ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Αρ.πρωτ.:2200/01

Αριθμός Γνωμοδοτήσεως 620/2001

ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

(Β’ Τμήμα)

Συνεδρίαση 11-10-2001

Σύνθεση

Προεδρεύων: Χρήστος Τσεκούρας, Αντιπρόεδρος Ν.Σ.Κ.

Νομικοί Σύμβουλοι: Σ.Σκουτέρης, Α.Τζεψεράκος, Β.Ασημακόπουλος, Σ.Δελλαπόρτας, Σ.Παπαγεωργακόπουλος, Κ.Καποτάς, Π.Κιούσης, Σ.Βασαλάκης.

Εισηγητής: Στέφανος Δέτσης, Πάρεδρος Ν.Σ.Κ.

Αρ.Ερωτήματος: Α.Π. 1071602/4205/336/Β.0014/3-8-2001 Γενικής Δ/νσης Φορολογίας (Δ/νση 14π Φ.Π.Α. - Τμήμα Β*) του Υπουργείου Οικονομικών

Περίληψη Ερωτήματος: Χαρακτηρισμός επιχείρησης ως κέντρου διασκέδασης ή μη, προκειμένης εφαρμογής των σχετικών περί Φ.Π.Α. διατάξεων.

Επί του άνω ερωτήματος το Ν.Σ.Κ. (Β’ Τμήμα) εγνωμοδότησε ως ακολούθως:

I. Από το έγγραφο της ερωτώσας υπηρεσίας αλλά και τα συνοδεΰοντα αυτό λοιπά στοιχεία του σχετικού φακέλλου, προκύπτουν τα ακόλουθα:

Στο ακίνητο επί της οδού Λεωφ. Αλεξάνδρας 22, η ατομική επιχείρηση «Παπακωνσταντίνου Ανδ. Σταυρούλα» λειτουργεί το μουσικό θέατρο με τον διακριτικό τίτλο «ΣΦΕΝΤΟΝΑ», στο οποίο διοργανώνονται μουσικές παραστάσεις - συναυλίες.

Παράλληλα στον ίδιο χώρο συστεγάζεται η ατομική επιχείρηση «Παπακωνσταντίνου Αικατερίνη», που λειτουργεί με την μορφή της εκμετάλλευσης κυλικείου - μπαρ και προσφέρει στους εισερχομένους στο μουσικό θέατρο πελάτες φαγητό και ποτό ή μόνο ποτό.

Για την ορθότερη απεικόνιση του τρόπου λειτουργίας των συστεγαζόμενων ως άνω ατομικών επιχειρήσεων πρέπει να σημειωθεί ότι η Σταυρούλα Παπακωνσταντίνου του Ανδρέα, που έχει την εκμετάλλευση του μουσικού θεάτρου εκδίδει και παραδίδει στον κάθε πελάτη που εισέρχεται στο κατάστημα, δίπτυχο εισιτήριο με την ένδειξη «το παρόν αφορά μόνο τη θέαση» αξίας 3.500δρχ. (κάθε Κυριακή 3000δρχ) συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., έχει δε συνάψει ιδιωτικά συμφωνητικά με τους καλλιτέχνες, οι οποίοι παρουσιάζουν και εκτελούν το συμφωνηθέν μουσικό και καλλιτεχνικό πρόγραμμα ζωντανά στο κοινό.

Η άλλη ατομική επιχείρηση της Αικατερίνης Παπακωνσταντίνου του Ανδρέα προσφέρει φαγητό και ποτό ή μόνο ποτό στους καθισμένους σε τραπέζια κατά κύριο λόγο πελάτες, οι οποίοι για να εισέλθουν στον χώρο αυτό έχουν προηγουμένως εφοδιασθεί με εισιτήριο της πρώτης επιχείρησης.

Για το σκοπό αυτό (προσφορά φαγητού και ποτού), η εν λόγω επιχείρηση εκδίδει σε κάθε παραγγελία, τρίπτυχο εισιτήριο εισόδου ελάχιστης κατανάλωσης 1000δρχ., το οποίο συμψηφίζεται με την αξία της προβλεπόμενης Απόδειξης Λιανικής Πώλησης (Α.Λ.Π.) από φ.τ.μ.

Οι παραπάνω ατομικές επιχειρήσεις των Παπακωνσταντίνου Σταυρούλας και Αικατερίνης για την ανάπτυξη της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας στον χώρο αυτό, έχουν συνάψει από κοινού (καλούμενοι ως «Παραγωγοί») με την ομόρρυθμη εταιρεία «Σταφυλάς και Σία Ο.Ε.- Νέα Θεατρική Πορεία» ιδιωτικό συμφωνητικό στο οποίο προβλέπεται μεταξύ των άλλων ότι οι «παραγωγοί» θα λαμβάνουν ποσοστό 90% των ακαθαρίστων εισπράξεων από τα εισιτήρια των πραγματοποιουμένων στο θέατρο παραστάσεων, συναυλιών και λοιπών εκδηλώσεων, το δε υπόλοιπο 10% των ακαθαρίστων εισπράξεων από τα εκδοθέντα εισιτήρια και μόνον θα ανήκει στην ως άνω ομόρρυθμη εταιρεία.

Τέλος, σημειώνεται ότι η παροχή ψυχαγωγίας προς το κοινό γίνεται με την παρακολούθηση μουσικού προγράμματος που παρέχεται ζωντανά με ορχήστρα και τραγουδιστές με τη χρήση ενισχυτή και μεγαφώνων, σε συνδυασμό με την παροχή φαγητών και ποτών ή μόνο ποτών, σε καθισμένους ανά παρέες πελάτες, με εξαίρεση ολίγων όρθιων στο μπαρ. Από τον έλεγχο δε που έγινε στον τιμοκατάλογο των προσφερομένων ειδών (μενού) διαπιστώθηκε ότι οι τιμές των ποτών διαφοροποιούνται μεταξύ «μπαρ» και «τραπεζιού» και το ύψος αυτών προσιδιάζει με τις τιμές που ισχύουν κατά κύριο λόγο σε «κέντρα διασκέδασης».

Υπό τα ως άνω πραγματικά περιστατικά η ερωτώσα υπηρεσία θέτει το ερώτημα αν η κατά τα άνω κοινή επιχειρηματική δραστηριότητα μπορεί να χαρακτηρισθεί ως «κέντρο διασκέδασης» με υποχρέωση όλες οι εκροές της να υπάγονται στον συντελεστή Φ.Π.Α 18% ή αν δικαιούται να λειτουργεί με την μορφή που λειτουργεί σήμερα υπαγόμενη για τις μουσικές παραστάσεις σε συντελεστή ΦΠΑ 8%, και για τις πωλήσεις ποτών, αναψυκτικών κ.λ.π. σε συντελεστή 18% ή 8% κατά περίπτωση, ανάλογα με το πωλοΰμενο είδος.

II. Στο Ν.2859/2000 «Κύρωση Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας» , ορίζονται τα εξής:

«Άρθρο 3: 1. Στο φόρο υπόκειται:

α) κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ημεδαπό ή αλλοδαπό ή ένωση προσώπων, εφόσον ασκεί κατά τρόπο ανεξάρτητο οικονομική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης, τον επιδιωκόμενο σκοπό ή το αποτέλεσμα της δραστηριότητας αυτής...

Άρθρο 8: 1... 2. Ως παροχή υπηρεσιών λογίζονται επίσης: α)... β) η διάθεση τροφής και ποτών από εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, κέντρα διασκέδασης και παρόμοιες επιχειρήσεις για επιτόπια κατανάλωση....

Άρθρο 21: 1. Ο συντελεστής του φόρου προστιθέμενης αξίας ορίζεται σε δεκαοκτώ τοις εκατό (18%) στη φορολογητέα αξία. Κατ’ εξαίρεση, για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο παράρτημα III του παρόντος ο συντελεστής του φόρου ορίζεται σε οκτώ τοις εκατό (8%)....

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΕΙΕΣ ΠΟΥ ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΕ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ Φ.Π.Α. 8%.

Β’ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ: 1..... 6. Η εκμετάλλευση καφενείων,

καφετεριών, ζαχαροπλαστείων, εστιατορίων, ψητοπωλείων, οινομαγειρείων και λοιπών συναφών προς αυτές επιχειρήσεων πλην των κέντρων διασκέδασης, με εξαίρεση τη διάθεση ποτών που περιέχουν οινόπνευμα σε οποιαδήποτε αναλογία......

Εξάλλου, κατά τα οριζόμενα στην κατ’ άρθρο 38 του Κ.Β.Σ. εκδοθείσα Α.Υ.Ο. 1Ο72«23/513/Πολ. 1 159/22-6-94 (ΦΕΚ 506Β’/1994), οι επιτηδευματίες που τηρούν βιβλία Β’ ή Γ’ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. και εκμεταλλεύονται καταστήματα ή άλλους χώρους (κέντρα διασκέδασης, χορευτικά κέντρα, κοσμικές ταβέρνες, καμπαρέ, καφωδεία, μπουάτ, μπαρ και λοιπά συναφή), στα οποία παρέχεται ψυχαγωγία, συνδυαζομένη ή μη με χορό ή ακρόαση και προσφορά φαγητού και ποτού ή μόνο ποτού, εφόσον χρησιμοποιούν ορχήστρα με τουλάχιστον τρία όργανα ή ηλεκτρονική ή στερεοφωνική μουσική, η οποία αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της λειτουργίας τους, υποχρεούνται να εκδίδουν κατ’ άτομο τρϊπτυχα θεωρημένα εισιτήρια εισόδου πελατών, με ενιαία, αύξουσα και κατά χρονολογική σειρά αρίθμηση (άρθρο 18 παρ.5 ΚΒΣ), χωρίς δυνατότητα χρήσης διαφορετικών σειρών, εκ των οποίων το ένα απόκομμα κρατείται από τον πελάτη καθόλη την διάρκεια παραμονής του στο κατάστημα.

Τέλος, στο πριν την εισαγωγή του Φ.Π.Α. ισχύον Ν.Δ. 254/1973 «Περί αναμορφώσεως της φορολογίας κέντρων διασκεδάσεως και κέντρων πολυτελείας» και στο άρθρο 1 αυτού, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 103 παρ.1 του Ν.1041/1980, ορίζεται ότι: «1. Επιβάλλεται φόρος επί των κέντρων διασκεδάσεως και επί των κέντρων πολυτελείας. Χαρακτηρίζονται: Α) Ως κέντρα διασκεδάσεως, χώροι ή καταστήματα λειτουργούντα ως: α) χορευτικά, β) απλά χορευτικά...γ) νυκτερινά κέντρα ψυχαγωγίας... δ) καφωδεία, ε) κοσμικαί ταβέρναι, στ) δισκοθήκαι ......

Στα πλαίσια ερμηνείας της παραπάνω διάταξης παγίως εγένετο δεκτό ότι η φορολογική αρχή και τα διοικητικά δικαστήρια οφείλουν να διαπιστώνουν κατά πόσον συγκεκριμένο κατάστημα συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά εκείνα για να υπαχθεί σε μια από τις προβλεπόμενες από τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ.1 του Ν.Δ. 254/73 κατηγορίες κέντρων διασκέδασης, χωρίς η σχετική περί τούτου κρίση τους να εξαρτάται ή να δεσμεύεται από την έκδοση σχετικής αποφάσεως της οικείας αγορανομικής επιτροπής περί κατατάξεως του καταστήματος σε συγκεκριμένη κατηγορίας (ΣτΕ 431/92, 790/94, 5890/95).

III. Από το συνδυασμό των προπαρατεθεισών διατάξεων και ενόψει του πραγματικού της συγκεκριμένης υποθέσεως, συνάγονται τα ακόλουθα:

Α) Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 6 του Κεφαλαίου Β’ του παραρτήματος III του Κώδικα Φ.Π.Α. (Ν.2859/2000) προβλέπεται ότι στο χαμηλό συντελεστή Φ.Π.Α. (8%) υπάγεται η εκμετάλλευση καφενείων, καφετεριών, ζαχαροπλαστείων, εστιατορίων, ψητοπωλείων, οινομαγειρείων και λοιπών συναφών προς αυτές επιχειρήσεων πλην των κέντρων διασκέδασης, πε εξαίρεση τη διάθεση ποτών που περιέχουν οινόπνευμα σε οποιαδήποτε αναλογία.

Ποιες επιχειρήσεις συγκεντρώνουν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του «κέντρου διασκέδασης», προκειμένης εφαρμογής των παραπάνω διατάξεων περί Φ.Π.Α., είναι ζήτημα πραγματικό και ουσιαστικό, που εναπόκειται στην φορολογική αρχή να ερευνήσει, μη δεσμευόμενη από τυπικά κριτήρια (άδεια λειτουργίας) ή νομικές μορφές ασκουμένης επιχειρηματικής δραστηριότητας (διάσπαση των παρεχομένων υπηρεσιών), όπως κρίθηκε και από το ΣτΕ.

Συνεπώς, το αν πια ασκούμενη σε κάποιο χώρο επιχείρηση συνιστά κέντρο διασκέδασης ή μουσικό θέατρο, από φορολογικής πλευράς, εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από την φύση και το είδος των παρεχομένων στον συγκεκριμένο χώρο υπηρεσιών και όχι από την τυπική του κατάταξη σε κάποιο είδος καταστήματος εκ μέρους των εχόντων την εκμετάλλευση αυτού.

Β) Από το προεκτεθέν πραγματικό, προκύπτει με σαφήνεια ότι ο χώρος που στεγάζεται το φερόμενο ως μουσικό θέατρο «ΣΦΕΝΤΟΝΑ», σε καμμιά περίπτωση δεν έχει την μορφή θεάτρου ή μουσικού θεάτρου ή συναυλιακού χώρου, αλλά αντιθέτως ο πραγματικός τρόπος λειτουργίας του ενέχει όλα εκείνα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του «Κέντρου Διασκέδασης».

Η εκμετάλλευση του εν λόγω κέντρου διασκέδασης γίνεται ουσιαστικά από μια ενιαία επιχείρηση (Αικατερίνης και Σταυρούλας Παπακωνσταντίνου), αφού:

α) οι ατομικές επιχειρήσεις των έχουν κοινή έδρα, παρέχουν υπηρεσίες και πωλούν αγαθά ταυτόχρονα στον ίδιο χώρο και στους ίδιους πελάτες,

β) η λειτουργία της μιας εξαρτάται από την λειτουργία της άλλης, αφού οι προσφερόμενες υπηρεσίες και αγαθά αποτελούν το «πακέτο» διασκέδασης προς τον πελάτη ο οποίος εισέρχεται στον χώρο για παρακολούθηση του μουσικού προγράμματος και μόνο και

γ) ενεργούν από κοινού στην σύναψη του ιδιωτικού συμφωνητικού με την ομόρρυθμη εταιρεία «Σταφυλάς και Σία Ο.Ε.» και λαμβάνουν από κοινού ως «παραγωγοί» ποσοστό επί των ακαθαρίστων εσόδων, στοιχείο που συνηγορεί υπέρ της κοινής επιχειρηματικής δράσης και του ενιαίου χαρακτήρα των προσφερομένων υπηρεσιών.

Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι με την λειτουργία των δύο ξεχωριστών επιχειρήσεων επιτυγχάνεται η καταστρατήγηση των προμνημοενυθεισών διατάξεων του Φ.Π.Α. τόσο από την πλευρά της Σταυρούλας Παπακωνσταντίνου όσο και από την ομόρρυθμη εταιρεία, επιπροσθέτως δε αποφεύγεται και η απόδοση δημοτικού φόρου.

IV. Ενόψει των προεκτεθέντων, στο τιθέμενο συνεπώς ερώτημα προσήκει η κατά τα άνω αναλυτικός διδομένη απάντηση.

ΕΘΕΩΡΗΘΗ

Ο Προεδρεύων

Χρηστής Τσεκουράς

Αντιπρόεδρος Ν.Σ.Κ.

Ο Εισηγητής

Πάρεδρος Ν.Σ.Κ.

Στέφανος Δέτσης