ΥΠΟΙΚ 1037311/199/Α0013/ΠΟΛ.1104/6.4.2001

Οδηγίες εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 1, 2 και 48 του ν.2873/2000 (ΦΕΚ 285 τ.Α).

Με το 1117978/825/Α0013 από 28-12-2000 έγγραφό μας σας είχαμε ανακοινώσει τις τροποποιήσεις που επέρχονται στη φορολογία κεφαλαίου με τον ανωτέρω φορολογικό νόμο. Μετά τη δημοσίευση του νόμου αυτού, με την 1001496/2/Β0013 από 5-1-2001 (ΠΟΛ.1001) εγκύκλιό μας, σας είχαμε κοινοποιήσει τις διατάξεις των άρθρων 1, 2, 48 και 50 του ν.2873/2000.

Σε συνέχεια των ανωτέρω, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα για την ορθή εφαρμογή των πιο πάνω διατάξεων:

Αρθρο 1

Παράγραφος 1

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής σε συνδυασμό με τις διατάξεις της περίπτωσης α του άρθρου 50 του ίδιου νόμου, αναπροσαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2001 τα αφορολόγητα ποσά που ισχύουν κατά τη μεταβίβαση γεωργοκτηνοτροφικών εκτάσεων σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, (τέκνα, σύζυγο, γονείς ή αδέλφια του κληρονομουμένου) με τις λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 40 του ν. 814/1978.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι σε μεταβιβάσεις περιουσίας αιτία κληρονομιάς, δωρεάς και γονικής παροχής, για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννιέται μετά την 1/1/2001, από την αγοραία αξία κάθε στρέμματος γεωργοκτηνοτροφικής έκτασης, αφαιρείται και δεν φορολογείται τμήμα αυτής μέχρι 1.200.000 δρχ., εφόσον η στρεμματική αξία δεν υπερβαίνει τα 2.400.000 δρχ., και συνολικά κάθε δικαιούχος απαλλάσσεται για ποσό μέχρι 40.000.000 δρχ. και μέχρι 100 στρέμματα μεταβιβαζόμενης έκτασης.

Οι λοιπές υποχρεώσεις που ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν.814/1978, εξακολουθούν να ισχύουν.

Παράγραφος 2

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής αναπροσαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2001 τα αφορολόγητα ποσά που ισχύουν κατά τη μεταβίβαση γεωργοκτηνοτροφικών εκτάσεων σε νέους αγρότες, (τέκνα, σύζυγο, γονείς ή αδέλφια του κληρονομουμένου) με τις λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 40 του ν. 814/1978.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι σε μεταβιβάσεις περιουσίας αιτία κληρονομιάς, δωρεάς και γονικής παροχής προς νέους αγρότες, για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννιέται μετά την 1/1/2001, από την αγοραία αξία κάθε στρέμματος γεωργοκτηνοτροφικής έκτασης, αφαιρείται και δεν φορολογείται ποσό ίσο με το 75% της στρεμματικής αξίας της μεταβιβαζόμενης έκτασης, ανεξάρτητα από το ύψος της στρεμματικής αξίας, και συνολικά κάθε δικαιούχος απαλλάσσεται για ποσό μέχρι 180.000.000 δρχ. και μέχρι 120 στρέμματα μεταβιβαζόμενης έκτασης.

Οι λοιπές υποχρεώσεις που ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν.814/1978 για τους νέους αγρότες, εξακολουθούν να ισχύουν.

Παράγραφος 3

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής αναπροσαρμόζονται από 1/1/2001 τα αφορολόγητα ποσά που ορίζει το άρθρο 29 παρ. 2 του ν.δ.118/1973. Συνεπώς από την ημερομηνία αυτή και μεταγενέστερα σε μεταβιβάσεις περιουσίας αιτία κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής, που κατά το μισό τους τουλάχιστον αποτελούνται από γεωργοκτηνοτροφικά στοιχεία και μεταβιβάζονται από αγρότες κατά κύριο επάγγελμα σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, κατιόντες, ανιόντες ή σύζυγο του κληρονομουμένου, δωρητή ή γονέα, αφαιρείται και δε φορολογείται ποσό ίσο με το τριπλάσιο του αφορολογήτου που ισχύει στην κατηγορία Α ή Β, έναντι του διπλασίου που ίσχυε μέχρι σήμερα.

Συνεπώς, από 1/1/2001, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 29 του ν.δ. 118/1973, για τους υπόχρεους σε φόρο της Α κατηγορίας αφαιρείται ποσό (5.175.000 Χ 3 = ) 15.525.000 δρχ. Για τους υπόχρεους σε φόρο της Β κατηγορίας αφαιρείται ποσό (3.795.000 Χ 3 = ) 11.385.000 δρχ.

Σας εφιστούμε την προσοχή ότι από 9/3/2001,μετά την ισχύ του νέου φορολογικού νόμου 2892/2001, με τον οποίο αναπροσαρμόσθηκαν οι φορολογικές κλίμακες στη φορολογία κληρονομιών - δωρεών, τα αφορολόγητα ποσά στην Α και Β κατηγορία αυξήθηκαν από 5.175.000 σε 6.500.000 δρχ. και από 3.795.000 σε 5.000.000 δρχ. αντίστοιχα. Συνεπώς, από την ημερομηνία αυτή (9/3/2001) και μεταγενέστερα, κατ εφαρμογή των ανωτέρω, για τους υπόχρεους σε φόρο της Α κατηγορίας αφαιρείται ποσό (6.500.000 Χ3 =)19.500.000 δρχ. και για τους υπόχρεους σε φόρο της Β κατηγορίας αφαιρείται ποσό (5.000.000 Χ 3 =)15.000.000 δρχ.

Παράγραφος 4

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής αναπροσαρμόζονται από 1/1/2001 τα αφορολόγητα ποσά που ορίζει το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 29 παρ. 2 του ν.δ.118/1973. Συνεπώς από την ημερομηνία αυτή και μεταγενέστερα σε μεταβιβάσεις περιουσίας αιτία κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής, που κατά το μισό τους τουλάχιστον αποτελούνται από γεωργοκτηνοτροφικά στοιχεία και μεταβιβάζονται από αγρότες κατά κύριο επάγγελμα σε κατά κύριο επάγγελμα νέους αγρότες, κατιόντες, ανιόντες ή σύζυγο του κληρονομουμένου, δωρητή ή γονέα, αφαιρείται και δε φορολογείται ποσό ίσο με το τετραπλάσιο του αφορολογήτου που ισχύει στην κατηγορία Α ή Β, έναντι του τριπλασίου που ίσχυε μέχρι σήμερα.

Συνεπώς, από 1/1/2001, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 29 του ν.δ. 118/1973, για τους υπόχρεους σε φόρο της Α κατηγορίας νέους αγρότες αφαιρείται ποσό (5.175.000 Χ 4 = ) 20.700.000 δρχ. Για τους υπόχρεους σε φόρο της Β κατηγορίας νέους αγρότες αφαιρείται ποσό (3.795.000 Χ 4 = ) 15.180.000 δρχ.

Κατά τα αναφερόμενα πιο πάνω στην παράγραφο 3 από 9/3/2001 (ισχύς του ν.2892/2001) για τους υπόχρεους σε φόρο της Α κατηγορίας νέους αγρότες αφαιρείται ποσό (6.500.000 Χ4 =) 26.000.000 δρχ. και για τους υπόχρεους σε φόρο της Β κατηγορίας νέους αγρότες αφαιρείται ποσό (5.000.000 Χ 4 =) 20.000.000 δρχ.

Αρθρο 2

Παράγραφος 1

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής, αυξάνονται τα αφορολόγητα ποσά κατά την αγορά οικίας, διαμερίσματος ή οικοπέδου ως πρώτης κατοικίας από οικογένειες που έχουν περισσότερα από δύο τέκνα.

Ετσι, κατά την αγορά οικίας ή διαμερίσματος από έγγαμο το ποσό των 5.750.000 δρχ. αυξάνεται σε 10.000.000 δρχ. για το τρίτο και καθ ένα από τα επόμενα τέκνα του, ενώ κατά την αγορά οικοπέδου το ποσό του 1.955.000 δρχ. αυξάνεται σε 3.000.000 δρχ. αντίστοιχα.

Οίκοθεν νοείται ότι τα ανωτέρω αυξημένα αφορολόγητα όρια ισχύουν και για τα πρόσωπα που τυγχάνουν της απαλλαγής του εγγάμου κατά τις διατάξεις του ν.1078/1980 (άγαμη μητέρα, εξ αναγνωρίσεως πατέρας που του έχει ανατεθεί η επιμέλεια των τέκνων, χήρος ή χήρα, διαζευγμένος ή διαζευγμένη που έχουν την επιμέλεια των τέκνων τους.

Παράγραφος 2

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής, αυξάνεται το εμβαδόν που θεωρείται ότι καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας του αγοραστή με περισσότερα από δύο τέκνα.

Ετσι, στην περίπτωση αυτή οι στεγαστικές ανάγκες αυξάνονται από 15 τ.μ. σε 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του.

Παράγραφος 3

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής, καταργείται από 28-12-2000 η απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης κατά την αγορά ακινήτων με εισαγωγή συναλλάγματος που ίσχυε για τους ομογενείς, τους ναυτικούς και τους Ελληνες εργαζόμενους στο εξωτερικό.

Ως εκ τούτου η προσκόμιση μοναδικών βεβαιώσεων δραχμοποίησης συναλλάγματος είναι δυνατή μόνο για όσες υποθέσεις έχει συνταχθεί το μεταβιβαστικό συμβόλαιο μέχρι την 27-12-2000 και δεν έχει περαιωθεί

Για τις περιπτώσεις όμως που υποβλήθηκαν δηλώσεις μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία αλλά το μεταβιβαστικό συμβόλαιο συνετάγη σε μεταγενέστερο χρόνο, πρέπει να αναζητηθεί ο οφειλόμενος φόρος.

Παράγραφος 4

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής, παρατείνεται μέχρι την 30 Ιουνίου 2001 ο χρόνος παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου ο οποίος συμπληρώνεταιι την 31η Δεκεμβρίου 2000 για υποθέσεις φόρου μεταβίβασης με επαχθή αιτία, ή αιτία θανάτου ή γονικής παροχής ή προίκας.

Παράγραφος 5

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής αυξάνονται οι παρεχόμενες για όλους τους αγρότες φορολογικές απαλλαγές (αφορολόγητο ποσό ανά στρέμμα, συνολική έκταση και ανώτατο όριο απαλλαγών), κατά την αγορά αγροτικών εκτάσεων εφόσον οι εκτάσεις αυτές πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για αγροτική χρήση.

Ετσι, το αφορολόγητο ποσό ανά στρέμμα αυξάνεται από 5.000.000 δρχ. σε 6.000.000 δρχ., η κατά στρέμμα αγοραία αξία από 1.000.000 δρχ. σε 1.200.000 δρχ. και το ανώτατο όριο απαλλαγής από 40 σε 50 στρέμματα.

Παράγραφος 6

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής, αυξάνεται το ανώτατο όριο της συνολικής γεωργικής έκτασης που έχει στην κυριότητά του ο αγρότης (κάτω των 40 ετών) πέραν του οποίου δε χορηγείται απαλλαγή κατά την αγορά αγροτικών εκτάσεων από 100 σε 120 στρέμματα.

Παράγραφος 7

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής, αυξάνεται το όριο της συνολικά απαλλασσόμενης έκτασης κατά την αγορά ομόρων προς την ιδιοκτησία του αγοραστή αγροτικών εκτάσεων από 80 σε 120 στρέμματα.

Παράγραφος 8

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής, αυξάνεται το ανώτατο όριο απαλλαγής και η συνολικά απαλλασσόμενη έκταση κατά την αγορά αγροτικών εκτάσεων από νέους αγρότες.

Ετσι, αυξάνεται από 100 σε 120 το σύνολο των απαλλασσομένων στρεμμάτων και από 150.000.000 δρχ. σε 180.000.000 δρχ. το ανώτατο όριο της απαλλασσόμενης αξίας αυτών κατά την αγορά ή ανταλλαγή αγροτικών εκτάσεων.

Παράγραφος 9

Με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής, αυξάνεται το όριο της συνολικά απαλλασσόμενης έκτασης κατά την αγορά όμορων προς την ιδιοκτησία του νέου αγρότη αγροτικών εκτάσεων από 120 στρέμματα σε 150 στρέμματα.

Παράγραφος 10

Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής, είναι διαδικαστικού χαρακτήρα και τίθενται λόγω αναπροσαρμογής του ορίου των ανωτέρω απαλλασσόμενων στρεμμάτων.

Παράγραφος 11

Με την παράγραφο αυτή ορίζεται και νομοθετικά ότι δήλωση ΦΜΑΠ για την οποία με την υποβολή της δεν καταβάλλεται το 1/3 του προκύπτοντος φόρου, θεωρείται απαράδεκτη και δεν δημιουργεί έννομα αποτελέσματα.

Αρθρο 48

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού παρέχεται απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης κατά την αγορά οικίας, διαμερίσματος ή οικοπέδου, για όσους ιδιοκατοικήσουν στην περιφέρεια της Θράκης για πέντε (5) τουλάχιστον έτη, ανεξάρτητα αν έχουν άλλη οικία, διαμέρισμα ή οικόπεδο που να καλύπτει τις στεγαστικές τους ανάγκες ή έτυχαν απαλλαγής από το φόρο μεταβίβασης για την αγορά πρώτης κατοικίας (σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.1078/1980 ή προγενεστέρων διατάξεων) σε άλλη περιφέρεια της Ελλάδος.

Οι ανωτέρω διατάξεις ισχύουν από 28-12-2000 και έχουν εφαρμογή στις περιπτώσεις αγοράς ακινήτου, που θα πραγματοποιηθεί στην περιφέρεια της Θράκης από την ημερομηνία αυτή και μετά.

Δικαιούχοι της απαλλαγής αυτής είναι τόσο αυτοί που κατοικούν μόνιμα στην περιφέρεια της Θράκης, όσο και αυτοί, που πρόκειται να εγκατασταθούν για πρώτη φορά σ` αυτή.

Είναι αυτονόητο ότι όσοι έχουν ήδη ακίνητο στην περιφέρεια της Θράκης που κατά το νόμο (άρθρο 1 παρ.1 ν.1078/1980) καλύπτει τις στεγαστικές τους ανάγκες, δεν δικαιούται της ανωτέρω απαλλαγής, καθώς και όσοι έχουν ήδη τύχει απαλλαγής κατά το παρελθόν στην περιφέρεια αυτή πλην των περιπτώσεων συνδρομής των προϋποθέσεων απαλλαγής για δεύτερη φορά κατά τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 1 του ως άνω νόμου.

Για τη χορήγηση απαλλαγής, πέραν των άλλων δικαιολογητικών θα πρέπει ο αγοραστής να υποβάλει υπεύθυνη δήλωση, με την οποία θα δηλώνει:1)ότι θα ιδιοκατοικήσει στο αγοραζόμενο ακίνητο για πέντε (5) τουλάχιστον συνεχή έτη από την ημέρα εγκατάστασής του σ αυτό και 2) ότι υποχρεούνται να προσκομίσει οποιοδήποτε έγγραφο ή στοιχείο ζητηθεί από τη φορολογούσα αρχή, ως αποδεικτικό της εγκατάστασης και ιδιοκατοίκησης στο εν λόγω ακίνητο.

Ο πενταετής χρόνος ιδιοκατοίκησης του ακινήτου για τον αγοραστή αρχίζει από την ημέρα εγκατάστασης και διαμονής σ αυτό.

Από τη Διοίκηση γίνεται δεκτό ότι η εγκατάσταση θα πρέπει να γίνει εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος 6 μηνών προκειμένου για αποπερατωμένη οικία ή διαμέρισμα, και εντός 12 μηνών προκειμένου για ημιτελή οικία ή διαμέρισμα εκτός, αν η ιδιοκατοίκηση πραγματοποιηθεί νωρίτερα.

Επίσης από τη Διοίκηση γίνεται δεκτό ότι σε περίπτωση αγοράς οικοπέδου, ο αγοραστής θα πρέπει εντός έτους από αυτή να προβεί στην έκδοση οικοδομικής άδειας και στη συνέχεια να ανεγείρει οικοδομή.

Ο απαιτούμενος χρόνος ιδιοκατοίκησης και στην περίπτωση αυτή αρχίζει από την εγκατάσταση σ αυτήν.

Κατά τη διάρκεια της πενταετίας είναι αυτονόητο ότι απαγορεύεται η μεταβίβαση για οποιαδήποτε αιτία (πώληση, γονική παροχή , δωρεά) του ακινήτου ή η σύσταση οποιουδήποτε εμπραγμάτου δικαιώματος, πλην υποθήκης (με εξαίρεση τη μεταβίβαση από τον ένα σύζυγο στον άλλο διαρκούντος του γάμου), καθώς και η εκμίσθωση αυτής.

Σε περίπτωση μεταβίβασης, σύστασης εμπραγμάτου δικαιώματος, μη ιδιοκατοίκησης ή εκμίσθωσης του ακινήτου , αίρεται η απαλλαγή και καταβάλλεται ο αναλογών φόρος επί της αξίας του ακινήτου, κατά το χρόνο άρσης της απαλλαγής , εκτός αν ο φόρος που αναλογεί στην αξία του ακινήτου του χρόνου της απαλλαγής, είναι μεγαλύτερος, οπότε καταβάλλεται ο μεγαλύτερος αυτός φόρος (επειδή ήδη τροποποιήθηκαν οι διατάξεις του δευτέρου εδαφίου της παρ.7 του άρθρου 1 του ν.1078/1980)

Η απαλλαγή δεν αίρεται σε περίπτωση θανάτου του αγοραστή εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος (σύμφωνα με τα ισχύοντα).

Σε περίπτωση αγοράς ολόκληρου του ακινήτου από τον ίδιο τον αγοραστή, δεν απαιτείται απαραίτητα και η διαμονή των μελών της οικογένειάς του (σύζυγος, ανήλικα τέκνα) στην περιφέρεια της Θράκης. Αντίθετα, σε περίπτωση αγοράς από κοινού με το σύζυγο απαιτείται η διαμονή και ιδιοκατοίκηση και των δύο συζύγων.

Περαιτέρω διευκρινίζεται ότι, για το ύψος της απαλλαγής και την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών του αγοραστή, ισχύουν τα προβλεπόμενα από τις αντίστοιχες διατάξεις του ν.1078/1980.

Επίσης είναι απαραίτητο το αγοραζόμενο οικόπεδο επί του οποίου θα ανεγερθεί η οικοδομή να είναι οικοδομήσιμο και να βρίσκεται εντός σχεδίου.

Οι υποθέσεις για τις οποίες χορηγείται η απαλλαγή από Φ.Μ.Α. σύμφωνα με τα ανωτέρω θα παραμείνουν σε ειδική θυρίδα " ως νόμω εκκρεμείς" και θα παρακολουθούνται μέχρι τη λήξη της πενταετούς ιδιοκατοίκησης.