Θέμα: «Αποστολή οδηγιών για την επικείμενη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία και μεταβατική περίοδο σε σχέση με τις δασμολογικές και φορολογικές απαλλαγές: Επανεισαγόμενα Εμπορεύματα - Ατέλειες - Μεταφορά συνήθους κατοικίας - Ταξιδιώτες τρίτων χωρών»

Όπως είναι γνωστό, σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας μεταξύ της Ε.Ε. και του Ηνωμένου

Βασιλείου (Η.Β.) όσον αφορά τους όρους αποχώρησης του τελευταίου από την Ε.Ε, από τις 13 Απριλίου 2019 και ώρα 00:00 το Η.Β. θα θεωρείται πλέον τρίτη χώρα έναντι της Ε.Ε. Κατά συνέπεια, από την εν λόγω ημερομηνία όλα τα εμπορεύματα που εισέρχονται στην Ελλάδα από το Η.Β. θα υπόκεινται στις κατά περίπτωση τελωνειακές διατυπώσεις και διαδικασίες εισαγωγής που

προβλέπονται στον Ενωσιακό Τελωνειακό Κώδικα [Κανονισμός (ΕΕ) 952/20131], καθώς επίσης στις

Εφαρμοστικές [Κανονισμός (ΕΕ) 2447/20152] και στις Κατ'εξουσιοδότηση διατάξεις αυτού [Κανονισμός (ΕΕ) 2446/20153].

Στο πλαίσιο αυτό τα εισερχόμενα από το Η.Β. εμπορεύματα μεταξύ άλλων θα υπόκεινται και στις δασμολογικές και φορολογικές επιβαρύνσεις που ορίζει η κείμενη ενωσιακή τελωνειακή νομοθεσία. Στο πλαίσιο αυτό θα ισχύουν αντίστοιχα και οι ενωσιακές και εθνικές κατά περίπτωση διατάξεις που ορίζουν απαλλαγές:

• από το δασμό και τον ΦΠΑ των επανεισαγομένων εμπορευμάτων,
• από το δασμό των εμπορευμάτων που εισάγονται σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 1186/09 για τη θέσπιση του κοινοτικού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών,
• από δασμό και φόρους των εμπορευμάτων που εισάγονται με τις αποσκευές των ταξιδιωτών που προέρχονται από τρίτες προς την ΕΕ χώρες και
• από δασμό και φόρους των προσωπικών ειδών/μεταφορικών μέσων που εισάγονται από πρόσωπα που μεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους στην Ελλάδα (μετοικεσία).

Α. ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΟΜΕΝΑ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ

i) Από πλευράς δασμού

Σύμφωνα με τις ισχύουσες ενωσιακές διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 203 του ως άνω Κανονισμού (ΕΕ) 952/2013 τα μη ενωσιακά εμπορεύματα τα οποία, αφού αρχικά εξήχθησαν από το τελωνειακό έδαφος της ΕΕ ως ενωσιακά εμπορεύματα, επανεισάγονται στο έδαφος αυτό μέσα σε διάστημα τριών (3) ετών και αποτελούν το αντικείμενο διασάφησης για να τεθούν σε ελεύθερη κυκλοφορία, απαλλάσσονται από τον εισαγωγικό δασμό κατόπιν υποβολής σχετικής αίτησης του ενδιαφερομένου. Η ως άνω διάταξη εφαρμόζεται ακόμη και όταν τα επανεισαγόμενα εμπορεύματα αποτελούν ένα μέρος μόνο των εμπορευμάτων τα οποία είχαν προηγουμένως εξαχθεί από το τελωνειακό έδαφος της ΕΕ. Επιπλέον, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του ιδίου άρθρου και Κανονισμού η απαλλαγή από τον εισαγωγικό δασμό χορηγείται μόνο εφόσον τα εμπορεύματα επανεισάγονται στην κατάσταση στην οποία εξήχθησαν.

Σύμφωνα με το άρθρο 158 του κατ' εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2015/2446 της Επιτροπής Εμπορεύματα που θεωρείται ότι επανεισάγονται στην κατάσταση στην οποία εξήχθησαν:

1. Εμπορεύματα τα οποία, μετά την εξαγωγή τους από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης, δεν αποτέλεσαν το αντικείμενο επεξεργασιών ή εργασιών άλλων από εκείνες που τροποποιούν την εμφάνισή τους ή είναι απαραίτητες για την επιδιόρθωση ή την αποκατάστασή τους σε καλή κατάστασή ή για τη διατήρησή τους σε καλή κατάσταση, θεωρείται ότι επανεισάγονται στην κατάσταση στην οποία εξήχθησαν.

2. Εμπορεύματα τα οποία, μετά την εξαγωγή τους από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης, αποτέλεσαν το αντικείμενο επεξεργασιών ή εργασιών άλλων από εκείνες που τροποποιούν την εμφάνισή τους ή είναι απαραίτητες για την επιδιόρθωση ή την αποκατάστασή τους σε καλή κατάστασή ή για τη διατήρησή τους σε καλή κατάσταση, αλλά κατέστη σαφές μετά την έναρξη των εν λόγω επεξεργασιών ή εργασιών ότι οι επεξεργασίες ή εργασίες ήταν ακατάλληλες για τη σκοπούμενη χρήση των εμπορευμάτων, θεωρείται ότι επανεισάγονται στην κατάσταση στην οποία εξήχθησαν.

3. Όταν τα εμπορεύματα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 ή 2 έχουν αποτελέσει το αντικείμενο επεξεργασιών ή εργασιών οι οποίες θα είχαν ως συνέπεια την επιβολή εισαγωγικών δασμών εάν είχαν τεθεί υπό καθεστώς τελειοποίησης προς επανεισαγωγή, τα εν λόγω εμπορεύματα θεωρείται ότι επανεισάγονται στην κατάσταση στην οποία βρίσκονταν όταν εξήχθησαν μόνο υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω επεξεργασίες ή εργασίες, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης ανταλλακτικών, δεν υπερβαίνουν αυτό που θεωρείται αυστηρά αναγκαίο για να επιτραπεί η χρησιμοποίηση των εμπορευμάτων με τον ίδιο τρόπο όπως και κατά τον χρόνο της εξαγωγής τους από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.

Επίσης, και προκειμένου να αποδειχθεί ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για απαλλαγή από τον εισαγωγικό δασμό, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 253 παρ. 1 και 2 του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/2447, ο διασαφιστής παρέχει πληροφορίες που αποδεικνύουν ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις απαλλαγής από τον εισαγωγικό δασμό στο τελωνείο όπου υποβάλλεται η τελωνειακή διασάφηση για θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία και οι πληροφορίες αυτές δύνανται να παρέχονται με έναν από τους παρακάτω τρόπους:

α) Πρόσβαση στα σχετικά στοιχεία της τελωνειακής διασάφησης ή της διασάφησης επανεξαγωγής, με βάση την οποία τα επανεισαγόμενα εμπορεύματα είχαν αρχικά εξαχθεί ή επανεξαχθεί από το τελωνειακό έδαφος της ΕΕ.

β) Εκτυπωμένο αντίγραφο, επικυρωμένο από το αρμόδιο τελωνείο, της τελωνειακής διασάφησης ή της διασάφησης επανεξαγωγής, με βάση την οποία τα επανεισαγόμενα εμπορεύματα είχαν αρχικά εξαχθεί ή επανεξαχθεί από το τελωνειακό έδαφος της ΕΕ.

γ) Έγγραφο που εκδίδεται από το αρμόδιο τελωνείο με τα απαραίτητα στοιχεία της εν λόγω τελωνειακής διασάφησης ή διασάφησης επανεξαγωγής.

δ) Έγγραφο που εκδίδεται από τις τελωνειακές αρχές, με το οποίο πιστοποιείται ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή από τον εισαγωγικό δασμό (δελτίο πληροφοριών INF 3) όπως ειδικότερα αναφέρεται για την έκδοση αυτού στο άρθρο 255 του ιδίου ως άνω Κανονισμού.

Σύμφωνα με σχετικό έγγραφο κατευθυντήριων οδηγιών της Ε. Επιτροπής στις περιπτώσεις όπου ενωσιακά εμπορεύματα εξήχθησαν προσωρινά από το Η.Β. πριν από την αποχώρησή του από την ΕΕ και επανεισάγονται στην ΕΕ 27 μετά την ημερομηνία αποχώρησης σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στο άρθρο 203 του ΕΤΚ (Ενωσιακός Τελωνειακός Κώδικας), τα εν λόγω εμπορεύματα θεωρούνται ως «επανεισαγόμενα» εμπορεύματα και συνεπώς εισάγονται με πλήρη απαλλαγή από το δασμό4.

Επίσης, στις περιπτώσεις όπου ενωσιακά εμπορεύματα έχουν μεταφερθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο από την ΕΕ 27 πριν από την ημερομηνία αποχώρησης και τα εμπορεύματα αυτά επιστρέφουν στην ΕΕ 27 μετά την ημερομηνία αποχώρησης, θα πρέπει να εφαρμοστούν οι διατάξεις σχετικά με τα επανεισαγόμενα εμπορεύματα του άρθρου 203 του ΕΤΚ, υπό την προϋπόθεση ότι ο οικονομικός φορέας μπορεί να παράσχει αποδεικτικά στοιχεία ότι τα ενωσιακά εμπορεύματα:

α) μεταφέρθηκαν στο Η.Β. πριν από την ημερομηνία αποχώρησης και

β) επιστρέφουν στην ίδια κατάσταση σύμφωνα με το άρθρο 203 παράγραφος 5 του ΕΚΤ και το άρθρο 158 του κατ' εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2015/2446 της Επιτροπής (DA).

ii) Από πλευράς ΦΠΑ:

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρ. 23 παρ.1 περ. α) ν. 2859/2000 και όσον αφορά στη φορολογική μεταχείριση από πλευράς ΦΠΑ των αγαθών που είχαν μεταφερθεί ή αποσταλεί από την Ελλάδα προς το Η.Β. πριν την αποχώρησή του από την Ε.Ε. και τα αγαθά αυτά :

α) «επανεισάγονται» από το ίδιο πρόσωπο και στην ίδια κατάσταση, στην οποία ήταν όταν είχαν αποσταλεί ή μεταφερθεί προς το Η.Β. και ταυτόχρονα

β) απολαύουν απαλλαγής από τον εισαγωγικό δασμό, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρ. 203 Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα

τότε η εισαγωγή τους στην χώρα μας από το Η.Β. κατά ή μετά την ημερομηνία αποχώρησής του, απαλλάσσεται από Φ.Π.Α.

Δεδομένου, όμως, ότι για τα αγαθά αυτά δεν θα έχει υποβληθεί διασάφηση εξαγωγής, καθώς κατά την ημερομηνία αποστολής ή μεταφοράς τους, το Η.Β. αποτελούσε ακόμη κράτος-μέλος της Ε.Ε. και συνεπώς δεν υπήρχε υποχρέωση τήρησης τελωνειακών διατυπώσεων, πρέπει -προκειμένου η «επανεισαγωγή» τους στη χώρα μας να τύχει απαλλαγής από δασμό και ΦΠΑ- τα υποκείμενα στον φόρο πρόσωπα να είναι σε θέση να παρουσιάσουν εναλλακτικά της διασάφησης εξαγωγής αποδεικτικά στοιχεία, ότι τα αγαθά πράγματι «επανεισάγονται» στην ίδια κατάσταση, στην οποία βρίσκονταν όταν «εξήχθησαν» (απεστάλησαν/μεταφέρθηκαν) προς το Η.Β.

Εν προκειμένω, η απόδειξη ότι τα ενωσιακά εμπορεύματα μεταφέρθηκαν στο Η.Β. πριν από την ημερομηνία αποχώρησης πρέπει να παρέχεται ειδικότερα από τα αντίστοιχα έγγραφα μεταφοράς και να συνοδεύεται και από άλλα σχετικά έγγραφα (π.χ. σύμβαση μίσθωσης).

Επίσης σημειώνεται, ότι η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως «ειδική περίσταση» για την υπέρβαση της περιόδου των τριών (3) ετών που ορίζει το άρθρο 203 παράγραφος 1 του ΕΤΚ.

Τέλος, υπενθυμίζεται ότι για την εφαρμογή των ενωσιακών διατάξεων που αφορούν την απαλλαγή από το δασμό κατά την επανεισαγωγή στην Ε.Ε. εμπορευμάτων από τρίτες χώρες σχετικές οδηγίες προς τις Τελωνειακές αρχές και τους οικονομικούς φορείς της χώρας έχουν παρασχεθεί με την αριθμ. πρωτ. ΔΔΘΕΚΑ Γ 1110662ΕΞ2018/17-7-2018 Εγκύκλιο Διαταγή Διοικητή ΑΑΔΕ (ΑΔΑ:7ΣΙ946ΜΠ3Ζ-Δ28).

Β. ΕΙΔΗ ΠΟΥ ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΝ ΤΗ ΣΥΝΗΘΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟ Η.Β.

Αναφορικά με τις δασμολογικές και φορολογικές απαλλαγές που εφαρμόζονται στα προσωπικά είδη που ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν την συνήθη κατοικία τους στην Ελλάδα, εφαρμογή έχουν οι διατάξεις της αριθμ. Δ. 245/11/1-3-88 ΑΥΟ (ΦΕΚ 195/Β'), όπως έχει κυρωθεί νομοθετικά με την παρ. 4 του άρθρου 11 του ν. 1839/89 (ΦΕΚ 90/Α'). Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 1 της ανωτέρω νομοθετικά κυρωθείσας ΑΥΟ, τα φυσικά αυτά πρόσωπα θα πρέπει να έχουν τη συνήθη κατοικία τους στο εξωτερικό, τουλάχιστον κατά τα δύο (2) δωδεκάμηνα, πριν από τη μεταφορά της στην Ελλάδα. Επίσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 της προαναφερομένης ΑΥΟ, η προβλεπόμενη απαλλαγή για το μέσο μεταφοράς παρέχεται με την προϋπόθεση ότι το δικαιούχο πρόσωπο το είχε στην κυριότητά του και το χρησιμοποιούσε στον τόπο της προηγούμενης κατοικίας του επί έξι (6) μήνες τουλάχιστον πριν τη μεταφορά της συνήθους κατοικίας στην Ελλάδα.

Από πλευράς ΦΠΑ, όσον αφορά στη φορολογική μεταχείριση από πλευράς ΦΠΑ των προσωπικών ειδών που εισάγονται στην Ελλάδα από το Η.Β., μετά την αποχώρησή του από την Ε.Ε. χωρίς συμφωνία, από φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους από το Η.Β. στην Ελλάδα, μέσα στους πρώτους έξι (6) μήνες από την αποχώρησή του, γίνεται δεκτό ότι απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1684/1987 η εισαγωγή τους στο πλαίσιο της μεταφοράς αυτής, εφόσον τα προσωπικά είδη:

α) βρίσκονταν στην κατοχή του ενδιαφερομένου και εφ' όσον πρόκειται για μη αναλώσιμα αγαθά, χρησιμοποιήθηκαν από αυτόν στον τόπο της προηγούμενης συνήθους κατοικίας του στο Η.Β., για έξι (6) τουλάχιστον μήνες, πριν από την ημερομηνία κατά την οποία έπαψε να έχει τη συνήθη κατοικία του εκεί και

β) το φυσικό πρόσωπο είχε τη συνήθη κατοικία τους εκτός της Ε.Ε. για το χρονικό διάστημα που προβλέπεται στις κείμενες διατάξεις, στο οποίο περιλαμβάνεται και το διάστημα της συνήθους διαμονής στο Η.Β., πριν από τη μεταφορά της κατοικίας στην Ελλάδα.

Κατόπιν όλων των ανωτέρω διευκρινίζεται ότι για την εφαρμογή των ισχυουσών απαλλακτικών διατάξεων και ειδικότερα ως προς το δασμό, το τέλος ταξινόμησης και τον ΦΠΑ εισαγωγής, το χρονικό διάστημα παραμονής στο Η.Β. πριν την ημερομηνία αποχώρησής του από την ΕΕ δύναται να υπολογιστεί ως διάστημα παραμονής σε τρίτη χώρα, με την τήρηση όλων των προβλεπόμενων από την κείμενη τελωνειακή νομοθεσία όρων και προϋποθέσεων.

Τέλος, για την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων οδηγίες προς τις Τελωνειακές αρχές και τους οικονομικούς φορείς έχουν παρασχεθεί με την αριθμ. πρωτ. ΔΔΘΕΚΑ 1105176 ΕΞ 2018/4-7-2018 (ΑΔΑ: 6ΙΝ246ΜΠ3Ζ-4ΜΟ) Εγκύκλιο Διαταγή Διοικητή ΑΑΔΕ.

Γ. ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΑΠΟΣΚΕΥΕΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΡΙΤΕΣ ΧΩΡΕΣ

Σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας μεταξύ της Ε.Ε. και του Ηνωμένου Βασιλείου (Η.Β.) όσον αφορά τους όρους αποχώρησης του τελευταίου από την Ε.Ε, ταξιδιώτες προερχόμενοι από το ΗΒ θα αντιμετωπίζονται ως ταξιδιώτες τρίτων χωρών. Κατά συνέπεια, θα τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 3763/2009 (ΦΕΚ 80 Α'), με το οποίο ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο η Οδηγία 2007/74/ΕΚ του Συμβουλίου για την απαλλαγή από τον ΦΠΑ και τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης των εμπορευμάτων που εισάγονται με τις προσωπικές αποσκευές από πρόσωπα που ταξιδεύουν από τρίτες χώρες. Επίσης, σύμφωνα με τις ισχύουσες ενωσιακές διατάξεις του άρθρου 41 του Κανονισμού (ΕΚ) 1186/09, εμπορεύματα που περιέχονται στις προσωπικές αποσκευές των προερχομένων από τρίτες χώρες ταξιδιωτών εισάγονται ατελώς εφόσον πρόκειται για εισαγωγές απαλλασσόμενες από τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) σύμφωνα με διατάξεις εθνικού δικαίου, οι οποίες έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 2007/74/ΕΚ για την απαλλαγή από τον ΦΠΑ και τον ΕΦΚ. Συνεπώς, για τις κατωτέρω περιπτώσεις χορηγείται απαλλαγή και από το δασμό.

Ειδικότερα, με τις διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 3763/2009, άρθρο έβδομο ορίζεται χρηματικό όριο 300 Ευρώ για την απαλλαγή από τον ΦΠΑ και τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης ως προς την αξία των εμπορευμάτων (πλην καπνικών και αλκοολούχων), που εισάγονται με τις προσωπικές αποσκευές ταξιδιωτών προερχόμενων από τρίτες χώρες. Σε περίπτωση επιβατών αεροπλάνων και πλοίων, το χρηματικό όριο απαλλαγής είναι 430 ευρώ. Για τους ταξιδιώτες κάτω των 15 ετών το χρηματικό όριο απαλλαγής είναι 150 ευρώ ανεξάρτητα από το μεταφορικό μέσο.

Επίσης, όσον αφορά ειδικότερα στα υποκείμενα σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης προϊόντα που δύνανται να εισαχθούν ατελώς ανά ταξιδιώτη σύμφωνα με το άρθρο όγδοο και ένατο του ανωτέρω άρθρου και νόμου, ορίζονται οι ακόλουθες ποσότητες:

Α) Προϊόντα καπνού:

α) Για ταξιδιώτες που ταξιδεύουν αεροπορικώς

200 τεμ. τσιγάρα ή 10 πακέτα ή

100 τεμ. πουράκια (πούρα μέγιστου βάρους 3 γρ. το καθένα) ή

50 πούρα ή

250 γραμ. καπνού,

ή αναλογικός συνδυασμός αυτών των διαφορετικών προϊόντων.

β) Για ταξιδιώτες που ταξιδεύουν με τα λοιπά μεταφορικά μέσα:

40 τεμ. τσιγάρα ή 2 πακέτα ή

20 τεμ. πουράκια (πούρα μέγιστου βάρους 3 γρ. το καθένα) ή

10 τεμ. πούρα ή

50 γραμ. καπνός για κάπνισμα,

ή αναλογικός συνδυασμός αυτών των διαφορετικών προϊόντων.

Β) Αλκοόλη και αλκοολούχα ποτά, εκτός του μη αφρώδους οίνου (κοινό κρασί) και της μπύρας:

• συνολικά 1 λίτρο αλκοόλης και αλκοολούχων ποτών με αλκοολικό τίτλο μεγαλύτερο από 22% vol ή αιθυλική αλκοόλη μη μετουσιωμένη με αλκοολικό τίτλο 80% vol ή περισσότερο ή
• συνολικά 2 λίτρα αλκοόλης και αλκοολούχων ποτών με αλκοολικό τίτλο που δεν υπερβαίνει το 22% vol λίτρα ή
• αναλογικός συνδυασμός αυτών των διαφορετικών προϊόντων ή
• συνολικά 4 λίτρα μη αφρώδους οίνου (κοινό κρασί) και 16 λίτρα μπύρας.

Για ταξιδιώτες κάτω των δεκαεπτά (17) ετών δεν παρέχεται απαλλαγή για τα καπνικά προϊόντα και τα οινοπνευματώδη ποτά.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ