ΥΠΟΙΚ 1032594/261/0015/ΠΟΛ.1137/7.4.2000

Απαλλαγή από τη θεώρηση φορολογικών στοιχείων ορισμένων κατηγοριών υπόχρεων ΑΥΟ ΠΟΛ.1071/2000 - Οδηγίες εφαρμογής

Το Υπουργείο Οικονομικών, μετά την εφαρμογή του μέτρου της απαλλαγής από τη θεώρηση φορολογικών στοιχείων για ορισμένες κατηγορίες υπόχρεων από 1.6.1999 με την ΑΥΟ ΠΟΛ.1105/6.5.1999 (ΦΕΚ 1089/Β`), που έτυχε ευμενούς αποδοχής και υπήρξε στην εφαρμογή επιτυχής, διευρύνει- επεκτείνει το μέτρο αυτό από 1.4.2000 με την ΑΥΟ ΠΟΛ.1071/25.2.2000 (ΦΕΚ 359/Β'/21.3.2000), η οποία σας κοινοποιήθηκε άμεσα και απαλλάσσει από τη θεώρηση ορισμένα φορολογικά στοιχεία και βιβλία συγκεκριμένων επιπλέον κατηγοριών υπόχρεων.

Επισημαίνεται ότι η υπαγωγή στο υπόψη μέτρο, που αφορά ουσιαστική μετάταξη θεωρημένων στοιχείων και βιβλίων στην κατηγορία αθεώρητων, έχει χαρακτήρα υποχρεωτικό και δεν σημαίνει την κατ` επιλογή ένταξη στο μέτρο.

Για την ομαλή και ομοιόμορφη εφαρμογή της εν λόγω απόφασης, μολονότι είναι αναλυτική και σαφής, κρίνεται αναγκαίο να παρασχεθούν οι ακόλουθες οδηγίες:

Πίνακας περιπτώσεων της ΑΥΟ ΠΟΛ.1071/25.2.2000

Κατηγορίες επιχειρήσεων Βιβλία ή Στοιχεία Αθεώρητα Προϋποθέσεις

α) Ανώνυμες Εταιρίες Βιβλίο Μετόχων

β) Οσες εκμεταλλεύονται Τα εισιτήρια μεταφοράς Εφόσον έχουν πλοία (ναυσιπλοία) προσώπων ενταχθεί στο Π.Δ. 120/1997 Οι αποδείξεις μεταφοράς σύστημα του προσώπων Υ.Ε.Ν. ηλεκτρονικής κράτησης θέσεων και έκδοσης εισιτηρίων.

γ) Οσες τηρούν Ολα τα στοιχεία αξίας Να καταχωρούν και πρόσθετα βιβλία που καλύπτονται από τον α/α του του άρθρου 10 εγγραφές στα πρόσθετα στοιχείου ως και παρ.5 του ΚΒΣ βιβλία. την αξία, σε ιδιαίτερες στήλες

δ) Οσες τηρούν Ολα τα στοιχεία όλων Να τηρείται, έστω υποχρεωτικά των δραστηριοτήτων, και για ένα κλάδο, βιβλίο αποθήκης εκτός από τις Α.Λ.Π. βιβλίο αποθήκης ως προς την και τις Α.Π.Υ. υποχρεωτικά, ως εισαγωγή και προς την εισαγωγή την εξαγωγή και εξαγωγή.

ε) Τα μεταφορικά Ολα τα στοιχεία του Να τηρούν τη γραφεία (όχι οι άρθρου 16 (φορτωτικές) θεωρημένη διαμεταφορείς) κατάσταση του άρθρου 16 παρ.6 και να καταχωρούν και τον α/α της φορτωτικής ως και το κόμιστρο, εντός της επομένης.

1. Κατάργηση θεώρησης βιβλίου μετόχων

Από 1.4.2000 παύει η υποχρέωση θεώρησης του βιβλίου μετόχων (ΚΩΔ. TAXIS 36) που τηρείται από τις ΑΕ με βάση τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 7 του Π.Δ.186/1992, το οποίο από την ημερομηνία αυτή και μετά θα είναι αθεώρητο.

Ενόψει των ανωτέρω, από 1.4.2000 και εφεξής οι καταχωρίσεις στο βιβλίο μετόχων θα γίνονται σε αθεώρητα έντυπα και τα ήδη θεωρημένα έντυπα του βιβλίου αυτού μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέχρι την εξάντλησή τους.

2. Επιτηδευματίες που τηρούν πρόσθετα βιβλία

2.1. Εμπίπτουν στην απόφαση όλοι οι επιτηδευματίες που υποχρεωτικά τηρούν πρόσθετα βιβλία, κατά τα οριζόμενα από την παρ. 5 του άρθρου 10 του ΚΒΣ και μόνο για τα στοιχεία αξίας που καλύπτονται από εγγραφές καταχωρημένες στα πρόσθετα βιβλία (όχι στοιχεία διακίνησης γενικώς ή αξίας άλλων δραστηριοτήτων).

2.2. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να αναγράφεται η αξία και ο αύξων αριθμός του εκδοθέντος (αθεώρητου) φορολογικού στοιχείου στο πρόσθετο βιβλίο, μέχρι το τέλος της επόμενης ημέρας έκδοσής του.

Ακόμη, για τα πρόσθετα βιβλία της παρ. 5 του άρθρου 10, για τα οποία προκύπτει υποχρέωση από τις κατ` ιδίαν διατάξεις, άμεσης αναγραφής του αύξοντα αριθμού του εκδοθέντος στοιχείου αξίας (π.χ. βιβλίο ασθενών κλινικών ή θεραπευτηρίων, βιβλίο επίσκεψης ασθενών διαγνωστικών κέντρων κ.λπ.), δίδεται η δυνατότητα όπως και αυτή η καταχώριση, στα πλαίσια εφαρμογής της εν λόγω απόφασης, να γίνεται μέχρι το τέλος της επόμενης ημέρας έκδοσης της Α.Π.Υ. μαζί με την αξία.

Επισημάνσεις:

1. Οσοι τηρούν το πρόσθετο βιβλίο μηχανογραφικά, μπορούν να αναγράφουν τον α/α και την αξία του σχετικού στοιχείου χειρογράφως.

2. Οσοι στα πρόσθετα βιβλία (χειρόγραφα ή μηχανογραφικά) υποχρεούνται να αναγράψουν το ποσό που συμφωνείται και η αμοιβή τους δεν υπάγεται στο ΦΠΑ (π.χ. φροντιστήρια, εκπαιδευτήρια κ.λπ.), γίνεται δεκτό στο πρόσθετο βιβλίο να αναγράφουν μόνο τον α/α των Α.Π.Υ. (όχι και το ποσό).

2.3. Δεν εμπίπτουν στην απόφαση όσοι τηρούν ειδικά βιβλία που καθιερώθηκαν με Υπουργικές Αποφάσεις ή άλλες διατάξεις ή όσοι συνενώνουν βιβλία και στοιχεία.

Ενδεικτικά, αναφέρονται οι κάτωθι περιπτώσεις:

(α) Οι διαμεταφορείς, που τηρούν πρόσθετο - ειδικό βιβλίο της ΑΥΟ ΠΟΛ.1100/1995 (ΦΕΚ 305/Β').

(β) Οι επιτηδευματίες που τηρούν πρόσθετο βιβλίο των παρ. 1 και 3 του άρθρου 10 (ποσοτικής παραλαβής ή επενδύσεων).

(γ) Οι γιατροί που τηρούν το βιβλίο ασθενών (παρ. 11 του άρθρου 64 του Ν.2065/1992).

(δ) Οι επιτηδευματίες που τηρούν συνενωμένο πρόσθετο βιβλίο με το στοιχείο αξίας (π.χ. βιβλίο στάθμευσης αυτοκινήτων - Α.Π.Υ.).

2.4. Τα συνεργεία αυτοκινήτων που κάνουν χρήση ευχέρειας που παρέχεται με την παρ. 13.2.2 της υπ` αριθ. 3/24.11.1992 εγκυκλίου, δηλαδή στις Α.Π.Υ. να αναγράφουν και τα χρησιμοποιούμενα υλικά ή ανταλλακτικά, ανεξαρτήτως αξίας αυτών, συνεχίζουν να την εφαρμόζουν.

3. Επιτηδευματίες που τηρούν βιβλίο αποθήκης ως προς την εισαγωγή και εξαγωγή

3.1. Στην απόφαση εμπίπτουν όσοι τηρούν υποχρεωτικά με βάση τις διατάξεις του ΚΒΣ βιβλίο αποθήκης ως προς την εισαγωγή και εξαγωγή. Οι επιτηδευματίες αυτοί, αν έχουν και άλλους κλάδους εκτός βιβλίου αποθήκης, εμπίπτουν στο μέτρο έκδοσης αθεώρητων στοιχείων και για τους λοιπούς κλάδους (π.χ. παροχή υπηρεσιών, εξαιρούμενες του βιβλίου αποθήκης δραστηριότητες του άρθρου 8, παρ. 10 του ΚΒΣ).

Σημειώνεται περαιτέρω ότι επιτηδευματίες που τηρούν το βιβλίο αποθήκης ως προς την εξαγωγή με βάση αποφάσεις της Ε.Λ.Β., πλήρως για ορισμένα είδη (π.χ. άνω κάποιου ορίου) και προσδιορίζουν την εξαγωγή για τα λοιπά είδη (π.χ. κάτω του οριζόμενου ορίου) με την απογραφή, εμπίπτουν στην απόφαση αυτή.

Αντίθετα, όσοι προσδιορίζουν την εξαγωγή σε όλα τους τα είδη με την απογραφή (π.χ. Super Markets), δεν εμπίπτουν στην υπόψη ρύθμιση.

3.2. Δεν καλύπτονται από την απόφαση:

(α) Οι επιτηδευματίες που τηρούν βιβλίο αποθήκης προαιρετικά.

(β) Οι επιτηδευματίες που πληρούν την ανωτέρω προϋπόθεση (ανωτέρω παρ. 3.3.1) για τα Δ.Α. κ.λπ. που έχουν συνενωθεί με Α.Λ.Π. (Α.Λ.Π.- Δ.Α. = θεωρημένο) ή με Α.Π.Υ. (Α.Π.Υ. - Δ.Α. = θεωρημένο).

4. Μεταφορικά γραφεία

Στην απόφαση εμπίπτουν τα μεταφορικά γραφεία για τις φορτωτικές και τα λοιπά στοιχεία που υποχρεούνται να εκδίδουν, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 16 του ΚΒΣ, με την προϋπόθεση τήρησης της θεωρημένης κατάστασης του άρθρου 16, παρ. 6, στην οποία θα καταγράφονται όλες οι περιπτώσεις, ανεξάρτητα αν οι φορτώσεις γίνονται από τις εγκαταστάσεις τους ή όχι.

Αυτό σημαίνει ότι τα Τιμολόγια Παροχής Υπηρεσιών που, ενδεχομένως, εκδίδουν με βάση την παρ. 12.4.3 της υπ' αριθ. 3/24.11.1992 εγκυκλίου, πρέπει να είναι θεωρημένα.

5. Κατάσταση μη θεωρούμενων στοιχείων

α) Η κατάσταση δεν υποβάλλεται για το βιβλίο μετόχων των ΑΕ.

β) Στην προβλεπόμενη κατάσταση αθεώρητων στοιχείων θα αναγράφονται, εκτός των άλλων, τα πλήρη στοιχεία της επιχείρησης, κατ' αναλογία των απαιτήσεων του Εντύπου Β-1, δηλαδή:

- Επωνυμία

- ΑΦΜ

- Διεύθυνση έδρας

- Κατηγορία βιβλίων

- Επάγγελμα

Στις εγκαταστάσεις

- Α/Α εγκατάστασης, όπως είναι στο Μητρώο της ΔΟΥ

- Διεύθυνση και επάγγελμα

γ) Η κατάσταση υποβάλλεται στην αρμόδια ΔΟΥ της έδρας πριν την πρώτη έκδοση αθεώρητων στοιχείων, με βάση τις διατάξεις της ΑΥΟ ΠΟΛ.1071/25.2.2000. Διευκρινίζεται ότι το Δελτίο ποσοτικής παραλαβής, όταν χρησιμοποιείται σαν στοιχείο (όχι ως βιβλίο), υπάγεται στη ρύθμιση της παρούσας.

Η κατάσταση αυτή μπορεί να είναι ενιαία κατά εγκατάσταση, δεν αποκλείεται, όμως, στην κατάσταση της έδρας να επισυνάπτονται ιδιαίτερες καταστάσεις κατά Υποκατάστημα.

δ) Οι επιχειρήσεις που εμπίπτουν στο μέτρο αυτό και κατέχουν θεωρημένα φορολογικά στοιχεία, θα συνεχίσουν την έκδοση αυτών μέχρι εξάντλησής τους.

ε) Ως προς τον αριθμό έναρξης της αρίθμησης στοιχείων που θα εκδίδονται αθεώρητα, διευκρινίζεται ότι θα αναγράφεται ο αμέσως επόμενος αριθμός του τελευταίου θεωρημένου στοιχείου, ανεξαρτήτως του χρόνου έναρξης.

στ) Σε περίπτωση χρήσης ενιαίου μηχανογραφικού εντύπου, στην κατάσταση αναγράφεται ο αμέσως επόμενος αριθμός της ενιαίας γενικής αρίθμησης, σημειώνοντας τα είδη των στοιχείων που θα εκδίδονται από αυτό.

ζ) Η αρίθμηση όλων των φορολογικών στοιχείων θα συνεχίσει να είναι ενιαία αύξουσα κατά χρονολογική σειρά, όπως ορίζεται στις γενικές διατάξεις του ΚΒΣ (άρθρο 18, παρ. 6).

η) Σε περίπτωση σταδιακής έναρξης έκδοσης αθεώρητων στοιχείων, λόγω διαφορετικού πλήθους αποθεμάτων θεωρημένων εντύπων και σειράς εξάντλησης, κατά την πρώτη εφαρμογή η κατάσταση που θα υποβληθεί θα περιλαμβάνει το σύνολο των ειδών των στοιχείων.

Επισήμανση: Η έναρξη της υποχρέωσης υποβολής της κατάστασης πριν την πρώτη εφαρμογή, τόσο της παρούσας απόφασης, όσο και της προηγηθείσας ΑΥΟ ΠΟΛ.1105/1999, δεν καθορίζεται υποχρεωτικά για το πρώτο 20ήμερο από την ημερομηνία ισχύος των ΑΥΟ αυτών (1/6 - 20.6.1999) ή (1/4 - 20.4.2000), αλλά στο χρόνο που πρόκειται να προβεί ο υπόχρεος στην έκδοση αθεώρητων στοιχείων (π.χ. όταν εξαντληθούν τα θεωρημένα αποθέματα), γεγονός που μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο μέσα στο 2000, 2001 κ.λπ.

6. Υποβολή κατάστασης για κάθε διαχειριστικό έτος

Σε σχέση με την κατάσταση που υποχρεούνται να υποβάλουν οι επιτηδευματίες στο πρώτο 20ήμερο κάθε διαχειριστικού έτους, διευκρινίζονται τα εξής:

α) Σε περίπτωση που δεν υφίσταται μεταβολή ως προς τα είδη και τις σειρές στοιχείων που περιλαμβάνονται στις καταστάσεις της προηγούμενης χρήσης, θα δηλώνεται ότι 'Ουδεμία μεταβολή επέρχεται ως προς τα είδη και τις σειρές στοιχείων που δηλώθηκαν για την προηγούμενη χρήση....', εάν υπάρχουν ορισμένες μεταβολές, δηλώνονται μόνο αυτές.

β) Καθόσον αφορά την αναγραφή του αύξοντα αριθμού κάθε είδους και σειράς στοιχείου, κατά περίπτωση, ισχύουν τα εξής:

β1. Θα αναγράφεται η ένδειξη "συνεχόμενη αρίθμηση", εφόσον και στη νέα χρήση θα συνεχίζεται η αρίθμηση της προηγούμενης.

β2. Θα σημειώνεται ο αύξων αριθμός που θα αποτελεί νέα αφετηρία αρίθμησης, εφόσον για το σύνολο ή σε ορισμένα είδη στοιχείων πρόκειται να σταματήσει η ακολουθούμενη αρίθμηση και να αρχίσει νέα, παραπλεύρως της ονοματολογίας κάθε είδους και σειράς στοιχείων που αφορά.

Αυτονόητο είναι για την τελευταία περίπτωση ότι, αν δεν επέλθει μεταβολή ως προς τα είδη και τις σειρές στοιχείων, πλην όμως θα ισχύει νέα αρίθμηση, για το σύνολο των στοιχείων, με την ίδια αφετηρία έναρξης (π.χ. το Νο 1 ή το 10.001 κ.λπ.), αρκεί επιπλέον της ανωτέρω σημείωσης (περ. 6α`) και η αναγραφή της φράσης: "νέα αφετηρία έναρξης αρίθμησης το Νο.... για το σύνολο των στοιχείων".

7. Ελεγχος φορολογικών χρεών

Με βάση τα οριζόμενα στην απόφαση αυτή, ουσιαστικά τα στοιχεία που προβλέπουν οι γενικές διατάξεις να εκδίδονται θεωρημένα μετατάσσονται, υπό προϋποθέσεις, στην κατηγορία των αθεώρητων, για συγκεκριμένες κατηγορίες υπόχρεων.

Ο έλεγχος της ύπαρξης χρεών ή μη επίδοσης δηλώσεων του άρθρου 36, παρ. 8 του ΚΒΣ συνεχίζει να πραγματοποιείται κατά την υποβολή της εν λόγω κατάστασης, κατά ρητή αναφορά στην παρ. 3 της ΑΥΟ ΠΟΛ.1071/2000.

Οσον αφορά τον έλεγχο ασφαλιστικών χρεών ή οφειλών προς τα Επιμελητήρια, ο οποίος προβλέπεται από άλλες μη φορολογικές διατάξεις, θα συνεχίσει να γίνεται σε επίπεδο θεώρησης βιβλίων ή στοιχείων που δεν εμπίπτουν στην παρούσα απόφαση.

8. Αναγραφή της ένδειξης "ΑΘΕΩΡΗΤΑ ΒΑΣΕΙ ΤΗΣ Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1071/2000"

Στα εκδιδόμενα με βάση την απόφαση αυτή αθεώρητα στοιχεία πρέπει να αναγράφεται εντύπως ή με σφραγίδα σε όλα τα αντίτυπα η φράση "ΑΘΕΩΡΗΤΑ ΒΑΣΕΙ ΤΗΣ Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1071/2000".

Στην περίπτωση χρήσης ενιαίου μηχανογραφικού εντύπου, το οποίο χρησιμοποιείται για την έκδοση διαφόρων αθεώρητων στοιχείων, από τα οποία άλλα εμπίπτουν στην απόφαση αυτή και άλλα δεν θεωρούνται με βάση τις γενικές διατάξεις (π.χ. Πιστωτικό Τιμολόγιο, Απόδειξη Δαπάνης κ.λπ.), σκόπιμο είναι η πιο πάνω φράση να τυπώνεται από τον Η/Υ, με ανάλογο προγραμματισμό, μόνο στα στοιχεία τα οποία αφορά, κατά την έκδοση αυτών.

9. Απεικόνιση στοιχείων εκδότη - Υπογραφή αυτού

Οπως είναι γνωστό, ο ΚΒΣ προβλέπει την υποχρέωση υπογραφής των φορολογικών στοιχείων, καθώς και τη συνυπευθυνότητα εκδότη και λήπτη, με σκοπό τη διασφάλιση των συναλλαγών (άρθρο 18).

Θεωρούμε αναγκαίο να επισημάνουμε, για λόγους διασφάλισης των επιχειρήσεων και της γνησιότητας των φορολογικών στοιχείων που εκδίδουν, ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στον τρόπο απεικόνισης των ατομικών στοιχείων των επιχειρήσεων (επωνυμία, επάγγελμα, διεύθυνση, ΑΦΜ, ΔΟΥ), καθώς και στον ασφαλή τρόπο υπογραφής αυτών.

10. Ενιαίο Μηχανογραφικό Εντυπο, στο οποίο περιέχονται στοιχεία τα οποία υποχρεωτικά θεωρούνται

Στις περιπτώσεις θεώρησης Ενιαίων Μηχανογραφικών Εντύπων (Ε.Μ.Ε.), στα οποία περιλαμβάνονται και στοιχεία τα οποία εξαιρούνται της απόφασης αυτής (Α.Λ.Π., Α.Π.Υ., δελτία παραγγελίας κ.λπ.), τότε αυτονόητο είναι ότι το Ε.Μ.Ε. πρέπει να θεωρείται για το σύνολο των στοιχείων.

Σημειώνουμε, όμως, ότι οι επιχειρήσεις αυτές πρέπει να εξετάσουν τη δυνατότητα έκδοσης των θεωρημένων αυτών στοιχείων από ιδιαίτερο μηχανογραφικό έντυπο, προς αποφυγή αυξημένου φόρτου εργασίας.

Επίσης, διευκρινίζεται ότι ο Προϊστάμενος ΔΟΥ μπορεί να εξετάσει, στα πλαίσια των δικαιωμάτων του, σύμφωνα με το άρθρο 36, παρ. 2γ` του ΚΒΣ, τη δυνατότητα έγκρισης μη θεώρησης ή κατά διάφορο τρόπο θεώρησης των μηχανογραφικώς εκδιδομένων στοιχείων και των εκδιδομένων με προεκτυπωμένα τα στοιχεία της συναλλαγής.

Χονδροπωλητές με περιορισμένο τζίρο λιανικών, που εμπίπτουν στις διατάξεις της περ. δ` της υπόψη απόφασης (τηρούντες βιβλίο αποθήκης), εφόσον είναι κυρίως χονδροπωλητές και το ποσοστό των λιανικών τους πωλήσεων κατά την προηγούμενη χρήση δεν ξεπερνά το 5%, εκδίδουν δε τις Α.Λ.Π. και Α.Π.Υ. από ενιαίο μηχανογραφικό έντυπο μαζί με τα λοιπά στοιχεία, λαμβανομένων υπόψη και των οριζομένων στις διατάξεις του άρθρου 1, παρ. 1 του Ν.1809/1988, θεωρείται ότι, κατά βάση, οι λιανικές τους αυτές πωλήσεις είναι εν πολλοίς περιστασιακές και, για τη διευκόλυνση των μηχανογραφικών τους εφαρμογών, εγκρίνεται να εκδίδουν και τις Α.Λ.Π. ή Α.Π.Υ. αθεώρητες, χωρίς να απαιτείται σχετική απόφαση του Προϊσταμένου ΔΟΥ.

Η κατηγορία των επιτηδευματιών αυτών θα περιλαμβάνει στην υποβαλλόμενη κατάσταση σχετική αναφορά για το ποσοστό λιανικών πωλήσεων την προηγούμενη χρήση.

11. Κατά διάφορο τρόπο θεώρηση ή μη θεώρηση μηχανογραφικώς εκδιδομένων στοιχείων

Οι Προϊστάμενοι ΔΟΥ και οι αρμόδιοι Επιθεωρητές να κάνουν χρήση με ευρύτητα του δικαιώματός τους για χορήγηση εγκρίσεων με βάση τις διατάξεις (άρθρο 36, παρ. 2γ` του ΚΒΣ) κατά διάφορο τρόπο θεώρησης των μηχανογραφικώς εκδιδομένων στοιχείων ή των εκδιδομένων με προεκτυπωμένη την αξία της συναλλαγής και ιδίως στις περιπτώσεις επιχειρήσεων κατά κύριο λόγο χονδροπωλητριών με ποσοστό λιανικών πωλήσεων πάνω από 5% των ετήσιων ακαθάριστων εσόδων τους, που εκδίδουν τα φορολογικά τους στοιχεία μηχανογραφικά, για τις Α.Λ.Π., τις Α.Π.Υ. και λοιπά στοιχεία υποκείμενα σε θεώρηση, εφόσον η φορολογική τους εικόνα είναι καλή, τα εκδιδόμενα στοιχεία είναι σημαντικού πλήθους και η οργάνωση και λειτουργία της επιχείρησης είναι τέτοια που παρέχουν εχέγγυα μη καταστρατήγησης.