ΥΠΟΙΚ 1036765/274/0015/ΠΟΛ. 1092/5.4.2001

Κοινοποίηση ορισμένων διατάξεων του ν. 2873/2000 (ΦΕΚ 285 Α/28-12-2000) "Φορολογικές ελαφρύνσεις και απλουστεύσεις και άλλες διατάξεις".

Σας κοινοποιούμε πιο κάτω ορισμένες διατάξεις του ν. 2873/2000, που αναφέρονται πάνω σε θέματα του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ.).

Ειδικότερα, σας κοινοποιούμε τις διατάξεις των άρθρων 4 παράγραφος 25, 7 παράγραφοι 3-4 και 38 παράγραφοι 6-7 και παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους.

Αρθρο 4, Παράγραφος 25

Οπως είναι γνωστό με τις διατάξεις των παραγράφων 3 έως και 6 του άρθρου 7 του ν. 2753/1999 καθορίστηκε νέος τρόπος υπολογισμού καθαρού εισοδήματος ελεύθερων επαγγελματιών ύστερα από την κατάργηση των αντικειμενικών κριτηρίων. Επίσης με τις διατάξεις της παραγράφου 8 του ίδιου άρθρου καταργήθηκαν οι διατάξεις του άρθρου 64 του ν. 2065/1992 που ήταν, κατά το μεγαλύτερο μέρος, σχετικές με θέματα φορολογίας εισοδήματος ελεύθερων επαγγελματιών, λόγω της νέας αντιμετώπισης φορολογίας των επιτηδευματιών αυτών που προέκυψε από τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 2753/1999. Ομως στο άρθρο 64 του νόμου αυτού υπήρχαν και οι διατάξεις των παραγράφων 11 και 12 που ρύθμιζαν και θέματα του Κ.Β.Σ.. Ειδικότερα υπήρχε η υποχρέωση τήρησης βιβλίου επίσκεψης ασθενών από τους γιατρούς, γεγονός που δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι στην κατάργηση του άρθρου 64 περιλαμβάνονταν και ουσιαστικά θέματα Κ.Β.Σ. που δεν είχαν δηλαδή καμία σχέση με αυτά που ρύθμιζε το άρθρο 7, τα οποία αναφέρονταν καθαρά σε θέματα φορολογίας εισοδήματος.

Αλλωστε τα ουσιαστικά θέματα του Κ.Β.Σ. αντιμετωπίστηκαν με τις διατάξεις των άρθρων 9 και 10 του ν. 2753/1999, στις οποίες (διατάξεις) ασφαλώς δεν περιλαμβάνονταν η κατάργηση των διατάξεων των παραγράφων 11 και 12 του άρθρου 64 του ν. 2065/1992.

Ετσι, για άρση αμφιβολιών όπως και τυχόν ερμηνευτικών θεμάτων, εάν δηλαδή οι καταργούμενες διατάξεις του άρθρου 64 του ν. 2065/1992 περιλάμβαναν και τις παραγράφους 11 και 12 του ιδίου άρθρου και νόμου, που αναφέρονται σε θέματα Κ.Β.Σ., με τις διατάξεις της παραγράφου 25 του άρθρου 4 συμπληρώθηκαν οι διατάξεις της παραγράφου 8 του ν. 2753/1999 με τη φράση εκτός από τις διατάξεις των παραγράφων 11 και 12 του άρθρου αυτού που συνεχίζουν να ισχύουν. Η διάταξη αυτή σύμφωνα με την περίπτωση η του άρθρου 50 ισχύει από την δημοσίευση του ν. 2753/1999 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως δηλαδή από 17.11.1999.

Επομένως, με βάση τη ρύθμιση αυτή η υποχρέωση τήρησης του βιβλίου επίσκεψης ασθενών από τους γιατρούς, που προβλέπονταν από τις διατάξεις των παραγράφων 11 και 12 του άρθρου 64 του ν. 2065/1992, θεωρείται ως ουδέποτε καταργηθείσα.

Αρθρο 7, παράγραφοι 3 και 4

Με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 7 του κοινοποιούμενου νόμου τροποποιήθηκαν οι διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 26 του Κ.Β.Σ. (π.δ. 186/1992) κι έτσι με την έναρξη ισχύος της διάταξης αυτής, που σύμφωνα με την παράγραφο 4 του ιδίου άρθρου, έχει εφαρμογή για τις διαχειριστικές περιόδους που κλείνουν από 30 Ιουνίου 2000 και εφεξής, πέρα από τη δυνατότητα αλλαγής του χρόνου λήξης της διαχειριστικής περιόδου μόνον με μετάθεση (επιμήκυνση), με τις κοινοποιούμενες διατάξεις προβλέπεται η αλλαγή του χρόνου λήξης της διαχειριστικής περιόδου και με σύντμηση αυτής.

Ετσι, ο επιτηδευματίας που τηρεί βιβλία της Γ κατηγορίας, εφόσον υπάρχουν ειδικοί λόγοι, μπορεί με αίτησή του που υποβάλλεται ένα (1) μήνα πριν από την αιτούμενη λήξη της υπό σύντμηση διαχειριστικής περιόδου, να ζητήσει την σύντμηση αυτής. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται μόνον κατόπιν εγκρίσεως του αρμοδίου Προϊσταμένου Δ.Ο.Υ.

Διευκρινίζεται ότι ως ειδικοί λόγοι που δικαιολογούν τη μετάθεση της διαχειριστικής περιόδου, σύμφωνα με τη θέση της Εγκυκλίου 3/1992 (παράγρ. 26.5), είναι ιδίως η μεταβολή στο αντικείμενο των εργασιών, η έναρξη νέου κλάδου εργασιών, η αναδιοργάνωση στη λειτουργία της επιχείρησης, η μηχανοργάνωσή της, κ.λπ.

Σημειώνεται ότι, η διαχειριστική περίοδος, της οποίας ζητείται η σύντμηση, πρέπει να λήγει την 30/6 ή την 31/12.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Εστω ότι η Χ Α.Ε. έχει ορίσει την 31/12 εκάστου έτους ως χρόνο λήξης της διαχειριστικής της περιόδου. Για τη διαχειριστική περίοδο 1.1 - 31.12.2001 η αίτηση, για την αλλαγή (μετάθεση) της διαχειριστικής περιόδου λόγω σύντμησης (30-6-2001), πρέπει να υποβληθεί μέχρι και την 31.5.2001. Ετσι, οι κατόπιν εγκρίσεως, διαχειριστικές περίοδοι διαμορφώνονται ως εξής:

α) 1.1.2001 - 30.6.2001 σύντμηση

β) 1.7.2001 - 30.6.2002 νέος χρόνος λήξης ..... κ.ο.κ.

Τέλος, σημειώνεται ότι, η ανωτέρω ρύθμιση αλλαγής του χρόνου λήξης διαχειριστικής περιόδου με σύντμηση αυτής, καταλαμβάνει και τις επιχειρήσεις που προβλέπονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 26 του Κ.Β.Σ. καθώς και την παράγραφο 2 του άρθρου 29 του ν. 2238/1994 (αλλοδαπές, συμμετέχουσες κ.λπ.), όπως η παράγραφος αυτή συμπληρώθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 7 του κοινοποιούμενου νόμου.

Η αλλαγή της διαχειριστικής περιόδου στις περιπτώσεις αυτές συντελείται με υποβολή δήλωσης μεταβολής στον αρμόδιο Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ., χωρίς να απαιτείται και έγκρισή του.

Αρθρο 38, Παράγραφοι 6 και 7

Με τις διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου 38 του κοινοποιούμενου νόμου στο τέλος της παραγράφου 2 του άρθρου 7 του ν. 1882/1990 προστέθηκαν τρία νέα εδάφια και οι υποχρεώσεις τήρησης αναλυτικής λογιστικής από 1.1.2001 (ημερομηνία ισχύος της παραγράφου 6 σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου 38 του κοινοποιούμενου νόμου) για τις εταιρείες οι οποίες υποχρεούνται να επιλέγουν ορκωτούς ελεγκτές (ΑΕ, ΕΠΕ και κατά μετοχές Ε.Ε.) κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 7 του ν. 1882/1990 και 42α παρ. 6 του ν. 2190/20, όπως ισχύει, καθορίζονται ως εξής:

1. Εταιρείες με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των τριών δισεκατομμυρίων (3.000.000.000) δραχμών.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 6 οι εταιρείες αυτές, εφόσον ο ετήσιος κύκλος εργασιών της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου υπερέβη το ποσό των τριών δισεκατομμυρίων (3.000.000.000) δραχμών, υποχρεούνται να υπολογίζουν εσωλογιστικά σε μηνιαία ή τριμηνιαία βάση το λειτουργικό κόστος, το κόστος παραγωγής και τα αναλυτικά αποτελέσματα (βραχύχρονα αποτελέσματα).

Ετσι οι εταιρείες που έκλεισαν διαχειριστική περίοδο την 31.12.2000 ή θα κλείσουν 30.6.2001, εάν ο ετήσιος κύκλος εργασιών τους την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο, δηλαδή από 1.1-31.12.2000 ή 1.7.2000 - 30.6.2001 αντίστοιχα, είναι κάτω των τριών δισεκατομμυρίων (3.000.000.000) δραχμών, δεν υποχρεούνται από 1.1.2001 ή από 1.7.2001 να υπολογίζουν εσωλογιστικά βραχύχρονο κόστος (λειτουργικό - παραγωγής) ή αναλυτικά αποτελέσματα σε μηνιαία ή τριμηνιαία βάση. Οι εταιρείες αυτές θα υποχρεωθούν από την έναρξη της επομένης διαχειριστικής περιόδου, εκείνης που θα υπερβούν το όριο των τριών δισεκατομμυρίων (3.000.000.000) δραχμών.

Επίσης διευκρινίζεται ότι οι εταιρείες που διαχειριστική τους περίοδος λήγει την 30.6.2001, εφόσον είχαν σχετική υποχρέωση εξαγωγής βραχύχρονου κόστους και αποτελεσμάτων για την διανυόμενη διαχειριστική περίοδο, θα συνεχίσουν μέχρι τη λήξη της (30.6.2001) και από 1.7.2001 οι υποχρεώσεις τους θα καθοριστούν με βάση τον κύκλο εργασιών της χρήσης 1.7.2000 - 30.6.2001.

2. Εταιρείες με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των τριών δισεκατομμυρίων (3.000.000.000) δραχμών με πλήρη ή μερική απαλλαγή από την τήρηση βιβλίου αποθήκης

Σύμφωνα με τις διατάξεις του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 6, οι εταιρείες οι οποίες δεν υποχρεούνται είτε με τις διατάξεις του άρθρου 8 παράγρ. 10 του Κ.Β.Σ. (π.δ. 186/1992) στην τήρηση βιβλίου αποθήκης, είτε με αποφάσεις της Επιτροπής Λογιστικών Βιβλίων (άρθρο 37 Κ.Β.Σ.), με τις οποίες (αποφάσεις) έχει δοθεί πλήρης ή μερική απαλλαγή από την τήρηση του βιβλίου αποθήκης κατά την εξαγωγή, απαλλάσσονται από την ενημέρωση των λογαριασμών της αναλυτικής λογιστικής σε μηνιαία ή τριμηνιαία βάση και υπολογίζουν εσωλογιστικά το κόστος (λειτουργικό - παραγωγής) και τα αναλυτικά αποτελέσματα μόνο στο τέλος της χρήσης.

3. Εταιρείες με ετήσιο κύκλο εργασιών μέχρι τρία δισεκατομμύρια (3.000.000.000) δραχμές.

Οι εταιρείες αυτές επίσης σύμφωνα με τις διατάξεις του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 6 απαλλάσσονται από την ενημέρωση των λογαριασμών της αναλυτικής λογιστικής σε μηνιαία ή τριμηνιαία βάση και υπολογίζουν εσωλογιστικά το κόστος (λειτουργικό - παραγωγής) και τα αναλυτικά αποτελέσματα μόνο στο τέλος της χρήσης.

Σημειώνεται ότι οι εταιρείες που υπολογίζουν, το κόστος (λειτουργικό - παραγωγής) και τα αναλυτικά αποτελέσματα μόνο στο τέλος της χρήσης, μπορούν εφόσον, το επιθυμούν να ενημερώνουν ορισμένους ή όλους τους λογαριασμούς της αναλυτικής και σε μικρότερα χρονικά διαστήματα.

4. Εταιρείες των οποίων οι μετοχές είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αξιών Σύμφωνα με τις διατάξεις του τρίτου εδαφίου της παραγράφου 6 οι ειδικές διατάξεις της χρηματιστηριακής νομοθεσίας, που επιβάλλουν πρόσθετες υποχρεώσεις στις εταιρείες των οποίων οι μετοχές είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αξιών, κατισχύουν των ανωτέρω διατάξεων των προηγούμενων εδαφίων και οι επιχειρήσεις αυτές, εφόσον δεν τηρούν βιβλίο αποθήκης κατά την εξαγωγή, υποχρεούνται να υπολογίζουν εσωλογιστικά σε βραχύχρονη βάση το κόστος (λειτουργικό - παραγωγής) και τα αναλυτικά αποτελέσματα με διενέργεια τριμηνιαίων απογραφών.

5. Υποχρεώσεις μικτών επιχειρήσεων (με κλάδο εμπορίας και επεξεργασίας) αναφορικά με την τήρηση βιβλίου αποθήκης.

Οπως είναι γνωστό, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου 8 του Κ.Β.Σ. όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 8 του άρθρου 9 του ν. 2753/1999 και ισχύει από 1.1.2000, οι υπόχρεοι τήρησης αναλυτικής λογιστικής όταν έχουν δύο κλάδους εμπορίας και επεξεργασίας, εφόσον υποχρεούνται στην τήρηση βιβλίου αποθήκης για τον ένα κλάδο, παύουν να κρίνονται αυτοτελώς και τηρούν βιβλίο αποθήκης και για τον άλλο κλάδο, ανεξάρτητα από το ύψος των ακαθαρίστων εσόδων του. Ενόψει του σκοπού της θέσπισης της υποχρέωσης αυτής, που, όπως διευκρινίστηκε στην παράγραφο 6 της Εγκυκλίου ΠΟΛ. 1010/2000, συνίσταται στη διευκόλυνση της εξαγωγής βραχύχρονων αποτελεσμάτων στην αναλυτική λογιστική (σε μηνιαία ή τριμηνιαία βάση), στις παραπάνω περιπτώσεις, για τις οποίες προβλέπεται ο υπολογισμός εσωλογιστικά του κόστους (λειτουργικού - παραγωγής) και αναλυτικών αποτελεσμάτων μόνο στο τέλος της χρήσης για την τήρηση του βιβλίου αποθήκης στις χρήσεις αυτές θα κρίνονται αυτοτελώς για κάθε κλάδο.

6. Ισχύς αποφάσεων Επιτροπής Λογιστικών Βιβλίων

Είναι επίσης γνωστό ότι με τις διατάξεις της παραγράφου 43 του άρθρου 9 του ν. 2753/1999, οι αποφάσεις της Επιτροπής Λογιστικών Βιβλίων με τις οποίες είχε δοθεί πλήρης ή μερική απαλλαγή από την υποχρέωση τήρησης βιβλίου αποθήκης κατά την εξαγωγή, σε επιτηδευματίες υπόχρεους τήρησης αναλυτικής λογιστικής (ομάδα 9), οι οποίες λήγουν την 31.12.2000 και μετά, παύουν να ισχύουν για τις από 1.1.2001 και στο εξής διαχειριστικές περιόδους.

Η ρύθμιση αυτή κρίθηκε σκόπιμη για την διευκόλυνση εφαρμογής της αναλυτικής λογιστικής και ειδικότερα της εξαγωγής βραχύχρονου κόστους (λειτουργικού - παραγωγής) και αποτελεσμάτων.

Ενόψει των ανωτέρω οι επιτηδευματίες που, με αποφάσεις της Ε.Λ.Β., έχουν απαλλαγεί από την τήρηση βιβλίου αποθήκης κατά την εξαγωγή και υποχρεούνται στην τήρηση αναλυτικής λογιστικής σε ετήσια βάση (ακαθάριστα έσοδα κάτω των 3 δις δραχμών) εξακολουθούν να τηρούν το βιβλίο αποθήκης σύμφωνα με τις αποφάσεις αυτές.

Οταν όμως υπερβούν το όριο των 3 δις δραχμών, οι αποφάσεις της Ε.Λ.Β., παύουν να ισχύουν, σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 5 του άρθρου 39 του Κ.Β.Σ. Στην περίπτωση αυτή, εφόσον οι επιτηδευματίες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσχέρειες στη τήρηση βιβλίου αποθήκης μπορούν να επανέλθουν με νέα αίτηση στη Ε.Λ.Β. η οποία πρέπει να υποβληθεί μέχρι τον έβδομο μήνα της διαχειριστικής περιόδου εκείνης που εκτιμάται ότι θα υπερβούν το όριο των 3 δις δραχμών.

7. Θέματα τήρησης βιβλίου αποθήκης κατά τις διατάξεις του Κ.Β.Σ. και παράλληλα του Ε.Γ.Λ.Σ.

Με τις διατάξεις του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 9 του άρθρου 8 του Κ.Β.Σ. όπως προστέθηκε με την παράγραφο 9 του άρθρου 9 του ν. 2753/1999 ορίστηκε ρητά πλέον από τις διατάξεις του Κ.Β.Σ., για τους υπόχρεους τήρησης αναλυτικής λογιστικής (ομάδα 9), ότι κατά την τήρηση βιβλίου αποθήκης εφαρμόζονται παράλληλα και τα οριζόμενα από το π.δ. 1123/1980 (Ε.Γ.Λ.Σ.). Με την παράγραφο 7 της Εγκυκλίου ΠΟΛ. 1010/2000 δόθηκαν λεπτομερείς οδηγίες για τον τρόπο τήρησης του βιβλίου αποθήκης και της μηνιαίας κατάστασης του βιβλίου αποθήκης.

Επισημαίνεται ότι, ύστερα από τις παραπάνω ρυθμίσεις με την παράγραφο 6 του άρθρου 38 του κοινοποιούμενου νόμου, οι εταιρείες για τις οποίες προβλέπεται ο υπολογισμός εσωλογιστικά του κόστους (λειτουργικού - παραγωγής) και των αναλυτικών αποτελεσμάτων μόνο στο τέλος της χρήσης (σε ετήσια βάση) είναι υποχρεωμένες στο βιβλίο αποθήκης και στη μηνιαία κατάσταση αποθήκης να εμφανίζουν σε ετήσια βάση (μόνο στο τέλος του έτους) τα δεδομένα που περιλαμβάνονται στην Εγκύκλιο αυτή (ΠΟΛ. 1010/2000) όπως κόστος πωληθέντων, μικτό κέρδος κατ` είδος, κ.λπ.