ΘΕΜΑ: Φορολογική μεταχείριση των εταιρειών «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Α.Ε» («πρώην Ε.Τ.Ε.ΑΝ. ΑΕ») και της εταιρείας «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων Α.Ε» («πρώην ΤΑΝΕΟ Α.Ε»), μετά την ψήφιση του ν.4608/2019 (Α΄ 66).

Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα και σε ζητήματα δικής μας αρμοδιότητας, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. α΄ του άρθρου 46 του ν.4172/2013, οι φορείς γενικής κυβέρνησης απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος με εξαίρεση το εισόδημα που αποκτούν από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου. Για τους σκοπούς του προηγούμενου εδαφίου στους φορείς Γενικής Κυβέρνησης δεν περιλαμβάνονται οι κεφαλαιουχικές εταιρείες, εκτός από αυτές στις οποίες το κράτος ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου συμμετέχει με ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%), οπότε στην περίπτωση αυτή οι εν λόγω εταιρείες φορολογούνται μόνο για τα πιο πάνω εισοδήματά τους από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος για τα λοιπά εισοδήματα που τυχόν αποκτούν.

2. Με την ΠΟΛ. 1044/2015 εγκύκλιό μας διευκρινίστηκε ότι ως φορείς γενικής κυβέρνησης, προκειμένου για την εφαρμογή των κοινοποιούμενων διατάξεων, νοούνται αυτοί που περιλαμβάνονται στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης που τηρείται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) με βάση τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 1Β του ν. 2362/1995 ή της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014, κατά περίπτωση.

Οι εν λόγω φορείς απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος, με εξαίρεση τα εισοδήματά τους από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, ήτοι τα εισοδήματα από μερίσματα, τόκους, δικαιώματα, ακίνητη περιουσία, υπεραξία από μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας και τίτλων των άρθρων 36, 37, 38, 39, 41 και 42 του ν. 4172/2013, αντίστοιχα, τα οποία φορολογούνται με βάση τις κείμενες διατάξεις. Τα αναφερόμενα πιο πάνω ισχύουν και για τις κεφαλαιουχικές εταιρείες στις οποίες συμμετέχει άμεσα ή έμμεσα το κράτος ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%). Για τη διαπίστωση της συμμετοχής με ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%) του κράτους ή νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου σε κεφαλαιουχικές εταιρείες που περιλαμβάνονται στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, προκειμένου για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων, οι εταιρείες αυτές πρέπει να έχουν διαθέσιμα για επίδειξη σε ενδεχόμενο έλεγχο από την αρμόδια φορολογική αρχή τα σχετικά δικαιολογητικά με τα οποία αποδεικνύεται η πιο πάνω συμμετοχή, όπως ιδρυτικός νόμος, συστατικό έγγραφο/πράξη, καταστατικό νόμιμα δημοσιευμένο με τροποποιήσεις αυτού, κ.λπ.

3. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ. 1Α του άρθρου πρώτου του ν.3912/2011, όπως αυτές ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν.4608/2019 και οι οποίες έχουν εφαρμογή από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου αυτού, ήτοι από 25.4.2019 και μετά, ορίζεται ότι η εταιρεία «Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης Α.Ε.» και με διακριτικό τίτλο «Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Α.Ε.» μετονομάζεται σε «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Ανώνυμη Εταιρεία» με διακριτικό τίτλο «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα» .

Ομοίως, με τις διατάξεις της παρ. 1Β του άρθρου πρώτου του ν. 3912/2011, οι οποίες προστέθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 4608/2019, ορίζεται ότι όπου στην κείμενη νομοθεσία αναφέρεται η εταιρεία με την επωνυμία «Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης Α.Ε.» και τον τίτλο «Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Α.Ε.», νοείται εφεξής η εταιρεία «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Ανώνυμη Εταιρεία» , ενώ με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου πρώτου του ν. 3912/2011, όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με τον ν. 4608/2019, ορίζεται ότι η Εταιρεία διέπεται από τον νόμο αυτό και τον ν. 4548/2018 (Α’ 104) και λειτουργεί σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας. 

Επίσης, με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου πρώτου του ν. 3912/2011, η οποία προστέθηκε με τις διατάξεις του ν. 4608/2019, ορίζεται ότι η Εταιρεία και οι άμεσες θυγατρικές της δεν ανήκουν στο Δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως αυτός εκάστοτε ορίζεται, οι δε διατάξεις που αναφέρονται σε αυτόν δεν εφαρμόζονται ως προς την Εταιρεία και τις άμεσες θυγατρικές της, εκτός αν αυτό ρητά προβλέπεται στον παρόντα νόμο. Οι διατάξεις του ν. 3429/2005 (Α΄ 314) που αναφέρονται σε δημόσιες επιχειρήσεις, δεν εφαρμόζονται ως προς την Εταιρεία και τις άμεσες θυγατρικές της. Επίσης, δεν εφαρμόζονται ως προς την Εταιρεία και τις άμεσες θυγατρικές της οι διατάξεις του ν. 4369/2016 (Α΄ 33).

4. Επιπλέον, με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου έβδομου του ν.3912/2011, όπως αυτές ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με το άρθρο 5 του ν.4608/2019, ορίζεται ότι η Εταιρεία και οι άμεσες θυγατρικές της εξαιρούνται από κάθε διάταξη που εφαρμόζεται σε νομικά πρόσωπα που έχουν ενταχθεί στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης. Στο μέτρο που η Εταιρεία και οι άμεσες θυγατρικές της είναι ενταγμένες στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης που τηρεί η Ελληνική Στατιστική Αρχή, σύμφωνα με την περίπτωση β΄ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014, όπως οι περιπτώσεις α΄ και γ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού αντικαταστάθηκαν από τις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 10 του ν.4337/2015, αντίστοιχα, οι διατάξεις του ν. 4270/2014 και τα κατ΄ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθέντα προεδρικά διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις ως προς την υποβολή δημοσιονομικών αναφορών, εφαρμόζονται μόνον ως προς την υποβολή στον Υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης:

α) ετήσιου προϋπολογισμού και οποιασδήποτε προσαρμογής του κατά τη διάρκεια του έτους (προϋπολογιστικά),

β) μηνιαίας αναφοράς εκτέλεσης προϋπολογισμού και χρηματοδότησης (απολογιστικά) και

γ) μηνιαίων μισθολογικών στοιχείων (απολογιστικά). Κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την ανάληψη υποχρεώσεων έναντι τρίτων θα περιλαμβάνεται στον κανονισμό λειτουργίας της Εταιρείας. Η Εταιρεία και οι άμεσες θυγατρικές της εξαιρούνται από την υποχρέωση μεταφοράς των ταμειακών τους διαθεσίμων στο Κοινό Κεφάλαιο υπό τη διαχείριση της Τράπεζας της Ελλάδος, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 69Α του ν. 4270/2014 και της παρ. 11 του άρθρου 15 του ν. 2496/1997, όπως η παράγραφος 11 αντικαταστάθηκε με το άρθρο 81 του ν. 4549/2018, και μπορεί να υπαχθούν σε αυτές μόνο με διάταξη νόμου που να αναφέρεται ρητά στην Εταιρεία και τις άμεσες θυγατρικές της .

5. Επίσης, με τις διατάξεις της παρ. 1Α του άρθρου 28 του ν. 2843/2000, η οποία προστέθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν.4608/2019, ορίζεται ότι η εταιρεία «Ταμείο Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας Α.Ε.» με διακριτικό τίτλο «ΤΑΝΕΟ Α.Ε» μετονομάζεται σε «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων Ανώνυμη Εταιρεία» και έχει διακριτικό τίτλο «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων».

6. Στο κεφάλαιο της εταιρείας «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Ανώνυμη Εταιρεία» (πρώην «Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Α.Ε.») συμμετέχει το Ελληνικό Δημόσιο κατά ποσοστό 100%, ενώ στο κεφάλαιο της εταιρείας «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων Ανώνυμη Εταιρεία» (πρώην «ΤΑΝΕΟ Α.Ε») συμμετέχει το Ελληνικό Δημόσιο κατά ποσοστό 37,72% και η εταιρεία «Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Α.Ε» κατά ποσοστό 62,28%.

7. Από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω και δεδομένου ότι μετά την ψήφιση των διατάξεων του ν.4608/2019 οι εταιρείες «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Ανώνυμη Εταιρεία» και «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων Ανώνυμη Εταιρία» εξαιρούνται από κάθε διάταξη που εφαρμόζεται σε νομικά πρόσωπα που έχουν ενταχθεί στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, τα υπόψη νομικά πρόσωπα από τη δημοσίευση του νόμου αυτού, ήτοι από 25.4.2019 και μετά, θα φορολογούνται για το εισόδημα που αποκτούν σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 45, 47 και επόμενων του ν.4172/2013.

Αντίθετα, για το χρονικό διάστημα μέχρι τις 25.4.2019, ως κεφαλαιουχικές εταιρείες («ΤΑΝΕΟ Α.Ε» και «Ε.Τ.Ε.ΑΝ. Α.Ε.») που περιλαμβάνονται στους φορείς γενικής κυβέρνησης, στο κεφάλαιο των οποίων συμμετέχει το Ελληνικό Δημόσιο (άμεσα ή έμμεσα) κατά ποσοστό 100%, φορολογούνται, μόνο για το εισόδημα που αποκτούν από κεφάλαιο (μερίσματα, τόκοι, δικαιώματα, εισόδημα από ακίνητη περιουσία) και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου (τίτλων, ακίνητης περιουσίας), με βάση τις διατάξεις της περ. α΄ του άρθρου 46 του ν. 4172/2013.

8. Τέλος, όσον αφορά στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος των εταιρειών «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Ανώνυμη Εταιρεία» και «Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων Ανώνυμη Εταιρεία» για το φορολογικό έτος 2019, επισημαίνεται ότι θα υποβληθεί μία δήλωση ηλεκτρονικά για την κάθε εταιρεία, σύμφωνα και με τα ειδικότερα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 68 του ν.4172/2013, καταχωρώντας στον κωδικό 468 του εντύπου Ν τα απαλλασσόμενα έσοδά τους, ως φορείς γενικής κυβέρνησης, για το χρονικό διάστημα από 1.1.2019 έως 24.5.2019.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ