ΥΠΟΙΚ 1035511/771/A0012/ΠOΛ. 1134/7.4.2000

Εκπτωση ασφαλιστικών εισφορών Ταμείου Νομικών

Σας κοινοποιούμε την 75/2000 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του κράτους που αποδέχθηκε ο Υφυπουργός Oικονομικών. Με αυτήν γνωμοδοτείται ότι στην έννοια των ασφαλιστικών εισφορών της περίπτωσης δ της παραγράφου 1 του άρθρου 8 του ν. 2238/1994, που εκπίπτουν από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου, περιλαμβάνονται και οι ασφαλιστικές εισφορές που αποδίδονται με αποκόμματα ενσήμων που επικολλούν οι δικηγόροι σε έγγραφα νομικού περιεχομένου και μέχρι το ποσό που καθορίζεται υποχρεωτικά από το νόμο.

Αριθ. Γνωμοδοτήσεως: 75/2000 ---------------------------- TO NOMIKO ΣYMBOYΛIO TOY KPATOYΣ ------------------------------- E` Τμήμα -------- Συνεδρίαση της 20.1.2000

Πρόεδρος: Χρήστος Τσεκούρας (Αντ/δρος N.Σ.K.)

Εισηγήτρια: Ελένη Σβολοπούλου (Πάρεδρος N.Σ.K.)

Περίληψη Ερωτήματος: Εννοια των ασφαλιστικών εισφορών που εκπίπτουν από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου για την εφαρμογή των διατάξεων της περίπτωσης δ` της παραγράφου 1 του άρθρου 8 του ν. 2238/94. Ερωτάται αν τα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών που αποδίδονται από τους δικηγόρους στο Ταμείο Νομικών με αποκόμματα ενσήμων, που επικολλώνται σε έγγραφα νομικού περιεχομένου, αποτελούν ασφαλιστικές εισφορές εκπιπτόμενες από το συνολικό εισόδημά τους σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης δ` της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 2238/94. ----------------------------------------------------------------------

Επί του ανωτέρω ερωτήματος, το E` τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του κράτους εγνωμοδότησε ως ακολούθως:

A) Στο άρθρο 8 (παρ. 1 περ. δ) του ν. 2238/94 κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος ορίζονται τα εξής:

"1) Από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου αφαιρούνται κατά περίπτωση τα ποσά των πιο κάτω δαπανών: α) β) δ) τα ποσά που καταβλήθηκαν (μέσα στο έτος) στα Ασφαλιστικά Ταμεία, εφόσον η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο καθώς και τα ποσά των καταβαλλομένων εισφορών για προαιρετική ασφάλιση σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο".

1. Στην έννοια των ασφαλιστικών εισφορών της άνω διατάξεως υπάγονται τα ποσά που καταβάλλει ο φορολογούμενος σε Ταμεία ασφάλισης του για την αναγνώριση του χρόνου υπηρεσίας (πολιτικής, στρατιωτικής κ.λπ.) ως χρόνου ασφάλισης για τη λήψη σύνταξης που δικαιούται, εφόσον η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο, καθώς και τα ποσά των καταβαλλομένων εισφορών σε περίπτωση προαιρετικής ασφάλισης σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο. κατά τις οδηγίες της Διοίκησης (Υπ. Oικον. 1018050/1993, ΠOΛ. 144) το υποχρεωτικό του νόμου, ως προϋπόθεση για την έκπτωσή τους, αναφέρεται στις εισφορές που καταβάλλονται στα ασφαλιστικά ταμεία και όχι στην ασφάλιση. Συνεπώς ποσά καταβαλλόμενα οικειοθελώς σε διάφορα ταμεία ή καταβαλλόμενα πέραν των υπό του νόμου υποχρεωτικά καθοριζομένων, δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση, ενώ εξάλλου όταν ο φορολογούμενος, ασκώντας το δικαίωμα που του παρέχει ο νόμος, υπάγεται στην προαιρετική ασφάλιση, δικαιούται να εκπέσει τις ασφαλιστικές εισφορές του προς το ασφαλιστικό ταμείο που υπήχθηκε προαιρετικά, εφόσον οι εισφορές αυτές είναι κατά νόμο υποχρεωτικές.

2. Περαιτέρω κατά τα νομολογηθέντα οι εισφορές στα Ταμεία ασφαλίσεως εκπίπτουν πάντα από το συνολικό εισόδημα του υποχρέου του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η καταβολή (Σ.τ.E. 387/1966) και όχι από κάποια πηγή εισοδήματος. Συνεπώς, όπως δέχεται και η Διοίκηση προκειμένου για επιτηδευματίες οι εισφορές δεν επιτρέπεται να εκπίπτονται από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης (Υπ.Oικ. E. 7026/1979 ΠOΛ. 130).

3. Αλλη προϋπόθεση για την έκπτωση των εισφορών είναι να αποδεικνύεται πλήρως η καταβολή τους. Ως δικαιολογητικό προς απόδειξη της καταβολής απαιτείται βεβαίωση ή απόδειξη του Ασφαλιστικού Ταμείου από την οποία προκύπτει το ποσό των ασφαλιστικών εισφορών, που η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο, καθώς και το ποσόν των καταβαλλομένων εισφορών στην περίπτωση προαιρετικής ασφάλισης σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο.

B) Με τις διατάξεις του N.Δ. 4114/1960 κώδικα περί Ταμείου Νομικών ορίζονται τα εξής, σχετικά με τις ασφαλιστικές εισφορές των δικηγόρων στο Ταμείο Νομικών:

άρθρο 10 παρ. 1 εδ. γ (όπως ισχύει):

Oι πόροι του ταμείου αποτελούνται α) β) γ).

1. Εκ μηνιαίας εισφοράς των δικηγόρων και άμισθων υποθηκοφυλάκων, εισπραττομένης δια του ασφαλιστικού βιβλιαρίου δι` επικολλήσεως εν αυτώ των αποκομμάτων εξ ενσήμων του ταμείου, περί ων τα εδάφια 1β, ιγ και ιδ του παρόντος άρθρου αναφερομένων πόρων, αντιπροσωπευόντων αξία ισόποσον προς ποσοστόν 20% επί του εκάστοτε βασικού μισθού του εφέτου. Το εν λόγω ποσοστό αναπροσαρμόζεται 5. Εάν το σύνολο των αποκομμάτων ενσήμων που επικολλήθηκαν με τον πιο πάνω τρόπο δεν καλύπτει στο ολόκληρο το παραπάνω ελάχιστο όριο εισφοράς, οι υπόχρεοι οφείλουν να συμπληρώνουν το υπόλοιπο ποσό με επικόλληση αποκομμάτων ολόκληρων των ενσήμων που απαιτούνται ή με εφάπαξ καταβολή σε χρήμα. 6. Εις τήρησιν ασφαλιστικού βιβλιαρίου υποχρεούνται άπαντες οι άμισθοι ησφαλισμένοι του Ταμείου από της υπαγωγής των εις την ασφάλισιν εξαιρέσει των συμβολαιογράφων, των τελούντων εν αναστολή της ασκήσεως του επαγγέλματος δικηγόρων, των δικηγόρων καθηγητών ανωτάτων σχολών ως και των άμισθων δικαστικών επιμελητών δια τον χρόνο κατά τον οποίον οι τελευταίοι τυγχάνουν έμμισθοι. Δια ασφαλιστικών βιβλιαρίων, εφοδιάζονται οι υπόχρεοι προς τήρηση εντός των δύο πρώτων μηνών εκάστου ημερολογιακού έτους επί τη συγχρόνω υπό τούτων παραδόσει του ασφαλιστικού βιβλιαρίου του προηγούμενου έτους.

Τέλος στην παράγραφο 8α του άρθρου 29 του παραπάνω N.Δ. όπως ισχύει από 14.5.1992 μετά την αντικατάστασή της αρχικά από το άρθρο 16 N. 730/77 και στη συνέχεια από την παρ. 1 άρθρου 5 του N. 2042/1992 ορίζεται:

8α. Σε περίπτωση που οι ασφαλισμένοι δεν τηρούν το ασφαλιστικό τους βιβλιάριο σύμφωνα με τη διάταξη του εδ. γ της παρ. 10 του παρόντος ή το τηρούν ελλιπώς, έχουν την υποχρέωση να εξοφλήσουν την οφειλή τους σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 21 του N. 1976/1991. O υπολογισμός των πρόσθετων τελών αρχίζει από τη λήξη της δίμηνης προθεσμίας παράδοσης του ασφαλιστικού βιβλιαρίου.

Γ) Από το σύνολο των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει σαφώς, ότι στην έννοια των ασφαλιστικών εισφορών που εκπίπτουν από το συνολικό εισόδημα των δικηγόρων κατ` άρθρο 8 παρ. 1 περ. δ του ν. 2238/94 υπάγονται όχι μόνο τα χρηματικά ποσά που αυτοί καταβάλλουν στο Ταμείο Νομικών για ασφαλιστικές εισφορές, αλλά και τα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών που αποδίδονται στο Ταμείο Νομικών με αποκόμματα ενσήμων που επικολλώνται σε έγγραφα νομικού περιεχομένου, εφόσον αντιπροσωπεύουν ποσά εισφορών υποχρεωτικά καθοριζομένων από το νόμο, η δε καταβολή τους αποδεικνύεται πλήρως. Τούτο διότι, αφενός η καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών των δικηγόρων στο Ταμείο Νομικών είναι υποχρεωτική από το νόμο και αφ` ετέρου ο τρόπος καταβολής τους με την επικόλληση των αποκομμάτων ενσήμων στο ασφαλιστικό βιβλιάριο προβλέπεται από τη νομοθεσία του Ταμείου Νομικών, ενώ η τήρηση του ασφαλιστικού βιβλιαρίου είναι υποχρεωτική και μόνο σε περίπτωση μη τήρησης ή ελλιπούς τήρησης αυτού προβλέπεται η καταβολή των καθορισμένων ασφαλιστικών εισφορών ή του υπολοίπου αυτών με εφάπαξ καταβολή σε χρήμα του αντίστοιχου ποσού.

Αντίθετη άποψη δεν βρίσκει έρεισμα στις ανωτέρω διατάξεις του φορολογικού νόμου (άρθρο 8 παρ. 1 περ. δ του ν. 2238/94), ο οποίος για την έκπτωση των ασφαλιστικών εισφορών προϋποθέτει καταβολή αυτών στα ασφαλιστικά Ταμεία, χωρίς να προσδιορίζει τον τρόπο καταβολής τους, ενώ έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τη νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία του Ταμείου Νομικών, η οποία καθιερώνεται κατ` αρχήν την καταβολή των εισφορών με επικόλληση των αποκομμάτων ενσήμων στο υποχρεωτικά τηρούμενο ασφαλιστικό βιβλιάριο.

Βεβαίως πρέπει να επισημανθεί ότι ασφαλιστικές εισφορές, που αποδίδονται με αποκόμματα ενσήμων στο Ταμείο Νομικών, θα αναγνωρίζονται προς έκπτωση από το εισόδημα των δικηγόρων μόνο μέχρι του ποσού που καθορίζεται υποχρεωτικά από το νόμο και ποτέ πέραν αυτού.

Δ) Συνεπώς στο υποβληθέν ερώτημα αρμόζει η ανωτέρω αναλυτικά διδόμενη απάντηση.