η κτήση του δικαιώματος πρόσβασης στην εργασία αποτυπώνεται στο δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία με την αναγραφή του λεκτικού «Δικαίωμα Πρόσβασης στην Αγορά Εργασίας» από την Υπηρεσία Ασύλου, κατά τους όρους του άρθρου 53 του ν. 4636/2019, με ενημέρωση της σχετικής ηλεκτρονικής διαδικτυακής υπηρεσίας (web service) της Η.Δ.Ι.Κ.Α. Α.Ε. με τα στοιχεία του Π.Α.Α.Υ.Π.Α. Τυχόν απενεργοποίηση του Π.Α.Α.Υ.Π.Α., για οποιαδήποτε λόγο, επιφέρει απώλεια του δικαιώματος πρόσβασης στην αγορά εργασίας. Το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ και τα συστήματα της Α.Α.Δ.Ε. ενημερώνονται για το δικαίωμα πρόσβασης στην εργασία μέσω διαδικτυακής υπηρεσίας που παρέχει η Η.Δ.Ι.Κ.Α. Α.Ε.

Επιπλέον, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 6 της εν λόγω Κ.Υ.Α., ο Π.Α.Α.Υ.Π.Α. παραμένει ενεργός, όσο υπάρχει ενεργό δελτίο αιτούντος διεθνούς προστασία, και η διάρκεια ισχύος του Π.Α.Α.Υ.Π.Α. είναι αντίστοιχη με τη διάρκεια του δελτίου αιτούντος διεθνούς προστασίας και ανανεώνεται αυτόματα, με την ανανέωση του δελτίου.

Τέλος, με άρθρο 13 της ίδιας Κ.Υ.Α. προβλέπεται, επίσης, η μετατροπή του Α.Μ.Κ.Α. σε Π.Α.Α.Υ.Π.Α. για όσους αλλοδαπούς έχουν αριθμό δελτίου ασύλου πλήρους καταγραφής πριν από την 1.11.2019.

Στο πλαίσιο των ανωτέρω και για λόγους ίσης μεταχείρισης με τους λοιπούς ασφαλισμένους πολίτες τρίτων χωρών που κατέχουν άδεια διαμονής για εργασία στη χώρα μας, διευκρινίζονται τα παρακάτω:

1. Στους ασφαλισμένους στον e-Ε.Φ.Κ.Α. αιτούντες διεθνή προστασία και στα κατά νόμο δικαιούχα μέλη της οικογενείας τους (δηλαδή αυτά που ορίζονται στην περίπτωση λγ΄ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4251/2014), εφόσον πληρούνται οι κατά περίπτωση προβλεπόμενες προϋποθέσεις για παροχές ασθένειας σε είδος από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. ή σε χρήμα από τον e-Ε.Φ.Κ.Α., χορηγούνται οι ίδιες με τους λοιπούς ασφαλισμένους του eΕ.Φ.Κ.Α. παροχές ασθένειας (σε είδος ή σε χρήμα), εφόσον ο ασφαλισμένος στον eΕ.Φ.Κ.Α. αιτών διεθνή προστασία είναι κάτοχος εν ισχύ δελτίου αιτούντος διεθνή προστασία ή δελτίου αιτήσαντος ασύλου αλλοδαπού και φέρει ενεργό Π.Α.Α.Υ.Π.Α. και μόνο για το χρονικό διάστημα που το δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία ή το δελτίο αιτήσαντος ασύλου αλλοδαπού είναι εν ισχύ και ο Π.Α.Α.Υ.Π.Α. είναι ενεργός, δηλαδή εάν και για όσο δεν έχει παρέλθει η αρχική ή η όποια ανανεωθείσα εξαμηνιαία ισχύς του δελτίου του ασφαλισμένου και δεν έχει απενεργοποιηθεί ο Π.Α.Α.Υ.Π.Α. του λόγω απορρίψεως του αιτήματος για διεθνή προστασία.

2. Η κατά τα παραπάνω ύπαρξη εν ισχύ δελτίου αιτούντος διεθνή προστασία ή δελτίου αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού και η ταυτόχρονη ύπαρξη ενεργού Π.Α.Α.Υ.Π.Α. αρκούν για την απόδειξη των προϋποθέσεων μόνιμης και νόμιμης διαμονής της παρ. 5 (β) του άρθρου 22 του ν. 4529/2018 και κάθε κανονιστικής πράξης που έχει εκδοθεί ή θα εκδοθεί σχετικά με την καταβολή των παροχών ασθενείας σε είδος ή σε χρήμα και μόνο για αυτόν τον σκοπό, και σε καμία περίπτωση δεν θεμελιώνουν δικαίωμα του κατόχου τους για χορήγηση σε αυτόν άδειας διαμονής.

3. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση παροχών ασθένειας σε δικαιούχο μέλος της οικογένειας του ασφαλισμένου στον e-Ε.Φ.Κ.Α. αιτούντος διεθνή προστασία είναι το δικαιούχο μέλος της οικογένειας να κατέχει εν ισχύ δελτίο αιτούντος διεθνή προστασία ή δελτίο αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού και να φέρει ενεργό Π.Α.Α.Υ.Π.Α., δηλαδή εάν και για όσο δεν έχει παρέλθει η αρχική ή η όποια ανανεωθείσα εξαμηνιαία ισχύς του δελτίου του δικαιούχου μέλους και δεν έχει απενεργοποιηθεί ο Π.Α.Α.Υ.Π.Α. του λόγω απορρίψεως του αιτήματος διεθνή προστασία.

Υπό το φως των ανωτέρω, πρέπει ο e-Ε.Φ.Κ.Α. να προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες έτσι ώστε να διασφαλίζει ότι τόσο κατά την αίτηση, όσο και κατά την περίοδο καταβολής των παροχών ασθενείας, ο δικαιούχος θα διαθέτει εν ισχύ Π.Α.Υ.Π.Π.Α.

Τέλος επισημαίνεται ότι ο e-Ε.Φ.Κ.Α. οφείλει να διασφαλίσει ότι σε όλα τα πληροφοριακά του συστήματα, θα μπορεί τεχνικά να εισάγεται ο Π.Α.Υ.Π.Π.Α., αντί του Α.Μ.Κ.Α., για τις ειδικές αυτές κατηγορίες ασφαλισμένων που έχουν δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας.

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΚΛΟΓΛΟΥ