Θέμα: «Ανακοίνωση για τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφετέρου, σχετικά με τις διατάξεις που αφορούν στους κανόνες προτιμησιακής καταγωγής των αγαθών καθώς και στις διαδικασίες σχετικές με την καταγωγή».

Α. Από την 1η Ιανουαρίου 2021, το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Βορείου Ιρλανδίας (εφεξής Η.Β.) χάνει το σύνολο των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που είχε ως κράτος-μέλος της ΕΕ και κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου της Συμφωνίας Αποχώρησης. Δεν θα επωφελείται πλέον από απρόσκοπτη πρόσβαση στην ενιαία αγορά της Ε.Ε. και στην τελωνειακή ένωση, ούτε από τις πολιτικές της Ε.Ε. και τις διεθνείς της συμφωνίες (συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών ελευθέρου εμπορίου της Ε.Ε. με τρίτες χώρες).

Προκειμένου να ρυθμιστούν οι σχέσεις μεταξύ Ε.Ε.-Η.Β. μετά την αποχώρηση του τελευταίου από την Ε.Ε. και κατόπιν μακροχρόνιων διαπραγματεύσεων τα δύο μέρη κατέληξαν στις 24 Δεκεμβρίου 2020 σε μια «κατ' αρχήν συμφωνία». Το σχέδιο της εν λόγω συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας μεταξύ Η.Β. και Ε.Ε. (εφεξής «συμφωνία») είναι δημοσιευμένο στην ιστοσελίδα της Ε. Επιτροπής στην ακόλουθη διεύθυνση: https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/draft eu-uk trade and cooperation agreement.pdf Προς το παρόν το κείμενο είναι διαθέσιμο μόνο στην αγγλική γλώσσα.

Η έναρξη εφαρμογής της συμφωνίας αποτελεί ιδιαίτερα επείγον ζήτημα. Ως εκ τούτου τίθεται σε προσωρινή εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2021 και για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα έως ότου ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες διαδικασίες για την επίσημη υπογραφή και την έγκρισή της εκ μέρους της Ε.Ε. Τις προσεχείς ημέρες αναμένεται να δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. ανακοίνωση σχετικά με την ημερομηνία προσωρινής εφαρμογής της συμφωνίας.

Η εν λόγω συμφωνία πέραν του εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών, καλύπτει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος μεταξύ των δύο συμβαλλομένων μερών. Με την παρούσα ανακοίνωση σας κοινοποιούμε το τμήμα εκείνο της συμφωνίας που ανήκει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μας, ήτοι τους κανόνες καταγωγής και τις διαδικασίες σχετικές με την καταγωγή των αγαθών.

Επισημαίνεται ότι οι διατάξεις της παρούσας συμφωνίας δεν αφορούν στο εμπόριο αγαθών μεταξύ της Ε.Ε. και της Βόρειας Ιρλανδίας, όπου θα εφαρμόζεται το πρωτόκολλο για την Ιρλανδία και τη Βόρεια Ιρλανδία που περιλαμβάνεται στη Συμφωνία Αποχώρησης.

Β. Η συμφωνία προβλέπει την πλήρη κατάργηση των δασμών για όλα τα προϊόντα καταγωγής καθενός από τα συμβαλλόμενα μέρη κατά την εισαγωγή τους στο άλλο συμβαλλόμενο μέρος. Ένα προϊόν θεωρείται καταγωγής Ε.Ε. ή Η.Β. και επομένως μπορεί να επωφεληθεί από τους μηδενικούς δασμούς που προβλέπει η συμφωνία, όταν πληροί τους όρους και τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις σχετικές διατάξεις της συμφωνίας. Ειδικότερα, οι κανόνες καταγωγής περιλαμβάνονται στο Μέρος Δύο (Εμπόριο, Μεταφορές, Είδη Αλιεία και Λοιπές Ρυθμίσεις)^ Επικεφαλίδα Ένα (Εμπόριο)^ Τίτλος I (Εμπόριο Αγαθών)^ Κεφάλαιο 2 (Κανόνες καταγωγής) της συμφωνίας (σελίδες 27 έως 42 στο προαναφερόμενο σχέδιο). Επιπρόσθετα, τα Παραρτήματα που σχετίζονται με τους κανόνες καταγωγής βρίσκονται στις σελίδες 423 έως 493 του σχεδίου της συμφωνίας.

Προκειμένου το μέρος εισαγωγής να παρέχει, κατά την εισαγωγή, προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση σε προϊόν καταγωγής του άλλου μέρους (βάσει των σχετικών διατάξεων για τους κανόνες καταγωγής), θα πρέπει ο εισαγωγέας να υποβάλλει αίτημα χορήγησης προτιμησιακής δασμολογικής μεταχείρισης.

Το αίτημα αυτό είναι δυνατόν να βασίζεται:

Α) σε βεβαίωση καταγωγής ότι το προϊόν είναι καταγόμενο, η οποία συντάσσεται από τον εξαγωγέα , ή

Β) στη γνώση του εισαγωγέα ότι το προϊόν είναι καταγόμενο.

Στο άρθρο 18α, του Κεφαλαίου 2 (κανόνες καταγωγής) της συμφωνίας, ορίζονται ειδικότερες διατάξεις σχετικά με το χρόνο υποβολής του αιτήματος για την προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση. Επισημαίνεται ότι παρέχεται η δυνατότητα εκ των υστέρων υποβολής αιτήματος χορήγησης προτιμησιακής μεταχείρισης εντός χρονικού διαστήματος τριών ετών από την ημερομηνία της εισαγωγής.

Η βεβαίωση καταγωγής συντάσσεται από τον εξαγωγέα σε ένα τιμολόγιο ή σε οποιοδήποτε άλλο έγγραφο στο οποίο περιγράφεται το καταγόμενο προϊόν με επαρκείς λεπτομέρειες ώστε να είναι δυνατή η ταυτοποίησή του. Το κείμενο της βεβαίωσης καταγωγής περιλαμβάνεται στο Παράρτημα σχετικά με την καταγωγή αριθ. 4 της συμφωνίας.

Στις περιπτώσεις που το αίτημα για προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση βασίζεται σε βεβαίωση καταγωγής, κάθε συμβαλλόμενο μέρος ρυθμίζει, σύμφωνα με τη νομοθεσία του, τους όρους που πρέπει να πληροί ένας εξαγωγέας ώστε να του αποδοθεί ένας αριθμός αναφοράς, ο οποίος αναγράφεται στη βεβαίωση καταγωγής. Με αυτόν τον αριθμό αναφοράς πιστοποιείται η ταυτότητα του εξαγωγέα που είναι σε θέση να συντάσσει έγκυρες βεβαιώσεις καταγωγής.

Βάσει των ανωτέρω καθώς και του άρθρου 68 του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2015/2447 από την πλευρά της Ε.Ε. στο πλαίσιο της εν λόγω συμφωνίας για την πιστοποίηση της καταγωγής από τους κοινοτικούς εξαγωγείς θα εφαρμόζεται το Σύστημα Εγγεγραμμένων Εξαγωγέων (Register Exporters System-REX). Όλοι οι κοινοτικοί εξαγωγείς (παραγωγοί ή έμποροι) προκειμένου να συντάσσουν βεβαιώσεις καταγωγής για αγαθά αξίας > € 6.000, τα οποία εξάγονται στο Η.Β. στο πλαίσιο της σχετικής συμφωνίας, θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένοι στο Σύστημα Εγγεγραμμένων Εξαγωγέων (REX) και να χρησιμοποιούν τον αριθμό εγγεγραμμένου εξαγωγέα REX στις σχετικές βεβαιώσεις καταγωγής.

Επισημαίνεται ότι η κοινοποιούμενη συμφωνία δεν προβλέπει την έκδοση πιστοποιητικού κυκλοφορίας EUR 1 ή οποιουδήποτε άλλου πιστοποιητικού καταγωγής από τις τελωνειακές αρχές των συμβαλλομένων μερών.

Κατόπιν των ανωτέρω, καλούνται οι εξαγωγείς που πρόκειται να εξάγουν κοινοτικά προϊόντα στο Η.Β. στο πλαίσιο της σχετικής συμφωνίας και προκειμένου τα εν λόγω προϊόντα να τύχουν της προβλεπόμενης προτιμησιακής μεταχείρισης, να αιτηθούν την εγγραφή στους στο Σύστημα Εγγεγραμμένων Εξαγωγέων REX ώστε να είναι σε θέση να συντάσσουν τις απαιτούμενες βεβαιώσεις καταγωγής. Οι εξαγωγείς που είναι ήδη εγγεγραμμένοι στο REX στο πλαίσιο άλλων προτιμησιακών συμφωνιών, μπορούν να χρησιμοποιούν τον ίδιο αριθμό και για τις εξαγωγές προς το Η.Β. Αναλυτικές οδηγίες σχετικά με το Σύστημα Εγγεγραμμένων Εξαγωγέων (REX) έχουν δοθεί από την υπηρεσία μας και είναι αναρτημένες στην διαδικτυακή πύλη των ελληνικών τελωνείων (ICISnet portal) στην ενότητα Υπηρεσίες για Οικονομικούς Φορείς Προτιμησιακά Καθεστώτα Σύστημα Εγγεγραμμένων Εξαγωγέων (REX).

Από την πλευρά του Η.Β. ο αριθμός αναφοράς που θα πρέπει να αναγράφουν οι εξαγωγείς εκεί επί των βεβαιώσεων καταγωγής θα προσδιορισθεί αντίστοιχα από την εσωτερική τους νομοθεσία. Η Ε. Επιτροπή μας ενημέρωσε ότι το Η.Β δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσει το σύστημα REX αλλά προτίθεται να χρησιμοποιήσει ως αριθμός αναφοράς τον αριθμό E.O.R.I.

Γ. Τέλος, σας ενημερώνουμε ότι θα ακολουθήσει εγκύκλιος με περαιτέρω οδηγίες για τις διατάξεις σχετικά με τους κανόνες καταγωγής και τις διαδικασίες που σχετίζονται με την καταγωγή στο πλαίσιο της συμφωνίας.

Οι επαγγελματικοί φορείς προς τους οποίους κοινοποιείται η παρούσα, παρακαλούνται για την άμεση ενημέρωση των μελών τους.

Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ ΣΟΦΙΑ