ΠΟΛ. 1128/1-11-2007: Απαλλαγή των αμιγώς κοινωφελών δημοτικών επιχειρήσεων από το φόρο εισοδήματος και των Ο.Τ.Α. από την παρακράτηση φόρου επί των τόκων καταθέσεων.

Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Με τις διατάξεις του άρθρου 12 του Ν. 2238/1994 ορίζεται, ότι επιβάλλεται φόρος εισοδήματος στους τόκους, οι οποίοι αποκτώνται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ενώσεις προσώπων ή ομάδες περιουσίας, χωρίς να εξετάζεται η ιθαγένεια και ο τόπος που διαμένουν ή κατοικούν ή έχουν την έδρα τους και προκύπτουν στην Ελλάδα από οποιαδήποτε μορφή κατάθεσης, περιλαμβανομένων και των πιστοποιητικών καταθέσεων, σε τράπεζα ή ταμιευτήριο, που είναι στην Ελλάδα (παράγραφος 1).

Ο φόρος υπολογίζεται στο ποσό των τόκων που προκύπτουν με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%) και παρακρατείται από τον οφειλέτη των τόκων κατά το χρόνο που γίνεται ο εκτοκισμός της κατάθεσης ή από εκείνον που καταβάλλει του τόκους, κατά την εξαργύρωση των τοκομεριδίων (παρ.2).

2. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 103 του Ν. 2238/1994 ορίζεται, ότι απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος το Ελληνικό Δημόσιο στο οποίο περιλαμβάνονται και οι αποκεντρωμένες δημόσιες υπηρεσίες, οι οποίες λειτουργούν ως ειδικά ταμεία, οι δήμοι και οι κοινότητες, τα δημοτικά και κοινοτικά ιδρύματα και τα λοιπά δημοτικά και κοινοτικά νομικά πρόσωπα, οι σύνδεσμοι δήμων και κοινοτήτων, οι αποκλειστικά αμιγείς δημοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης, αποχέτευσης και διαχείρισης απορριμμάτων και τηλεθέρμανσης, η Ένωση Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδος, η Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων της Ελλάδος και οι τοπικές ενώσεις δήμων και κοινοτήτων για τα κάθε είδους εισοδήματα τους.

3. Εξάλλου, με τις διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου 21 του Ν. 1921/1991, με τις οποίες επιβλήθηκε η αυτοτελής φορολόγηση (10%) των τόκων που προέρχονται από καταθέσεις, ορίζεται, ότι από την έναρξη ισχύος των διατάξεων αυτού του άρθρου καταργήθηκε κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη που ρυθμίζει διαφορετικά το θέμα και επομένως οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 103 του Ν. 2238/1994 (άρθρο 6 του Ν.Δ. 3843/1958), δεν έχουν εφαρμογή για τους τόκους από καταθέσεις που αποκτούν οι Δήμοι και οι Κοινότητες και επομένως αυτοί φορολογούνται με δέκα τοις εκατό (10%) (1090934/10992/Β0012/31-10-2003 έγγραφό μας).

4. Επίσης, με τις διατάξεις της περ. στ΄ της παρ. 1 του άρθρου 55 του Ν. 2238/1994 ορίζεται, ότι Δημόσιες υπηρεσίες, οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, κοινωφελή ιδρύματα και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου γενικά, κατά την προμήθεια κάθε είδους αγαθών ή παροχής υπηρεσιών από επιχειρήσεις, υποχρεούνται όπως, κατά την καταβολή ή την έκδοση της σχετικής εντολής πληρωμής της αξίας αυτών, παρακρατούν φόρο εισοδήματος, ο οποίος υπολογίζεται στο καθαρό ποσό της αξίας των αγαθών ή υπηρεσιών με τους συντελεστές που αναφέρονται κατά περίπτωση στις ίδιες διατάξεις.

Με την 1060204/982/Α0012/ΠΟΛ. 1131/25.5.1994 εγκύκλιό μας διευκρινίσθηκε, ότι οι πιο πάνω διατάξεις δεν έχουν εφαρμογή όταν οι υπόχρεοι για παρακράτηση φόρου προμηθεύονται αγαθά ή δέχονται υπηρεσίες από επιχειρήσεις ή από νομικά πρόσωπα γενικά τα οποία απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος με ρητή διάταξη νόμου.

5. Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 252 του Ν. 3463/2006 (ΦΕΚ 114 Α΄/8.6.2006), με τις οποίες κυρώθηκε ο νέος Δημοτικός και Κοινοτικός Κώδικας, ορίζεται, ότι οι Δήμοι και οι Κοινότητες μπορούν να συνιστούν ή να συμμετέχουν σε επιχειρήσεις, οι οποίες καλούνται επιχειρήσεις Ο.Τ.Α., σύμφωνα με τις παρακάτω ειδικότερες ρυθμίσεις. Οι επιτρεπόμενες μορφές των επιχειρήσεων αυτών είναι οι εξής:

α. Δημοτικές ή κοινοτικές κοινωφελείς επιχειρήσεις,

β. Ανώνυμες εταιρείες Ο.Τ.Α.

6. Περαιτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 254 του Ν. 3463/2006 ορίζεται, ότι Δήμος ή Κοινότητα μπορεί να συστήσει δημοτική ή κοινοτική κοινωφελή επιχείρηση με σκοπό την οργάνωση λειτουργιών ή δραστηριοτήτων και την παροχή υπηρεσιών συναφών ή συνδεόμενων με τις αρμοδιότητές τους, που αναφέρονται στους τομείς της κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης, της παιδείας, του πολιτισμού, του αθλητισμού και του περιβάλλοντος, με εξαίρεση την καθαριότητα των κοινόχρηστων χώρων και την αποκομιδή των απορριμμάτων, τη δημιουργία και συντήρηση πρασίνου και τη λειτουργία κοιμητηρίων και κέντρων αποτέφρωσης νεκρών. Σκοπός των ανωτέρω επιχειρήσεων μπορεί να είναι επίσης η οργάνωση δημοτικής συγκοινωνίας, καθώς και η εκπόνηση και εφαρμογή προγραμμάτων έρευνας και τεχνολογίας για την ανάπτυξη της περιοχής τους (παρ. 1)

Είναι δυνατή από την κοινωφελή επιχείρηση η παράλληλη επιδίωξη περισσότερων σκοπών, κατά τα ανωτέρω, οι οποίοι είναι μεταξύ τους συναφείς και σε κάθε περίπτωση δεν έχουν εμπορικό ή βιομηχανικό χαρακτήρα. Δεν επιτρέπεται η συμμετοχή κοινωφελούς επιχείρησης σε άλλες επιχειρήσεις Ο.Τ.Α.(παρ.2) Αντικείμενο δραστηριότητας της κοινωφελούς επιχείρησης δεν μπορούν να αποτελέσουν, καθ΄ οιανδήποτε μορφή, οι παραχωρηθείσες στους Ο.Τ.Α. κρατικές αρμοδιότητες, όπως αυτές περιγράφονται στο άρθρο 75 παράρτημα II του παρόντος (παρ.3)

Η σύσταση κοινωφελούς επιχείρησης γίνεται με απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου και πράξη του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Η πράξη του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία της απόφασης του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου και αποτελεί το καταστατικό της επιχείρησης και σε περίπτωση σύστασης εμπραγμάτων δικαιωμάτων, μεταγραπτέο τίτλο στο υποθηκοφυλακείο (παρ. 4).

7. Εξάλλου με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 276 του Ν. 3463/2006 ορίζεται, ότι οι Δήμοι και οι Κοινότητες, τα δημοτικά και κοινοτικά ιδρύματα και τα λοιπά δημοτικά και κοινοτικά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, οι Σύνδεσμοι Δήμων και Κοινοτήτων, οι αποκλειστικώς κοινωφελούς χαρακτήρα αμιγείς δημοτικές ή κοινοτικές επιχειρήσεις, οι επιχειρήσεις Ύδρευσης- Αποχέτευσης, η Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων της Ελλάδας και οι Τοπικές Ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων απαλλάσσονται εν γένει από κάθε δημόσιο, άμεσο φόρο.

Οι πιο πάνω διατάξεις ισχύουν, σύμφωνα με το άρθρο τέταρτο του Ν. 3463/2006, από 1.1.2007 και μετά.

8. Από τα ανωτέρω προκύπτουν τα ακόλουθα ότι:

α) οι αποκλειστικώς κοινωφελούς χαρακτήρα αμιγείς δημοτικές ή κοινοτικές επιχειρήσεις, οι οποίες συστήνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 254 του Ν. 3463/2006, από 1/1/2007 και μετά, απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος. Όμως παρά την απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος, έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος (έντυπο Φ.01010) κατά ρητή διατύπωση των διατάξεων του άρθρου 107 του Ν. 2238/1994.

β) για τις ίδιες επιχειρήσεις, δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της περ. στ΄ της παρ.1 του άρθρου 55 του Ν. 2238/1994, περί παρακρατήσεως φόρου, για τις συναλλαγές που πραγματοποιούν με τα νομικά πρόσωπα που αναφέρονται σε αυτές.

γ) με τις διατάξεις του άρθρου 276 του Ν. 3463/2006 επανήλθαν οι απαλλαγές που απολάμβαναν οι Δήμοι και Κοινότητες, οι οποίες ως νεώτερες και ειδικότερες κατισχύουν των διατάξεων του Ν. 1921/1991 και ως εκ τούτου από 1 Ιανουαρίου 2007 και μετά οι τόκοι που αποκτούν οι Δήμοι και Κοινότητες δεν υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου 10%.

Τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή και για τους τόκους καταθέσεων που αποκτούν από 1/1/2007 και μετά όλα τα νομικά πρόσωπα που μνημονεύονται στις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 276 του Ν. 3463/2006.