ΘΕΜΑ: «Κοινοποίηση της αρ.πρ.Α.1121/19.05.2020 Απόφασης Υφυπουργού Οικονομικών «Καθορισμός όρων και προϋποθέσεων για την χορήγηση της άδειας αποστολής, παραλαβής, εισαγωγής, εξαγωγής καπνού, εισαγωγής βιομηχανοποιημένων καπνών, κατασκευής, αποστολής, παραλαβής, εισαγωγής, εξαγωγής εξοπλισμού παραγωγής βιομηχανοποιημένων καπνών καθώς και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα».

Σας κοινοποιούμε για ενημέρωση και εφαρμογή την αρ.πρ.Α.1121/19.05.2020 Aπόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών (Φ.Ε.Κ. 2137 Β'/03.06.2020) και σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Η ως άνω Υπουργική Απόφαση εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση των διατάξεων του άρθρου 100Α του ν.2960/01, «Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας» (Α'265), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, στα πλαίσια καθορισμού του απαιτούμενου κανονιστικού πλαισίου για την διαδικασία αδειοδότησης των προσώπων που εμπλέκονται στην εφοδιαστική αλυσίδα καπνού και βιομηχανοποιημένων καπνών αποσκοπώντας στον έλεγχο των διακινήσεων του καπνού και των βιομηχανοποιημένων καπνών καθώς και του εξοπλισμού που χρησιμοποιείται για την παραγωγή βιομηχανοποιημένων προϊόντων στην χώρα μας, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην πρόληψη και καταπολέμηση των παράνομων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με το λαθρεμπόριο καπνικών προϊόντων.

Με την έναρξη ισχύος της εν λόγω απόφασης, δεν έχουν εφαρμογή τα άρθρα 59, 60 και 61 του β.δ. 13/16.04.1920 «Περί Κώδικος Νόμων περί Φορολογίας Καπνού» (Α'86), με τις διατάξεις των οποίων ρυθμίζονται ζητήματα αναφορικά με την εισαγωγή-εξαγωγή, πώληση και διακίνηση μηχανημάτων των καπνοβιομηχανιών, εξαρτημάτων και ανταλλακτικών αυτών, καθώς με το νέο κανονιστικό πλαίσιο παρέχεται ένα εκσυγχρονισμένο και προσαρμοσμένο στις νέες απαιτήσεις σύστημα αδειοδότησης για την παρακολούθηση του εξοπλισμού παραγωγής προϊόντων καπνού. Κατά συνέπεια, οι αρμοδιότητες που είχαν περιέλθει σύμφωνα με το άρθρ. 280 του ν.3852/2010 (Α'87) και των οριζομένων στο Κεφ.Θ, εδαφίων α και β της αριθμ.1063649/790/Α0006/03.08.2004 ΑΥΟ στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις για την διαδικασία χορήγησης εγκρίσεων στις καπνοβιομηχανίες στις περιπτώσεις που αυτές εισάγουν ή εξάγουν ή διακινούν ή πωλούν μηχανήματα, εξαρτήματα ή ανταλλακτικά αυτών, παύουν να ασκούνται από 03.06.2020.

Αναλυτικότερα επί των άρθρων, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Με τις ρυθμίσεις του άρθρου 1 προσδιορίζεται καταρχάς ο σκοπός και το πεδίο εφαρμογής αυτής, σύμφωνα με το οποίο καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις:

α) για την αποστολή σε άλλο κράτος - μέλος, για την παραλαβή από άλλο κράτος-μέλος, για την εισαγωγή, εξαγωγή καπνού,

β) για την εισαγωγή των βιομηχανοποιημένων καπνών.

γ) για την κατασκευή, αποστολή, παραλαβή, εισαγωγή και εξαγωγή εξοπλισμού παραγωγής βιομηχανοποιημένων καπνών.

Επιπρόσθετα, με την κοινοποιούμενη Απόφαση καθορίζονται οι αρμόδιες αρχές για την έκδοση, την τροποποίηση, ανάκληση και ακύρωση των λόγω αδειών καθώς και για την εποπτεία και τον έλεγχο των προσώπων στα οποία αυτές χορηγούνται, τα προβλεπόμενα κατά περίπτωση συνυποβαλλόμενα με την αίτηση δικαιολογητικά καθώς και οι διαδικασίες χορήγησης, τροποποίησης, ανάκλησης και ακύρωσής τους.

Ειδικότερα:

α. Με τις ρυθμίσεις του ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Α' (άρθρα 2-3) της κοινοποιούμενης απόφασης δίνονται οι απαραίτητοι ορισμοί για την άδεια, τον εξοπλισμό παραγωγής, τον καπνό, τα βιομηχανοποιημένα καπνά και αποσαφηνίζεται η έννοια της εισαγωγής καπνού, βιομηχανοποιημένων καπνών και εξοπλισμού παραγωγής. Τέλος, ορίζονται οι αρχές που είναι αρμόδιες για την έκδοση, την τροποποίηση, την ανάκληση και ακύρωση των προβλεπόμενων αδειών του άρθρου 1 καθώς και για την εποπτεία και τον έλεγχο των προσώπων στα οποία χορηγούνται οι εν λόγω άδειες.

β. Με τις ρυθμίσεις του ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Β', καθορίζονται οι διαδικασίες, οι όροι και οι προϋποθέσεις για την έκδοση, την τροποποίηση, την ανάκληση και ακύρωση των προαναφερόμενων αδειών. Το κεφάλαιο Β' διακρίνεται σε ΜΕΡΟΣ Α' (άρθρα 4-8), με τις ρυθμίσεις του οποίου προβλέπεται η διαδικασία, οι όροι και οι προϋποθέσεις για την έκδοση, την τροποποίηση, ανάκληση και ακύρωση των αδειών για τον καπνό και τα βιομηχανοποιημένα καπνά και οι υποχρεώσεις των προσώπων αυτών και ΜΕΡΟΣ Β' (άρθρα 9-10), με τις ρυθμίσεις του οποίου καθορίζεται η διαδικασία, οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση, την τροποποίηση, την ανάκληση και ακύρωση των αδειών για τον εξοπλισμό παραγωγής βιομηχανοποιημένων καπνών καθώς και οι υποχρεώσεις των προσώπων αυτών.

Με το άρθρο 4 καθορίζονται οι προϋποθέσεις και τα δικαιολογητικά έκδοσης άδειας για την αποστολή σε άλλο κράτος-μέλος, παραλαβή από άλλο κράτος-μέλος, εισαγωγή, εξαγωγή καπνού και εισαγωγή βιομηχανοποιημένων καπνών. Επιπλέον με το ίδιο άρθρο προβλέπονται οι περιπτώσεις για τις οποίες δεν απαιτείται η έκδοση των αδειών αυτών. Επισημαίνεται ότι οι εγκεκριμένοι αποθηκευτές βιομηχανοποιημένων καπνών δεν απαιτείται να λάβουν άδεια για την αποστολή, παραλαβή, εισαγωγή, εξαγωγή καπνού καθόσον έχουν ήδη ελεγχθεί οι όροι και οι προϋποθέσεις για την χορήγηση της άδειας τους και είναι ήδη καταγεγραμμένοι σε ηλεκτρονικό μητρώο (μητρώο SEED σε επίπεδο Ε.Ε., υποσύστημα αδειών-εγκρίσεων ICISnet). Ωστόσο, παραμένει η υποχρέωσή τους για την υποβολή των τριμηνιαίων καταστάσεων, προκειμένου για την βέλτιστη παρακολούθηση των διακινήσεων των προϊόντων αυτών. Ακόμη, δεν απαιτείται για τους ίδιους η έκδοση άδειας εισαγωγής βιομηχανοποιημένων καπνών εφόσον τα προϊόντα τίθενται άμεσα στη φορολογική τους αποθήκη.

Επιπλέον, με το άρθρο 5 καθορίζεται η διαδικασία έκδοσης των αδειών που προβλέπονται στο Μέρος Α' της κοινοποιούμενης Απόφασης, ενώ με τα άρθρα 6 και 7 προβλέπονται οι περιπτώσεις τροποποίησης, ανάκλησης και ακύρωσής των εν λόγω αδειών και ο χρόνος ισχύος αυτών, αντίστοιχα.

Επιπρόσθετα, με το άρθρο 8 καθορίζονται αναλυτικά οι υποχρεώσεις για τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα στα οποία χορηγούνται οι άδειες που αφορούν την ενδοκοινοτική διακίνηση, εισαγωγή και εξαγωγή του καπνού, με εξαίρεση από την τήρηση των υποχρεώσεων αυτών για τα πρόσωπα που έχουν λάβει άδεια εισαγωγής βιομηχανοποιημένων καπνών. Στις εν λόγω υποχρεώσεις συμπεριλαμβάνεται και η υποχρέωση τριμηνιαίας υποβολής στην αρμόδια τελωνειακή αρχή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, μέχρι και την 10η ημέρα του μήνα που ακολουθεί το τρίμηνο, «Κατάστασης συναλλαγών καπνού», σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος ΙΙΙ, αναφορικά με τις διενεργηθείσες αποστολές, παραλαβές, εισαγωγές, εξαγωγές καπνού.

Με το άρθρο 10 καθορίζονται οι υποχρεώσεις των προσώπων στα οποία χορηγούνται οι άδειες που αφορούν την κατασκευή, ενδοκοινοτική διακίνηση, εισαγωγή και εξαγωγή του εξοπλισμού παραγωγής βιομηχανοποιημένων καπνών, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η τήρηση των σχετικών Βιβλίων, σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος IV, στις εγκαταστάσεις των επιτηδευματιών με στόχο την βέλτιστη παρακολούθηση των διακινήσεων του εξοπλισμού παραγωγής βιομηχανοποιημένων καπνών και τον εντοπισμό του προορισμού τους. Η ενημέρωση των εν λόγω Βιβλίων γίνεται το αργότερο εντός 5 εργασίμων ημερών από την ημέρα που πραγματοποιήθηκε η κατασκευή, ενδοκοινοτική διακίνηση, εισαγωγή και εξαγωγή του εξοπλισμού. Επιπλέον, προβλέπεται η υποβολή δήλωσης πριν από κάθε παραλαβή, αποστολή, εξαγωγή, εισαγωγή εξοπλισμού έτσι ώστε το τελωνείο να έχει τα απαιτούμενα στοιχεία για την διενέργεια ελέγχων. Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι, στις περιπτώσεις εισαγωγής ή εξαγωγής μηχανήματος ή μέρους αυτού, η εν λόγω δήλωση μαζί με το αντίγραφο της παραγγελίας υποβάλλεται ως υποστηρικτικό έγγραφο με την απόδοση MRN στη διασάφηση συμπληρώνοντας στη θέση 44 του κατά περίπτωση τελωνειακού παραστατικού εισαγωγής ή εξαγωγής τον τετραψήφιο κωδικό (1Ε63) με την περιγραφή «Δήλωση Εξοπλισμού Βιομηχανοποιημένων Καπνών και Αντίγραφο Παραγγελίας (Α.1121/19.05.2020 ΑΥΟ)». Στην περίπτωση εισαγωγής ή εξαγωγής εξοπλισμού που κατατάσσεται στους κωδ. Σ.Ο. 84781000 και 84789000 και χρησιμοποιείται για σκοπούς άλλους πέραν της παραγωγής βιομηχανοποιημένων καπνών, όπως η μεταποίηση ακατέργαστου καπνού, συνυποβάλλεται ως υποστηρικτικό έγγραφο του σχετικού τελωνειακού παραστατικού υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/86, από την οποία προκύπτει ότι πρόκειται για εξοπλισμό που δεν χρησιμοποιείται για την παραγωγή βιομηχανοποιημένων καπνών, με τον τετραψήφιο κωδικό (1Ε64).

Επισημαίνεται ότι ως προς τον αναζήτηση των υποστηρικτικών της διασάφησης εισαγωγής ή εξαγωγής εγγράφων στην περίπτωση που η αρμόδια τελωνειακή αρχή ελέγχου είναι διαφορετική από την τελωνειακή αρχή υποβολής των παραστατικών εισαγωγής ή εξαγωγής, εφαρμογή έχουν οι ειδικότερες οδηγίες που έχουν δοθεί με την αριθμ. ΔΔΘΤΟΚ Δ 111544ΕΞ2017 ΕΜΠ/03.03.2017 εγκύκλιο του Διοικητή της ΑΑΔΕ.

γ. Περαιτέρω, με τις ρυθμίσεις του ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Γ' (άρθρο 11) προβλέπεται η διενέργεια των απαιτούμενων ελέγχων από τις αρμόδιες τελωνειακές αρχές για τη διαπίστωση της ορθής τήρησης των προβλεπομένων από την κοινοποιούμενη Απόφαση υποχρεώσεων καθώς και η επιβολή των ανάλογων κυρώσεων σε περίπτωση παρατυπίας ή παράβασης.

δ. Με τις ρυθμίσεις του ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Δ' (άρθρα 12-13) εισάγονται οι μεταβατικές διατάξεις και η έναρξη ισχύος της εν λόγω Απόφασης.

Ειδικότερα με τις ρυθμίσεις του άρθρου 12, προβλέπεται η αναγκαία μεταβατική περίοδος των τριών μηνών προκειμένου τα πρόσωπα που έχουν κατασκευάσει, παραλάβει από Κράτος-Μέλος, ή εισάγει από Τρίτη Χώρα μηχανήματα ή μέρος αυτών να καταγράψουν τα μηχανήματα ή μέρος αυτών που βρίσκονται την 03.06.2020 στην κατοχή τους. Την ίδια ως άνω υποχρέωση έχουν και τα πρόσωπα που έχουν λάβει άδεια σύστασης καπνοβιομηχανίας ή επαγγελματικού εργαστηρίου και κατέχουν εξοπλισμό για την παραγωγή βιομηχανοποιημένων καπνών την 03.06.2020. Τα μηχανήματα ή μέρος αυτών θα πρέπει να δηλωθούν στις αρμόδιες τελωνειακές αρχές το αργότερο μέχρι 02.09.2020 και πρέπει να είναι καταχωρημένα στα σχετικά Βιβλία εντός 5 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης αποθεμάτων.

Επιπλέον, για την ομαλή προσαρμογή των προσώπων τα οποία ήδη δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό και οφείλουν να λάβουν τις άδειες που προβλέπονται στα άρθρα 4 και 9 της εν λόγω απόφασης κατά την πρώτη περίοδο εφαρμογής των προβλεπόμενων διαδικασιών χορήγησης των αδειών αυτών, την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς καθώς και τη συμμόρφωση προς τις ρυθμίσεις της κοινοποιούμενης απόφασης, παρέχεται για την μεταβατική περίοδο, η δυνατότητα άμεσης χορήγησης των εν λόγω αδειών με απλουστευμένες διαδικασίες. Οι αιτήσεις για την χορήγηση των ανωτέρω αδειών πρέπει να υποβάλλονται το αργότερο μέχρι 02.08.2020. Για το λόγο αυτό καλούνται οι αρμόδιες Τελωνειακές περιφέρειες να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες για την άμεση χορήγηση των εν λόγω αδειών ενώ ο έλεγχος των δικαιολογητικών θα ολοκληρωθεί εντός τριών μηνών από την υποβολή των αιτήσεων. Τα τελωνεία θα πρέπει να προβούν στην έγκαιρη θεώρηση των προβλεπόμενων από την κοινοποιούμενη Απόφαση Βιβλίων «Μηχανημάτων» και «Μέρους Μηχανημάτων».

Σημειώνεται επίσης, σε ότι αφορά την παρακολούθηση των μηχανημάτων ή μέρους αυτών παρέχεται προς διευκόλυνση των ανωτέρω προσώπων εναλλακτικά η δυνατότητα τήρησης των προβλεπομένων στο άρθρο 10 βιβλίων με χειρόγραφο τρόπο για τη μεταβατική περίοδο μέχρι και 02.08.2020.

Τέλος, με το άρθρο 13 ορίζεται ως έναρξη ισχύος των ανωτέρω ρυθμίσεων που καθορίζονται με την κοινοποιούμενη Απόφαση η 03.06.2020, η οποία είναι και ημερομηνία θέσης σε παραγωγική λειτουργία των προαναφερόμενων αδειών στο Πληροφοριακό Σύστημα Τελωνειακών Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών ICISnet, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 1 του ν.4410/2016.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ