Την επιτυχή ολοκλήρωση του ευρωπαϊκού προγράμματος Έγκαιρης Προειδοποίησης και τις θετικές τάσεις ανάκαμψης για τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις για τα έτη 2018-2019 περιλάμβαναν οι αποσκευές της ελληνικής αποστολής της ΓΣΕΒΕΕ και του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων μετά την επιστροφή της από το Ελσίνκι,- πρωτεύουσας της προεδρεύουσας Φινλανδίας για το χειμερινό εξάμηνο- στο οποίο πραγματοποιήθηκε η Γενική Συνέλευση/Συνδιάσκεψη ΜΜΕ 2019 (25-27 Νοεμβρίου, SMEAssembly 2019).

Το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ συμμετείχε φέτος με την παρουσίαση των εξαιρετικών επιδόσεων του ευρωπαϊκού προγράμματος υποστήριξης ΜΜΕ (EarlyWarning) σε ειδική συνεδρία, όπου οι επιστημονικές συνεργάτες Ηλίας Γεωργόπουλος από το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ και ο Pablo García Valdecasas από την Περιφέρεια της Μαδρίτης, ανέλυσαν την σημασία του έργου για τις χώρες τους και τις ανάγκες τις οποίες καλύπτει και περιέγραψαν την διαδικασία με την οποία η Έγκαιρη προειδοποίηση εντάχθηκε σαν υπηρεσία στην στρατηγική των δύο χωρών (στην Ελλάδα ψηφίστηκε ο νόμος για τις Δομές Στήριξης Επιχειρήσεων). Οι παρουσιάσεις έγιναν υπό διαφορετικό πρίσμα ανάλυσης, ήτοι για την μεν Ελλάδα, πώς δύο φορείς Ιδιωτικού και Δημοσίου Δικαίου, εισηγήθηκαν και εξασφάλισαν τη συνέχιση του έργου σε επίπεδο εθνικού μηχανισμού, για την δε Ισπανία, πώς το Δημόσιο (Περιφέρεια της Μαδρίτης) εισέπραξε την αναγκαιότητα και ενέταξε το έργο στην στρατηγική της. Η παρουσίαση του έργου πραγματοποιήθηκε από τον Δανό συντονιστή Morten Moller για να ακολουθήσει μια θεματική παρουσίαση της σε βάθος ανάλυσης σημασίας των εθελοντών μεντόρων από την πλευρά της   Ewelina Pisarczyk, μέντορος από την Πολωνία, καθώς και για τις καλές πρακτικές της συνέχισης του έργου με την ίδρυση εθνικής (στην Ελλάδα) και Περιφερειακής (στην Ισπανία) δομής.

Τη φετινή χρονιά η Συνδιάσκεψη ΜΜΕ 2019 έθεσε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τις δυνατότητες προώθησης πολιτικών και εργαλείων για την ενίσχυση της έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν το πιο ζωντανό κύτταρο της επιχειρηματικότητας στην Ευρώπη, σύμφωνα και με τα επίσημα μακροοικονομικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν.Επιπλέον συζητήθηκαν σύγχρονα θέματα που αφορούν τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, όπως η ψηφιακή επανάσταση, η διεθνοποίηση των ΜΜΕ, οι εμπορικές σχέσεις με την Κίνα, οι ρυθμίσεις της ενιαίας αγοράς, οι πράσινες επενδύσεις. Όπως συμβαίνει διαχρονικά, παράλληλα με τα κεντρικά θέματα διοργανώθηκαν ξεχωριστές συνεδρίες ενημέρωσης και με ειδικά θέματα που αφορούσαν τη Πράσινη συμφωνία για τις ΜΜΕ, τη βιώσιμη χρηματοδότηση των επενδύσεων, την ανάπτυξη της επιχειρηματικής κλίμακας των ΜΜΕ και την προσαρμογή των παραδοσιακών επιχειρήσεων στη νέα ψηφιακή εποχή.

Επίσημη προσκεκλημένη ομιλήτρια στην κεντρική εκδήλωση της Συνδιάσκεψης ήταν η καθηγήτρια Καινοτομίας και Δημόσιας Αξίας του UCL, Μ. Mazzuccato, η οποία στην κύρια εισήγησή της ανέδειξε το σημαντικό ρόλο των δημόσιων πολιτικών στην ανάπτυξη καινοτομίας σε επίπεδο ΜΜΕ, καθώς και τη σημασία υιοθέτησης εργαλείων ειδικού σκοπού για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Παράλληλα, την τελευταία μέρα δημοσιεύτηκε η Ετήσια Έκθεση για τις Ευρωπαϊκές ΜΜΕ, η οποία περιλαμβάνει στοιχεία και αναλύσεις για την περίοδο 2018-2019, ενώ παράλληλα επιχειρεί και μια πρόγνωση των πιο αξιοσημείωτων μακροοικονομικών και μικροοοικονομικών τάσεων που θα ακολουθήσουν.

Σύμφωνα με την Ετήσια έκθεση για τις ΜΜΕ, τα σημαντικότερα ευρήματα που προέκυψαν την περίοδο αυτή καταγράφονται παρακάτω:

Οι τάσεις ανάκαμψης των ΜΜΕ στην Ευρώπη εξακολουθούν να είναι βελτιούμενες για τις χώρες μέλη. Η συνεισφορά των ΜΜΕ στην αύξηση της απασχόλησης και της προστιθέμενης αξίας ήταν θετική για όλες τις χώρες, για πρώτη φορά από τότε που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Ο αριθμός των επιχειρήσεων αυξήθηκε το διάστημα 2017-2018 κατά 4,1% και η απασχόληση αυξήθηκε κατά 1,8%.

Για το 2020, αναμένεται μεγέθυνση της προστιθέμενης αξίας κατά 4,2% και της απασχόλησης κατά 1,4%. Ωστόσο, οι γενικές διεθνείς μακροοικονομικές τάσεις, όπως καταγράφονται σήμερα φαίνεται ότι ίσως περιορίσουν τις επιδόσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Η σημαντική βελτίωση στη συνεισφορά στην αυξημένη προστιθέμενη αξία οφείλεται κατά κύριο λόγο στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες φαίνεται ότι ευνοήθηκαν από τη σταδιακή έξοδο από την κρίση. Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι παράλληλα με τα βασικά οικονομικά μεγέθη που εμφανίζουν βελτίωση, καταγράφεται αύξηση της παραγωγικότητας εργασίας στις ευρωπαϊκές ΜμΕ.

Στοιχείο που δημιουργεί προβληματισμό είναι το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της προστιθέμενης αξίας και της απασχόλησης προκαλείται σε ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται σε κλάδους χαμηλής έντασης γνώσης.

Η ανάπτυξη και η εισαγωγή καινοτομίας από τις ΜμΕ ποικίλει στις χώρες μέλη ως προς τη μορφή, το περιεχόμενο και το εύρος εφαρμογής, πιθανότατα εξ αιτίας της ετερόκλητης βιομηχανικής διάρθρωσης που διαθέτει η κάθε οικονομία.

Ορισμένες μικρές οικονομίες εμφανίζουν σημαντική δυναμική στην ανάπτυξη και προώθηση οικοσυστημάτων καινοτομίας με δραστηριότητες υψηλής εξειδίκευσης (Κύπρος, Μάλτα, χώρες Βαλτικής).

H κατεύθυνση της ετήσιας Έκθεσης ως προς τις πολιτικές προώθησης της καινοτομίας, υποδεικνύει μέτρα σε ευρύτερους άξονες ως προς την ενίσχυση της καινοτομικής δραστηριότητας των ΜμΕ, τόσο σε επίπεδο ευρωπαϊκών πολιτικών για μικρομεσαίες επιχειρήσεις όσο και σε επίπεδο στοχευμένων εθνικών πολιτικών.

Βασικό σημείο συνιστά κατ’ αρχάς των εθνικών συστημάτων καινοτομίας σε όλα τους συστατικά μέρη αλλά και λειτουργίες (π.χ. διασύνδεση ερευνητικών φορέων με ΜμΕ). Τα μέτρα συστημικού χαρακτήρα απαιτείται να συνδυάζονται με στοχευμένες παρεμβάσεις ενίσχυσης της καινοτομίας σε επίπεδο επιχειρήσεων μέσω εξειδικευμένων εργαλείων όπως κουπόνια καινοτομίας, φοροαπαλλαγές, ενίσχυση τεχνικών και επιχειρηματικών δεξιοτήτων, υποστήριξη σε θέματα καθοδήγησης και δικτύωσης. Ιδιαίτερη σημασία προσδίδεται στην ανάπτυξη ενδοεπιχειρησιακών στρατηγικών για την καινοτομία και στην προσαρμογή των προγραμμάτων του

Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης προς αυτή την κατεύθυνση.

Στο ειδικό τεύχος για την ελληνική οικονομία και τη συμβολή των μικρών επιχειρήσεων, η Έκθεση επισημαίνει ως θετικά στοιχεία την σημαντική αύξηση του δείκτη προστιθέμενης αξίας (11,8%), η οποία οφείλεται κυριότερα στις επιδόσεις των μικρών επιχειρήσεων (δηλαδή με πάνω από 5 απασχολούμενους, 25,7% αύξηση).

Η συμβολή αντίθετα των πολύ μικρών επιχειρήσεων φαίνεται να υποχωρεί σε όρους αξίας (-11,9%). Στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις εμφανίζεται το παράδοξο της σημαντικής αύξηση ΠΑ κατά 20,6%, η οποία συνοδεύεται από μείωση της απασχόλησης κατά 15,6%, ένδειξη ασθενούς ανάκαμψης που ίσως σχετίζεται με διαρθρωτικά και ρυθμιστικά ζητήματα της αγοράς εργασίας. Η συμμετοχή του κλάδου τροφίμων και του τουρισμού στις θετικές επιδόσεις του οικοσυστήματος των ΜΜΕ είναι κυρίαρχη.

Στους επιμέρους δείκτες αξιολόγησης της Πράξης για τις ΜΜΕ (SmallBusinessAct), η Ελλάδα εξακολουθεί να αξιολογείται θετικά στους τομείς των δημοσίων συμβάσεων και των κρατικών ενισχύσεων, και να καλύπτει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στους τομείς της υπεύθυνης διακυβέρνησης και της ανάπτυξης δεξιοτήτων και καινοτομίας. Ωστόσο, παραμένουν σημαντικές αποκλίσεις από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο σκέλος της δεύτερης ευκαιρίας, στην πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση και στις δυνατότητες διεθνοποίησης (εξωστρέφειας) των επιχειρήσεων. Η Έκθεση για την Ελλάδα αναφέρει τις θετικές επιπτώσεις από την εισαγωγή νέας πρωτογενούς και δευτερογενούς νομοθεσίας τα 2 τελευταία χρόνια σε μια σειρά από πεδία υλοποίησης πολιτικών για τις ΜμΕ, όπως είναι η Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική, και τα προγράμματα πρώην ΕΤΕΑΝ/ Αναπτυξιακής Τράπεζας, ο πτωχευτικός κώδικας, η λειτουργία υπηρεσιών μιας στάσης, το νέο πλαίσιο για τις εταιρικές μορφές επιχειρήσεων, η βελτιστοποίηση του εξωδικαστικού μηχανισμού επίλυσης διαφορών.

Η ΓΣΕΒΕΕ εκπροσωπήθηκε στις εργασίες της Γενική Συνέλευση των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων από τον Πρόεδρο Γιώργο Καββαθά. Μετά το πέρας των εργασιών, ο κ. Καββαθάς αναφέρθηκε στη σημασία ενσωμάτωσης επιτυχημένων παραδειγμάτων διεθνών συνεργασιών στις εθνικές πολιτικές και επανέλαβε τον νευραλγικό ρόλο που έχουν οι ΜΜΕ ως μοχλός ανάπτυξης, εισαγωγής καινοτομίας, αλλά και συνοχής των ευρωπαϊκών τοπικών οικονομιών. Επίσης, εξέφρασε την ικανοποίηση του κάνοντας ειδική μνεία στην επιτυχή διεθνή παρουσία του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ και στη συμμετοχή του Ινστιτούτου σε ένα καινοτόμο ευρωπαϊκό πρόγραμμα που έχει γίνει σημείο αναφοράς για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις εθνικές κυβερνήσεις.