Θέμα: «Γνωστοποίηση των διατάξεων & της ημερομηνίας έναρξης ισχύος του νέου ευρωπαϊκού κανονισμού 883/04 & του κανονισμού εφαρμογής του 987/09»

Σας γνωστοποιούμε ότι από 1/5/10 ισχύει και εφαρμόζεται ο νέος Κανονισμός (Ε.Κ.) αρ. 883/04 «για το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας» στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. (όπως έχει τροποποιηθεί με τον μεταγενέστερο Κανονισμό (Ε.Κ.) αρ. 988/09), καθώς και ο Κανονισμός (Ε.Κ.) αρ. 987/09 «για καθορισμό της διαδικασίας εφαρμογής του Κανονισμού (Ε.Κ.) αρ. 883/04».

Από την ίδια ημερομηνία, οι εν λόγω Κανονισμοί θα αντικαταστήσουν τους ισχύοντες Κανονισμούς(ΕΟΚ) 1408/71 και 574/72 στο εσωτερικό των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε..

Οι Νέοι Κανονισμοί δεν θα εφαρμόζονται στην Ελβετία και στα κράτη του Ε.Ο.Χ. (Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου) δηλ. Λιχτενστάϊν, Νορβηγία και Ισλανδία, όπου θα εξακολουθήσουν να ισχύουν οι Κανονισμοί (ΕΟΚ) 1408/71 & 574/72 (για τις εν λόγω χώρες εξακολουθούν να ισχύουν  τα αναγραφόμενα στην αρ. 43/07 εγκύκλιό μας).

Υπογραμμίζεται ότι οι ως άνω Κανονισμοί είναι δεσμευτικοί ως προς όλα τα μέρη τους, ισχύουν άμεσα στο εσωτερικό κάθε κράτους-μέλους και κατισχύουν του Εθνικού Δικαίου.

Με τους νέους Κανονισμούς επιτυγχάνεται η απλούστευση και ο εκσυγχρονισμός της ισχύουσας συντονιστικής νομοθεσίας, η οποία συναποτελείται από τους Καν. (ΕΟΚ) 1408/71 και 574/72.

Οι νέοι κανόνες για τον προσδιορισμό της Εφαρμοστέας Νομοθεσίας, περιλαμβάνονται στα άρθρα 11-16 του τίτλου ΙΙ του Βασικού Κανονισμού 883/04 και στα άρθρα 5-21 του Εφαρμοστικού Κανονισμού 987/09, καθώς επίσης και στις Αποφάσεις της Διοικητικής Επιτροπής (ΔΕΚΑΔΕ) Α1,Α2 της 12-6-09 και Α3 της 17-12-09.

Εξ’ αυτών κατωτέρω παραθέτουμε τις βασικές διατάξεις των ως άνω νέων Κανονισμών, που αφορούν σε θέματα υπαγωγής στην ασφάλιση διακινούμενων εργαζομένων, οι οποίοι στην Ελλάδα ασκούν αυτοτελή δραστηριότητα, για την οποία είναι ασφαλιστέοι στον ΟΑΕΕ.

ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ (Άρθρο 11 παρ.1)

«Τα πρόσωπα στα οποία εφαρμόζεται ο παρών κανονισμός υπάγονται στην νομοθεσία ενός και μόνο κράτους-μέλους».

Η νομοθεσία αυτή προσδιορίζεται σύμφωνα με τα παρακάτω:

ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ:

1. ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΕ (1) ΚΡΑΤΟΣ-ΜΕΛΟΣ
(άρθρο 11 παρ. 3(α))

«Το πρόσωπο που ασκεί μη μισθωτή δραστηριότητα σε κράτος-μέλος, υπάγεται στη νομοθεσία του εν λόγω κράτους-μέλους»

ΔΗΛΑΔΗ, το πρόσωπο, που ασκεί στην Ελλάδα μη μισθωτή (αυτοτελή) δραστηριότητα, υπάγεται στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ, ανεξάρτητα από το κράτος κατοικίας του, εφόσον βεβαίως η δραστηριότητά του τον καθιστά ασφαλιστέο στον ΟΑΕΕ.

2. ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΕ ΕΝΑ ΚΡΑΤΟΣ-ΜΕΛΟΣ & ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΛΛΟ ΚΡΑΤΟΣ-ΜΕΛΟΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΜΕΧΡΙ 24 ΜΗΝΩΝ.
(αρθρ.12 παρ. 2)

«Το πρόσωπο που ασκεί κανονικά μη μισθωτή δραστηριότητα σε κράτος-μέλος και το οποίο μεταβαίνει για να ασκήσει παρόμοια δραστηριότητα σε άλλο κράτος-μέλος, εξακολουθεί να υπάγεται στη νομοθεσία του πρώτου κράτους-μέλους, υπό τον όρο ότι η προβλεπόμενη διάρκεια της δραστηριότητας αυτής δε  υπερβαίνει τους 24 μήνες»

ΔΗΛΑΔΗ, πρόσωπο που π.χ. ασκεί μη μισθωτή δηλ. αυτοτελή δραστηριότητα στην Ελλάδα, για την οποία είναι υποχρεωτικά ασφαλιστέο στον ΟΑΕΕ, παραμένει στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ, σε περίπτωση που μεταβεί σε άλλο κράτος-μέλος για την άσκηση προσωρινής παρόμοιας δραστηριότητας, διάρκειας μέχρι 24 μηνών.

Από τις διατάξεις του άρθρου 14 παρ. 4 του εφαρμοστικού κανονισμού (ΕΚ) 987/09 διευκρινίζεται, ότι κριτήριο καθορισμού του αν η δραστηριότητα που θα ασκηθεί στο άλλο κράτος-μέλος είναι «παρόμοια», είναι η πραγματική φύση της δραστηριότητας και όχι ο χαρακτηρισμός αυτής ως μισθωτής ή μη μισθωτής, τον οποίο δίνει ενδεχομένως στη δραστηριότητα αυτή το άλλο κράτος-μέλος.

3. ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΕ ΔΥΟ Η ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΚΡΑΤΗ-ΜΕΛΗ. (άρθρο 13 παρ.2)

«Το πρόσωπο που ασκεί κανονικά μη μισθωτή δραστηριότητα σε δύο ή περισσότερα κράτη-μέλη, υπάγεται:

• στη νομοθεσία του κράτους-μέλους κατοικίας, εάν ασκεί ουσιώδες μέρος της δραστηριότητάς του σε αυτό
• στη νομοθεσία του κράτους-μέλους στο οποίο ευρίσκεται το κέντρο των συμφερόντων των δραστηριοτήτων του, εάν δεν κατοικεί σε ένα από τα κράτη-μέλη στα οποία ασκεί ουσιώδες μέρος της δραστηριότητάς του»

4.ΜΙΣΘΩΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΛΛΟ ΚΡΑΤΟΣ-ΜΕΛΟΣ & ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.
(άρθρο 13 παρ.3)

«Το πρόσωπο το οποίο ασκεί κανονικά μισθωτή δραστηριότητα και μη μισθωτή δραστηριότητα σε διαφορετικά κράτη-μέλη, υπάγεται στη νομοθεσία του κράτους-μέλους στο οποίο ασκεί μισθωτή δραστηριότητα»

ΔΗΛΑΔΗ, στις περιπτώσεις αυτές η άσκηση της μισθωτής απασχόλησης, υπερτερεί της μη μισθωτής και επομένως, πρόσωπο που ασκεί ταυτόχρονα μισθωτή δραστηριότητα σε άλλο κράτος-μέλος και αυτοτελή δραστηριότητα στην Ελλάδα, για την οποία είναι ασφαλιστέο στον ΟΑΕΕ, υπόκειται στη νομοθεσία του κράτους-μέλους, στο  οποίο ασκεί μισθωτή δραστηριότητα και επομένως απαλλάσσεται της ασφάλισής του στον ΟΑΕΕ.

Συνεπώς, σύμφωνα με τον παρόντα Κανονισμό, σε περίπτωση, μισθωτού σε ξένη χώρα, που παράλληλα ασκεί στην Ελλάδα δραστηριότητα για την οποία, είναι ασφαλιστέος στον ΟΑΕΕ, δεν εφαρμόζεται πλέον η διαδικασία, μέσω της αρμόδιας Αρχής της ξένης χώρας και του Υπουργείου Εργασίας & Κοιν. Ασφάλισης, για την εξαίρεση του από τον ΟΑΕΕ, ΑΛΛΑ γίνεται άμεσα η απαλλαγή του από τον ΟΑΕΕ, βάσει του άρθρου 13 παρ. 3 του Κανονισμού (με εξαίρεση την Ελβετία και τις χώρες του Ε.Ο.Χ. δηλ. Λιχτενστάϊν, Νορβηγία και Ισλανδία, για τις οποίες, όπως προαναφέρεται, θα εξακολουθήσουν να ισχύουν οι προγενέστεροι Κανονισμοί ΕΟΚ) 1408/71 και 574/72. Η εξαίρεση δηλ. μισθωτού σε αυτές τις χώρες, από την ασφάλιση του ΟΑΕΕ, εφόσον στην Ελλάδα ασκεί αυτοτελή δραστηριότητα για την οποία είναι ασφαλιστέος στον ΟΑΕΕ, θα εξακολουθήσει να ενεργείται σύμφωνα με το άρθρο 17 του Καν. (ΕΟΚ) 1408/71, κατόπιν συμφωνίας των αρμοδίων Αρχών των δύο χωρών).

5. ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΣΕ ΑΛΛΟ ΚΡΑΤΟΣ-ΜΕΛΟΣ ΚΑΙ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.
(άρθρο 13 παρ. 4)

«Το πρόσωπο που απασχολείται ως δημόσιος υπάλληλος σε ένα κράτος-μέλος και το οποίο ασκεί μη μισθωτή δραστηριότητα σε ένα ή περισσότερα άλλα κράτη-μέλη, υπάγεται στη νομοθεσία του κράτους-μέλους, το οποίο ανήκει η υπηρεσία που τον απασχολεί»

ΔΗΛΑΔΗ, δημόσιος υπάλληλος άλλου κράτους-μέλους, που ασκεί αυτοτελή δραστηριότητα στην Ελλάδα, για την οποία είναι ασφαλιστέος στον ΟΑΕΕ, απαλλάσσεται της ασφάλισής του στον ΟΑΕΕ.

6. ΣΥΝΤ/ΧΟΣ ΑΛΛΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ-ΜΕΛΟΥΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.
(άρθρο 16 παρ. 2 κατ’ αντίστροφη αναλογία εφαρμοζομένου και άρθρο 31)

Από τον συνδυασμό των διατάξεων των εν λόγω άρθρων προκύπτει, ότι ο συνταξιούχος άλλου κράτους-μέλους, που ασκεί αυτοτελή δραστηριότητα στην Ελλάδα, υπάγεται στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΟΑΕΕ, ανεξάρτητα από τη χώρα κατοικίας του.

Σε περίπτωση επιμέρους θεμάτων, που τυχόν προκύψουν, κατά την εφαρμογή των νέων κοινοτικών Κανονισμών, θα ακολουθήσουν διευκρινιστικές εγκύκλιοι.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΟΑΕΕ
Κ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ