ΥΠΟΙΚ 1015072/546/86/0014/ΠΟΛ.1048/11.2.2000

Κοινοποίηση διατάξεων των άρθρων 6, 8 και 9 του Ν.2753/1999 (ΦΕΚ 49/Α`/17.11.1999) και οδηγίες εφαρμογής τους ως προς τον ΦΠΑ

Κοινοποιούμε τις διατάξεις των παρ. 2 και 3 του άρθρου 6, καθώς και τις διατάξεις του άρθρου 8 και των παρ. 2 και 3 του άρθρου 9 του Ν.2753/1999 και παρέχουμε οδηγίες για την ομοιόμορφη εφαρμογή τους.

Αρθρο 6

Η τριετής παρακολούθηση και ο προσδιορισμός των ακαθάριστων εσόδων για την απόδοση του ΦΠΑ

Ι. Ερμηνεία διατάξεων άρθρου 6

1. Με την παρ. 2 του άρθρου 6 του κοινοποιούμενου νόμου καθιερώνεται η υποχρέωση παρακολούθησης των ακαθάριστων εσόδων των επιχειρήσεων εμπορίας και παραγωγής που τηρούν βιβλία Β` κατηγορίας του ΚΒΣ, καθώς και παροχής υπηρεσιών που τηρούν βιβλία Β` ή προαιρετικά Γ` κατηγορίας του ΚΒΣ, για κάθε τριετία λειτουργίας τους, αρχής γενομένης από το διαχειριστικό έτος 1999.

Διευκρινίζεται ότι η ίδια υποχρέωση υπάρχει και για τις μικτές επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία Β` κατηγορίας του ΚΒΣ, ενώ δεν υπάρχει για τις μικτές επιχειρήσεις που τηρούν προαιρετικά βιβλία Γ` κατηγορίας του ΚΒΣ.

Σκοπός της παρακολούθησης των ακαθάριστων εσόδων είναι να διαπιστωθεί εάν αυτά μέσα στο διάστημα της τριετίας είναι ίσα ή μεγαλύτερα από το άθροισμα των προσδιοριστικών παραγόντων που αναφέρονται παρακάτω:

α) Οι αγορές εμπορεύσιμων αγαθών, πρώτων και βοηθητικών υλών, υλικών συσκευασίας που συνιστούν στοιχείο κόστους παραγωγής που πουλήθηκαν ή αναλώθηκαν μέσα στη χρήση. Ως τέτοιες αγορές θεωρούνται οι αγορές της χρήσης συν τα αποθέματα έναρξης, μείον τα αποθέματα λήξης της διαχειριστικής περιόδου. Από τα αποθέματα λαμβάνονται μόνο αυτά που προέρχονται από τις αγορές που πραγματοποίησε η επιχείρηση και όχι τα αποθέματα των προϊόντων (που δημιουργήθηκαν από την παραγωγική διαδικασία της επιχείρησης). Αν δεν υπάρχει απογραφή, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 33 του Ν.2238/1994. Δηλαδή λαμβάνεται ποσοστό 10% επί των αγορών της προηγούμενης χρήσης ως απογραφή έναρξης και 10% επί των αγορών της τρέχουσας χρήσης ως απογραφή λήξης.

Επίσης, αφαιρετικό στοιχείο του παράγοντα αυτού είναι η αξία των καταστραφέντων ή απωλεσθέντων εμπορεύσιμων αγαθών, πρώτων και βοηθητικών υλών, υλικών συσκευασίας που συνιστούν κόστος παραγωγής που αποδεικνύεται ή δικαιολογείται με νόμιμα παραστατικά.

β) Οι πραγματικές και όχι οι τεκμαρτές δαπάνες της επιχείρησης που αφορούν τη χρήση. Ενδεικτικά αναφέρονται:

- Γενικά έξοδα διαχείρισης (μισθοί, εργοδοτικές εισφορές, μισθώματα, ασφάλιστρα, λογαριασμοί ΔΕΗ, σταθερή - κινητή τηλεφωνία κ.λπ.).

- Δεδουλευμένοι τόκοι κάθε είδους πιστώσεων.

- Δαπάνες επισκευής και συντήρησης επαγγελματικών εγκαταστάσεων.

- Λοιπές επαγγελματικές δαπάνες.

γ) Οι αναλογούσες στη χρήση αποσβέσεις παγίων στοιχείων.

Αντί των προβλεπομένων αποσβέσεων μπορεί να λαμβάνεται υπόψη το 1% του αθροίσματος των προηγούμενων προσδιοριστικών παραγόντων α` και β`, προκειμένου για εμπορικές επιχειρήσεις και το 3% για τις μεταποιητικές.

δ) Τα αναλογούντα καθαρά κέρδη, με χρήση του ΜΣΚΚ.

Σημειώνεται ότι τα καθαρά κέρδη προσδιορίζονται με τη χρήση του ΜΣΚΚ και με βάση το άθροισμα των προηγούμενων προσδιοριστικών παραγόντων α`, β` και γ`, έτσι ώστε αυτά να είναι ίσα με τα καθαρά κέρδη που θα προκύπτουν όταν ο ΜΣΚΚ εφαρμοστεί επί του συνόλου των ακαθάριστων εσόδων, όπως αυτά προσδιορίζονται με την παρούσα διαδικασία.

Δηλαδή ο εφαρμοζόμενος μαθηματικός τύπος βάσει του οποίου προκύπτουν τα καθαρά κέρδη με δεδομένα τους προσδιοριστικούς παράγοντες α`, β`, γ` και το ΜΣΚΚ είναι:

Κ.Κ. = (Αθροισμα προσδιοριστικών Χ Μ.Σ.Κ.Κ. παραγόντων α`, β`, γ` 100-Μ.Σ.Κ.Κ.

Εφόσον τα ακαθάριστα έσοδα που προκύπτουν συνολικά από το άθροισμα των προηγούμενων παραγόντων μέσα στην τριετία είναι μεγαλύτερα από τα δηλωθέντα από την επιχείρηση για το ίδιο χρονικό διάστημα, επί της διαφοράς αυτής οφείλεται ΦΠΑ, ο οποίος καταβάλλεται χωρίς την επιβολή πρόσθετων φόρων και προστίμων.

Για να γίνουν περισσότερο κατανοητά τα παραπάνω, παραθέτουμε το ακόλουθο παράδειγμα.

Παράδειγμα ---------- Επιχείρηση με αντικείμενο εργασιών εμπορία παιδικών ενδυμάτων για το οποίο προβλέπεται ΜΣΚΚ 16% και η οποία τηρεί βιβλία Β' κατηγορίας του ΚΒΣ, έχει καταχωρίσει στα τηρούμενα βιβλία και έχει συμπεριλάβει στις δηλώσεις ΦΠΑ τα ακόλουθα κατά χρήση μεγέθη:

-------------------------------------------------------------------- Διαχ/κά έτη 1999 2000 2001 -------------------------------------------------------------------- Δηλωθέντα ακαθάριστα έσοδα 50.000.000 60.000.000 70.000.000 -------------------------------------------------------------------- Αποθέματα έναρξης 4.000.000 5.000.000 3.000.000 -------------------------------------------------------------------- + Αγορές χρήσης 39.500.000 40.000.000 57.000.000 -------------------------------------------------------------------- - Αποθέματα λήξης 5.000.000 3.000.000 6.000.000 -------------------------------------------------------------------- α) αγορές που πουλήθηκαν ή αναλώθηκαν μέσα στη χρήση 38.500.000 42.000.000 54.000.000 -------------------------------------------------------------------- β) Πραγματικές δαπάνες χρήσης -------------------------------------------------------------------- - Ενοίκια 1.200.000 1.200.000 1.320.000 -------------------------------------------------------------------- - Μισθοί & εργοδ. εισφορές 2.100.000 2.240.000 2.380.000 -------------------------------------------------------------------- - ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ 540.000 642.000 744.000 -------------------------------------------------------------------- - Τόκοι δανείων 800.000 700.000 600.000 -------------------------------------------------------------------- - Δαπάνες διαφήμισης 2.000.000 2.500.000 3.000.000 -------------------------------------------------------------------- - Ασφάλιστρα 150.000 170.000 190.000 -------------------------------------------------------------------- Σύνολο 6.790.000 7.452.000 8.234.000 -------------------------------------------------------------------- γ) Αποσβέσεις 200.000 200.000 200.000 -------------------------------------------------------------------- Σύνολο (α + β + γ) 45.490.000 49.652.000 62.434.000 -------------------------------------------------------------------- εφαρμογή ΜΣΚΚ επί 16 16 16 -------------------------------------------------------------------- του ανωτέρω αθροίσματος 100-16 100-16 100-16 -------------------------------------------------------------------- δ) Κ.Κ. που προκύπτουν 8.664.760 9.457.500 11.892.000 -------------------------------------------------------------------- Προκύπτοντα ακαθάριστα έσοδα 54.154.760 59.109.500 74.326.000 (α+β+γ+δ) --------------------------------------------------------------------

Αθροισμα ακαθάριστων εσόδων Αθροισμα ακαθάριστων εσόδων που προκύπτουν για την τριετία που δηλώθηκαν την τριετία

1999 54.154.760 50.000.000 2000 59.109.500 60.000.000 2001 74.326.000 70.000.000 Σύνολο 187.590.260 180.000.000

Διαφορά ακαθάριστων εσόδων επί των οποίων θα αποδοθεί ΦΠΑ (187.590.260 - 180.000.000 = 7.590.260).

Για την πρώτη εφαρμογή του νόμου, ως αρχή της τριετίας λαμβάνεται το διαχειριστικό έτος 1999.

Συνεπώς, πρακτική εφαρμογή θα έχει η διάταξη μετά τη λήξη του διαχειριστικού έτους 2001 που συμπληρώνεται η πρώτη τριετία.

Προκειμένου να έχουν εφαρμογή οι ανωτέρω διατάξεις, αφενός, ως τριετία νοούνται τρεις (3) διαχειριστικές περίοδοι και, αφετέρου, για επιχειρήσεις των οποίων η έναρξη δραστηριότητας θα γίνει μετά την 1.1.1999, ως πρώτο έτος της τριετίας λαμβάνεται η πρώτη για τις επιχειρήσεις αυτές διαχειριστική περίοδος.

Στην περίπτωση διακοπής εργασιών πριν την έναρξη της τρίτης διαχειριστικής περιόδου, δεν έχουν εφαρμογή οι παραπάνω διατάξεις.

Με την παρ. 3 του ίδιου άρθρου προβλέπεται η έκδοση αποφάσεων του Υπουργού Οικονομικών, με τις οποίες θα ρυθμιστεί κάθε λεπτομέρεια σχετική με τη διαδικασία που θα ακολουθείται, καθώς και τον τρόπο και το χρόνο καταβολής της τυχόν προκύπτουσας διαφοράς ΦΠΑ που απαιτείται για την εφαρμογή της προηγούμενης παραγράφου.

Αρθρο 8

Η φορολογία των παραδόσεων των ΚΑΕ προς τους ταξιδιώτες εντός κρατών - μελών - Αναστολή επιβολής ΦΠΑ στα ακίνητα και στα εργολαβικά προσύμφωνα ορισμένων περιπτώσεων

ΙΙ. Ερμηνεία διατάξεων άρθρου 8

1. Από 1.7.1999 με βάση τις κοινοτικές διατάξεις έπαυσε να ισχύει η απαλλαγή από τον ΦΠΑ στην παράδοση αγαθών από τα καταστήματα αφορολόγητων ειδών που λειτουργούν στους λιμένες και αερολιμένες της χώρας, καθώς και σε πλοία ή αεροσκάφη που προορίζονται να μεταφερθούν στις αποσκευές του ταξιδιώτη που μεταβαίνει σε άλλο κράτος - μέλος με ενδοκοινοτικού πλου ή πτήση.

Με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου και ειδικότερα τις διατάξεις των παρ. 1 έως και 5 γίνεται εναρμόνιση των διατάξεων του Ν.1642/1986 προς τις αντίστοιχες κοινοτικές διατάξεις.

Καταργείται, δηλαδή, από την έναρξη ισχύος του παρόντος άρθρου (1.7.1999, σύμφωνα και με το άρθρο 27 του ίδιου νόμου) το άρθρο 22γ` του Ν.1642/1986 που προέβλεπε την απαλλαγή και διαμορφώνονται αντίστοιχα όλα τα σχετικά άρθρα του Ν.1642/1986 που είχαν αναφορά στην απαλλαγή αυτή.

Ετσι, από 1.7.1999 είναι πλέον φορολογητέες οι παραδόσεις αγαθών από τα καταστήματα αφορολόγητων ειδών προς τους ταξιδιώτες που αναχωρούν από το εσωτερικό της χώρας με τόπο προορισμού άλλο κράτος - μέλος. Η εν λόγω αλλαγή δεν θίγει το καθεστώς των πωλήσεων από τα καταστήματα αφορολόγητων και αδασμολόγητων ειδών σε ταξιδιώτες με προορισμό τρίτη χώρα όπου και εξακολουθεί να ισχύει η απαλλαγή.

Σχετικά με το θέμα αυτό έχουν εκδοθεί η υπ` αριθ. Τ.3451/51/Β0019/30.6.1999 ΑΥΟ και η υπ` αριθ. Τ.3450/40/Β0019/30.6.1999 ΕΔΥΟ.

2. Με τη διάταξη της παρ. 6 γίνεται διόρθωση της παρ. 3 του Κεφαλαίου Β` του Παραρτήματος IV του Ν.1642/1986, στην οποία είχε τεθεί εκ παραδρομής λάθος δασμολογική κλάση, η οποία αντικαθίσταται με τη σωστή δασμολογική κλάση.

3. Με τις διατάξεις των παρ. 7 και 8 του ίδιου άρθρου και νόμου παρατείνεται η αναστολή επιβολής ΦΠΑ, αφενός, στις παραδόσεις ακινήτων που αναφέρονται στην παρ. 1 και στην περ. α' της παρ. 2 του άρθρου 6 του Ν.1642/1986 και, αφετέρου, στα εργολαβικά προσύμφωνα με το σύστημα της αντιπαροχής που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο της παρ. 8 του άρθρου 56 του Ν.1642/1986, για τα οποία η σχετική άδεια κατασκευής θα εκδοθεί μέχρι και 31.12.2001.

α) Για παραδόσεις ακινήτων (Ν.1642/1986, άρθρο 6, παρ.1 & 2α`).

"Αρθρο 6 - Παράδοση ακινήτων

1. Παράδοση ακινήτων είναι η μεταβίβαση αποπερατωμένων ή ημιτελών κτιρίων ή τμημάτων τους και του οικοπέδου που μεταβιβάζεται μαζί με αυτά, εφόσον πραγματοποιείται πριν από την πρώτη εγκατάσταση σ' αυτά.

Για την εφαρμογή του παρόντος νόμου θεωρούνται:

α) ως κτίρια, τα κτίσματα γενικά και κάθε είδους κατασκευές που συνδέονται με τα κτίσματα ή με το έδαφος κατά τρόπο σταθερό και μόνιμο,

β) ως πρώτη εγκατάσταση, η πρώτη χρησιμοποίηση, με οποιοδήποτε τρόπο, των κτιρίων ύστερα από την ανέγερσή τους, όπως είναι η ιδιοκατοίκηση, η ιδιόχρηση, η μίσθωση ή άλλη χρήση.

Οταν με τα κτίσματα μεταβιβάζεται οικόπεδο μεγαλύτερο εκείνου, που ορίζεται ως οικοδομήσιμο από τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις, η παράδοση του επί πλέον οικοπέδου υπάγεται στο φόρο του παρόντος νόμου, εφόσον αυτό δεν είναι οικοδομήσιμο σύμφωνα με τις ίδιες διατάξεις.

2. Παράδοση ακινήτων θεωρείται επίσης:

α) η μεταβίβαση της ψιλής κυριότητας, η σύσταση ή η παραίτηση από το δικαίωμα προσωπικής δουλείας, καθώς και η μεταβίβαση του δικαιώματος άσκησης της επικαρπίας των ακινήτων της παραγράφου 1,...".

β) Στα εργολαβικά προσύμφωνα με το σύστημα της αντιπαροχής (Ν.1642/1986, άρθρο 56, παρ. 8) για τα οποία η σχετική άδεια κατασκευής θα εκδοθεί μέχρι και 31.12.2001.

"Αρθρο 56 - Εκπτωση φόρων για αποθέματα εμπορεύσιμων αγαθών

8. Στο φόρο προστιθέμενης αξίας υπάγονται και τα εργολαβικά προσύμφωνα ανέγερσης οικοδομών με το σύστημα της αντιπαροχής, τα οποία συντάχθηκαν μετά την 21.8.1986 και η σχετική άδεια εκδίδεται μετά την 1.1.2000.

Ο φόρος αυτός καταβάλλεται πριν από την έκδοση της οικοδομικής άδειας. Στην πιο πάνω περίπτωση παρέχεται στον υποκείμενο στο φόρο το δικαίωμα να εκπέσει το τέλος χαρτοσήμου που καταβλήθηκε κατά τη σύνταξη του εργολαβικού προσυμφώνου, από το φόρο που αναλογεί στην αξία των κτισμάτων της αντιπαροχής, όπως αυτή προσδιορίζεται από τις διατάξεις της περίπτωσης δ` της παραγράφου 2 του άρθρου 15 του Ν.1642/1986".

4. Με τις διατάξεις της παρ. 9 αντικαθίσταται το άρθρο 36 του Ν.1642/1986, για λόγους προσαρμογής προς το ισχύον στη χώρα μας καθεστώς φορολογίας βιομηχανοποιημένων καπνών, όπως το καθεστώς αυτό εναρμονίστηκε προς το κοινοτικό δίκαιο με τις διατάξεις του Ν.2127/1993 (ΦΕΚ 48/Α`/6.4.1993), αλλά και για να απαλειφθούν από το κείμενό του οι διατάξεις του Ν.1439/1984 (ΦΕΚ 65/Α`) που καταργήθηκαν από της ισχύος του Ν.2127/1993.

Ειδικότερα, με τις διατάξεις αυτές αναδιατυπώνεται το άρθρο 36 του Ν.1642/1986 (περί εφαρμογής του ΦΠΑ), προκειμένου να απαλειφθούν από το κείμενό του οι διατάξεις του Ν.1439/1984 (ΦΕΚ 65/Α`) που καταργήθηκαν με το Ν.2127/1993 και να προσαρμοσθεί η ορολογία του άρθρου αυτού με την ορολογία που καθιερώθηκε με τον πιο πάνω νόμο.

Επίσης, με τις νέες διατάξεις ρητώς αναφέρεται ότι οι υπόχρεοι του εν λόγω άρθρου έχουν τόσο την υποχρέωση για υποβολή δηλώσεων περιοδικών και εκκαθαριστικών ΦΠΑ, ανακεφαλαιωτικών πινάκων (listing) και intrastat, όσο και κάθε άλλη υποχρέωση που απορρέει από το άρθρο 29 του Ν.1642/1986 (π.χ. δήλωση έναρξης εργασιών, μεταβολής, οριστικής παύσης εργασιών, ορισμό φορολογικού αντιπροσώπου κ.λπ.). Τα παραπάνω εφαρμόζονται από 17.11.1999, καθώς τούτο προκύπτει από τις διατάξεις του άρθρου 26.

Αρθρο 9 (παρ. 2, 3)

Υποχρεώσεις των επιχειρήσεων που ασκούν προαιρετικά το δικαίωμα μετάταξης σε κατώτερο καθεστώς

ΙΙΙ. Ερμηνεία διατάξεων παρ. 2 και 3, άρθρου 9

1. Δεδομένου ότι με τις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 32 του Ν.1642/1986, για την ένταξη των επιχειρήσεων στο κανονικό καθεστώς ή στο ειδικό καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων ή στο καθεστώς των απαλλασσομένων της παρ. 2 ιδίου άρθρου λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των ακαθάριστων εσόδων χωρίς ΦΠΑ, όπως αυτό προβλέπεται στον ΚΒΣ, για την ένταξη των επιτηδευματιών σε κατηγορία τήρησης βιβλίων, από 1.1.2000 λαμβάνονται υπόψη τα όρια των ακαθάριστων εσόδων, όπως αυτά ορίστηκαν με τις διατάξεις των παρ. 2 και 3 του άρθρου 9 του Ν.2753/1999 και ειδικότερα:

α) Για την ένταξη στο καθεστώς των απαλλασσομένων, τα όρια των ακαθάριστων εσόδων ανέρχονται σε 2.500.000 δρχ. και 1.000.000 δρχ., προκειμένου για επιχειρήσεις πώλησης αγαθών και παροχής υπηρεσιών, αντίστοιχα.

β) Για την ένταξη στο καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων (τεκμαρτό καθεστώς - βιβλίο αγορών) το όριο των ακαθάριστων εσόδων ανέρχεται σε 25.000.000 δρχ., όπως αναλυτικά ορίζεται στις διατάξεις του ΚΒΣ.

2. Κατόπιν των ανωτέρω, οι επιχειρήσεις που με βάση τα παραπάνω ασκούν προαιρετικά το δικαίωμα μετάταξης σε κατώτερο καθεστώς υποβάλλουν:

α) Δήλωση μετάταξης το πρώτο δεκαήμερο του πρώτου μήνα της διαχειριστικής περιόδου, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1β` του άρθρου 29 και της παρ. 9 του άρθρου 32.

Οπως διευκρινίστηκε με την υπ` αριθ. 1075811/4795/1620/0014/ΠΟΛ.1215/30.10.1990 εγκύκλιο, όσες επιχειρήσεις πληρούσαν τις προϋποθέσεις μετάταξης σε κατώτερο καθεστώς, αλλά από 1.1.2000 συνέχισαν να εκδίδουν στοιχεία και να τηρούν βιβλία, έχουν τη δυνατότητα να εξακολουθήσουν να παραμένουν προαιρετικά στο ίδιο ανώτερο καθεστώς για τη διαχειριστική περίοδο του 2000. Οι επιχειρήσεις αυτές διατηρούν το δικαίωμα μετάταξης από την επόμενη διαχειριστική περίοδο, εφόσον βέβαια πληρούνται οι προϋποθέσεις για τη μετάταξη αυτή.

β) Για τα απογραφόμενα αγαθά που προβλέπουν οι διατάξεις των παρ. 10 και 11 του άρθρου 32, δήλωση, μέσα σε δύο (2) μήνες από τη μετάταξη, που περιλαμβάνει την αξία των αποθεμάτων κατά συντελεστή φόρου και το φόρο που αναλογεί. Ο φόρος αυτός καταβάλλεται ή εκπίπτεται, κατά περίπτωση, με την πιο πάνω δήλωση, για την οποία εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις του άρθρου 31.