ΘΕΜΑ: Διευκρινίσεις σχετικά με την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος του άρθρου 31 του ν.3986/2011 σε σχολικούς συνεταιρισμούς του άρθρου 46 του ν.1566/1985.

Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 31 του ν.3986/2011, οι επιτηδευματίες και οι ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα, εφόσον τηρούν βιβλία Β' ή Γ' κατηγορίας του Κ.Β.Σ. (νυν τήρηση αρχείων με το απλογραφικό ή διπλογραφικό σύστημα), υποχρεούνται σε καταβολή ετήσιου τέλους επιτηδεύματος, το οποίο ορίζεται για τα νομικά πρόσωπα σε οκτακόσια (800) ή χίλια (1000) ευρώ ετησίως, κατά περίπτωση, ανάλογα με τον πληθυσμό της πόλης στην οποία ασκείται η εμπορική επιχείρηση. Τα ως άνω ποσά επιβάλλονται για τα οικονομικά έτη 2013 και επόμενα.

2. Όπως έχει διευκρινιστεί από τη Διοίκηση, από τις πιο πάνω διατάξεις συνάγεται ότι το τέλος επιτηδεύματος δεν επιβάλλεται στα νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου), που αποτελούσαν υποκείμενα φόρου με βάση τις διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 101 του ν.2238/1994 ή αποτελούν υποκείμενα φόρου με βάση τις αντίστοιχες διατάξεις της περ.γ' του άρθρου 45 του ν.4172/2013 (σχετ. τα αριθ. πρωτ. Δ12Β 1048354 ΕΞ 2014/18.3.2014, ΔΕΑΦ Β 1102518 ΕΞ 2015/23.7.2015 και ΔΕΑΦ 1106959 ΕΞ 2018/11.7.2018 έγγραφά μας, καθώς και η ΠΟΛ. 1075/2017 εγκύκλιός μας).

3. Με το από 5.8.2011 υπηρεσιακό μας σημείωμα προς τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, αναφορικά με τον καθορισμό των μορφών μη φυσικών προσώπων για την επιβολή τέλους επιτηδεύματος, διευκρινίσθηκε ότι το εν λόγω τέλος επιβάλλεται στους συνεταιρισμούς, ενώ από αυτό εξαιρούνται συγκεκριμένες κατηγορίες νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (για παράδειγμα, σωματείο, ίδρυμα, σύλλογος, λοιπά Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα).

4. Εξάλλου, με το αριθ. πρωτ. ΔΕΑΦ Β 1071868 ΕΞ 2015/26.5.2015 έγγραφό μας διευκρινίστηκε ότι στα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα της περ.γ' του άρθρου 45 του ν.4172/2013 δεν περιλαμβάνονται περιοριστικά μόνο τα σωματεία ή τα ιδρύματα, αλλά μπορεί να περιλαμβάνονται και λοιπά νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες ιδιωτικού δικαίου που αποδεδειγμένα επιδιώκουν μη κερδοσκοπικό σκοπό και με την με την προϋπόθεση ότι δεν εντάσσονται σε κάποια άλλα κατηγορία προσώπων του άρθρου 45 του ν.4172/2013 (π.χ. αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, κοινωνία, συνεταιρισμός, κ.λπ.).

5. Με τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 46 του ν.1566/1985 ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι ο σχολικός συνεταιρισμός είναι θεσμός κοινωνικής ζωής του σχολείου και ελεύθερη ένωση των μαθητών. Έχει ως σκοπό την διαπαιδαγώγηση των μαθητών σχετικά με τις αρχές της αλληλοβοήθειας, της συνεργασίας και της κοινωνικής ευθύνης, την ανάπτυξη της ανεξάρτητης σκέψης και δημοκρατικής συνείδησης, καθώς και τη γνώση συλλογικών μορφών οικονομικής δραστηριότητας.

Η οργάνωση και η λειτουργία των σχολικών συνεταιρισμών καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (νυν Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων) (παρ.3).

6. Κατ’ εξουσιοδότηση των υπόψη διατάξεων εκδόθηκε η αριθ. πρωτ. Φ3/1085/Γ1/1456/2-12-1997 (Β' 1107) Υπουργική Απόφαση σχετικά με τον καθορισμό των κανόνων λειτουργίας των σχολικών συνεταιρισμών, με την οποία ρυθμίζονται, μεταξύ άλλων, ζητήματα σχετικά με την ίδρυση, τα μέλη και τα όργανα διοίκησης των σχολικών συνεταιρισμών.

7. Μετά από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω και δεδομένου ότι, όπως προκύπτει από τις διατάξεις του άρθρου 46 του ν.1566/1985, οι σχολικοί συνεταιρισμοί συστήνονται ως ελεύθερη ένωση των μαθητών, σκοπός των οποίων είναι η διαπαιδαγώγηση των μαθητών σχετικά με τις αρχές της αλληλοβοήθειας, της συνεργασίας, της κοινωνικής ευθύνης κ.λπ., αλλά και εν γένει η εμπέδωση των αρχών της συλλογικότητας, συνάγεται ότι προέχει ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας τους, ανεξάρτητα από την υποχρέωση σύστασής τους με τη μορφή του συνεταιρισμού, η οποία απορρέει από τις διατάξεις της νομοθεσίας που τους διέπει. Κατά συνέπεια, τα εν λόγω πρόσωπα για φορολογικούς σκοπούς αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα στα οποία δεν επιβάλλεται το τέλος επιτηδεύματος του ν.3986/2011. Ακόμη, επισημαίνεται ότι τα εν λόγω πρόσωπα έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος με βάση τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν.4172/2013, καθόσον δεν απαλλάσσονται από αυτήν.

Τέλος, διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση μη ορθής απεικόνισης των εν λόγω προσώπων στο υποσύστημα Μητρώου (ήτοι, για παράδειγμα με τη νομική μορφή του συνεταιρισμού αντί του σχολικού συνεταιρισμού), για τη σχετική διόρθωση, τα εν λόγω πρόσωπα θα υποβάλουν σε υπάλληλο του Τμήματος ή Γραφείου Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ. δήλωση μεταβολής, χωρίς την επιβολή κυρώσεων.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ Α.Α.Δ.Ε. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ