ΙΟΒΕ

Αθήνα, 3 Φεβρουαρίου 2020

Δελτίο Τύπου

Πραγματοποιήθηκε σήμερα, Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου, εκδήλωση που διοργάνωσαν το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (IOBE) και το Konrad Adenauer Stiftung (KAS) Ελλάδας και Κύπρου με τίτλο «Οι τάσεις στην Ευρωπαϊκή οικονομία και οι προοπτικές για την Ελλάδα». Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της σειράς διαλέξεων “2020 Lectures on Global trends in economics, business and policy” που διοργανώνει το ΙΟΒΕ. 

Στην εκδήλωση μίλησαν ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κ. Luis de Guindos, ο Υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, και ο Διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, κ. Γιάννης Στουρνάρας. 

Ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κ. Luis de Guindos, σημείωσε στην ομιλία του ότι η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας παρέμεινε υποτονική το 2019, ενώ σημάδια βελτίωσης καταγράφονται στο εμπόριο μετά την πρόσφατη συμφωνία ΗΠΑ – Κίνας (Phase 1).

Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες, το ξέσπασμα του κορωνοϊού και η ανησυχία για τις επιπτώσεις στην κινεζική οικονομία σε συνδυασμό με την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, δημιουργούν αβεβαιότητες.

Σε ό,τι αφορά την οικονομία της Ευρωζώνης, ο Aντιπρόεδρος της ΕΚΤ, σημείωσε ως ενθαρρυντικά τα σημάδια σταθεροποίησης και τη μικρή ανάπτυξη, σημειώνοντας ότι αυτή αντανακλά τη συνεχιζόμενη αδυναμία του διεθνούς εμπορίου. Όπως τόνισε, οι κίνδυνοι που περιβάλλουν την οικονομία της ευρωζώνης παραμένουν, ωστόσο, είναι λιγότερο έντονοι. 

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα ο κ. Luis de Guindos υπογράμμισε την επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, καθώς και την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει οι ελληνικές αρχές.

Ο Αντιπρόεδρος της ΕΚΤ σημείωσε τον κρίσιμο ρόλο του τραπεζικού δανεισμού στην αποτελεσματική λειτουργία της οικονομίας, σημειώνοντας ότι παραμένει αδύναμος στην Ελλάδα.

Χαρακτήρισε ως βασική αδυναμία των ελληνικών τραπεζών το υψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, παρά την πρόοδο που έχει πραγματοποιηθεί, τονίζοντας ότι η περαιτέρω μείωσή τους πρέπει να αποτελεί βασικό στόχο, προκειμένου οι τράπεζες να μπορέσουν να επιτελέσουν τον δανειοδοτικό τους ρόλο.

Τέλος, ο κ. Luis de Guindos υπογράμμισε την σπουδαιότητα της αποκατάστασης της κουλτούρας πληρωμών και τη χαμηλή αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος στην Ελλάδα που επιδείνωσαν το πρόβλημα της αντιμετώπισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Οι μεταρρυθμίσεις για την εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος, τόνισε, είναι υψίστης σημασίας για την επιτάχυνση της εκκαθάρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τους ισολογισμούς των τραπεζών. 

Ο Υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, αναφέρθηκε στην ομιλία του στην πολυδιάστατη, οικονομική, κοινωνική, θεσμική και πολιτική κρίση που αντιμετώπισε σχετικά πρόσφατα η Ευρώπη.

Σημείωσε τις νέες προκλήσεις που είναι στον ορίζοντα, όπως οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι συνέπειες του Brexit, ο κίνδυνος παρατεταμένης αναιμικής ανάπτυξης και χαμηλού πληθωρισμού, ο ρόλος, η κατεύθυνση και ο συνδυασμός δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής, η προσαρμογή σε μια νέα ψηφιακή εποχή, οι δημογραφικές αλλαγές και η κλιματική αλλαγή, οι οποίες απαιτούν μια συλλογική απάντηση από μια πιο ανθεκτική, ανταγωνιστική και αποτελεσματική Ευρώπη με ενισχυμένη αλληλεγγύη.

Ο Υπουργός Οικονομικών έθεσε ορισμένες βασικές προϋποθέσεις στην κατεύθυνση αυτή:

1. Η ενίσχυση του ρόλου της δημοσιονομικής πολιτικής στην ευρωπαϊκή αναπτυξιακή πορεία. Δημοσιονομική πολιτική η οποία μπορεί και πρέπει να υποβοηθήσει την υφιστάμενη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, προκειμένου να επιτυγχάνονται τόσο δημοσιονομική πειθαρχία, όσο και υψηλοί και διατηρήσιμοι ρυθμοί οικονομικής μεγέθυνσης.
2. Η ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Μια δυναμική, πλήρης και ανθεκτική Ένωση αποτελεί το καλύτερο μέσο για την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και την πραγματική σύγκλιση στην Ευρώπη και, ως εκ τούτου, για την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ.
3. Η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης. Υπολείπεται ο τρίτος πυλώνας της, εξαιρετικά σημαντικός, που είναι η δημιουργία και λειτουργία ενός Ευρωπαϊκού Φορέα Εγγύησης Καταθέσεων, πλήρους αμοιβαιοποίησης.
4. Η προώθηση μιας ολοκληρωμένης ένωσης κεφαλαιαγορών, με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας και την εισαγωγή ενός ασφαλούς Ευρωπαϊκού Χαρτοφυλακίου.
5. Η καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, με σωστά σχεδιασμένες αρμοδιότητες και καλύτερο συντονισμό.
6. Η προσαρμογή του ευρωπαϊκού οικονομικού υποδείγματος στις απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής.
7. Η μετάβαση σε μια φιλική προς το περιβάλλον και κλιματικά ουδέτερη ήπειρο, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι όλοι θα μπορούν να επωφελούνται από τις ευκαιρίες που θα προκύψουν, καθώς και ότι θα υπάρξει μέριμνα για τις περιφέρειες που θα πληγούν από τη μετάβαση. 

Τέλος, ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας τόνισε ότι «η χώρα μας υποστηρίζει το πνεύμα της Πράσινης Συμφωνίας». 

Ο Διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, κ. Γιάννης Στουρνάρας, στην ομιλία του αναφέρθηκε στις οικονομικές εξελίξεις παγκοσμίως και στη ζώνη του ευρώ. Τόνισε ότι η νομισματική πολιτική της ζώνης του ευρώ θα παραμείνει διευκολυντική μέχρις ότου ο πληθωρισμός προσεγγίσει το σχετικό στόχο, στηρίζοντας έτσι παράλληλα και την οικονομική δραστηριότητα.

Τόνισε, επίσης, ότι η δημοσιονομική και διαρθρωτική πολιτική πρέπει να διαδραματίσουν πιο ενεργό ρόλο στην σταθεροποίηση της οικονομίας της ζώνης του ευρώ και ανέπτυξε επιχειρήματα υπέρ της βάθυνσης της ΟΝΕ. 

Σε ό,τι αφορά την ελληνική οικονομία υπογράμμισε τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτύχει η χώρα και ότι πλέον η ελληνική οικονομία ανακάμπτει.

Για το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα ανέφερε τις θετικές εξελίξεις με βελτιούμενες κεφαλαιακή επάρκεια, κερδοφορία πριν από τις προβλέψεις και ρευστότητα, ωστόσο, υπογράμμισε ότι ο υψηλός όγκος των μη εξυπηρετούμενων δανείων εξακολουθεί να αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα.  

Ο Διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος σημείωσε ότι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες έχουν συμφωνήσει με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των ΜΕΔ. «Βάσει αυτών των στόχων, το ποσοστό των ΜΕΔ αναμένεται να μειωθεί κάτω από το 20% μέχρι το τέλος του 2021.

Όμως, πρέπει να σημειωθεί ότι, ακόμη και αν επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, το ποσοστό των ΜΕΔ των ελληνικών τραπεζών θα είναι πενταπλάσιο του υφιστάμενου μέσου όρου της ΕΕ». 

«Υπό το πρίσμα αυτό είναι σημαντικό να εφαρμοστούν ριζικές και συστημικές λύσεις, που θα λειτουργούν συμπληρωματικά προς τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι ίδιες οι τράπεζες, για την ταχεία βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού τους». 

Ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι το σχέδιο «Ηρακλής», που στηρίζεται στο Σχήμα Προστασίας Ενεργητικού (APS) μέσω παροχής κρατικής εγγύησης, είναι ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Δεδομένου, όμως, του μεγέθους αυτού του προβλήματος το σχήμα αυτό αναμένεται, σε επόμενο στάδιο και αφού ο Ηρακλής αρχίσει να παράγει αποτελέσματα, να συμπληρωθεί και από άλλα, όπως αυτό που έχει προτείνει στο πρόσφατο παρελθόν η Τράπεζα της Ελλάδος.

Στη συζήτηση που ακολούθησε, την οποία συντόνισε ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Νίκος Βέττας, βρέθηκαν στο επίκεντρο θέματα όπως οι μεσοπρόθεσμοι περιορισμοί και κίνδυνοι της σημερινής χαλαρής νομισματικής πολιτικής, οι κίνδυνοι από την πολιτική μηδενικών – αρνητικών επιτοκίων, η συσσώρευση χρέους στην παγκόσμια οικονομία, οι μακροχρόνιες επιπτώσεις – κίνδυνοι στην ανάπτυξη και την παγκόσμια οικονομία, η κατάσταση των Ευρωπαϊκών τραπεζών, οι προκλήσεις της ιταλικής οικονομίας, η κατάσταση στην Ελλάδα και πώς μπορεί να επιταχυνθεί η οικονομική ανάπτυξη, καθώς και η προσέλκυση επενδύσεων στη χώρα.